S)e £dd6e(9oti/fca/nf Onlusten uitgebroken in de Poolse stad POZNAN Met geweld van pantserwagens onderdrukt Ontevredenheid over de slechte economische toestand Generaal onthult prettige perspectieven Golf van verzet in Tibet Eisenhower kijkt weer moedig het leven in „DE MOORD" als apotheose Mededeling van H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard ROBSON DAMES PYAMA'S 12.90 Directeur: C. M. v. HAMEKSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BUREAUX: PAPENGRACHT 32 VRIJDAG 29 JUNI 1956 47ste JAARGANG No. 13842 Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 30935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.55 p. w, f2.35 p. mnd„ 17.— p. kwart. Franco p.p. f7.40 - Advertenties: llct.p. m.m. Telefoontjes ƒ1.5 De arbeiders in de Poolse stad Poznan, het vroegere Posen, zijn gisteren in staking gegaan en hebben gedemonstreerd tegen de hoge prijzen der levensmiddelen en tegen de Russische invloed in Polen. Weldra werd de staking aanleiding tot onlusten. Een menigte, die zich om acht uur 's morgens op het voornaamste plein had verzameld, deed aanvallen op het hoofdkwartier van de Poolse (com munistische) verenigde arbeiderspartij en andere gebouwen. Een gevangenis werd in brand gestoken, trams werden omgeworpen en een Russische vlag werd afgerukt. Radio-Warschau heeft bekend gemaakt, dat een onbekend aantal Polen om het leven is gekomen tijdens „ernstige onlusten" in de stad, maar dat de orde nu is hersteld. Premier Cyrankiewiez heeft zich naar de stad begeven. BUITENLANDERS WAREN GETUIGEN. De communistische Poolse radio verklaarde dat de incidenten veroor zaakt werden door „imperialisten en de reactionaire ondergrondse bewe ging", die gebruik maakten van de economische moeilijkheden in een aantal fabrieken in de stad. „De vijandelijke agenten slaagden er in de menigten in de stralen van Poznan tegen de autoriteiten op te hitsen. De verliezen aan mensenle vens werden veroorzaakt tijdens aanvallen op openbare gebouwen", aldus de radio. „De vijand koos Poznan niet toe vallig voor zijn provocaties. Op het ogenblik wordt daar de 25ste inter nationale jaarbeurs gehouden (waar duizenden buitenlanders komen Red.). Het doel was een schaduw te werpen over de- goede naam van de Poolse volksrepubliek en de ontwik keling van de vreedzame internatio nale samenwerking te bemoeilijken", zei de radio. Drie jaar geleden. Het was de grootste anti-commu nistische demonstratie sinds de Oóst- duitse opstand van 17 juni 1953 en tevens de eerste grote actie tegén de communistische heerschappij in Oost-Eupropa sinds het Kremlin Sta lin veroordeeld heeft. De ontluiste ring van Stalin was in Polen onmid dellijk gevolgd door enige gisting onder de studenten, maar de algeme ne staking in Poznan was de eerste regelrechte uittarting van het rode Westberlijnse zakenlieden klaarden/dat de staking uitgeroepen werd uit protest tegen de acute te korten aan aardappelen, vetten en brood. De arbeiders beklaagden zich verder over het feit, dat de prijzen van deze en andere levensmiddelen zo hoog waren, dat.zij voor hen on bereikbaar geworden waren op groepen demonstranten schoten, doch zij hadden niet kunnen vast stellen, of hierbij doden waren ge vallen. Ook was machinegeweervuur gehoord. Een Deense zakenman, die er met veel moeite in geslaagd was om met z'n auto over de grens te komen, ver telde gehoord te hebben, dat op het plein voor het stadhuiis van Poznan veertig tot vijftig mensen door pant serwagens waren neergeschoten. Voorts wordt gemeld, dat betogers communistische functionarissen uit hun bureau's haalden en hen zege vierend aan de menigte toonden Ver der zouden de demonstranten een Poolse stoorzender hebben vernield en delen er van op straat hebben ge smeten. Tegenover buitenlanders hadden de betogers zich correct gedragen. ONDER RUSSISCHE DRUK. De ongeregeldheden in Posen heb ben zich voorgedaan op een ogen blik, dat er sinds enige maanden een algemene verzachting in het com munistische bewind in Polen is in getreden. In april jl gebeurde het voor het eerst, dat in het parlement, dat sinds de verkiezingen van 1947 door de communisten wordt beheerst, een afgevaardigde tegen een regerings voorstel stemde. Het was een „pro gressieve katholiek", die bezwaar maakte tegen het toestaan van abor tus in bepaalde gevallen. Polen is een overheersend R.K. land met 26.500.000 inwoners. De communisten kwamen er aan de macht, nadat het. land tijdens de tweede wereldoorlog door de Russen was „bevrijd". Doch pas na de ver kiezingen van januari 1947 bezetten zij alle officiële posten. De westelijke mogendheden heb ben de communisten nooit als de ver tegenwoordigers van het Poolse volk beschouwd, omdat volgens het wes ten de communisten hun overwin ning bij de verkiezirgen te danken hebben gehad aan intimidatie en on regelmatigheden. Het orgaan van de Poolse com munistische partij, Trybuna Ludu, verklaarde vrijdag, dat de economi sche toestand verre van gemakkelijk is en dat veel klachten van de arbei ders gerechtvaardigd zijn, doch de toestand kan niet van de ene dag op de andere verbeterd worden. De par tij en de regering doen wat zij kun nen, doch er is tijd nodig. Incidenten als die in Poznan houden de verbete ring slechts tegen. VANDAAG WEER RUSTIG. Vrijdagochtend was het rustig in Poznan. De grote internationale jaar beurs was normaal om negen uur open. Atoomaanval eist honderden miljoenen slachtoffers Wanneer Amerika ooit een grote aanval met atoomwapenen op Rus land zou doen, zou dit „honderden miljoenen" mensenlevens kosten, ook in bevriende landen. De dodelijke straling zou naar gelang van de wind aan de ene kant diep in West-Europa doordrin gen of aan de andere kant zeker Ja pan en de Philippijnen bereiken. Met geweld onderdrukt Leiders van een verzetsbeweging van Tibetaanse lama's, die onlangs in India zijn aangekomen, hebben ge meld, dat de Chinese communisten Litang, een provinciehoofdstad, en verscheidene klooster hebben gebom bardeerd om een „golf van verzet" in Oost-Tibet neer te slaan. Met pantserauto's. Buitenlandse bezoekers hebben ook gezien, dat twee Poolse pantserauto's Een correspondent te Darjèeling van het Indiase blad „Statesman" meldt uit Tibetaanse bron, dat bij de opstand zowel aan Chinese als aan Tibetaanse zijde zware verliezen zijn geleden. De weg van Tsamdo, in de Chinese provincie Sikang, naar, de hoofstad van Tibet, zou door aahval- ver- len van inwoners van Noord-Tibet niet gebruikt kunnen worden. De Chinezen hébben Dalai Lama gevraagd zijn invloed aan te wenden om een einde aan de strijd te maken, aldus deze berichten. De Tibetanen zouden ontevreden zijn over de zware belastingen, in menging van de Chinezen in het religieuze onderwijs aan de jeugd en drastische landhervormingen. De vorige maand was in de Indiase pers reeds melding gemaakt van strijd in Tibet. De Chinezen zouden volgens die berichten strafexpedities uitgezonden hebben tegen opstande lingen, die in NoOrd-Ooost Tibet een Chinees garnizoen van 850 man zou den hebben uitgemoord. Ook de Chi nese luchtmacht zou tegen de rebel len zijn opgetreden. Zelfs monniken doen mee. Volgens nieuwe berichten hebben de opstandelingen in acht van de negen oostelijke provincies van Tibet, die aan communistisch-Chine gren zen, de Chinese troepen verdreven. De monniken zouden door de reli gieuze autoriteiten ontheven zijn van hun'eed om niet te doden, zodat zij aan de opstand kunnen deelnemen. Maarschalk Lioe Pei Sjeng, bevel hebber van de communistische troe pen in zuid-west-China, heeft ver sterkingen naar de opstandige pro vincies gezonden, doch zonder resul taat. De bevelhebber van het Tibe taanse leger, generaal Sawang Rasjad reist nu op verzoek van de Chinezen door het opstandige gebied om te proberen de opstandelingen óver te halen de wapens neer te leggen, al dus deze berichten. De president van de Verenigde Staten, die onlangs werd geopereerd, is herstellende en zal eerstdaags het Walter Reed-ziekenhuls verlaten. Op bijgaande foto ziet men de president en mevrouw Eisenhower voor het raam van het ziekenhuis. Dit heeft luitenant-generaal James M. Gavin, hoofd van de afdeling on derzoek en ontwikkeling van het Amerikanse leger, medegedeeld. De generaal legde zijn verklaring af voor een subcommissie van de Senaat die een onderzoek instelt naar de sterkte van de Amerikaanse en Russische luchtmacht. Senator Henry M. Jacksón, een de mocraat, verklaarde na de mededelin gen van Gavin, dat Amerika's NAVO- partners dit alles niet bijster zouden waarderen. „Ik ben geschokt", zei Jackson, „niet zozeer door de verklaringen als wel voor onze vrienden in de hele wereld." Gavin heeft geen cijfers gegeven over wat er zou gebeuren wanneer Rusland Amerika zou bombarderen. Maar hij gaf de juistheid toe van een artikel in een blad, waarin gezegd werd dat 110 waterstofbommen, die met tussenpozen van 10 minuten op Amerika zouden vallen, zeker 70 mil joen mensen zouden doden en hon derden vierkante kilometers voor vijf tig jaar en meer onbewoonbaar zou den maken. ALLES HANGT VAN DE WIND AF. De republikeinse senator James Duff vroeg aan Gavin, hoeveel slacht offers een grote atoomaanval van de Amerikaanse strategische luchtmacht op Rusland zou eisen bij zuidoostelij ke wind. Gavin antwoordde, dat de honder den miljoenen slachtoffers bij zuid oostelijke wind hoofdzakelijk in de Sowjet-Unie zouden vallen, maar ook óp Japan en misschien op de Philip- nijnen. „Indien de wind in de andere rich ting zou waaien, dan zouden de slachtoffers tot ver in West-Eurpa val len". De bevolking van Europees en Azia tisch Rusland wordt geschat op 193 miljoen mensen en die van China op ongeveer 6O0 miljoen. Gavin zei, dat de ongelofelijke ver nietiging, die plaats zou hebben, de mogelijkheid van een totale oorlog vermindert. Maar hij meende, dat een oorlog op grote schaal ook zonder kernwapenen mogelijk blijft. De ge- generaal wees er op, dat plaatselijke conflicten zonder atoomwapenen kun nen worden uitgevochten. Volgens de New York Herald Tri bune houdt men in Washington reke ning met de mogelijkheid, dat de Sow- jetleiders de huidige kritiek op hun houding tijdens Stalins leven toelaten als voorbereiding voor de bekend making dat Stalin indertijd vermoord werd. Arrestaties in Buenos Aires De Argentijnse politie heeft vrij dagochtend vroeg op verscheidene plaatsen in Buenos Aires en de voor steden huiszoekingen verricht. Een nog onbekend aantal mensen zou zijn aangehouden, zo is in goedingelichte kringen vernomen Het optreden van de politie volgde op de ontdekking van een Peronis- tische en communistische samenzwe ring. Op verscheidene plaatsen in de hoofdstad zouden illegale wapenop slagplaatsen ontdekt zijn. Vanwege H.M. de Koningin en Z.K.H. de Prins der Nederlanden wordt de volgende mededeling verstrekt: „De wijze waarop men in den vreemde het toelaatbaar heeft geoordeeld in het openbaar ons gezinsleven en de verhoudingen in onze naaste omge ving te belichten, heeft ons beiden teleurgesteld en gegriefd. Wij achten een onderzoek naar de omstandigheden, die hiertoe hebben kunnen leiden, gewenst. Het is ons een voldoening prof. dr. L. J. M. Beel, prof. mr. P. S. Ger- brandy en jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer bereid te hebben gevonden dit onderzoek in te stellen en ons van raad te dienen. Naar wij van de meest bevoegde zijde vernemen heeft prof. dr. L. J. M. Beel in verband met bovenstaand tot hem gericht verzoek aan H.M. de Koningin verzocht het door hem reeds aangeboden ontslag op 7 juli te wil len aanvaarden. Prof. mr. P. S. Gerbrandy deelt mede, dat hij zijn Kamer lidmaatschap op dezelfde grond niet zal aanvaarden. Van de heer mr. A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer is reeds medegedeeld dat hij ontslag heeft gevraagd uit door hem beklede openbare functie. Plannen van Krupp in Indonesië De Westduitse groot-industiieel cn vroegere wap; nmagnaat Afred Krupp is druk bezig plannen te ontwerpen voor grootscheepse bouwpro.»eetf,.i in Indonesië. Krupp zou deze plannen reeds heb ben voorgelzgd aan president Soe- karno tijdens het bezoek, dat Soe- karno aan Krupp's villa taabij Essen Dracht gedurende zijn recente ver blijf In West Duitsland. Tijdens de receptie, welke Krupp de indonesiscne president en zijn ge volg aanbood trok hij zich met Soe- K.arho in een kamer terug ter bespre king van her aandeel van de firma Krupp in bouwprojecten voor Indo nesië. Ou het ogerblik bevindt zich reeds en"ge tijd e^r groep deskundigen van Krupp in Inaonesië. Deze experts be studeren .le mogelijkheden voir ex ploitatie van nieuwe minerale (hulp bronnen in Indonesië alsmede de mo gelijkheden, welke Indonesië biedt wat betreft de bouw van fabrieken en andere on de? r emingen. AUDIëNTIE BISSCHOP VAN HAARLEM. Z.H.Exc de Bisschop van Haarlem zal dinsdag 3 en woensdag 4 juli geen audiëntie verlenen. NIEUW MODEL ALLE KLEUREN NATUURLIJK BIJ HAARLEMMERSTRAAT 172 - 174 - 179 HERENSTRAAT 9. MIDZA-BONNEN voor onze cliënten. Eindelijk zachter Doordat het gebied van hoge luchtdruk ten zuidwesten van Ierland steeds verder in betekenis afneemt, treden nu belangrijke wijzigingen in de circulatie op. Voor depressies is nu de mogelijkheid aanwezig om van west naar oost de Oceaan over te steken. Gisteren bereikte een eerste de pressie, die uit het zeegebied tussen IJsland en Groenland was gekomen, ons land. Deze veroorzaakte in bijna het ge hele land regen. Plaatselijk kwam onweer voor, in hoofdzaak na het passeren van de kern, toen onstabiele lucht het land binnenstroomde. Thans nadert uit het westen een rug van hoge druk, die wordt gevolgd door een in betekenis toenemende depres sie. Deze laatste stuwt belangrijk zachtere uit de subtropen afkomstige lucht in de richting van de Britse eilanden. Deze lucht zal de komende 24 uur ook ons land'bereiken, zodat morgen hogere temperaturen dan vandaag verwacht worden. De lucht, drukverschillen over onze omgeving zullen toenemen en in verband daar mede wakkert de wind aan. Het ziet er naar uit, dat de fronten van de depressie ons enige regen zul len brengen. Ere-doct< raat voor 80-jarige schrijfster De theologische faculteit van de Universiteit van Munchen is voor nemens aan de bekende dichteres, Freule Gertrud von le Fort bij gele genheid van liaar 80ste verjaardag op 11 oktober het ere-doctoraat in de theologie te verlenen. Het levenswerk van de dichteres is van buitengewone godsdienstige en theologische waarde. Met haar „Hym nen aan de Kerk" en haar boek „De eeuwige vrouw" heeft zij mede een beslissend stempel gedrukt op het christelijke levensbewustzijn in het Duitsland van na de eerste wereld oorlog. Haar verhalende boeken „De Paus uit het Ghetto", „De zweetdoek van Veronica", „De laatste op het schavot" zijn van een diepgaande theologische problematiek doordron gen, die van de geschiedkundige theo logie via de uiteenzetting van het humanisme tot het sublieme bereiken van het mystieke leven leidt. Gertrud von le Fort werd in 1876 in Minden (Westfaleri) geboren. Zij stamt uit een Hugenoots gezin en werd in 1925 te Rome katholiek. Dit nummer bestaat uit 3 bladen. HOE wordt het weer? (Geldig van vrijdagavond tot j zaterdagavond. Opgemaakt te 11.15 uur). HOGERE TEMPERATUREN. Aanvankelijk zwaarbewolkt i met plaatselijk enige regen, mor- j gen ook perioden met zonne- j schijn. Overwegend matige zuid- i westelijke wind. Hogere tem- peraturen. 30 Juni zon op 4.25, onder 21.05; maan op 23.44, onder 12.13. Hoogwaterstanden 30 Juni v.m. 7.30; n.m. 7.45. Het weer in Europa STOCKHOLM OSLO KOPENHAGEN ABERDEEN LONDEN AMSTERDAM LUXEMBURG PARIJS BORDEAUX GRENOBLE NICE BERLIJN FRANKFORT MUENCHEN ZURICH GENEVE LOCARNO WENEN INNSBRUCK ROME AJACCIO licht bew. 17 c zwaar bew. 11 half bew. 14 regenbui 14 regen 21 zwaar bew 15 regen 18 zwaar bew. 20 mist 26 onbewolkt 25 zwaar bew. 23 regen 16 geheel bew. 19 regen 20 zwaar bew. onbewolkt 24 licht bew. 25 regen 20 zwaar bew. 22 nevel 29 licht bew. 24 Korreltje Je weet te weinig zolang je er niet van overtuigd bent, dat je nooit ge noeg kan weten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1956 | | pagina 1