DE BRULLENDE BERG
Verwaarloosd dorp vormt ruim
halve eeuw lastige hindernis
P. G+ Tel jubileerde bij L.T.B.
j.AfêSS
rö!3i
i&l
Oe dochter
MAANDAG 9 JULI 1956
DE LEIDSE COURANT
DERDE BLAD - PAGINA 1
GRIENDTSVEEN na 25 jaar weer bij HORST
Welvaart wacht
In 1904 sloot de gemeente Horst
(Limburg) een overeenkomst met de
n.v. Griendtsveen, waarbij de n.v.
voor vijftig jaar de rechten op 420
h.a. veengrond kreeg, met recht van
optie voor 50 jaar.
De gemeente ontving toen een wel
kome bijdrage voor haar financiën
en was over de overeenkomst zeer
te spreken, maar inmiddels zijn de
tijdens veranderd en toen de n.v. in
1954 recht op haar optie deed gelden
en de 420 h.a. grond wederom voor
vijftig jaar in bezit nam, was alle
vreugde over de vroegere overeen
komst verdwenen.
DE GESCHIEDENIS.
Men betreurde het, dat men nog
steeds niet de beschikking kreeg
over gronden, waarop tal van jonge
boeren en tuinders een bedrijf zou
den kunnen stichten, en waarbij de
bodem heel wat intensiever zou
worden benut dan bij de exploitatie
van de n.v. het geval was.
De maatschappij was in de jaren
18801890 begonnen met de eerste
vervening in de Horster peel en ver
schillende fabrieken verrezen. Na de
eerste wereldoorlog kwijnde deze
bloeiende industrie weg en de maat
schappij begon om een landbouwbe
drijf op haar gepachte en ontgonnen
gronden op te zetten. De meeste ar
beiders trokken weg, maar sommigen
bleven in het landbouwbedrijf werk
zaam. Zij werden de eerste vaste in
woners van het dorpje Griendtsveen,
dat door de maatschappij gesticht
was. De huizen, de wegen, de. lan
derijen, kortom alle onroerende goe
deren waren eigendom van de maat
schappij (alleen de kerk en de school
stonden op „exterritoriaal" gebied).
Maar terwijl in de andere kerkdor
pen van de gemeente Horst vooral
in de laatste jaren de openbare voor
zieningen een steeds hoger niveau
bereikte, scheen de tijd in Griends-
veen stil te staan.
WANTOESTANDEN.
De wegen verkeren er in erbarme
lijke toestand, de openbare verlich
ting is er schamel en kwam eerst
na lang aandringen tot stand. Als in
droge zomers, zoals in de laatste ja
ren verschillende malen gebeurd is,
de regenputten droog komen te^
staan, zit men zonder water voor
mens en vee. Dan is men op het wa
ter van de veenkanalen aangewe
zen. Het gemeente bestuur van Horst
greep enkele jaren geleden voor het
eerst in en zond* een tankwagen van
de brandweer met leidingwater naar
het dorpje.
Tegenover het schamel woongenef
der kleine huizen, meestal geflan
keerd door een grote turfhoop staat
als enige troost, dat de huren er
laag zijn.
„DAGERAAD".
Aan dit alles zal nu binnenkort
voor een belangrijk gedeelte een ein
de komen.
Vrijdagavond heeft de gemeente
raad van Horst zonder hoofdelijke
stemming besloten het accoord te
bekraohtigen, dat B. en W. en
n.v. Griendsveen gesloten hebben en
waardoor het dorpje thans weer in
het bezit van Horst komt.
De wegen worden openbaar bezit
van de gemeente en de plannen voor
de aanleg van waterleiding liggen al
gereed, en nu de gemeente ook bouw
terreinen in de dorpskern zal kun
nen verwerven zullen op de duur de
krotwoningen wel kunnen verdwij
nen.
De betekenis voor de gemeente
Horst van deze overeenkomst is
groot. Ze krijgt niet alleeri toegang
in het dorpje Griendtsveen het
enige van de zes dorpen van de ge
meente, waarvan het inwonertal niet
snel steeg maar eerder langzaam te
rugliep maar ook de vrije hand
in het gebied van 500 h.a. peelgrond,
terwijl de ruim 200 h.a. grote dorper-
peel, die reeds gemeente-eigendom
was, maar geheel door van de
Griendtgronden was ingesloten, 'thans
ook toegankelijk voor haar wordt.
En ook de gehele streek is hiermee
Als de wegen in Griendts
veen verbeterd worden, zal er een
aanmerkelijke kortere verbinding
tussen Venlo en Eindhoven en tus
senliggende plaatsen zijn verkregen,
terwijl ook de Noord-Zuid verbin
dingen in de Limburgse peelstreek
aanmerkelijk verbeterd zullen kun
nen worden.
De bordjes „eigen weg", die alle
wegen in Griendtsveen markeerden,
zullen verdwijnen, en de Griendts-
veners zullen niet langer behoeven
te klagen, dat zij wel belasting aan
rijk en gemeenten betalen maar er
nooit iets voor terugzien
St. Vituskerk te Wel!
zal herbouwd worden
Nog 2 plaatsen wachten
Het R.K. kerkbestuur te Well (L.)
heeft de bouwvergunning ontvangen
voor de bouw van een nieuwe kerk,
ter vervanging van de oude St. Vitus
kerk aan de Maas, die in de laatste
oorlogswinter werd opgeblazen en in
een puinhoop herschapen werd.
Architect J. H. Ramaekers uit
Maastricht heeft een plan in basilica
stijl voor de nieuwe kerk ontwor
pen. De bouw is voor ƒ308.000 opge
dragen aan de firma Gebrs. Linskens
te Blitterswijck.
In het zwaar door de oorlog ge
troffen gebied tussen Yenlo en Nij
megen ten oosten van Maas, waar
bijna alle kerken verwoest werden,
wachten alleen de dorpen Arcen en
Afferden nu nog op bouwvergunning
voor een nieuwe kerk.
PATERS JEZUÏETEN KRIJGEN
PAROCHIE IN GRONINGEN.
Tijdens de gisteren gehouden mis
sen in de parochiekerken te Gronin
gen en Winschoten is medegedeeld
dat de bisschop van Groningen mgr.
P. A. Nierman en de pater provin
ciaal der Jezuieten in overeenstem
ming met elkaar en met goedkeuring
van de Heilige Stoel, hebben beslo
ten de behartiging van de zielzorg in
de stad Groningen te wijzigen.
De zielzorg in de parochie van St.
Jozef zal met ingang van 18 juli wor
den toevertrouwd aan de paters Je
zuieten, de zielzorg van de St. Sal-
vator-parodhie^ met ingang van de
zelfde datum aan de seculiere geeste
lijkheid.
Als gevolg van dit besluit heeft de
bisschop van Groningen aan de Hei
lige Stoel voorgedragen en heeft de
Heilige Stoel benoemd tot plebaan
van de kathedrale kerk en pastoor
der St. Marinus-parochie, de zeer-
eerw. heer J. H. Koelman. Voorts
heeft mgr. Nierman op voordracht
van de pater provinciaal der Jezuie
ten, benoemd tot dieservitor der pa
rochie van St. Jozef, pater A. M. A.
Brinkhoff S. J.
Tot pastoor der parochie van St.
Salvator is benoemd de zeereerw.
heer G. G. P. van Dijk en tot pastoor
te Winschoten de zeereerw. heer C.
A_ Stockmann.
De bisschop van Groningen heeft
pastoor G. G. P. van Dijk tevens be
noemd tot zijn vicaris-generaal en
tot deken van het dekenaat Gronin
gen.
De paterskerk aan de Gelkinge-
straat zal met ingang van 20 juli wor
den gesloten. De paters Jezuieten, die
in deze kerk werkzaam waren, zul
len dan over Nederland worden ver
spreid. Waarschijnlijk zal de paters
kerk worden verkocht en gesloopt,
want de kerk is dermate verouderd
dat restauratie te duur zou worden.
De paterskerk had geen eigen paro
chie.
Zaterdag herdacht de heer P. G. i voerd door de heer W. van Ommen,
Tel het feit, dat hij vijf en twintig
jaar geleden in dienst trad van de
Katholieke Land- en Tuinbouwbond
(LTB). In de bisdommen Haarlem en
Rotterdam zal er geen LTB-afdeling
zijn, die niet ooit kennis heeft ge
maakt met de actieve, altijd bezige
en rappe heer Tel, die zich in de loop
der jaren heeft opgewerkt tot een
deskundige op velerlei terrein, met
name in de „grondzaken". Behalve
voor de LTB heeft hij ook veel werk
verzet voor de „Werknemende Mid
denstand".
Geen wonder, dat de heer Tel za
terdag in het bondskantoor van de
LTB te Haarlem een uitgebreide en
hartelijke hulde ten deel viel, tijdens
welke het ook voor de buitenstaanders
duidelijk werd, dat de heer Tel een
sytmpat'Mek m/ens is, een man met een
onverslaanbaar idealisme.
Reeds vroeg in de ochtend waren
velen van zijn vrienden aanwezig by
de H. Mis, die tot intentie van de
jubilaris in diens parochiekerk te
Heemstede werd opgedragen. Zij
waren met vele anderen daarna weer
present in het kantoor aan de Park
laan te Haarlem, toen bij afwezigheid
van bondsvoorzitter G. W. Kamschoër
de tweede voorzitter, de heer Jacq.
Groen Azn., de jubilaris gelukwens
ten. Hij duidde op het onschatbare
werk, dat de heer Tel gedaan heeft
voor het culturele en godsdienstige
leven der LTB-ers.
Naast de materiële welvaart van
de land- en tuinbouwers heeft hij het
kernwerk, de kadercursussen en de
boeteprocessie op het eerste plan ge
steld, omdat die belangrijker zijn dan
geld.
Secretaris N. van Wersoh sprak na
mens het personeel van de LTB er
hij belichtte de grote activiteit en
vindingrijke geest van de jubilaris.
Zijn liefde voor de LTB, aldus deze
spreker, dreef hem avond aan avond
naar de afdelingen, waar hij „zijn
jongens" de waarde heeft leren ken
nen van de standsorganisatie en waar
hij in ruime mate bijdroeg tot hun
geestelijke vorming.
Bondsadviseur rector J. van der
Hoogte zei er altijd verbaasd over te
hebben gestaan, dat de heer Tel
iedere keer met ideeën naar voren
kwam, die hem stempelden tot een
man van idealisme en realisme. „U
heeft niet die fout gemaakt om die
ideeën, al waren ze volgens uw over
tuiging goed, koste wat kost te wil
len doorzetten als anderen er una
niem anders over dachten".
Het woord werd voorts nog ge-
directeur van het Assurantiekantoor
te Leiden, de heer B. Bles, de heer
G. Verdenschot, directeur van het
boekhoudbureau en 't hoofdbestuurs
lid J. van Saase. Ook een zoon van
de jubilaris sprak nog en tenslotte
verklaarde de heer Tel in zijn dank
woord „Al het goede, dat jullie over
mij verteld heb, is hard overdreven.
Ik heb in de samenleving iets willen
betekenen, ik heb iets van mijn
leven willen maken, en ik ben blij,
dat jullie dat hebt kunnen waar
deren".
Kinderen vielen uit raam
Vervolging tegen ouders?
De officier van justitie bij de
Utrechtse rechtbank overweegt een
vervolging wegens dood door schuld
in te stellen tegen de ouders van de
bijna driejarige Hans B., die dinsdag
dodelijk werd gewond, toen 't knaap
je uit de zolderverdieping van zijn
ouderlijk huis aan de Daalsedijk te
Utrecht viel.
Enige weken geleden is zijn tien
maanden jongere zusjes uit dezelfde
verdieping gevallen. Dit kind is na
verpleging in het ziekenhuis weer vol
komen hersteld. Bouw en woning
toezicht had de ouders toen schrifte
lijk opdracht gegeven onmiddellijk
maatregelen te nemen, waardoor her
haling zou worden voorkomen.
Op de zolder van het huis sliepen
n.l. de vier kinderen van het gezin.
Aan de straatzijde bevond zich een
pakhuisdeur, welke defect was en ge
makkelijk kon worden geopend. Als
enige beveiliging had men een balk
Op 75 cm. hoogte aangebraoht, waar
onder de kinderen echter* gemakkelijk
door konden kruipen of vallen.
Ook overweegt de officier maatre-
relen in het belang van de overige
kinderen van het gezin, dat als a-so
ciaal bekend staat.
OM EEN RADIJSJE.
Na jaarlange experimenten bracht
enige tijd geleden een Voorburgse
n.v. het bijzondere radijsje Cherry
Bel op de markt, maar enkele maan
den later kwam een zaadhandel uit
Goes met hetzelfde radijsje in de
handel, hetgeen deze zaadhandel een
proces kostte.
Gisteren heeft de Middelburgse
politierechter in deze zaak uitspraak
gedaan en de Goese firma veroor
deeld tot 3.000,subs. 3 maanden
hechtenis, hetgeen comform de eis is.
Draadbreuk en brand
sneltrein Amsterdam
Dame kreeg shock
N'abij het station Abcoude ont
stond zaterdagavond tien voor zes
een draadbreuk op het moment, dat
de trein Amsterdam-Maastricht daar
passeerde.
Door het defect geraakten enkele
wagons in brand en hoewel het vuur
vrij spoedig geblust was, bereikte
het vuur toch de bagage van ver
scheidene reizigers.
Er ontstond vrij wat paniek en een
40-jarige reizigster uit Amsterdam
geraakte zo overstuur, dat zij met een
ernstige shock naar het ziekenhuis ge
bracht moest worden.
Gedurende 2 uren moest over deze
zeer drukke lijn over enkel spoor ge
reden worden, hetgeen veel vertra
ging veroorzaakte.
GOOCHELCONGRES
GISTEREN GESLOTEN.
Een gala-avond was gisteravond
het besluit van het driedaags con
gres van de Nederlandse Magische
Unie. Het hoogtepunt was het op
treden van Marconick die tot kam
pioen is uitgeroepen. Hij veroverde
daarmee tevens de zilveren goochel-
stok en de zilveren beker van de ge
meente 's-Hertogenbosch.
Bekroningen.
De magiërs werden op het stadhuis
van 's-Hertogenbosch ontvangen en
tijdens een geanimeerde cocktail
partij heeft de voorzitter van de Ne
derlandse Magische Unie de prijzen
uitgereikt die als volgt werden be
haald: ereprijs, Marconick; 1. Ad En
gel; 2. Avara; 3. Anverdi; mentaal
goochelen met Amerikaanse wissel
beker voor originaliteit: Corvelo:
kindergoochelen: Tevano, gevolgd
door Thoraldo; Karto-magie; 1. Eddv
Taytelboom; 2. Phoa Yan Tiong; 3.
Jan van Iersel; micro-magie: 1. J.
Taytelboom; 2. Phoa Yan Tiong; 3.
Elink Schuurman.
Kinderwagen te water
Ned. kleuter in Zweden
verdronken
Het anderhalf jarige döchterttje
Irene van de Nederlander W. Uyten-
bogaardt, docent filosofie aan de
Stockholmse hogeschool voor techno
logie, is zaterdag verdronken, toen de
kinderwagen, waarin zij zat, van een
aanlegsteiger reed op het eiland
Vaermdoe by Stockholm. De wagen
glipte het kindermeisje uit de han
den en verdween^ in het water, dat
ter plaatse acht meter diep is. Na een
uur speuren ontdekten politie en kik
vorsmannen het lykje.
Autobotsing kostte
2 mensen het leven
Gisteravond omstreeks kwart voor
tien zijn ®P Rotterdamse weg
twee personenauto's die uit tegenge
stelde richting kwamen, in volle
vaart op elkaar gebotst met het
noodlottige gevolg dat twee personen
om het leven kwamen; vier anderen
werden gewond, van wie een ernstig.
De oorzaak van de botsing is nog
niet opgehelderd. Naar beweerd
wordt zou een derde auto, die is
doorgereden, een zogenaamde snij-
beweging hebben gemaakt, waar
door een van de twee getroffen
aüto's plotseling moest uitwijken.
De uit de richting Rotterdam ko
mende auto, met twee inzittenden,
vermoedelijk een echtpaar, werd to
taal vernield. De bestuurder met zyn
passagiere kwamen om het leven.
In do andere auto zaten 4 perso
ren. de familie Kriek uit Sliedrecht.
De moeder bekwam verscheidene
fracturen en moest naar een zieken
huis te Rotterdam worden vervperd.
De anderen hebben vermoedelijk al
len een hersenschudding. De politie
tc Rotterdam stelt een onderzoek in
naar de oorzaak.
MOTOR TEGEN AUTO.
Dode te Rotterdam.
Op de Rotterdamse dijk te Schie
dam is vrijdagmiddag de 50-jarige M.
van der Horst uit Rotterdam met zijn
motor tegen een stilstaande vracht
auto gebotst. De duozitter, de 24-ja-
rige straatmaker H. Bierling uit de
Hogelandstraat te Rotterdam, zijn
schoonzoon, werd tegen de laadklep
van de auto geslingerd en was op
slag dood. De heer van der Horst
kwam met zijn motor op de straatste
nen terecht en liep een gebroken arm
alsmede een ribfractuur op. Hij moest
in het ziekenhuis Coolsingel worden
opgenomen.
JONGETJE VERMIST.
De commissaris van politie te Delft
verzoekt de opsporing, aanhouding
en terugbrenging van de sinds zater
dagmiddag 18.00 vermiste Johannes
Martinus Petrus van der Voort, ge
boren 9 augustus 1951 te Delft en
wonende te Delft. Het kind heeft een
spraakgebrek en kan zijn naam niet
zeggen. Hij is gekleed in een groqa
jasje en en een blauw broekje. Hij
heeft krullend haar. De mogelijkheid
is niet uitgesloten dat hij onopge
merkt per trein Delft heeft verlaten.
Bij aantreffen wordt telefonisch be
richt verzocht aan het bureau van po
litie te Delft, K 1729—23333.
Ruim 500 auto's en andere mo
torvoertuigen zijn zaterdagmiddag op
het Maastrichtse Vrijthof door de
ken van Maastricht, mgr. P. J.
Jenneskens, gezegend; de plechtig
heid stond onder auspiciën van de
handelsreizigersvereniging „St. Chris-
toffel".
Ontploffing op
motorzeiljacht
Vier gewonden
Gistermiddag om kwart voor één is
in de jachthaven te Schoonhoven het
motor zeil jacht „Anna" van de heer
Bosma uit IJsselmonde door een ont
ploffing en een daarop volgende
b/and ernstig beschadigd. Van de
zes opvarenden bleven alleen twee
kinderen ongedeerd. De eigenaar en
zijn schoonzuster liepen vrij ernstige
brandwonden aan gelaat, armen en
dijbenen op en twee andere volwas
senen kregen lichtere wonden. Met
zand en schuimblusapparaten werd de
brand bedwongen. De vrijwillige
brandweer zorgde voor nablussing en
afkoeling. Het jacht is drijvende ge
bleven.
DODEND WATER
Twee Amsterdamse jongens, die de
zwemkunst niet machtig waren,
v/aagden zich gistermiddag bij Cas-
tricum te ver in zee, zodat zij in, le
vensgevaar geraakten.
Toegeschoten zwemmers wisten
één hunner bewusteloos aan de kant
te brengen, waar kunstmatige adem
haling na enige tijd met succes be
kroond werd.
Een 16-jarige jongen verdween ech
ter in de golven en kon niet meer op
gehaald worden; zijn lichaam is nog
steeds niet gevonden.
DODELIJKE BOTSING.
Zaterdagavond tegen tien uur kwam
de 37-jarige motorrijder J. H. Knols
uit Sohimmert op de Kruisberg bij
Meerssen in botsing met 'n personen
auto, komende uit de richting Maas
tricht De man werd ernstig gewond
en overleed ter plaatse.
KNAAPJE VERDRONKEN.
De 6-jarige Frans Postma is zater
dagavond omstreeks half zeven tij
dens het spelen in het water voor zijn
woning op de Nieuwe Achtergracht
te A'dam geraakt en verdronken.
Een onbekend gebleven voorbijgan
ger en de vader van het jongetje
sprongen direct in het water. De eer
ste genoemde slaagde er in het knaap
je vrij spoedig op het droge te bren
gen. De snel ontboden geneeskundi
ge dienst paste kunstmatige adem
haling toe, doch de levensgeesten wa
ren reeds geweken.
Door een val van de hooizolder
liep de 62-jarige landbouwer B.
Scholten-Lubberink uit Ootmarsum
zaterdagavond een schedelbasisfrac-
tuur op, aan de gevolgen waarvan hij
is overleden.
Tijdens het wringen van de was
is een 74-jarige Amsterdammer, wo
nende aan de Oude Zijds Achterburg
wal zaterdagavond met zijn arm tus
sen het tandwiel van de electrische
wringer geraakt; met een verbrijzel
de arm moest de man in het Binnen
gasthuis opgenomen worden.
Kik,daar beneden is een]
uitgmqiWurz'mwe
nu terechtgekomen!'
Ik denk dit we hier in
de kelders vin het
dik Oerwereld zitten!
akT*»"-!!'' ii "i
VAN DE PRESIDENT
door E. PHILLIPS OPPENHEIM
33)
„Dat zijn de lichamen van mijn
vrienden", zei Sagasta, „die door Ri-
marez vermoord zijn. Mannen, die
evenals ik vertrouwden op de bood
schap van vrede, die gij ons namens
de president overbracht. Begrijpt u,
wat dat zeggen wil? Het waren drie
jonge mannen, wier enige misdaad
was, dat ze een rotte regering haatten
en wensten, dat de staatszaken be
heerd zouden worden in overeenstem
ming met de wetten des lands en die
der beschaving. Jonge mannen, Dene,
zoals gij en ik jaren geleden ook wa
ren, die idealen hadden en die durf
den uitspreken. Gij hebt getoond, dat
de drang naar vrijheid en de liefde
voor uw evenmens nog in u leeft,
want gij hebt een deel van uw leven
en van uw carrière opgeofferd voor
een handvol vertrapte mannen en
vrouwen, die gij hebt overgebracht
naar dit nieuwe land. Gij moet dus
wel met mij en die slachtoffers daar
sympathiseren!"
Hij wees naar beneden naar waar
San Marino vriendelijk in de tropi
sche zonneschijn lag, onbewust van
de zwarte vlek die het in zijn boezem
droeg. Toen keek hij Dene in het
gelaat en hij zag, dat zyn woorden
doel getroffen hadden.
„Ik sympathiseer met jou en met
hen", zei Dene ernstig. „Ik zal zelf
naar de president gaan en een ver
klaring eisen. Indien hij mij gebruikt
heeft voor het overbrengen van een
bedriegelijke boodschap, zal ik daar
voor voldoening eisen. Maar ik ver
zoek je dringend van deze afschuwe
lijke wraakneming af te zien. Be
denk, dat je je door wreedheid en
minachting voor de wetten der men
selijkheid evenzeer vernedert als zij.
Je zult daarmee je rechtmatige grie
ven verspelen, waarschijnlijk zelfs het
volk van je vervreemden".
Sagasta glimlachte.
„Gij kent de man niet, voor wie gij
pleit", zei hij. „Er is geen man of
vrouw in San Marino, die zijn dood
betreuren zou. Hij is een schurk, die
nog veel malen slechter is, dan zijn
vader, de president".
„Hij is in ieder geval de broer van
de vrouw, die jou heeft doen ont
snappen".
Sagasta haalde de schouders op.
„Weet u dat ook al? Het spijt me
voor Lucia, maar het zou heel zwak
van me zijn, als ik terwille van zekere
sentimentaliteit het recht verhinder
de zijn loop te hebben".
„Recht?", riep Dene uit. „Wie
maakte jou tot rechter, Sagasta?"
Sagasta keerde zich om en liep naar
het groepje mannen, Dene legde de
hand op zijn arm en deed een laatste
beroep op hem.
„Sagasta", zei hij. „deze man is mijn
gast. Hij is hierheen gekomen onder
mijn bescherming. Als je tot uitersten
overgaat, waarschuw ik je, dat ik mij
tot vijand krijgt. Kom, wees redelijk!
Hóud hem ten minste gevangen tot
morgen".
Sagasta hield zich doof. Hij maakte
zich los uit Dene's greep.
„Hij zal geen andere morgen meer
zien", zei hy grimmig. „Ben je klaar
Rebault?"
Er klonk een koor van bijval.
„Bind hem vast!", beval Sagasta.
Ze snelden op de gevangene, die
op de knieën was gevallen toe. Hun
(haat bleek duidelijk uit het verlangen
van eenieder, om een handje te hel
pen bij deze zaak. Op dat ogenblik
kreeg Dene een inval. Hij bukte snel
en* raapte de beide revolvers op, die
vlak voor zijn voeten lagen. Toen
ging hij met de rug tegen een boom
staan.
„De eerste de beste, die zich be
weegt, schiet ik neer", zei hij.
HOOFDSTUK XXV.
De dictator.
Het was een plotselinge ommekeer
in de stand van zaken, want gedu
rende enige ogenblikken hield Dene
de hele troep in bedwang. Toen Sa-
gasta's mannen op Rimarez waren
toegesneld om hem vast te binden,
hadden zij hun wapens neergewor
pen. Sagasta zelf scheen ook onge
wapend te zijn. Dene, met een revol
ver in iedere hand, stond ver genoeg
weg, dan dat ze hem konden grij
pen en dicht genoeg bij,,om elk van
zijn schoten raak te doen zijn. Rima
rez maakte gebruik van de verwar
ring om zich los te rukken en naast
Dene te gaan staan. Daar stond hij,
Dene met minachting naar hem keek.
Sagasta's gelaat zag zo donker als de
nacht, maar noch hij noch een van
zijn mannen kwam van hun plaats.
De lang verwachte bries uit zee stak
op en bewoog de bladeren der bomen
Het touw, met de lus er al aan,
schommelde zaohtjes heen en weer.
Dene wendde zich tot Sagasta. Hij
omklemde de beide revolvers met
vaste hand.
„Kapitein Rimarez is een afgezant
aan mij van zijn vader de president
van San Marino, en staat onder mijn
bescherming. Ik sta geheel buiten de
binnenlandse onlusten in deze staat en
in de twist tussen u beiden blijf ik
neutraal. Maar vandaag ben ik ver
antwoordelijk voor de veiligheid van
mijn gast en de eerste man, die hem
aanraaakt, schiet ik neer. Bovendien
zijt gij allemaal overtreders van mijn
grondgebied en ik zal onder geen be
ding een barbaarsheid, als die gij wilt
begaan, hier toelaten".
Sagasta glimlachte bitter en zei:
„Ik ben het niet eens met uw positie
als grondbezitter, maar we zijn on
getwijfeld in de macht van uw revol
vers".
Op een enkel woord van Dene sloop
Rimarez weg. Er kwam een beweging
alsof men hem wilde tegenhouden,
maar Sagasta hield de hand op.
„Laat hem gaan!" zei hij. „Ik heb
reeds te veel vrienden verloren. Zijn
leven is het niet waard, dat een van
u het zijne waagt".
Men hoorde hem zich blindelings
door het struikgewas naar beneden
storten, waanzinnig van angst, dat
hij de plaats waar de paarden ston
den vastgebonden niet zou kunnen
bereiken, vóór Dene zijn macht over
de troep verloor. Vele boze blikken
werden op Dene geworpen. Zelfs nu
nog waren de mannen bereid zich
op een enkel teken op hem te wer
pen. Maar Sagasta gaf dit teken niet.
Hij kende Dene daarvoor te goed
,,Ik geef toe, Dene, dat gij voor het
ogenblik getriumpheerd hebt", zei
hy kalm. „Hebt ge berekend, wat dat
zal kosten? Nu mijn verblijfplaats
bekend is, zullén mijn aanhangers
in zwermen hierheen komen. Wat
belet mij dan uw kolonie te overval
len en uw oogst te verbranden?,,
„Doe wat je niet laten kunt", ant
woordde Dene. „Wij zullen u een
warme ontvangst bereiden. Er is
geen enkele man in Beau Desir, die
zich niet zal doodvechten voor zijn
huis en voor zijn gezin."
Sagasta stond een ogenblik beslqi-
teloos. Toen stapte hij op Dene toen
en legde de hand op diens schouder".
„Dene", zei hij ernstig, „wij moes
ten vrienden zijn. Wij zijn landge
noten en ik geloof, dat we ongeveer
hetzelfde doel nastreven. Leg uw re
volver neer. Wij hebben geen paar
den, zodat we Rimarez niet kunnen
achtervolgen. En wij hebben geen
strijd met u."
