Een Hollandse bruiloft in het Bradfield Hostel Door het hart van de hoogste berg van Europa Wat zullen wij van de kunstmaan zien? Vervaardiging van kant als kunstnijverheid Stijgende belangstelling voor kosmische stralen Het slecht onderhouden huis DE LEIDSE COURANT Emigranten uit de Bollenstreek (Van onze correspondent in Australië). Waar de „party of the Dutch cou ple" was? „In the Kinder Garten", vertelde men mij in het Bradfield-Hostel. Men bracht mij er heen en op een afstand reeds hoorde ik het altijd schone: „Daar bij die molen" over het Zaterdagmiddag stille kampter rein schallen. Uit de grote zaal van het kamp kleuterschooltje kwamen de feest klanken; weerklonken Nederlandse bruiloftsliederen. Maria van den Berg uit Lisse trouwde die dag met haar vroegere streekgenoot en melkboer, Theodo- rus den Elzen uit Noordwijkerhout. Acht leden van de v. d. Berg-fa- milie behoorden tot de familie-gas ten. „We zijn hier maar met weinig; we maken ervan wat we kunnen", aldus mevr. van den Berg. Gramofoonplaten zorgden voor Nederlandse liederen op het feest; de zaal was in Nederlandse kleuren versierd en het ging er goed Neder lands naar toe. Want 'n Australische bruiloft ver loopt geheel anders. Er waren nog wat andere gasten dan degenen die tot de geëmigreerde familiekring behoorden; er was een echtpaar uit Amsterdam en één uit Leiden en een mevrouw uit Den Haag bracht een cadeautje. De kinderen uit het Bradfield- hostel groepten om het gebouwtje, doch veel van de feestklanken moest hen ontgaan. Het waren Engelsen, Polen, Slo- waken en mogelijk vele andere na tionaliteiten. Maar het ging er gezellig naar toe op deze Hollandse bruiloft en Maria en Theo zeiden dat hun het feest nog alles was meegevallen. Des morgens waren ze in de Kath. Kerk van Killara getrouwd; de taal verhinderde weliswaar sommige on derdelen tijdens het huwelijk, doch de totale inhoud van de plechtigheid herinnerde aan alles in het eigen va derland. En de priester had z'n best gedaan om nog wat met het jonge paar te praten na de plechtigheid. Er kwam geen „honeymoon" bij te pas; Theo kwam net uit Holland, had er vijf weken reizen opzitten en Maria was gelukkig genoeg hem na lange tijd weer bij zich te hebben. Jeroen ging vooruit. Het liep een beetje vreemd met de emigratie van de v. d. Berg-familie. Net een enkele week voordat de overige leden der familie de reis naar dit andere einde der aarde zou ondernemen, stapte Jeroen met z'n echtgenote, die een paar weken te voren nog Riet v. d. Eist heette en in Hillegom aan de Havenstraat 62 woonde; aan boord van het schip. Dat kwam vanwege allerlei ambte lijke déraillementen. Toen Jeroen met z'n vrouw goed en wel in het kamp te Cronulla, op plm. 50 k.m. afstand van Sydney za ten. arriveerde de rest van de fami lie in het kamp Bonegilla, nabij Mel bourne. Zij legden vervolgens gro tendeels in nachtelijke uren de bijna 500 km. naar Sydney per trein af en werden in het Bradfield-Hostel onderdak gebracht. Jeroen met z'n vrouw bewogen de ambtelijke instanties in Australië en ook zij werden in genoemd hostel opgenomen. „Daar zaten we toen weer bij el kaar", constateert mevr. v. d. Berg- Steyn. Het was bijna net eender als toen ze hun woning aan de Narcissentraat 7 in Lisse verlieten. Maar het Bradfield-Hostel is groot; het is een klein dorpje van een paar duizend inwoners. Jeroen en vrouw zaten in een be paald gedeelte; de overige leden der familie in een grote hut bij elkaar. Men moet het gezin kennen om te begrijpen dat ze niet eerder rust hadden, alvorens alles bijeen was. In de „Dutch hut". Er is nu in dat Bradfield-Hostel een „Duteh-hut". De woongelegenheid bestaat er nJ. uit de grote, voor militairen in gerichte nissen-hutten met ronde, plaatijzeren dakbedekking. In ieder hut zijn zestien kamertjes. De hele v. d. Berg-den Elzen-fa milie hebben nu tien kamertjes in hun hut „veroverd", doch er woont nog een andere Hollandse familie in, zodat de Dutch hut vol is. Want ook het jonge echtpaar kreeg meteen twee kamertjes in hut 362 toegewezen. Men loopt nu gezellig bij elkaar binnen; de één drinkt kopjes koffie bij dc ander, kortom, het is er een geanimeerd familieleven, waar bo vendien veel gastvrijheid bestaat. Men zorgt voor elkaar en terwijl mevr. v. d. Berg en dochter Maria in het ziekenhuis van de Zuster van Lourdes huishoudelijke be;i Rieden helpen verrichten, let de vrouw van Jeroen op de jongere kinderen. Praat bij mevr. v. d. Berg over „haar zusters", ze raakt in vuur en vlam, zoveel liefde, hulpvaardigheid en hartelijkheid als ze daar onder vindt. De bewijzen in welhaast dagelijkse geschenken die ze mee brengt, zijn er! Op dreef met de banen. Zoals gezegd, was den Elzen in Nederland „milkman" een baan, die hij overigens in Australië niet terug verlangt, waarbij ik moet aanteke nen, dat je hier een best betaalde zaak hebt in het melk leveren, als gevolg van absolute „wijk indelin gen". Zulken wijken zijn soms te koop tegen stevig geld! Maar Theo heeft het best naar z'n zin op de metaalfabriek. De oudste zonen in het v. d. Berg- gezin raken op dreef met hun banen, hetgeen echter niet betekent dat zij er volledig mee tevreden zijn. Want Jeroen b.v. vindt dat er in zijn fa briek te eenzijdig wordt gewerkt en zich heeft te beperken tot enkel las werk of zo. De twee jongste spruiten in het gezin bezoeken de school en hebben weinig waardering voor de lange va- cantie die ze slechts matig „genoten" De school bevalt hen best. Over de resultaten van de emigra tie? „Uitstekend" is de algemene ver klaring. Nu ja, er is natuurlijk wel wat zorg, want in dat Bradfield-hostel mag je maar enkele jaren blijven wonen, zodat voor die tijd voldoende geld bij elkaar moet zijn om het eigen huis te kopen. Maar de verdiensten zijn goed en je kunt al gauw het vereiste deposit bij elkaar krijgen. En in de „Dutch-hut" houdt men niet van zorgen maken! Tunnel door de Mont Blanc wordt langste ter wereld In maart '53 keurde de Italiaanse regering eén plan goed voor de aan leg van oen timnel door de Mont Blanc, die reusachtige berg op de grens van Frankrijk en Italië. Op het einde van de vorige maand heeft de France regering een wetsontwerp voorgelegd aan het parlement inzake deze tunnel en indien het parlement dit ontwerp goed zal keuren, en dit laatste wordt met grote zekerheid aangenomen, staat niets een Mont Blanc-tunnel meer in de weg en zal men onmiddellijk met de aanleg van deze tunnel gaan beginnen. Het is dus vermoedelijk nog slechts een kwestie van tijd en Europa zal een belangrijke tunnel rijker worden. Inderdaad belangrijk, want niet al leen wordt deze tunnel de langste van de wereld maar de tunnel zal zijn invloed op het verkeer uitstrek ken van Nederland tot bijna geheel Frankrijk en Italië plus een derde deel van Duitsland. Een gebied dus waai* ca. 120 miljoen mensen wonen. Thans zijn duizenden auto's genood zaakt om 530 km. om te rijden in de verbinding Frankrijk-Italië. De tun nel bekort de afstand dus het hon derden kilometers hetgeen een be langrijke besparing aan kosten voor het wegvervoer met zich brengt. Reeds voor de oorlog hield men zich met deze tunnel bezig en totaal zijn er meer dan 20 plannen gemaakt eer men aan de, nu voor de deur staande, verwezenlijking van de tim nel kon komen. De politiek stak ech ter steeds een spaak in het wiel. Wanneer men dit jaar met de tun nel zal beginnen zal deze over 5 jaar gereed kunnen zijn en daartussen liggen dan rond 72 miljoen gulden en ca. 600.000 m3 rots die men heeft uitgehakt. De totale lengte van de tunnel wordt 17,5 km., terwijl de rij baan 6 meter breed zal worden. Met de hoogte is gerekend op de grootste vrachtwagens. Onder het wegdek ko men 3 ruimten waarin verschillende installaties worden geplaatst, terwijl de verlichting „daglicht" zal wor den. Voor de ventilatie beschikt men over enorme ventilatoren die echter niet voortdurend in bedrijf zullen zijn daar de luchtdrukverschillen aan beide zijden van de timnel zelf voor een stroom frisse lucht zullen zorgen. Om toch met alles rekening te houden wil men bij de ingangen van de tunnel automatische mee tap- Tunnel onder de Mont Blanc paraten opstellen die het gehalte kooloxide zullen registreren. Verder zal de tunnel veiligheidsnissen be vatten die om de 100 m. zijn aange bracht. Voor de veiligheid wordt de tunnel voorzien van foto-electrische cellen die onmiddellijk iedere op stopping in het verkeer zullen mel den aan de centrale post. Het zal aan weinigen bekend zijn dat reeds een stukje van deze tunnel is gegraven. Kort voor de oorlog heb ben de Fiatfabrieken in Italië 15 mil joen gulden beschikbaar gesteld waarmede toen is begonnen met bo ren. Ongeveer één Ion. is dan ook reeds voltooid van de tunnel, de oor log bracht echter het einde van deze onderneming. Over de omvang van de werkzaam heden krijgt men een indruk als men hoort dat men over grote delen van de tunnel niet sneller zal vorderen met boren dan ca. 9 m. per dag. De plannen houden in dat men aan beide zijden van de Mont-Blanc met boren zal beginnen en elkaar precies in het hart van de berg zal ontmoeten. STIPJE IN DE SCHEMERING DRIE PUNTEN behoeven we eigen lijk maar te onthouden met be trekking tot het kunstmaantje van een halve meter groot, dat Amerika blijkens de jongste berichten van plan is te bouwen. De snelheid, die ongeveer acht km per seconde zal bedragen; de hoogte waarop het ding voortjaagt: 300 tot 500 km boven de aarde; de route die het volgt: rondom de aarde van pool tot pool. Aan de hand van die gege vens kunnen we nagaan of wij van het toestel iets te zien zullen krij gen, als het overvliegt. De naam „kunst-m a a n" is ietwat bedriegelijk voor wie verwacht, een schijf aan de hemel te zullen zien ter grootte van de echte maan. Een voorwerp van een halve meter groot is zonder meer niet zichtbaar op een afstand van honderden kilometers. Zullen wij dus de kunstmatige sa telliet nooit te aanschouwen krijgen? ALS DE OMSTANDHEDEN gun- tig zijn, is er toch wel een kansje. Welke kleur men het ding zal geven is nog niet bekend. Maar wordt dat een heldere kleur, die dus het zon licht goed weerkaatst, dan is zicht baarheid op aarde niet uitgesloten. Echter niet overdag. De planeet Jupiter, hoe helder zij 's nachts ook mag zjjn, verbleekt in het zonlicht met het gevolg dat zij onzichtbaar wordt: het in de dampkring ver strooide zonlicht „overstemt" het licht van Jupiter. Met de kunstmaan zal hetzelfde het geval zijn. Het voorwerp is zo ver van ons verwijderd, dat het op zijn best als een punt zichtbaar zou kunnen zijn en dus niet als een schijfje en een lichtend punt zien wij niet afsteken tegen de heldere daghemel. 's Nachts dus? Neen, ook 's nachts niet. De betrek kelijk geringe hoogte waarop de kunstmaan rondcirkelt (maximaal 1/13 deel van de aardbol-straal, dus niet meer dan vijf millimeter boven het oppervlak van een biljartbal) veroorzaakt dat zij bij elke vlucht over de donkere helft van de aard bol een (kunst-) maansverduistering ondergaat: zij vliegt dan immers door de schaduwkegel van de aarde. Als de zon onder is. DE KANS, dat wij de kunstmaan zien, is het grootst tijdens ochtend- én avondschemering, dus kort na zonsondergang en kort voor zons opgang. Wanneer bij ons de hemel reeds (of nog) vrij donker is terwijl een voorwerp hoog in de lucht het volle zonlicht opvangt, dan is er kans op zichtbaarheid van de kunst maan. Immers: zij beweegt zich voort op minstens 300 km hoogte. Een lichaam op die hoogte vangt nog zon nestralen op als wij, op het aardop pervlak, de zon al enige tijd geleden hebben zien ondergaan. Gesteld dus: het is avond; de zon neigt ter kimme, zoals dat heet, en aan de reeds donker wordende avondhemel verschijnt, uit het zui den komend, een bewegend licht puntje. Het beweegt ogenschijnlijk vrij traag: zelfs een snelheid van 8 km per seconde lijkt op die gewel dige afstand gering. Ter vergelijking denke men aan de snelheid waarmee een meteoor verschiet. Maar die meteoor ver schijnt op ongeveer 100 km hoogte, dichterbij ons. en zijn werkelijke snelheid is veel groter dan die van de kunstmaan, nl. tientallen km per seconde. Verduistering. OP HET MOMENT, dat de zon on dergaat blinkt het lichtpuntje boven ons hoofd ineens helderder, net als de maan zodra de zon onder is. De hemel boven ons wordt nu langza merhand een nachthemel en duide lijk zien wij nu 't lichtpuntje noord waarts bewegen. Opeens echter schijnt het uit te doven wij zien het niet meer. Is het ineens verdwenen of is er iets bijzonders mee gebeurd? Neen het heeft slechts de grens overschreden tussen dag en nacht; het is de scha duwkegel van de aarde binnengetre den, zoals ook de maan doet bij een maansverduistering. Op één dag zullen verscheidene plaatsen op aarde de kunstmaan zien overkomen. Haar snelheid garan deert namelijk zestien omlopen per etmaal: elke anderhalf uur een Doordat de route over zuid- en noordpool loopt terwijl de aardbol juist van west naar oost wentelt (dus „dwars" onder de kunstmaan doordraait) is de kunstmatige satel liet in de gelegenheid beurtelings al le punten van het aardboloppervlak te zien. (Nadruk verboden). S. STELLA Om tot de oorsprong van de kant te komen, zullen we vermoedelijk naar de naam te werk moeten gaan. Men beweert althans, dat kant haar ontstaan als handwerk dankt aan de behoefte om een geweven stof, door middel van een aangezette rand, voor uitrafelen te behoeden. Het aan zetten van een rand stof van zeer eenvoudige aard, zonder decoratieve bedoeling, gaat reeds terug tot de oudste tijden. Aan het einde van de middeleeu wen, toen- de kleding meer verfijnd en weelderiger werd, kwam men tot de ontdekking, dat het aanzetten van een rand stof ook kon geschieden door het aanzetten van een sierrand, waardoor het geheel aantrekkelijker werd. En zo ontstond kant als werk stuk met een geheel eigen betekenis. Kant is steeds een weelde-artikel geweest en wij moeten de eerste kantwerksters zoeken in Italië, waar deze kunst ontstond uit het open naaiwerk, de zogenaamde naaldkant, ter onderscheiding van kloskant, het Vlaamse product. Aanvankelijk ging men van een zeer eenvoudig principe uit, waar door kant ontstond. Men ging name lijk uit de rand van een dichtgewe- ven stof in één richting draden trek ken. Hierdoor ontstonden openingen. Door de draden nu in bepaalde groepjes bij elkaar te nemen en om te werken met garen, kon men een soort patroon in het weefsel verkrij gen. Deze oudste soort kant noemt men punto tirato. Punto tagliato is de naam van een ander soort kant, waarbij draden in twee richtingen werden verwijderd, dus de schering en de inslag, waar door een soort gaasrand overbleef, waarin een patroon werd gebor duurd. Deze kantranden zaten dus aan de stof vast en vormden er één ■geheel mee. De artistieke kwaliteiten van de kantranden stegen en daardoor ont stond de behoefte aan losse stukken kant, die men eventueel aan een stof van geheel andere kleur of weefsel kon bevestigen. Dit werd het begin van een kantnijverheid die lange tijd een grote bloei heeft doorgemaakt. Men gebruikte nu geen bestaand weefsel meer als basis, maar begon met langs de lijnen van een op pa pier of perkament getekend patroon draden te spannen en deze op een groot aantal plaatsen vast te hech ten. Hierna werden deze draden om gewerkt met een cordonneer- of fes- toneersteek. tot alles een geheel vormde. Nadat de hechtsels waren losgesneden, had men een compleet stuk kant. De oudste van deze kant soorten is de reticella, voorts de Ve- netiaanse kant en verschillende an dere. Kloskant. Later kwam men tot een andere wijze van kantvervaardigen, die min der tijd vergde en daardoor minder kostbaar was, het zogenaamde kant klossen. Het kantklossen heeft hoofd zakelijk in België en Brabant veel opgang gemaakt en namen als Me- chelse, Brusselse en Valencienne- ks-nt hebben een wereldnaam. Kloskant is een vlechtwerk, dat op een kussen wordt vervaardigd, waar op in papier het patroon is vastge prikt. Door het gebruik van ragfijn linnen garen ontstaan zeer ingewik kelde patronen met een minimum aan gewicht. Het kussen is draaibaar en de klossen zijn voorzien van een handvat, zodat ze gemakkelijk han teerbaar zijn. De garens worden op het kussen bevestigd volgens patroon en door het op een bepaalde manier door elkaar werpen van de klossen men een haarvlecht maakt. Door middel van rechtopstaande spelden in het kussen worden de figuren van het patroon gevolgd. In de gouden eeuw. Omstreeks de helft van de zeven tiende eeuw kwam er een kantindus trie op in Frankrijk. De Franse staatsman Colbert stimuleerde deze en haalde zelfs Italiaanse deskundigen naar zijn land om de Fransen het vervaardigen van kant te leren. Ver schillende Franse steden hebben door de kantnijverheid een grote bloeitijd doorgemaakt. Vooral ten tijde van de gouden eeuw, toen men zich kleedde met veel opschik, bestond er een grote behoefte aan. kant en maakte deze industrie een gulden tijd door. Toen de kleding versoberde, ging het ook de kantnijverheid minder goed, raak te zij zelfs in verval en werd het vervaardigen van kant een huiselijke liefhebberij. De mechanisatie had ook hier zijn intrede gedaan en le verde voor weinig geld schitterende kantproducten, die, wanneer zij met de hand vervaardigd zouden worden, aanmerkelijk meer moesten kosten. Dit, gepaard aan een geringe vraag, maakte de echte kantnij verheid dood. De mechanische kantvervaardiging houdt echter de herinnering aan de glorietijd levendig, door nog gebruik 1 te maken van oude kantpatronen. dooreen gestrengeld, ongeveer zoals (Nadruk verboden). Nieuw gebied van onderzoek MEN IS tot de ontdekking geko men, dat er in de natuur ongelooflijke krachten schuilen, krachten waarvan wij geën flauw vermoeden hebben. De mens heeft enige jaren geleden een technische topprestatie geleverd, door het vervaardigen van de atoom bom, gevolgd door de z.g. H- of wa terstofbom. De krachten, die de atoombom kan ontwikkelen, hebben ons met stomheid geslagen. Wanneer wij bezien, dat deze slechts één tien de procent ontwikkelt van de krach ten, die in één uraniumatoom schui len, dan kunnen wij ons misschien een bescheiden voorstelling maken van de ontzagwekkende krachten die in de natuur te vinden zijn. De kunst is nu om te ontdekken hoe deze krachten aan de mens dienstbaar te maken. Dit maakt voor lopig nog een uitgebreid terrein van onderzoek voor de geleerden over de gehele wereld uit. EEN van de belangrijkste punten is om precies te weten hoe het atoom Onbekendheid met de regels WAT MOET of kan ik doen als de huiseigenaar geen herstellingen wenst aan te brengen? Ziedaar een veel voorkomende vraag, waaruit men kan opmaken, hoeveel onbekendheid er heerst op dit gebied. Velen lopen direct naar Bouw- en Woningtoezicht, hoewel zij de huis eigenaar zelf niet eens met de repa ratie in kennis hebbe gesteld, ja soms zelfs niet weten wie de huiseigenaar is, doch alleen weten wie de huur komt ophalen. Bouw- en Woningtoezicht zal dan allereerst ook vragen: hebt u er met de huiseigenaar over gesproken? In vele gevallen is dit niet geschied en denkt men maar, dat Bouw- en Wo ningtoezicht dezelfde dag aan het werk zal gaan om de nodige repara tie te verrichten. Dat zou onbillijk zijn, want de mogelijkheid is groot, dat de huiseigenaar helemaal niet on willig is om te repareren wat nodig is, doch hij in het geheel niet op de hoogte was. Maar.zal men vragen, hoe krijg ik dan mijn huis gerepareerd, wie moet het lekkende dak herstellen en wie de defect riolering? Wel, de huiseigenaar, maar men dient zich eerst tot hem te wenden. Weigert of treuzelt de huiseigenaar, dan pas kan men Bouw- en Woningtoezicht inschakelen. DE GANG van zaken is als volgt. Uw klacht wordt door Bouw- en Wo ningtoezicht genoteerd. Een inspec teur komt ter .plaatse de toestand op nemen, hij noteert naam en adres van de eigenaar. Acht deze inspecteur de "klacht gegrond, dan zal hij zich in verbinding stellen met de huiseige- Deze kennisgeving heeft plaats middels een niet onvriendelijk briefje. De eigenaar krijgt b.v. een termijn van 14 dagen om e.e.a. te her stellen. Men gaat daarbij uit van het standpunt, dat de huiseigenaar uitstedig kan zijn geweest' of niet op de hoogte met de ernst van de situatie, doch allerzins bereid is om de nodige verbeteringen aan te brengen. Reageert de huiseigenaar niet o.p deze brief, dan krijgt hij een wat men noemt „strengere" brief. Nogmaals wordt hem een termijn gesteld en te vens medegedeld, dat indien de ver betering niet binnen de bepaalde tijd is aangebracht, de zaak in handen gesteld zal worden van burgemees ter en wethouders, die de verbete ringen op kosten van de eigenaar dan zelf zullen laten aanbrengen. Blijft ook nu de eigenaar in gebre ke, dan ontvangt hij van B. en W. een wettelijke aanschrijving, waaruit •hij kan lezen, dat de verbeteringen op zijn kosten zullen -vVorden aange bracht. wanneer hij niet binnen een bepaalde termijn (meestal 14 dagen) het karwei zelf heeft laten opknap pen. Maarondertussen heeft B. en W. zich reeds in verbinding ge steld met een aannemer. NOG een waarschuwing van B. en W. en dan komen de werklieden, die de nodige verbeteringen aanbrengen en de eigenaar moet betalen, maar teens moet hij de kosten voldoen van de moeite, die hij veroorzaakt heeft. Men met dus niet denken, dat de reparatie maar in een ommezien plaats heeft. Dat kan natuurlijk voor de bewoners wel heel vervelend zijn, maar het is ook begrijpelijk, dat een dergelijk „overheidsingrijipen" niet mag geschieden dan nadat men alles in het werk heeft gesteld om de eige naar te bewegen zelf de reparatie te laten aanbrengen. Sewert 1 Januari 1954 bestaat even eens de mogeijlijkheid zich met een ongezegeld verzoekschrift te wen den tot de kantonrechter. Dit ver zoekschrift, dat afgegeven moet wor den op de griffie, moet vermelden de naam van bewoner plus diens volle dige adres en ook naam en adres van de huiseigenaar. Verder moeten hier in worden vermeld de klachten, alles duidelijk omschréven. Ten slotte vraagt men in dit verzoeksohrift aan de kantonrechter een dag te willen bepalen waarop de zaak kan worden behandeld. Men wacht daarna maar rustig af. U kunt er echter van ver zekerd zijn, dat uw klacht zal worden onderzocht, maar het gaat niet in een of twee dagen. Er doen zdch vaak complicaties voor, die maar niet zo zijn op te los sen. Stel dat er in een straat 10 hui zen last hebben van rioolwater, dat de kelders binnedringt. Deze 10 hui zen hebben 10 verschillende eigena ren en wie van deze is nü verantwoor delijk voor de defecte riolering? Dat moet onderzocht worden, dus moeten de 10 eigenaren hun medewerking verlenen. is samengesteld en bij elkaar wordt gehouden. Een der beste middelen die men ter beschikking heeft om hiervan een nauwkeurige studie te maken, zijn de kosmische stralen. Deze stellen de atoomonderzoeker in -japuo ufrz uea diaAUOoA jbbjs zoek afzonderlijk te bestuderen. Wat zijn kosmische stralen? Het zijn heel kleine, zonder speciale in strumenten niet waarneembare deel tjes uit het heelal, die zich met enor me snelheden door onze atmosfeer bewegen om tenslotte op onze aarde te botsen en er zeer diep in door te dringen. Vermoedelijk zijn het afvalproduc ten ergens uit de ruimte. Het is als het ware een regen van deeltjes, pro tonen, positief geladen delen van atoomkernen. Deze protonen komen regelmatig in botsing met atomen van onze atmosfeer en doen door hun grote snelheid en geweldige kracht deze uiteenbarsten. Wij mogen dus in deze kosmische stralen natuur lijke atoomsplitsers zien. De atomen, waarmede zij in botsing komen, doen zij uiteenbarsten in delen, zoals pro tonen, électronen en mesonen, ter wijl er ook grotere brokstukken ont staan als alphastralen en Ceuteronen. Wij worden doorboord. HET GROOTSTE DEEL van deze gesplitste deeltjes wordt in onze at mosfeer opgenomen zonder dat zij de aarde bereiken, slechts grote aan tallen mesonen dringen door de at mosfeer heen. Komen zij in botsing met electronen, dan ontstaat in lage delen van onze atmosfeer een ket- tingrecatie. Zonder dat wij het weten of er iets van merken wordt het menselijk lichaam twintig keer per minuut door deze kosmische stralen doorboord. Het is nog niet bekend welke invloed dit heeft op de mens, trouwens het onderzoek der kosmische stralen is nog slechts in een beginstadium, in weerwil van het feit, dat men vijf enveertig jaar geleden het eerste ver moeden kreeg van hun bestaan en men reeds dertig jaar onderzoekin gen verricht. Het is een terrein van nauwkeuri ge studie, die in alle grote landen ter hand genomen is, schatten kost en nog steeds aan belangrijkheid wint, want men is er van overtuigd, dat het geheim der kosmische stra len de sluier kan oplichten die hangt over al die mysterieuze enorme krachten is de natuur, waarover de mens tot nog toe geen macht heeft. Van hoog tot laag. HET ONDERZOEK wordt op alle punten van de wereld verricht. Man nen van de wetenschap hebben zich er voor geïnstalleerd in het moorden de tropische klimaat, maar ook aan de polen, op hoge bijna ontoeganke lijke bergtoppen in de Kaukasus en de Rockey Mountains, zij zijn er voor diep in de aarde afgedaald en heb ben getracht door middel van ballon nen de grootst mogelijke hoogten te bereiken. Veel nut heeft men momenteel van de nieuwe raketten, die de geleerden in staat stellen zelfregistrerende in strumenten tot op enorme hoogten te brengen, waar zij hun waarnemingen verrichten en tenslotte de geleerden een schat van kostbare gegevens verstrekken. Nog steeds wint het onderzoek der kosmische stralen aan belangrijkheid en gaat men zich meer op dit nieuwe terrein van natuurwetenschappelijk onderzoek bewegen, hetgeen tot voor deel heeft, dat de oplossing van het mysterie waarschijnlijk spoediger ge vonden zal worden. Wat dit voor nieuwe mogelijkheden voor de mens in zich bergt, zullen we nog moeten afwachten, maar het zal ongetwijfeld van zeer grote betekenis zijn. „Waar heb je dat zeil vandaan?"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1956 | | pagina 14