S)e £dd6e(9oti/fca/nf
Onlusten uitgebroken in
de Poolse stad POZNAN
Met geweld van pantserwagens onderdrukt
Ontevredenheid over de slechte
economische toestand
Generaal onthult prettige perspectieven
Golf van verzet in Tibet
Eisenhower kijkt weer moedig het leven in
„DE MOORD"
als apotheose
Mededeling van H.M. de Koningin
en Z.K.H. Prins Bernhard
ROBSON
DAMES
PYAMA'S
12.90
Directeur: C. M. v. HAMEKSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
VRIJDAG 29 JUNI 1956
47ste JAARGANG No. 13842
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 30935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.55 p. w, f2.35 p. mnd„ 17.— p. kwart. Franco p.p. f7.40 - Advertenties: llct.p. m.m. Telefoontjes ƒ1.5
De arbeiders in de Poolse stad Poznan, het vroegere Posen, zijn gisteren
in staking gegaan en hebben gedemonstreerd tegen de hoge prijzen der
levensmiddelen en tegen de Russische invloed in Polen. Weldra werd de
staking aanleiding tot onlusten.
Een menigte, die zich om acht uur 's morgens op het voornaamste plein
had verzameld, deed aanvallen op het hoofdkwartier van de Poolse (com
munistische) verenigde arbeiderspartij en andere gebouwen. Een gevangenis
werd in brand gestoken, trams werden omgeworpen en een Russische vlag
werd afgerukt.
Radio-Warschau heeft bekend gemaakt, dat een onbekend aantal Polen
om het leven is gekomen tijdens „ernstige onlusten" in de stad, maar dat
de orde nu is hersteld. Premier Cyrankiewiez heeft zich naar de stad
begeven.
BUITENLANDERS WAREN
GETUIGEN.
De communistische Poolse radio
verklaarde dat de incidenten veroor
zaakt werden door „imperialisten en
de reactionaire ondergrondse bewe
ging", die gebruik maakten van de
economische moeilijkheden in een
aantal fabrieken in de stad.
„De vijandelijke agenten slaagden
er in de menigten in de stralen van
Poznan tegen de autoriteiten op te
hitsen. De verliezen aan mensenle
vens werden veroorzaakt tijdens
aanvallen op openbare gebouwen",
aldus de radio.
„De vijand koos Poznan niet toe
vallig voor zijn provocaties. Op het
ogenblik wordt daar de 25ste inter
nationale jaarbeurs gehouden (waar
duizenden buitenlanders komen
Red.). Het doel was een schaduw te
werpen over de- goede naam van de
Poolse volksrepubliek en de ontwik
keling van de vreedzame internatio
nale samenwerking te bemoeilijken",
zei de radio.
Drie jaar geleden.
Het was de grootste anti-commu
nistische demonstratie sinds de Oóst-
duitse opstand van 17 juni 1953 en
tevens de eerste grote actie tegén de
communistische heerschappij in
Oost-Eupropa sinds het Kremlin Sta
lin veroordeeld heeft. De ontluiste
ring van Stalin was in Polen onmid
dellijk gevolgd door enige gisting
onder de studenten, maar de algeme
ne staking in Poznan was de eerste
regelrechte uittarting van het rode
Westberlijnse zakenlieden
klaarden/dat de staking uitgeroepen
werd uit protest tegen de acute te
korten aan aardappelen, vetten en
brood. De arbeiders beklaagden zich
verder over het feit, dat de prijzen
van deze en andere levensmiddelen
zo hoog waren, dat.zij voor hen on
bereikbaar geworden waren
op groepen demonstranten schoten,
doch zij hadden niet kunnen vast
stellen, of hierbij doden waren ge
vallen. Ook was machinegeweervuur
gehoord.
Een Deense zakenman, die er met
veel moeite in geslaagd was om met
z'n auto over de grens te komen, ver
telde gehoord te hebben, dat op het
plein voor het stadhuiis van Poznan
veertig tot vijftig mensen door pant
serwagens waren neergeschoten.
Voorts wordt gemeld, dat betogers
communistische functionarissen uit
hun bureau's haalden en hen zege
vierend aan de menigte toonden Ver
der zouden de demonstranten een
Poolse stoorzender hebben vernield
en delen er van op straat hebben ge
smeten.
Tegenover buitenlanders hadden
de betogers zich correct gedragen.
ONDER RUSSISCHE DRUK.
De ongeregeldheden in Posen heb
ben zich voorgedaan op een ogen
blik, dat er sinds enige maanden een
algemene verzachting in het com
munistische bewind in Polen is in
getreden.
In april jl gebeurde het voor het
eerst, dat in het parlement, dat sinds
de verkiezingen van 1947 door de
communisten wordt beheerst, een
afgevaardigde tegen een regerings
voorstel stemde. Het was een „pro
gressieve katholiek", die bezwaar
maakte tegen het toestaan van abor
tus in bepaalde gevallen.
Polen is een overheersend R.K.
land met 26.500.000 inwoners.
De communisten kwamen er aan
de macht, nadat het. land tijdens de
tweede wereldoorlog door de Russen
was „bevrijd". Doch pas na de ver
kiezingen van januari 1947 bezetten
zij alle officiële posten.
De westelijke mogendheden heb
ben de communisten nooit als de ver
tegenwoordigers van het Poolse volk
beschouwd, omdat volgens het wes
ten de communisten hun overwin
ning bij de verkiezirgen te danken
hebben gehad aan intimidatie en on
regelmatigheden.
Het orgaan van de Poolse com
munistische partij, Trybuna Ludu,
verklaarde vrijdag, dat de economi
sche toestand verre van gemakkelijk
is en dat veel klachten van de arbei
ders gerechtvaardigd zijn, doch de
toestand kan niet van de ene dag op
de andere verbeterd worden. De par
tij en de regering doen wat zij kun
nen, doch er is tijd nodig. Incidenten
als die in Poznan houden de verbete
ring slechts tegen.
VANDAAG WEER RUSTIG.
Vrijdagochtend was het rustig in
Poznan. De grote internationale jaar
beurs was normaal om negen uur
open.
Atoomaanval eist
honderden miljoenen
slachtoffers
Wanneer Amerika ooit een grote
aanval met atoomwapenen op Rus
land zou doen, zou dit „honderden
miljoenen" mensenlevens kosten, ook
in bevriende landen.
De dodelijke straling zou naar
gelang van de wind aan de ene
kant diep in West-Europa doordrin
gen of aan de andere kant zeker Ja
pan en de Philippijnen bereiken.
Met geweld onderdrukt
Leiders van een verzetsbeweging
van Tibetaanse lama's, die onlangs
in India zijn aangekomen, hebben ge
meld, dat de Chinese communisten
Litang, een provinciehoofdstad, en
verscheidene klooster hebben gebom
bardeerd om een „golf van verzet" in
Oost-Tibet neer te slaan.
Met pantserauto's.
Buitenlandse bezoekers hebben ook
gezien, dat twee Poolse pantserauto's
Een correspondent te Darjèeling
van het Indiase blad „Statesman"
meldt uit Tibetaanse bron, dat bij de
opstand zowel aan Chinese als aan
Tibetaanse zijde zware verliezen zijn
geleden. De weg van Tsamdo, in de
Chinese provincie Sikang, naar, de
hoofstad van Tibet, zou door aahval-
ver- len van inwoners van Noord-Tibet
niet gebruikt kunnen worden.
De Chinezen hébben Dalai Lama
gevraagd zijn invloed aan te wenden
om een einde aan de strijd te maken,
aldus deze berichten.
De Tibetanen zouden ontevreden
zijn over de zware belastingen, in
menging van de Chinezen in het
religieuze onderwijs aan de jeugd en
drastische landhervormingen.
De vorige maand was in de Indiase
pers reeds melding gemaakt van
strijd in Tibet. De Chinezen zouden
volgens die berichten strafexpedities
uitgezonden hebben tegen opstande
lingen, die in NoOrd-Ooost Tibet een
Chinees garnizoen van 850 man zou
den hebben uitgemoord. Ook de Chi
nese luchtmacht zou tegen de rebel
len zijn opgetreden.
Zelfs monniken doen mee.
Volgens nieuwe berichten hebben
de opstandelingen in acht van de
negen oostelijke provincies van Tibet,
die aan communistisch-Chine gren
zen, de Chinese troepen verdreven.
De monniken zouden door de reli
gieuze autoriteiten ontheven zijn van
hun'eed om niet te doden, zodat zij
aan de opstand kunnen deelnemen.
Maarschalk Lioe Pei Sjeng, bevel
hebber van de communistische troe
pen in zuid-west-China, heeft ver
sterkingen naar de opstandige pro
vincies gezonden, doch zonder resul
taat. De bevelhebber van het Tibe
taanse leger, generaal Sawang Rasjad
reist nu op verzoek van de Chinezen
door het opstandige gebied om te
proberen de opstandelingen óver te
halen de wapens neer te leggen, al
dus deze berichten.
De president van de Verenigde Staten, die onlangs werd geopereerd, is herstellende en zal eerstdaags het Walter
Reed-ziekenhuls verlaten. Op bijgaande foto ziet men de president en mevrouw Eisenhower voor het raam
van het ziekenhuis.
Dit heeft luitenant-generaal James
M. Gavin, hoofd van de afdeling on
derzoek en ontwikkeling van het
Amerikanse leger, medegedeeld. De
generaal legde zijn verklaring af voor
een subcommissie van de Senaat die
een onderzoek instelt naar de sterkte
van de Amerikaanse en Russische
luchtmacht.
Senator Henry M. Jacksón, een de
mocraat, verklaarde na de mededelin
gen van Gavin, dat Amerika's NAVO-
partners dit alles niet bijster zouden
waarderen.
„Ik ben geschokt", zei Jackson,
„niet zozeer door de verklaringen als
wel voor onze vrienden in de hele
wereld."
Gavin heeft geen cijfers gegeven
over wat er zou gebeuren wanneer
Rusland Amerika zou bombarderen.
Maar hij gaf de juistheid toe van een
artikel in een blad, waarin gezegd
werd dat 110 waterstofbommen, die
met tussenpozen van 10 minuten op
Amerika zouden vallen, zeker 70 mil
joen mensen zouden doden en hon
derden vierkante kilometers voor vijf
tig jaar en meer onbewoonbaar zou
den maken.
ALLES HANGT VAN DE WIND AF.
De republikeinse senator James
Duff vroeg aan Gavin, hoeveel slacht
offers een grote atoomaanval van de
Amerikaanse strategische luchtmacht
op Rusland zou eisen bij zuidoostelij
ke wind.
Gavin antwoordde, dat de honder
den miljoenen slachtoffers bij zuid
oostelijke wind hoofdzakelijk in de
Sowjet-Unie zouden vallen, maar ook
óp Japan en misschien op de Philip-
nijnen.
„Indien de wind in de andere rich
ting zou waaien, dan zouden de
slachtoffers tot ver in West-Eurpa val
len".
De bevolking van Europees en Azia
tisch Rusland wordt geschat op 193
miljoen mensen en die van China op
ongeveer 6O0 miljoen.
Gavin zei, dat de ongelofelijke ver
nietiging, die plaats zou hebben, de
mogelijkheid van een totale oorlog
vermindert. Maar hij meende, dat een
oorlog op grote schaal ook zonder
kernwapenen mogelijk blijft. De ge-
generaal wees er op, dat plaatselijke
conflicten zonder atoomwapenen kun
nen worden uitgevochten.
Volgens de New York Herald Tri
bune houdt men in Washington reke
ning met de mogelijkheid, dat de Sow-
jetleiders de huidige kritiek op hun
houding tijdens Stalins leven toelaten
als voorbereiding voor de bekend
making dat Stalin indertijd vermoord
werd.
Arrestaties in
Buenos Aires
De Argentijnse politie heeft vrij
dagochtend vroeg op verscheidene
plaatsen in Buenos Aires en de voor
steden huiszoekingen verricht. Een
nog onbekend aantal mensen zou zijn
aangehouden, zo is in goedingelichte
kringen vernomen
Het optreden van de politie volgde
op de ontdekking van een Peronis-
tische en communistische samenzwe
ring. Op verscheidene plaatsen in de
hoofdstad zouden illegale wapenop
slagplaatsen ontdekt zijn.
Vanwege H.M. de Koningin en Z.K.H. de Prins der Nederlanden wordt
de volgende mededeling verstrekt:
„De wijze waarop men in den vreemde het toelaatbaar heeft geoordeeld
in het openbaar ons gezinsleven en de verhoudingen in onze naaste omge
ving te belichten, heeft ons beiden teleurgesteld en gegriefd.
Wij achten een onderzoek naar de omstandigheden, die hiertoe hebben
kunnen leiden, gewenst.
Het is ons een voldoening prof. dr. L. J. M. Beel, prof. mr. P. S. Ger-
brandy en jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer bereid
te hebben gevonden dit onderzoek in te stellen en ons van raad te dienen.
Naar wij van de meest bevoegde zijde vernemen heeft prof. dr. L. J. M.
Beel in verband met bovenstaand tot hem gericht verzoek aan H.M. de
Koningin verzocht het door hem reeds aangeboden ontslag op 7 juli te wil
len aanvaarden. Prof. mr. P. S. Gerbrandy deelt mede, dat hij zijn Kamer
lidmaatschap op dezelfde grond niet zal aanvaarden. Van de heer mr. A.
W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer is reeds medegedeeld dat hij
ontslag heeft gevraagd uit door hem beklede openbare functie.
Plannen van Krupp
in Indonesië
De Westduitse groot-industiieel cn
vroegere wap; nmagnaat Afred Krupp
is druk bezig plannen te ontwerpen
voor grootscheepse bouwpro.»eetf,.i in
Indonesië.
Krupp zou deze plannen reeds heb
ben voorgelzgd aan president Soe-
karno tijdens het bezoek, dat Soe-
karno aan Krupp's villa taabij Essen
Dracht gedurende zijn recente ver
blijf In West Duitsland.
Tijdens de receptie, welke Krupp
de indonesiscne president en zijn ge
volg aanbood trok hij zich met Soe-
K.arho in een kamer terug ter bespre
king van her aandeel van de firma
Krupp in bouwprojecten voor Indo
nesië.
Ou het ogerblik bevindt zich reeds
en"ge tijd e^r groep deskundigen van
Krupp in Inaonesië. Deze experts be
studeren .le mogelijkheden voir ex
ploitatie van nieuwe minerale (hulp
bronnen in Indonesië alsmede de mo
gelijkheden, welke Indonesië biedt
wat betreft de bouw van fabrieken en
andere on de? r emingen.
AUDIëNTIE BISSCHOP VAN
HAARLEM.
Z.H.Exc de Bisschop van Haarlem
zal dinsdag 3 en woensdag 4 juli geen
audiëntie verlenen.
NIEUW MODEL
ALLE KLEUREN
NATUURLIJK BIJ
HAARLEMMERSTRAAT
172 - 174 - 179
HERENSTRAAT 9.
MIDZA-BONNEN
voor onze cliënten.
Eindelijk zachter
Doordat het gebied van hoge
luchtdruk ten zuidwesten van Ierland
steeds verder in betekenis afneemt,
treden nu belangrijke wijzigingen in
de circulatie op. Voor depressies is
nu de mogelijkheid aanwezig om van
west naar oost de Oceaan over te
steken.
Gisteren bereikte een eerste de
pressie, die uit het zeegebied tussen
IJsland en Groenland was gekomen,
ons land.
Deze veroorzaakte in bijna het ge
hele land regen. Plaatselijk kwam
onweer voor, in hoofdzaak na het
passeren van de kern, toen onstabiele
lucht het land binnenstroomde. Thans
nadert uit het westen een rug van
hoge druk, die wordt gevolgd door
een in betekenis toenemende depres
sie. Deze laatste stuwt belangrijk
zachtere uit de subtropen afkomstige
lucht in de richting van de Britse
eilanden. Deze lucht zal de komende
24 uur ook ons land'bereiken, zodat
morgen hogere temperaturen dan
vandaag verwacht worden. De lucht,
drukverschillen over onze omgeving
zullen toenemen en in verband daar
mede wakkert de wind aan.
Het ziet er naar uit, dat de fronten
van de depressie ons enige regen zul
len brengen.
Ere-doct< raat voor
80-jarige schrijfster
De theologische faculteit van de
Universiteit van Munchen is voor
nemens aan de bekende dichteres,
Freule Gertrud von le Fort bij gele
genheid van liaar 80ste verjaardag op
11 oktober het ere-doctoraat in de
theologie te verlenen.
Het levenswerk van de dichteres is
van buitengewone godsdienstige en
theologische waarde. Met haar „Hym
nen aan de Kerk" en haar boek „De
eeuwige vrouw" heeft zij mede een
beslissend stempel gedrukt op het
christelijke levensbewustzijn in het
Duitsland van na de eerste wereld
oorlog. Haar verhalende boeken „De
Paus uit het Ghetto", „De zweetdoek
van Veronica", „De laatste op het
schavot" zijn van een diepgaande
theologische problematiek doordron
gen, die van de geschiedkundige theo
logie via de uiteenzetting van het
humanisme tot het sublieme bereiken
van het mystieke leven leidt.
Gertrud von le Fort werd in 1876
in Minden (Westfaleri) geboren. Zij
stamt uit een Hugenoots gezin en
werd in 1925 te Rome katholiek.
Dit nummer bestaat uit 3
bladen.
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van vrijdagavond tot j
zaterdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
HOGERE TEMPERATUREN.
Aanvankelijk zwaarbewolkt i
met plaatselijk enige regen, mor- j
gen ook perioden met zonne- j
schijn. Overwegend matige zuid- i
westelijke wind. Hogere tem-
peraturen.
30 Juni zon op 4.25, onder 21.05;
maan op 23.44, onder 12.13.
Hoogwaterstanden
30 Juni v.m. 7.30; n.m. 7.45.
Het weer in Europa
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MUENCHEN
ZURICH
GENEVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
licht bew.
17 c
zwaar bew.
11
half bew.
14
regenbui
14
regen
21
zwaar bew
15
regen
18
zwaar bew.
20
mist
26
onbewolkt
25
zwaar bew.
23
regen
16
geheel bew.
19
regen
20
zwaar bew.
onbewolkt
24
licht bew.
25
regen
20
zwaar bew.
22
nevel
29
licht bew.
24
Korreltje
Je weet te weinig zolang je er niet
van overtuigd bent, dat je nooit ge
noeg kan weten.