S)e ftzicbeSou/fia/nt
Hoe Nederland de verkiezings
uitslag BEOORDEELT
de verrassing:
k*V*p* kan tevreden zijn
maar niet enthousiast
Onwaardige publicaties over
ons KONINKLIJK GEZIN
Z.H. DE PAUS ontving
president SOEKARNO
Stalin en Ouderdomswet beïnvloedden de stemming
Geslaagde recordpoging A.N.P.
Loos alarm
Minder buien
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
DONDERDAG 14 JUNI 1956
47ste JAARGANG No. 13829
Al bekomen van j
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.55 p. w-, f2.35 p. mnd., f7.— p.kwart. Franco p.p.f7.40 - Advertenties: 17ct.p.man. Telefoontjes ƒ1.50
OVERWINNING DER P.v.d.A. ALGEMENE VERRASSING
De uitslag van de gisteren gehouuen verkiezingen is voor velen een
grote verrassing gebleken. Speciaal de grote winst van de P. v. d. A. had
men, blijkens de perscommentaren in diverse ochtendbladen niet verwacht,
althans niet in die mate. Men spreekt van een „voortgezette doorbraak".
Ook de zware verliezen van de Protestants-christelijke partijen kwamen als
een verrassing. Overigens is de winst van de K.V.P. ons niet meegevallen,
omdat men in katholieke kringen een meer principiële houding had ge
meend te mogen verwachten. Er is door de K.V.P. winst gemaakt haar
zetelaantal klom van 30 in de oude Kamer tot 33 in de nieuwe maar
gezien de toeneming van het aantal stemmen had haar stemmenpercentage
groter kunnen en moeten zijn. Dat de V.V.D. zich handhaafde is voor de
liberale bladen eveneens een lichte teleurstelling, men had gehoopt op
een klein winstje. Het verlies van de communisten lag geheel in de lijn der
verwachtingen. Dit is de globale indruk van de perscommentaren van
hedenochtend.
GEMENGDE GEVOELENS.
De Maasbode drukt de stemming
onder de katholieken juist uit, wan
neer zij constateert, dat de uitslag der
Kamerverkiezingen met „gemengde
gevoelens" is ontvangen.
Er is voor de KVP reden om te
vreden te zijn, maar zeker niet om
enthousiast te zijn.
De grote verrassing van de uitslag
is ongetwijfeld dat de PvdA is op
gerukt naar de eerste plaats onder de
Nederlandse politie partijen. Het
verbaast ons niet, dat zij de helft van
haar zetelwinst te danken heeft aan
de teruggang van de communisten.
Maar de andere helft dankt zij aan
een duidelijk succes van haar door-
braakleuze bij onze protestantse land
genoten. Dat is het grote feit van de
verkiezingen li9'56. De Maasbode-re
dactie meent dat de koers van de
Nederlands Hervormde Kerk, zoals
die tot uiting kwam in het bekende
Synodale schrijven, een der hoofd
redenen is van de thans geconstateer
de ontwikkeling.
De Volkskrant noemt de uitslag
een „kapitale verrassing". Het blad
meent, dat de P. v. d. A. door deze
ovferwinning ongetwijfeld zal worden
aangemoedigd om de strijd voor „de
doorbraak" zeker naar de christelijke
kant met nog meer kracht voort te
zetten.
Voor de K.V.P. vindt het blad de
uitslag tot op zekere hoogte bevre
digend. Vooral tegen het verlies van
de christelijke partijen stemt het tot
vreugde, dat de KVP als beginsel
partij haar trekkracht heeft behou
den en, hetgeen «uit de drie zetels
winst blijkt, zelfs in belangrijke mate
versterkt. Toch kunnen wij niet ge
heel voldaan zijn. Al wordt de ver
houding van de KVP tot PvdA on
gunstig beinvloed door socialistische
winst aan protestantse en communis
tische kant, de cijfers wijzen uit, dat
de PvdA toch ook katholieke stem
men heeft vastgehouden en dat voor
al de uitslag in vele plaatsen van het
zuiden haar moet aanmoedigen om
ook hier de strijd voor „de doorbraak"
voort te zetten.
„Trouw" zegt, dat het verlies van
de Prot. Christelijke partijen haar
diep teleurstelt, maar niet ontmoe
digt.
De A.-R partij is in de oppositie
en toen zij met het kabinet gelieerd
was een duidelijke principiële partij
geweest, zegt „Trouw".
Zij heeft te maken met een struc
turele ontwikkeling bij het kiezers
volk, een neiging van velen om maar
om welke oorzaak dan ook, prin-
cipiëel of niet-principiëel met een
doorbraak partij mee te gaan.
De A.-.R. P. blijft, daar, onverschil
lig of zij winst of verliest, neen tegen
voor de komende grondwetsherzie
ning. Het is zeer de vraag of deze
twee partijen elkaar direct al zullen
vinden. De verkiezingsstrijd heeft
aan de beide zijden kwaad bloed ge
zet. Het is derhalve mogelijk dat zij
enige tijd nodig zullen hebben om
over de schokken daarvan heen te
komen. Ook zouden zij wel eens be
hoefte kunnen hebben om een andere
partij tot hun gezelschap uit te nodi
gen, die dan zou kunnen fungeren
als bliksemafleider.
Moeilijk zal het voor de twee grote
partijen ook zijn om een gemeen
schappelijke basis te vinden voor een
regeringsprogramma evenals voor de
bezetting var» de verschillende minis
teries.
Het Algemeen Dagblad ziet in het
succes van de PvdA zeker geen uit
gesproken socialistisch succes, doch
veeleer de beloning voor vier jaar
ministeriële verantwoordelijfeheid
samenwerking met anderen, welke
uitdrukking vindt in de onbetwiste
populariteit van de minister-president
als lijstaanvoerder, maar zeker ook
op de reputatie van minister Suurhoff
met zijn ouderdomsvoorziening
van minister Man^holt ten platte lan
de steunt.
Naar de mening van het blad bete
kent deze uitslag, dat het de laatste
vier jaar gevoerde bewind zal wor
den gecontinueerd onder leiding van
een minister-president uit de PvdA
zodat er niet zoveel zou behoeven te
veranderen.
Het Alg. Handelsblad kijkt even
eens naar de toekomstige kabinets
formatie en meent, dat deze niet ge
makkelijk zal zijn.
Houdt de socialistische partij vast
aan haar geforceerde opvatting om
trent de tegenstelling progressief-con
servatief, dan behoort zij ruiterlijk te
erkennen, dat in de KVP met haar
3 zetels winst, het „conservatieve"
element is versterkt.
De „Telegraaf" vat de oorzaken der
socialistische overwinning samen in
twee woorden: Stalin en ouderdoms
wet.
Zoals kon worden verwacht, heb
ben tal van personen de dé-Stalinisa-
tie niet kunnen verwarken en huni
stem thans aan de meest nabij liggen
de partij gegeven.
Merkwaardig is intussen dat de
ouderdomswet haar aantrekkings
kracht vooral op protestantse kiezers
heeft uitgeoefend.
Wat de KVP betreft, constateert het
blad, dat de KVP in de afgelopen vier
jaren haar gelederen heeft gesloten
en bij verschillende gelegenheden van
zich heeft afgebeten. Deze politiek is
zeker geen mislukking, geworden,
doch de hoogste doelstelling is toch
niet bereikt.
En wat zegt het Vrije Volk ervan?
Zelfs dit blad erkent, dat niemand
deze uitslag had verwacht; zij is er
zelf verbaasd over.
'Het is pas na rustige bestudering
van de cijfers te zeggen waar de winst
van de Partij van de Arbeid vandaan
komt. Onze indruk is, zo schrijft het
„Vrije Volk", dat zij uit alle politieke
windstreken komt.
Na deze verkiezingen staat onom
stotelijk vast, dat de dooihraak een
niet te stuiten proces is in het Neder
landse politieke leven.
Het politieke gezicht van Neder
land is bezig te veranderen.
Het blad vindt het nog te vroeg
reeds op de kabinetsformatie vooruit
te lopen. Zij zal niet gemakkelijk
zijn. Daar kan men wel zeker vam zijn.
C*NKELE dagen geleden publiceerde het Duitse weekblad „Der Spiegel"
*-* een reportage over ons koninklijk gezin, die door het in de sensa
tionele sfeer trekken van intieme aangelegenheden de grens van het
journalistieke fatsoen ver overschreden heeft
De aanleiding van deze onbehoorlijke publicatie is de oogziekte, waaraan
ons jongste prinsesje lijdt. Het is duidelijk, dat de ouders van het prinsesje
deze ziekte niet alleen met grote bezorgdheid gadeslaan, maar ook ieder
middel aangrijpen, dat tot genezing kaa leiden.
In dit licht gezien is het begrijpelijk, dat de moeder onze koningin
zich gewend heeft tot een zekere mejuffrouw G. Hofman, die zichzelf be
schouwt als een „zienster". Zij meent het prinsesje te kunnen genezen
en heeft het vertrouwen van de koningin kunnen winnen.
Volgens „Der Spiegel" heeft mejuffrouw Hofman enige tijd op het paleis
Soestdijk gewoond, maar op aandringen van prins Bernha^d, die afwijzend
tegenover het optreden van deze dame staat, moest zij het paleis verlaten.
Wij zouden de reportage van *,Der Spiegel" hier niet in het kort hebben
weergegeven, wanneer zij zich tot deze intimiteiten had beperkt. Het blad
is echter verder gegaan en heeft mejuffrouw Hofman een soort Raspoetin-
rol toebedacht, waaraan ook in de kolommen van enkele buitenlandse
boulevardbladen aandacht is besteed.
In deze publicaties wordt beweerd, dat mej. Hofman het haar geschonken
vertrouwen heeft aangewend om op onbevoegde wijze druk uit te oefenen
op de regering, zó zelfs dat er een conflict zou zijn ontstaan tussen de
koningin en haar ministers. De schrijvers durven te beweren, dat koningin
Juliana afstand van de troon zou overwegen.
Het zijn deze geruchten, die de belangen van de staat raken, welke ons
nopen om hier op deze kwestie in te gaan.
Van bevoegde zijde is ons medegedeeld, dat er geen sprake is van
een conflict tussen de koningin en haar ministers en dat er evenmin
sprake is van een troonsafstand door koningin Juliana.
Deze mededeling zal voor het nuchtere Nederland, dat niet zo vatbaar
is voor de onbeschaamde sensatie van buitenlandse boulevardbladen, vol
doende zijn. Ieder weldenkend mens zal het betreuren, dat de Nederlandse
pers om het ontstaan van geruchten, welke o.a. door „De Waarheid"
dankbaar worden rondgestrooid, tegen te gaan zich genoodzaakt heeft
gezien deze kwestie in haar kolommen aan te snijden.
Cijfers - cijfers - cijfersEen groep telexisten van het A.N.P. tijdens
hun onafgebroken werk bij het doorgeven van de uitslagen van de ver
kiezingen 1956.
't Probleem der inheemse clerus besproken
Z.H. de Paus heeft gisteren president Soekarno in audiëntie ontvangen.
De Paus en het Indonesische staatshoofd hadden een afzonderlijk onder
houd, dat 20 minuten duurde en dat plaats had in de kleine troonzaal naast
de pauselijke bibliotheek op de tweede verdieping van het paleis. Na 20
minuten werd het gevolg van Soekarno tot de zaal toegelaten, waar de
Paus de leden in het Engels toesprak.
President Soekarno werd ontvangen met het volledige, kleurrijke cere
monieel, dat gebruikelijk is bij een audiëntie aan een niet-katholiek staats
hoofd van een land, waarmede het Vaticaan normale diplomatieke betrek
kingen onderhoudt. De Paus en president Soekarno boden elkaar
geschenken aan. De Paus onderscheidde de Indonesische president met
het grootkruis van de pauselijke orde van Pius IX.
De Nieuwe Rotterdamse Courant
constateert, dat het feit, dat de P.v.
d. A. nu de grootste partij is gewor
den, uiteraard consequenties zal heb
ben.
Met het oog op de denkbeelden in
r.k. kring omtrent de menselijke vrij.
heden, kan men het toejuichen,
schrijft het blad dat de K.V.P.
de strijd tegen (of met) de P. v. d. A.
niet heeft gewonnen. Wij beseffen
evenwel, dat de dominerende positie,
die thans voor de P. v. d. A. schijnt
tc zijn weggelegd, in bepaalde opzich
ten in het bijzonder wat het eco
nomisch beleid betreft zeer beden,
kelijke kanten kan krijgen. De andere
groepen zullen in hoge mate waak
zaam moeten zijn.
Het „Vaderland,, bekijkt de zaak
reeds van de kant van de toekom
stige kabinetsformatie en schrijft,
dat de nieuwe regering thans, theo
retisch gevormd kan worden door de
P. v. d. A. en de K.V.P. alleen. Zij
hebben samen 67 zetels, dit is zelfs
de tweederde meerderheid vereist
DE KATHOLIEKEN IN INDONESIë
In het privé-gesprek van Z.H. de
Paus met president Soekarno, waarbij
de Heilige Vader op de troon was ge
zeten en de president in een leun
stoel daartegenover belichtte de Paus
de plichten en de grote verantwoor
ding van goed staatsmanschap en
sprak hij het vertrouwen uit, dat de
ongeveer 1 miljoen katholieken van
Indonesië loyaal met de regering
zouden samenwerken tot geluk en
voorspoed van de natie, en tot de be
stendiging van religie en moraal, die
onmisbare steunpilaren zijn van de
duurzame politiek.
De Paus herinnerde volgens een
verslag in de „Volkskrant" aan
het feit, dat de Kerk, gedachtig aan
haar goddelijke zending, steeds in
ieder land tracht om de vorming van
een inheemse clerus te bevorderen,
omdat dit de belangrijkste voorwaar,
de is voor een volmaakte zielzorg.
„Vanzelfsprekend vordert dit tijd en
geduld en zolang dit doel niet be
reikt is, moeten de katholieken van
een bepaald land vaak genoegen ne-
met met buitenlandse priesters. Dit
is een overgansperiode, waarin de
Kerk in Indonisië zich thans bevindt,
maar reeds werd goede voortgang ge
maakt om deze te overwinnen." aldus
Pius XII.
De Paus toonde zich verheugd over
de ijver en bereidheid van Indonesië
tot het aanknopen van diplomatieke
betrekkingen met de H. Stoel, welke
betrekkingen thans sinds 6 jaar be
staan.
President Soekarno dankte daarop
in warme woorden en gaf de Paus
de verzekering, dat de katholieken
in Indonesië dezelfde burgerrechten
genieten als alle overige inwoners en
in geen enkel opzicht als een minder
heid worden beschouwd. „Zij hebben
zich steeds loyaal betoond tegenover
staat en regering", zei Soekarno, die
voorts wees op het feit dat een der
belangrijkste punten van het Pantja-
Sila, fundamentele geloofsleer van de
Indonesische staat, het geloof en de
trouw aan God is. Hij vroeg de Hei
lige Vader om voor zijn volk te willen
bidden.
Na afloop van de audiëntie heeft
president Soekarno met zijn geVo-lg
een bezoek gebracht aan het staats
secretariaat, welk bezoek later door
mgr. Tardini, prosecretaris van Z.H.
werd beantwoord ten huize van de
Indonisische legatie bij de H. Stoel.
Vervolgens heeft president Soekarno
een lunch aangeboden in hotel „Co
lumbus" op de Via della Concilia-
zione aan de hoogste autoriteiten van
Vaticaanstad. Onder de 82 genodigden
bevonden zich zes kardinalen.
STEMMEN VERHOUDING IN NEDERLAND 1950-1956
Ontsporing sneltrein
Parijs-Luxemburg
Vele doden en gewonden
De sneltrein ParijsLuxemburg is
donderdagochtend te Fismes nabij
Reims ontspoord. Volgens voorlopige
berichten van de Franse spoorwegen
zijn zeven personen om het leven ge
komen, dertig zwaar en honderd licht
gewond.
Volgens de eerste berichten zijn
twee rijtuigen omgevallen. Een groot
aantal brandweerlieden is op de plaats
van de ramp.
Het K.L.M.-vliegtuig, waarmee
acht Russische kerkelijke leiders, die
een bezoek aan de V.S. hebben ge
bracht, woensdagavond uit New York
zouden vertrekken, is op het vlieg
veld Idlewild opgehouden als gevolg
van een anonieme telefonische mede
deling, dat er zich aan boord van het
vliegtuig een bom zou bevinden.
Het Russische gezelschap onder
leiding van metropoliet Nikolai en de
29 andere pasgagiers verlieten het
toestel om de politie in de gelegen
heid te stellen tot een nauwkeurig
onderzoek. Er werd niets gevonden.
Tussen een depressie, waarvan het
centrum hoven Noord-Scandinavië
ligt, en een krachtig hoigedrukgeibied
bij de Azoren stroomt met westelijke
tot noordwestelijke wind koude lucht
en onstabiele lucht naar West-Euro
pa. In deze stroming bewegen enkele
kleine storingen mee, waarin buien
voorkomen. Deze gingen woensdag in
Engeland van onweer vergezeld. De
temperaturen in de aangevoerde lucht
zijn een graad of vier, vijf beneden
normaal en in de nacht van woens
dag op donderdag daalde het kwik
plaatselijk, b.v. op het vliegveld Eel-
de, tot vijf graden. Op de Oceaan is
de depressieactiviteit niet groot. Van
de zuidpunt van Groenland trekt een
depressie naar IJsland. Aan de
delijke flank hiervan wordt warme en
vochtige lucht naar het oosten ge
stuwd. De frontale begrenzing van
deze lucht wordt echter nog vooraf
gegaan door een rug van hoge lucht
druk, die morgen Engeland bereikt.
Als gevolg van deze ontwikkeling
komt er de komende 24 uur nog wei
nig verandering in het weerbeeld, zo
dat het koude weer voortduurt. De
kans op buien wordt evenwel kleiner.
Zomers weer wordt alleen aangetrof
fen in de Middellandse Zee-gebjgd,
Ten
Balkan en Rusland. Zelfs binn.
Poolcirkel, op het sdhiereiland Kila,
komen zomerse temperaturen voor.
(minima hoger dan 25 graden).
PRIJS VAN 50.000.—.
In de 16e trekking van de vierde
klasse van de 5311ste .staatsloterij is
een prijs van 50.000 gevallen op lot
Dit nummer bestaat uit 2
bladen.
HOE
wordt
het
weer?
Geldig van donderdag tot vrjj-
dagavond, Opgemaaakt 11.15 uur.
MINDER BUIEN
2 Wisselende bewolking met en-
j kele verspreid optredende buien.
Zwakke tot matige wind tussen
zuidwest en noordwest. Koude
S nacht, morgen overdag ongeveer
S dezelfde temperaturen als van-
15 Juni zon op 4.21, onder 21.04;
maan op 12.52, onder 0.14.
12.56 Eerste kwartier.
Hoogwaterstanden
15 Juni v.m. 8.15; n.m. 8.40.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedemor-
gen 7 uur luiden:
weer
temp.
STOCKHOLM
licht bew.
18 C.
OSLO
zwaar bew.
17
KOPENHAGEN
onbew.
13
ABERDEEN
onbew.
15
LONDEN
onbew.
18
AMSTERDAM
zwaar bew.
15
LUXEMBURG
zwaar bew.
17
PARUS
half bew.
19
BORDEAUX
zwaar bew.
19
GRENOBLE
zwaar bew.
21
NICE
onbew.
20
BERLIJN
Zwaar bew.
22
FRANKFORT
nevel
21
MUNCHEN
lichte regen
22
ZURICH
motregen
22
GENEVE
regenbui
22
LOCARNO
regen
25
WENEN
onbew.
24
INNSBRUCK
zwaar bew.
23
ROME
nevel
28
AJACCIO
zwaar bew.21
Korreltje
Dure kleren zijn vaak gevoerd met
schulden.
