St. Jacobshofje, Doezastraat te Leiden,
viert 275-jarig bestaan
Vanmorgen begon in de Herensingelkerk
te Leiden het jaarlijks zieken triduum
Ruim 200 zieken uit
Sleutelstad en omgeving
Leids Toonkunstkoor in Holland Festival
Ontgroening bevordert 'n snelle
aanpassing aan studentenmilieu
Aanhangwagen reed in het water
WOENSDAG 27 JUNI 1956
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Met de drukte en het geroezemoes
van elk jaar is vanmorgen het tra
ditionele ziekentriduum in de kerk
van O.L. Vr. Hemelvaart en St. Jo
seph aangevangen. De ruim 200 zie
ken en invaliden uit Leiden en om
geving die aan het triduum zullen
deelnemen, werden door de wagens
van particulieren en door de bran
cardwagen van het Roode Kruis aan
gevoerd. Zij kregen allen een plaats
in de wijde kerk, die drie dagen lang
het aanzien van een grote ziekenhal
heeft gekregen. De altaarversiering
en de versiering van de kerk zijn
even magnifiek als altijd.
Om tien uur plaatste de pastoor
van de Herensingelparochie, pastoor
J. A. van Kleef, zich voor de micro
foon om de deelnemers aan het
triduum welkom te heten. Hij wekte
hen allen op dit triduum zó te bele-
van, dat de genade een kans krijgt.
„Bijna", aldus de pastoor, „had ik
zelf als patiënt dit triduum mee moe
ten maken en niet als herder van
deze parochie". Hij vertelde, dat hij
gisteren een auto-ongeluk heeft ge
had, dat slechts wat ontsierende
schade aan zijn gelaat heeft achter
gelaten. Pastoor Van Kleef ging ver
volgens langs de bedden om de zie
ken de ziekenzegen te geven. Het
versterkt parochiekoor o.l.v. de heer
W. Verburg, dat dit gehele triduum
zijn onmisbare medewerking zal ver
lenen, zong intussen het „Veni Crea
tor
De plechtige H. Mis werd opgedra
gen door deken L. H. M. Nieuwen-
huizen, deken van Alphen, die geas
sisteerd werd door de kapelaans J.
A. M. van Adrichem en A. H.
Schrama.
Pastoor Auxentius van Schalen,
o.f.m., van de St. Leonardus-parochie,
de leider van het triduum, hield tij
dens de H. Mis zijn eerste preek,
waarin hij wees op de kracht van het
lijden. Het lijden van de mens is een
bewijs van Gods liefde. De H. Maria
was ongetwijfeld het door God meest
PROF. BERG OVER DE
PHILIPPIJNEN.
Avond van Viro.
Maandagavond sprak prof. dr. C.
C. Berg in het gebouw van de Natio
nale Levensverzekering maatschappij
aan het Rapenburg te Leiden voor
leden van VIRO over „De Philippij-
nen, le pays de moines". Een deel
van de voordracht was ontleend aan
de Franse vertaling van een werk,
dat de Philippijnse nationale figuur
Rizal publiceerde onder d'e titel:
„Noli me tangere". De huidige situatie
van de Philippijnen liet prof. dr. C.
C. Berg buiten beschouwing. De be
doeling van zijn lezing was een poli
tiekhistorische schets te geven over
de ontwikkeling van de Philippijnen.
Hij greep terug in de geschiedenis
tot de val van het Romeinse rijk en
tot de volksverhuizing, die daarop,
volgde.
beminde schepsel. Toch heeft Hij
haar zoveel lijden gezonden, dat zij
de Moeder van Smarten genoemd
wordt. Oók kan een schepsel God
nooit beter beminnen dan door het
lijden.
Om twaalf uur vanmorgen volgde
de plechtige handoplegging van de
zieken.
De organisatie van het zieken
transport en de verzorging van de
inwendige mens zijn wederom in
goede handen. Tientallen dames en
heren, lekenverpleegsters en zusters,
voortrekkers, helpers en helpsters
Bij de foto's:
Een overzicht van de Herensingel
kerk tijdens de plechtige H. Mis
hedenmorgen.
Ziekendragers lopen af en aan met
de zieken en invaliden, die door zie
kenauto en Roode Kruiswagen wer
den aangevoerd.
(Foto's „De Leidse Courant")
van het Roode Kruis snellen af en
aan om het de zieken zo comfortabel
mogelijk te maken.
Tweede concert werd
groots succes
ARIBO heeft het Leids Toon
kunstkoor alles in 't werk gesteld om
het tweede concert in het kader van
het Holland Festival in een aantrek
kelijk gewaad te steken. Belangrijke
werken, in een voortreffelijke uit
voering, lokten een groot aantal toe
hoorders naar de Gehoorzaal, even
als de klinkende solistennamen, en
het begeleidend Rotterdams Philhar-
monisch orkest.
Op de programmalijst stond als
eerste werk: Psaume 129 voor man
nenkoor en klein vrouwenkoor van
Stichter bezat een
handel in ossen
IN het begin dezer maand bestond
het St. Jacob- of Go'marus van
Craeyenboschhofje aan de Doeza
straat te Leiden 275 jaar.
Het werd gesticht door Gomarus
van Craeyenbosch, geboren 2 febr.
1624. Hij was koopman in laken en
had zijn winkel in het eerste huis op
de Hoogstraat. Daarnaast had hij een
uitgebreide handel in ossen, die hij
mestte en meest in Amsterdam ver
kocht. Voor deze veehandel ge
bruikte hij diverse landerijen, in de
omgeving van Leiden gelegen.
Hij was gehuwd op zijn geboorte
dag in 1647 met Alyda van Griecken,
de dochter van de bekende zilver
smid Jan van Griecken, wonende in
de Hoogstraat.
Hun huwelijk werd gezegend met
2 zoons en een dochter, die allen
jong stierven. Kort na de geboorte
van het derde kind overleed ook zijn
vrouw.
In zijn testament, op 5 juni 1672
voor notaris de Haas verleden, be
paalde hij, dat naast enige legaten
aan neven en nichten, zijn nalaten
schap moest gebruikt worden voor
de bouw van een hofje met 12 wo
ningen, voor gehuwde lieden of voor
twee vrouwen.
De eerste Regenten waren: Jacob
van Varick, Dirk Verhoog, Nicolaas
van Varick en Jan van Oyen.
Zijn executeurs bouwden 6 huizen
op een terrein, gelegen aan de Doeza
straat. Eerst in 1863 werden er vijf
huisjes bijgebouwd en in 1889 nog
een zesde.
In 1922 werd het hofje uitgebreid
met 6 huisjes, terwijl er later 2
huisjes gebruikt werden tot verbou
wing van 3 andere woningen, zodat
er thans 16 huisjes staan.
De ouderwetse bedsteden in de
woonkamers zijn al lang verdwenen,
terwijl op de zolders slaapkamers ge
maakt zijn.
Tegen een intreesom, thans bedra-
Het St. Jacobshofje, zoals het er
uitzag in 1919.
gende 1000,kunnen r.k. echt
paren zich inkopen in een huisje,
tegen genot van een proeve, die de
laatste jaren met het oog op de
duurte aanzienlijk verhoogd werd en
wanneer er geen gegadigden gevon
den kunnen worden, wordt 'n huisje
verhuurd aan alleenstaande vrouwen.
De huren werden gebruikt om het
hofje te moderniseren, zo werden
aan de woningen keukens bijge
bouwd en werden de w.c.'s, die ten
getale van 2 buiten waren, in de
huisjes aangebracht. Electrisch licht
kwam er in 1949.
In de Regentenkamer hangen se
dert 2 jaren een twaalftal oude schil
derijen en portretten van het Salva-
torhofje, dat door dezelfde Regenten
beheerd wordt. Deze schilderijen wa
ren in 1872 aan de Lakenhal in
bruikleen afgestaan, doch onlangs te
ruggevraagd. Voor een kunstkenner
alleszins een bezoek waard.
Van 1824 tot 1884 werd het hofje
beheerd door de Regenten van het
R.K. Wees- en Oudeliedenhuis. In het
laatstgenoemde jaar kwam men tot
het inzicht, dat dit beheer in strijd
was met het testament van de stich
ter en werd het beheer weer onaf
hankelijk van het Weeshuis. Sedert
1926 staat de stichting onder toezicht
van het Bisdom Haarlem, thans on
der dat van Rotterdam. De Deken
van Leiden is ambtshalve Kerkelijk
Visitator, terwijl de Pastoor van' de
Petrusparochie Bisschoppelijk Com
missaris is.
Thans zijn de Regenten: mr. A. J.
Sormani, mr. H. F. A. Donders, R. C.
Zijerveld en F. M. M. Langezaal.
Op 3 juli a.s. wordt een feestelijke
herdenking en receptie gehouden om
half elf in „Het Gulden Vlies", nadat
in de Lodewijkskerk om kwart voor
8 een H. Mis tot dankbaarheid is op
gedragen. Des namiddags is er een
thee in het hofje van Regenten met
alle bewoners, terwijl op 10 juli a.s.
een autotocht van de Regenten met
de bewoners van het hofje plaats
vindt.
De bewoners van het Salvatorhofje
worden uitgenodigd deze dagtocht
mede te maken. De reis gaat door de
mooiste plekjes van Noord-Holland.
Regenten menen, dat het 275-jarig
bestaan van het hofje, op deze wijze
gevierd, geheel in overeenstemming
is met de gedachten van de stichter.
Mr. A. J. SORMANI.
Lili Boulanger. De hbog begaafde
vooruitstrevende Franse componiste,
heeft niettegenstaande haar sterven
op jeugdige leeftijd een eigen per
soonlijke stijl geschapen. De struc
tuur is hecht, aangrijpend en fel de
expressie. De muzikale tekstbehan
deling is psalmodiërend. Boven bla-
zersaccoorden zet 't sonoor klinkend
mannenkoor in. Overweldigend is het
crescendo. Het orkest speelt dan een
bewogen lyrisch thema en de be
droefde muziek, groots van gestalte
(waarbij zich zacht vocaliserende
vrouwenstemmen voegen), eindigt
mild. Gods zegen, welke overwint.
De indruk was ontroerend. Het he
renkoor, goed geïnstrueerd, heeft een
alleszins prijzenswaardige klankpro
ductie gegeven, markant en fraai.
De begeleiding was aandachtig en
expressief.
Een vrouwenkoor met zoveel vaar
digheid en souplesse kan niet anders
dan slagen, wanneer de leidsman het
onderneemt een zo subtiel werk als
La Demoiselle élue uit te voeren.
Hoewel nog jong, deed de componist
Claude Debussy reeds de eigen con
sequenties betreffende harmoniek,
coloriet, structuur en instrumentatie
gelden in persoonlijke visie. Er werd
met veel charme gemusiceerd, zeer
toegewijd, komend tot een transpa
rant ensemble. De verhaalster, in
casu: Mea Boon-Naberman, zong met
eenvoudige dictie. De gezegende
Jonkvrouwe (Annette de La Bye)
was gevoelig en eenvoudig in haar
voordracht.
ALS HULDEBLIJK aan de Neder
landse kunstenaar Sem Dres
den, die dit jaar zijn 75e verjaardag
vierde, werd ook te Leiden één van
diens werken: St. Joris, uitgevoerd
(in le uitvoering), geschreven voor
gemengd koor, sopraan-solo (de
Prinses), bariton (St. Joris) en de
recitant. Het grondplan van een werk
staat de componist onomstotelijk
zeker voor de geest. Een sterke over
tuiging spreekt uit de vastomlijnde
tekening van personen, uit de schil
derende orkestklank. Decoratieve
effecten, variabele stuwingen, maat
wisseling accent-verplaatsing, har
monische samenklanken, die betrek-
Prof, van Arkel over de groentijd:
Niet alleen „weledelgeborenen
en aanzienlijken1' meer
De algemene senatenvergadering
Nederland heeft gistermiddag in de
sociëteit „Minerva" te Leiden een
persconferentie gehouden, waarin
studenten.
Zij zijn er zich daarbij natuurlijk
van bewust, dat aanpassing aan de
geest van de tijd noodzakelijk blijft.
Prof. A. E. van Arkel, rector mag
nificus van de Leidse universiteit
gaf een indringende historische en
psychologische beschouwing over de
groentijd. Hij vertelde o.m. dat de
werd duidelijk gemaakt, dat het met. groentijd in Leiden eens aanleiding
het ontgroenen nogal los loopt. heeft gegeven tot een rector's crisis.
Ieder jaar wordt er van stude*^ Prof. de Groot n.l. een fel tegen-
tenzijde bij de vertegenwoordigers stander
van de pers de nadruk op gelegd, dat
de erkende corpora de groentijd zien
als onmisbaar voor de vorming der
van de groentijd en het
corps heeft geweigerd het recto
raat te aanvaarden, omdat dit offi
cieel contact met het L.S.C. mee
bracht.
Prof. van Arkel stelde overigens in
zijn betoog de „ongeruste moeders
en tantes" gerust door op te merken,
dat er van tuchtiging der groenen
geen sprake is. Er is aan het „ont
groend worden" weinig meer risico
dan aan een skitour of een voetbal
wedstrijd.
Verbod van drankgebruik en gere
gelde geneeskundige controle staan
op het groen-programma.
Prof. van Arkel gaf een opsom
ming van de voordelen van de groen
tijd. Hij noemde o.m. de band, die
gelegd wordt tussen de jaargenoten
en de ouderejaars. In deze tijd, waar
in een studentengemeenschap niet
gevormd wordt uit de stand der
„weledelgeborenen en aanzienlijken"
is het aanpassen aan het studenten
milieu, dat in wezen weinig afwijkt
van het milieu dat de afgestudeerden
moeten betreden, noodzakelijk. Door
het ontgroenerj is snellere aanpassing
aan het nieuwe milieu mogelijk.
Wel legde de rector magnificus er
de nadruk op, dat alle studentenver
enigingen maatregelen dienen te ne
men om de entree van a.s. leden uit
zeer afwijkende milieus en van het
schuwe en onhandige type, niet te
moeilijk te maken.
king hebben op een bepaalde situatie
(een soort leidmotief). Het even
wichtig klinkend gemengd koor, be
toonde zich slagvaardig en gaf ih «We
partijen gelijkwaardige sonore klank,
't Was een plezier op te merken, hoe
snel en rhythmisch punctueel het
koor onder inspiratteve leiding van
de dirigent zich in dit moeilyke work
standvastig de weg baande.
Annette de la Bye als de prinses had
een verbijsterend moeilijke partij te
zingen. Zij sloot zich perfect aan Üj
de opvatting van de diligent. Zij
zong beheerst, intelligent en meer
malen zeer gevoelig. De bariton Da
vid Hollestelle als St. Joris, beheerste
zijn partij zeer knap en Ton Lutz
gaf van het verhaal de juiste teke
ning. Het was geen kleine opgaaf,
beheerst tegenover de sterke orkest
bezetting zich te doen gelden, waar
in hij voor 't grootste deel slaagde.
Naast Aribo, die met groot inzicht
dit veel omvattend en moeilijk werk
heeft voorbereid en met vlammend
hete klank heeft uitgevoerd, heeft
men onze grote Nederlander Sem
Dresden warm toegejuicht en beju
beld.
Moest het aanvankelijk aangekon
digde „L'an mil" van Gabriël Piemé
om practische redenen vervallen,
Eduard FJjpse stelde zijn vele toe
hoorders volkomen schadeloos met
de wedergave van de wondermooie
Symphonie in d kl. t. van César
Franck, met de dirigent in zijn volle
kracht als aanvoerder in de welge
maakte muziek, zo schoon van vorm,
nobel en verheven. En bij het beluis
teren van deze bovenaardse muziek
mag men zich afvragen: wat man
keert er nog aan ons geluk? Hier
mede roemen wij de prachtige klank
van violen, koper, althobo: de hoog
staande wedergave van de bedoelin
gen. Voor beide dirigenten leidde 't
muziek-gebeuren te Leiden tot een
groots succes.
J. KORTMANN.
Leidse Universiteit
Geslaagd voor het Prop. ex. God
geleerdheid de heer Vroegindewey te
Bleiswij k. Geslaagd voor het Doet.
ex. Ned. Recht, mej. C. J. Vermei
den te Scheveningen en de heren J.
R. Dinger te Wassenaar en P. Goe-
nee te Schalkhaar. Gelaagd voor het
Doet. ex. Natuurkunde de heer A.
Broa se van Groenau te Leiden.
Twee bedienden van de firma G.
wilden gistermiddag om kwart voor
zes een achtwielige aanhangwagen
met handkracht uit het perceel Oude
Vest 227 de rijweg opduwen. Een
wielrijder, komende uit de richting
Havenplein, die dacht dat men een
bakfiets naar buiten duwde, kon op
het laatste ogenblik een aanrijding
voorkomen door in het water van de
Oude Vest te rijden. Vermoedelijk
door de schrik bij het zien van de
onvrijwillige badgast, verloor men
de macht over de voortrollende aan
hangwagen. die toen ook het vrije
sop koos.
De wielrijder kon zwemmende de
walkant bereiken. Om de trailer uit
het -water te verwijderen moest de
hulp van de brandweer worden inge
roepen. De foto toont de grote be
langstelling, die de brandweer ge
noot bij dit zware karwei.
