3)e
Londen en Parijs zijn het eens over Suez-kwestie
Weer een krisis in de
KABINETS-KRISIS
I Zullen de loodsen
NASSER in de j
BOOT nemen
seminarie
gestolen
Zweed spioneerde voor Rusland
Moeder diende als gijzelaar00- Zwed-n ba betrokken zou *n
Suezkanaalloodsen
mogen werk neerleggen
Nieuwe besprekingen
Japan-Rusland
Geen lid van de Eoka gaf zich over
JCa&a yaan lueCgemutót naai Metfrauwe
Het blijft
onbestendig
Directeur: C. M. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1956
47ste JAARGANG No. 13905
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32 A.............................................................*
Telefoon: Directie. Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.55 p. w-, f2.35 p. mnd., f7.— p. kwart. Franco p.p.f7.40 - Advertenties: 17 ct.p. m.m. TeIefoontjes_f 1.50
De hesluiten worden nog geheim gehouden
.®e Franse premier Mollet en minister van buitenlandse zaken Pineau
lijn dinsdagmiddag van hun bezoek aan Londen in Parijs teruggekeerd.
Bij hun aankomst op het vliegveld Villacoublay verklaarde de Franse
eerste minister, dat bij het overleg is gebleken dat de Britse en Franse
regering het volkomen eens zijn.
Hij voegde hieraan toe, geen bijzonderheden te kunnen verstrekken,
omdat zijn Britse ambtgenoot woensdag de eerste wil zijn, die het Lager
huis over het besprokene inlicht. Mollet zelf zou woensdagavond op een
persconferentie na afloop van een bijeenkomst van het kabinet mede
delingen verstrekken. Waarschijnlijk komt het akkoord hier op neer, dat
men de kwestie zal voorleggen aan de Verenigde Naties, doch het gebruik
van geweld voorbehoudt als de noodzakelijk zou blijken door enige actie
van de kant van Egypte.
Eisenhower erkent het recht van geweld
EERST VREEDZAME MIDDELEN
Presdent Eisenhower heeft gisteren
op zijn persconferentie verklaard, dat
de Verenigde Staten het recht van
Groot-Brittannië en Frankrijk zullen
erkennen geweld te gebruiken om het
Suezkanaal open te houden, indien
alle vreedzame middelen ter beslech
ting van het Suezgeschil zijn uitge
put en indien Egypte een of andere
daad van agressie pleegt. Eisenhower
voegde hier echter aan toe, dat hij er
zeker van is dat de Suez-kwestle aan
de Ver. Naties zal worden voorgelegd,
alvorens geweld zal worden gebruikt.
Eisenhower verklaarde, dat de Ver.
Staten nooit aan een oorlog zullen
deelnemen zolang hij president is,
tenzij het congres de oorlog zou ver
klaren. Hierop zal slechts een uit
zondering worden gemaakt ingeval
van een onverwachte en ongewettigde
aanval op het Amerikaanse volk, die
een snel antwoord eist.
Onder de huidige omstandigheden
zullen de Ver. Staten aan geen enkele
militaire actie deelnemen, aldus de
Amerikaanse president.
De Amerikaanse regering heeft zich
dinsdag uitgesproken tegen het plan
van Egypte een nieuwe internationale
Fransen in Marokko
gearresteerd
Marokkaanse autoriteiten hebben
dinsdagavond ongeveer twintig Fran
sen in hechtenis genomen met de be
doeling hen uit het land te zetten,
aldus heeft de Franse ambassade te
Rabat in de vroege ochtenduren van
woensdag bekendgemaakt. Te Casa
blanca werd een vliegtuig startklaar
gehouden om de arrestanten naar het
buitenland te brengen.
De Franse ambassadeur, Dubois,
heeft krachtig tegen de arrestatie
van de Franse burgers geprotesteerd,
aldus de ambassade.
Van Franse zijde te Rabat werd-de
veronderstelling geopperd, dat de
arrestanten leden zijn van de ver
eniging Presence Frangaise", een
organisatie van kolonisten.
Vorige week heeft de Marokkaan
se regering de ontbinding van deze
organisatie gelast, haar bezittingen
geconfisceerd en verscheidene leden
gearresteerd op beschuldiging Ber
bers te hebben opgezet tot opstand.
„De communistische regering van
Zuidslavië heeft het seminarie van de
stad Split voor een periode van acht
jaar gesloten. De Zuidslavische over
heid rechtvaardigt deze maatregel
door beschuldiging van handelingen
gericht tegen de veiligheid van de
staat.
In de looip van het rechtsgeding is
een getuige van zijn verklaringen te
ruggekomen, omdat de rechter van
instructie hem tot die verklaringen
had gedwongen. Het*proces heeft een
levendige reactie onder de bevolking
van Split teweeg geroepen. Op beslis
sing van de president van de recht
bank zijn de laatste zittingen met ge
sloten deuren gehouden.
Deze verklaring heeft Radio-Vati-
cana in een Franse uitzending omge
roepen.
Trekken Poujadisten
zich terug?
De mogelijkheid is zeker niet uit
gesloten dat Pierre Poujade zijn 45
gedelegeerden uit de Franse Natio
nale Vergadering zal terugtrekken,
aldus liet het Poujadistische hoofd
kwartier maandagavond doorscheme
ren.
De parlementaire „delegatie" van
de partij deelde maandag opnieuw
aan de partijleider mede, dat zij te
zijner beschikking is en klaar staat
om de kamerzetels eraan te geven,
zodra hij daartoe het bevel zou geven.
Een woordvoerder van de partij
verklaarde, dat een „massa-aftreden
nog niet definitief besloten was",
maai dat zo'n optreden „zorgvuldig
en waarschijnlijk in positieve zin zou
worden bekeken door een speciale
studiegroep, die door een bijeen
komst van de administratieve raad is
aangesteld".
commissie voor onderhandelingen
over het Suezkanaal te benoemen.
Een woordvoerder noemde het twij
felachtig, dat een nieuwe conferentie
een „nuttig doel zou dienen".
Engeland en Frankrijk hebben
tegen een dergelijk plan.
De Australische premier Menzies,
die in Cairo als leider der vijflanden-
comrrfissie is opgetreden, welke be
sprekingen heeft gevoerd met presi
dent Nasser .heeft op een persconfe
rentie in Londen verklaard, dat hij
donderdag naar de Verenigde Staten
zal vliegen om de Suezkwestie met
Dulles en Eisenhower te bespreken.
DREIGENDE TAAL VAN NASSER
President Nasser van Egypte heeft
gewaarschuwd, dat een aanval op zijn
land in verband met de crisis om het
Suezkanaal „zijn weerslag zal hebben
op de gehele wereld, van de Atlanti
sche Oceaan tot de Indische Oceaan".
Nasser legde deze verklaring af in
een onderhoud, dat hij had met een
redacteur van het Griekse dagblad
„Kathemerini", en voegde eraan toe:
„Als verantwoordelijk president be
reid ik mij voor op de ergste even
tualiteiten, en het kan mij niet sche
len welke maatregelen anderen
nemen".
Volgens welingelichte bronnen te
Cairo zijn alle Egyptische officieren
van verlof teruggeroepen naar hun
eenheden. Vandaag beginnen groot
scheepse vlootmanoeuvres in Alexan
dria. De haven van Port Said ver
wacht zeer veel verkeer nu de haven
van Alexandrië ten dele gesloten zal
zijn tijdens de vier dagen die de ma
noeuvres duren.
Teleurstellende
suikeroogst
Het hoofd van de Indonesische re-
geringsondernemingsraad, Amin Tjo-
krosusono, heeft verklaard, dat de
suikerproduktie dit jaar beneden de
verwachte opbrengst van 880.000 ton
zal blijven.
Hij zeide te verwachten, dat de
produktie zelfs, lager zal zijn dan die
van verleden jaar, toen zij 860.000
ton groot was. Hij noemde slechte
weersomstandigheden en arbeids-
moeilijkheden als de voornaamste
oorzaken voor het niet behalen van
de geschatte produktie.
De 46-jarige radarinstrumentmaker
Anatole Ericsson, die enige tijd ge
leden werd gearresteerd wegens
spionage voor de Russen, heeft gis
teren voor de rechtbank te Stock
holm een volledige bekentenis afge
legd en gedetailleerd verhaald hoe hij
tot zijn landverraad is gekomen.
Ericscon bekende dat hij reeds twin
tig jaar lang voor Rusland spion-
neerde.
De Russen hadden hem in 1963 op
dracht gegeven op een van de strate
gisch belangrijke eilandjes bij Stock
holm een villa te kopen en daar een
geheime kortegolf zen der te installe
ren, die zou kunnen worden gebruikt
bij het uitbreken van een oorlog, waar
Ontwrichting scheep
vaartverkeer?
De oude Suezkanaalmaatschappij
heeft haar Suezloodsen „volmacht"
gegeven, het werk met ingang van dit
weekeinde neer te leggen.
De maatschappij richtte een schrij
ven aan het hogere personeel en zei:
„De loodsen moeten onmiddellijk hun
voorbereidingen treffen voor repatri
ëring, met medewerking indien nodig
van de diplomatieke en consulaire
vertegenwoordigers".
Indien Nasser op zijn beurt de lood
sen dwingt te blijven, bestaat de kans
dat Engeland en Frankrijk ter be
scherming van de onderdanen tot mi
litaire actie zullen overgaan.
Meer dan 100 buitenlandse loodsen
stonden gisteravond reeds gepakt en
gezakt klaar om Egypte te verlaten
op het ogenblik, dat zij daartoe van
de oude Suezkanaalmaatschappij op
dracht krijgen.
Het Britse ministerie van Buiten
landse Zaken steunde gisteravond de
verklaring van de Suezkanaalmaat
schappij, maar deelde tevens mee dat
dit besluit geen resultaat was van de
Engels-Franse besprekingen.
Op het ogenblik van de nationalisa
tie had de Suezkanaalmaatschappij
910 hogere functionarissen em-
ployé's, loodsen, technici en 420
arbeiders in dienst. Van de 910 func
tionarissen zijn er 526 niet-Egyptena-
ren. Onder de 4200 arbeiders zijn 950
niet-Egyptenaren van wie 750 Grie
ken.
De maatschappij beschikte over
165 piet-Egyptische en 50 Egyptische
loodsen. De niet-Egyptische loodsen
zijn: 61 Britten, 53 Fransen, 14 Ne
derlanders, 11 Noren, 12 Grieken, 3
Denen, 2 Italianen, 2 Amerikanen, 2
Belgen, 2 Zweden, 1 Spanjaard, 1 Joe
goslaaf en 1 Pool.
Een zestigtal niet-Egyptische lood
sen is op het ogenblik met verlof bui
ten Egypte.
Naar een climax.
In Britse kringen is men van oor
deel, dat het besluit van de kanaal
maatschappij wellicht het geschil tus
sen Egypte en de voornaamste ge
bruikers van het kanaal tot een cli
max zal brengen. Aangenomen wordt,
dat het vertrek van de niet-Egypti
sche leden van de stad zal leiden tot
een ontwrichting van het scheep
vaartverkeer, hoev/el het mogelijk
blijft, dat de Egyptische maatschappij
kan overschakelen op nieuw aange
worven personeel zonder dat het ver
keer wordt gestagneerd.
In dit verband is men in sommige
kringen van mening, dat ervaren ge
zagvoerders hun schepen ook zonder
de hulp van loodsen door het kanaal
kunnen brengen.
De vraag is nu, hoe de Egyptische
regering zal reageren. Zoals bekend
is, heeft zij reeds met processen en
gevangenisstraf gedreigd tegen hen,
die het werk neerleggen.
De in Rusland geboren beklaagde
gaf toe, dat hij in Rusland twee jaar
en in Zweden achttien jaar geheim
agent van de Russische veiligheids
dienst was geweest. Hij zei dat hij in
de periode van 19361938 aanvanke
lijk zijn eigen vrienden en bekenden
zowel in Rusland als in Zweden had
bespionneerd.
In 1938 tekende hij een spionnage-
contract met de Russische geheime
politie, waarin hij op zich nam in
Zweden te spionneren, nadat hij zich
daar met zijn Russische vrouw geves
tigd had.
Ericsson zei dat de Russen hem ge
dreigd hadden dat zij 'n weigering om
voor hen te spionneren zouden verha
len op zijn moeder en andere bloed
verwanten in Leningrad.
Hij vertelde in 1941 te hebben ge
probeerd met de spionnage op te hou
den, maar de Russische autoriteiten
hadden hem te verstaan gegeven, dat
hij daarmee het leven van zijn bloed
verwanten in gevaar bracht.
Ericsson noemde de namen van
verscheidene leden van de Russische
handelsmissie in Zweden, die als con
tactmannen bij zijn spionnagediensten
voor de Russen waren opgetreden.
Na de arrestatie van Ericsson heeft de
Zweedse regering Rusland om de te
rugroeping van enkele leden van deze
missie verzocht. Een officieel protest
van Zwe'den naar aanleiding van deze
spionnage-affaire werd door Rusland
verworpen.
Ericsson kan voor zijn vergrijp tot
levenslange gevangenisstraf veroor
deeld worden. Reeds drie Zweedse
communisten zijn na de oorlog wegens
spionnage voor de Russen tot levens
lang veroordeeld.
V.V.D.-ers en
ir. Staf weigeren
Op de negentigste dag van de kabi-
netskrisis is opnieuw een krisis inge
treden. De optimistische berichten
van gisteren zijn doro de feiten ach
terhaald.
Een kabinet lijmen vraagt méér
dan vakmanschap, het materiaal
moet in elkaar passen.
Zo hebben de twee liberalen: dr.
Korthals en dr. Ebels, bedankt voor
de uitnodiging van de informateur.
Gisteren spraken wij deze bange ver
moedens reeds uit. Maar ook ir. Staf,
de demissionaire minister van oorlog,
heeft het voorstel om minister te blij
ven van de hand gewezen. Dit is wel
licht te wijten aan het herhaalde
lijk falen van zijn bemiddelingspo
gingen met de socialisten. De moge
lijkheid blijft, dat andere Christelijk
Historischen wel bereid zijn om in het
Rusland is bereid de vredesbespre
kingen met Japan te hervatten en
een vredesverdrag te sluiten op
grond van de formule-Adenauer. Dit
heeft radio-Moskou gisteravond te
verstaan gegeven.
Radio-Moskou noemde twee moge
lijkheden;
1. Een volledig vredesverdrag.
2. Een overeenkomst, zoals met
bondskanselier Adenauer van West-
Duitsland gesloten is, waarbij de
staat van oorlog beëindigd wordt en
besloten wordt tot de uitwisseling
van ambassadeurs, de repatriëring
van Japanse oorlogsmisdadigers, de
bekrachtiging van het visserijverdrag
en verder sovjetsteun wofdt toege-
zegdg voor toelating van Japan tot
de Ver. Naties.
De „formule-Adenauer" zou het
geschil over de Koerillen links laten
liggen. Op dit geschil zijn eerder de
onderhandelingen reeds twee keer
afgesprongen.
De Japanse premier Ichro Hato-
jama heeft gisteren verklaard, dat
Rusland hem uitgenodigd had begin
volgende maand naar Moskou te ko
men om de vastgelopen vredesbe
sprekingen te heropenen.
kabinet zitting te nemen. De heer De
Gaay Fortman heeft gisteren met de
heer A. Tilanus, lid van de C.H.U.,
een zoon van H. Tilanus, gesproken.
Het is duidelijk dat de informateur
streeft naar een „los" kabinet, dat
overwegend uit katholieken en pro
testanten zal bestaan.
Hij vermijdt kennelijk zoveel mo
gelijk figuren, die een nauwe bin
ding met de partijen hebben.
Bezoekers.
De informateur heeft gisteren een
reeks bezoekers in zijn torentje ont
vangen. Het waren onder meer ir. H.
B. Witte, dr. E. H. Ebels en drs. Kort
hals. Hierna volgden prof. mr. W. C.
L van der Grinten en mr. Ph. C. M.
van Campen, beide lid van de K.V.P.
Voorts ontving hij de arts A. D. W.
S. Tilanus en prof. mr. A. M. Don-
ner. j
Sneller dan een knipoog
Alleen de ezel
In Famagusta op Cyprus zijn dins
dag clandestien pamfletten verspreid
door de Cyprische verzetsorganisatie
Foka, waarin werd verklaard, dat
„geen enkele strijder van de Eoka
gebruik heeft gemaakt van het Brit
se aanbod om zich over te geven".
Dit aanbod, op 22 augustus j.l. ge
daan door de Britse gouverneur Har
ding, loopt vandaag af. De pamflet
ten waren ondertekend door „Dige-
nes", de schuilnaam van de leider
van de Eoka, generaal George Gri-
vas.
Gisteravond wandelde een ezel
met op zijn rug gebonden speelgoed
geweertjes en -pistolen door de
Onder de 1020 passagiers, die dinsdagmiddag met de „Sibajak" uit de haven van Rotterdam vertrokken voor
de reis via Kaap de Goede Hoop naar Australië, bevonden zich vijftien Nederlandse koks, die hun diensten
hebben aangebeden ten behoeve van de in Melbourne op het einde van dit jaar te houden Olympische Spelen,
en die na deze-spelen door de Australische regering, naar verluidt, aan werk zullen worden geholpen. Deze
foto van de ondernemende koks werd gemaakt kort voor het vertrek van de „Sibajak" uit Rotterdam. Geheel
links staat de heer M. Mohr, chef-kok van de „Sibajak".
hoofdstraat van Nicosia. De ezel droeg
een bord, waarop te lezen stond: „Ik
geef me over".
Op de agenda van de V. N.
De Griekse delegatie bij de Ver
enigde Naties heeft dinsdag gevraagd
op de agenda van de volgende alge
mene vergadering de kwestie „sohen-
ding van de rechten van de mens"
op te nemen.
Griekenland hoopt, dat de Alge
mene Vergadering maatregelen zal
nemen tegen deze schendingen, in
afwachting van het van kracht wor
den van de conventie inzake de rech
ten van de mens, die nog in het sta
dium van besprekingen verkeert.
A.F.P. tekent hierbij aan, dat, hoe
wel de naam Cyprus niet in het ver
zoek van de Griekse delegatie wordt
genoemd, bij een bespreking van
schendingen als door de Grieken be
doeld, zeker de Britse maatregelen
op Cyprus ter sprake zullen komen.
Gisteravond en vannacht passeer
de het front van een bij het eiland
Jan Mayen in de Noordelijke IJszee
gelegen depressie. Aan dit front ont
stond boven Zuid-Scandinavië een
afzonderlijk lagedrukgebied, hetgeen
tot gevolg had, dat de activiteit van
het front toenam. De frontpassage
ging dan ook met veel wind en flinke
regenval gepaard. Achter het front
stroomde iets koudere en drogere
lucht uit het westen ons land bin
nen, waarbij opklaringen voorkwa
men. Op het westelijk deel van de
Atlantische Oceaan bewoog een ac
tieve depressie, die ontstaan is uit
een oude tropische cycloon, naar het
noordoosten. Deze depressie veroor
zaakt samen met een krachtig hoge-
drukgebied bij de Azoren op de
Oceaan een brede en krachtige zuid
westelijke luchtstroming, waarmee
vochtige lucht van subtropische oor
sprong in de richting van het Noord-
zeegebiéd wordt getransporteerd.
Aan het warmtefront, dat de voorste
begrenzing vormt van deze subtro
pische lucht, is ten westen van
Schotland een storing ontstaan, die
met de krachtige bovenwinden snel
naar de Noordzee beweegt. De voch
tige subtropische lucht zal vannacht
ook ons land binnendringen, waarbij
wat regen zal vallen en de wind
weer uit het zuidwesten zal aanwak
keren. Het weer behoudt dus een
onbestendig karakter.
Momenteel wordt te Londen een ten
toonstelling gehouden in verband met
het derde internationale congres over
„High Speed" fotografie. Op de foto
ziet men de 19-jarige Jennifer Davies,
een korporaal van de R.A.F.-politie,
die een „Vinten H.S.-300" camera be
dient welke wordt gebruik om de
banen van geleide projectielen te
fotograferen.
50.000 UITGELOOT.
In de 532ste Staatsloterij vierde
Iklas, 15e trekking, is een prijs van
50.000 gevallen op lot No. 17045.
Dit blad bestaat uit 8 pagina's
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van woensdagavond tot
donderdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
VEEL BEWOLKING.
Veel bewolking met nu en dan
enige regen of motregen. Tot
krachtig of hard aanwakkerende
wind tussen zuidwest en west.
Iets hogere temperaturen.
Hoogwaterstanden
13 Sept. 9.25 v.m.; 10.n.m.
Het weer in Europa
STOCKHOLM regen 16 C.
OSLO regenibui 12
KOPENHAGEN licht bew. 15
LONDEN zwaar bewolkt 17
AMSTERDAM zwaar bewolkt 17
LUXEMBURG regen 19
PARIJS regen 21
BORDEAUX mist 24
GRËNOBLE zwaar bewolkt 26
NICE on1 ewolkt 26
BERLIJN zwaar bewolkt 21
FRANKFORT regen 22
MüNOHEN regen 22
GENèVE licht bewolkt 25
LOCARNO zwaar bewolkt 26
WENEN geheel bewolkt" 23
INNSBRUCK geheel bewolkt 23
ROME onbewolkt 34
AJACCIO onbewolkt 35
Korreltje
Zoals de leider is, zo zijn zijn vol
gelingen.
Confusius.