Roelofarendsveen heeft 'tl groots zesjarenplan
2 Miljoenenprojecten gecombineerd
ruilverkaveling en sanering woningen
Het verkavelingsplan Ade kan ongunstige
snijdingen van Rijksweg 4 a ondervangen
Honderd nieuwe huizen per jaar
Wat beoogt ruilverkaveling in de Veen
ZATERDAG 12 MEI 1956
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
De noodklok heeft in De Veen niet tevergeefs geluid! Het werd lang
zamerhand duidelijk, dat men zich in een ontwikkeling bevond, die ergens
en vermoedelijk heel spoedig vast moest lopen. Rapporten van het L.E.I.
en het E.T.I. zetten de problemen zwart op wit. Daar was de zeer grote
natuurlijke bevolkingsaanwas, de economisch zeer kwestbare toestand van
het tuindersgebied Roelofarendsveen met zijn eenzijdige teelten en de te
geringe risico- en arbeidsspreiding; de versnippering en zeer verspreide
ligging van de eigendommen, waardoor efficient werken onmogelijk wordt
en het kassenareaal niet kan worden uitgebreid. Voor de L.T.B. werd dit
aanleiding om herverkaveling aan te vragen. Vorig jaar schreven wij reeds
uitvoerig over deze plannen, die met een meerderheid van 92 door de
belanghebbenden werden aangenomenen waarop wij in dit artikel terug
zullen komen. Het bleef echter niet bij Roelofarendsveen. Ook in het weide
gebied van de gemeente Alkemade en een gedeelte van Woubrugge deden
zich moeilijkheden voor en de aanleg van Rijksweg 4a, die vele bedrijven
gaat doorsnijden, voerde ook hier de problemen naar een toppunt. Het in
stukken uiteenvallen van de bedrijven kan slechts ongedaan worden ge
maakt door ruilverkaveling. Dit project is thans in voorbereiding en ver
moedelijk zal nog dit jaar de eindstemming gehouden kunnen worden.
Indien men ook dit plan, dat de naam draagt Verkavelingsplan Ade, goed
keurt (en dat zou een wijze daad zijn) dan is de mogelijkheid geopend tot
de gezondmaking van Alkemade op agrarisch, sociaal en hygiënisch gebied.
NIEUWE TOEKOMST IN
NOORDSE BUURTERPOLDER
Ruilverkaveling ls niets nieuws
meer in Nederland, maar toch dur
ven wij het plan Roelofarendsveen
uniek te noemen. Want toen in 1954
de eerste coördinatiebijeenkomst
werd gehouden, bleek onmiddellijk,
dat de gewone normen voor ruilver
kaveling niet opgingen. Men kan
niet spreken van een speciale dorps
kom, waarin geen agrarische belan
gen lagen. Als een zaagtand ligt de
tuinderij door het gehele dorp. In
de lintbebouwing liggen de bedrijf
jes op elkaar gepalet en het bleek
niet mogelijk om hier te gaan spre
ken over een minimum bedrijfsgroot-
te, over nieuwe wegen en verplaat
sing van bedrijfsgebouwen zonder
ook de overige bebouwing in de sa
nering te betrekken.
Merkwaardige combinatie.
Dit feit heeft geleid tot het com
bineren van ruilverkaveling met eep
stedebouwkundig saneringsplan. Er
werd een kwaliteitskaart gemaakt
van de gehele bebouwing en deze
bracht aan het licht, dat van de 515
woningen er 263 beneden de norm
waren en dus voor sanering in aan
merking kwamen.
Burgemeester Kolfschoten is bij
zijn komst in Alkemade voor een
berg probleem gezet, maar hij heeft
er zich met zijn bekende voortva
rendheid en voorkeur voor tempo in
vastgebeten.
De plaatselijke commissie voor de
ruilverkaveling is in Roelofarends
veen reeds druk aan het werk en
over een jaar of zes zal men het
dorp niet meer herkennen.
Voor de ruilverkaveling moeten
5,2 km weg en 3 km fietspad worden
'aangelegd. De veenbodem is niet be
paald ideaal voor de aanleg van we
gen. Hoofdwegen en bruggen zullen
bestaan uit gewapende betonplaten,
die, rusten op een gewapende paal-
fundering. De kosten hiervan komen
op 1.662.000,Electriciteit en wa
terleiding langs deze wegen komen
op 201.000 gulden, het dempen van
3 km sloten 1.340.000 en het gra
ven van 1 km sloot f 83.000. In to
taal kan men rekenen op een ruil
verkaveling van ongeveer ƒ3.500.000.
Maar het gaat dan ook om 200 ha.
hoogwaardige tuingrond!
De rijkssubsidie bedraagt 75
Over de financiële consequenties
voor de betrokken tuinders schreven
wij reeds uitvoerig in een vorig ar
tikel. Hun grond zal een waardestjj-
'n Typisch voorbeeld hoe agrarisch
Roelofarendsveen zich als een zaag
tand door de bebouwde kom snijdt.
ging ondergaan, welke uiteraard be
taald moet worden, maar men heeft
hiervoor 30 jaar de tijd. Jaarlijks
wordt 5 geïnd aan rente en aflos
sing via het biljet van de grondbe
lasting.
Langs nieuwe wegen.
Destijds schreven wij reeds over
de verplaatsing van de bedrijven
naar de nieuwe wegen, waardoor uit
breiding van de glascultuur welke
het nodig maakt dat men zijn bedrijf
bij de tuin heeft en niet zoals nu
alle mogelijke stukjes grond ver
spreid over de polder en vaak op
bijna onbereikbare plaatsen zeer
goed mogelijk wordt.
De uitbreiding zal gestimuleerd
worden door credieten, welke vol
gens dezelfde normen kunnen wor
den terugbetaald als de kosten van
de ruilverkaveling. In dit verband is
het interessant om even in te gaan
op de Veense tuinbouw. Op de 200
ha. tuingrond uit het ruilverkave-
lingsgebied wordt per jaar ongeveer
voor 4 Yi millioen aan producten ge
teeld, zodat er per ha. een opbrengst
is van 22.500.
Teelttechnisch gezien staat de
Veense tuinbouw dus op hoog peil.
De bezwaren, die er aan dit gebied
kleven zijn de te grote versniope-
ring, 600 percelen voor 269 tuinders,
en de verspreide ligging der perce
len. Veel tuinders moeten 20 van
hun tijd besteden aan het gaan naar
en komen van het bedrijf. En ten
slotte is het aantal kleine bedrijven
te groot.
De ruilverkaveling opent dus de
mogelijkheid tot een grotere inten
sivering door .glascultures en een be
sparing aan tijd.
Het ligt in de lijn der verwach
ting, dat de tuinbouw zich nog meer
zal gaan bmbuigen naar de bloemen
teelt.
Zesjarenplan.
Het stedebouwkundige sanerings
plan, dat een nadelig saldo vertoont
van 1.359.807,94, is gecoördineerd
met de ruilverkaveling in een zes-
jarenplan, dat loopt tot 1961.
De bouwnijverheid zal op hoge
toeren moeten draaien. Er is reeds
een boerderij aangekocht van 30 ha.
en op dat terrein zullen ongeveer
100 woningen per jaar gebouwd moe
ten worden, afgezien van de tuin
derswoningen, die langs de nieuwe
ruilverkavelingswegen moeten wor
den gebouwd.
De glasopstand wordt uitgebreid
met 50.000 m2, hetgeen een verdub
beling van het huidige areaal is.
Voor eigenaren-bewoners zal in
ruilverkavelingsverband het kapitaal
worden geïnvesteerd. Voor een wo
ning van 15.000 wordt een premie
gegeven van 4.5',00 en een krotop-
ruimingspremie van 1.500, zodat te
betalen blijft een bedrag van 9000,
hetgeen weer neerkomt op 5 ren
te en aflossing of gedurende 30 jaar
een bedrag van 450,per jaar.
In het nieuwe uitbreidingsplan
Googerpolder zijn 500 woningen ge
projecteerd met daarbij behorende
scholen, kerk e.d. Dit plan zal moe
ten worden gerealiseerd in het tem
po van de uitvoering van het ruil
verkavelingsplan.
'n Groot belang.
Van zeer groot belang is het stre
ven bij de ruilverkaveling naar een
minimale bedrijfsgrootte van 0.50
tot 0.60 'ha. Op 't ogenblik is een der
de gedeelte van de bedrijven niet
groter dan 0.30 ha.
Aangezien men verwacht dat de
totale oppervlakte grond voor en na
de verkaveling gelijk zal zijn, om
dat de aanwinst weer verloren gaat
aan wegen e.d., is er naar een ex-
pansiemogelijkheid gezocht. Deze is
gevonden in de Noordse Buurterpol-
der tussen Nieuwkoop en Zevenho
ven, waar zich 70 ha. uitstekende
tuingrond bevindt. Vrijwilligers kun
nen zich voor deze verplaatsing mel
den en men hoopt, dat er van deze
unieke gelegenheid gebruik zal wor
den gemaakt. Want een economische
sanering staat of valt daarmede. Het
zal voor velen ongetwijfeld moeilijk
zijn zich van Roelofarendsveen los te
maken, maar daar staat dan een
goede toekomst tegenover in een
nieuwe buurtschap, waarvoor de
grondslag is gelegd.
Het gaat hier om een aniljoenen
plan, waarvoor de overheid zeer veel
geld ter beschikking stelt. Roelof
arendsveen, dat in een benarde po
sitie verkeerde, krijgt hierdoor plot
seling grote mogelijkheden. Deze
kans zal men moeten grijpen, want
vermoedelijk zal men niet gauw
meer in de gelegenheid komen om
op een dergelijke grootscheepse wij
ze zijn toekomst te consolideren.
En hier dan een korte samenvatting! Wat beoogt de ruilverkave
ling in het gebied van Roelofarendsveen, dat bestaat uit 100 ha.
water en 200 ha. versnipperde tuingrond?
1. Ontsluiting te land en te water.
2. Verbetering der kavelindeling.
3. Verplaatsing der bedrijfspanden.
4. Sanering van tè kleine bedrijven.
De wegen in dit veengebied zullen lopen van noord naar zuid.
Het worden betonwegen op palen. Van oost naar west komen er
wegen over land. De vaarwegen worden verbeterd voor bagger-
aanvoer uit het Brasemerraeer.
Bij de hergroepering der kavels wordt gestreefd naar aaneenge
sloten ligging en ligging aan verharde weg en vaarwater van alle
bedrijven. Dus breken met het overpadsysteem.
Langs nieuwe wegen komen de nieuwe woningen, zodat uitbrei
ding mogelijk is voor verwarmd-glas cultures. Tevens sanering van
'n groot aantal krotten. Streven naar minimale bedrijfsgrootte van
0.50 tot 0.60 ha. met verplaatsingsmogelijkheid, op basis van vrij
willigheid, naar Noordse Buurterpolder.
Zeer veel woningen komen voor sane
ring in aanmerking.
Hoewel het verkavelingsgehied
Ade practisch geheel bestaat uit wei-
de-gronden en de kosten per ha. dus
heel wat lager komen te liggen dan
in Roelofardensveen, is er in zoverre
een overeenkomst, dat ook hier
indien het plan wordt geaccepteerd
een sanering van de woonkernen
en bedrijven zal plaats hebben. Dit
eventueel te saneren gebied heeft
een oppervlakte van 3000 ha. en ligt
in de gemeenten Alkemade (Oude-
Wetering, Nieuwe Wetering, Rijpwe-
tering en Oud Ade) en Woubrugge.
Ook in deze buurtschappen van
Alkemade is de woningtoestand niet
rooskleurig. De kwaliteitskaarten ge
ven een aantal te saneren woningen
aan, dat ligt rond de 50 In Oude
Wetering 92 van de 209 woningen,
Nieuwe Wetering 67 van 117, Rijp-
wetering 82 van de 163 en Oud Ade
25 van de 55.
Behalve het feit, dat de rijksweg
4a hier een barrière gaat vormen voor
het grondgebruik, waardoor een groot
aantal parallelwegen en overbrug
gingen nodig zouden zijn, wordt dit
gebied gekenmerkt door eeh onvol
doende ontsluiting en een slechte
verkaveling.
Uit een oogpunt van moderne be
drijfsvoering is de waterhuishouding
er onvoldoende. Er is veel windbe-
maling, maar ondanks de waarde
ring van deskundigen voor het
waardevol element van landschaps
aankleding door molens, meent men,
dat deze aankleding niet mag druk
ken als een extra last op het grond
gebruik.
Mechanische bemaling is veel
goedkoper en de belangrijkheid
daarvan ziet men nog meer op de
voorgrond komen als in overweging
genomen wordt, dat 37 van de
melkprijs arbeidsloon is.
Tevens gelegenheid tol
woning en bedrijfssanering
Het streven is daarom gericht op
concentratie van de bemaling door
verdeling van het gebied in bema
lingscomplexen. De hoofdbemaling
zal mechanisch zijn, de windbema-
ling kan als hulpbemaling zo moge
lijk dienst blijven doen.
Deskundigen zien echter het mo-
lenbehoud uit landschappelijke over
wegingen niet als een taak van
de landbouw, maar van molen-
minnende instanties.
Wat Alkemade betreft schijnt er
reeds overleg te zijn om te komen
tot een stichting van belanghebben
den voor molenbehoud naar het voor
beeld van de Alblasserwaard.
Bij onderzoek is gebleken, dat ook
de bedrijfsgebouwen zich vaak in een
slechte toestand bevinden. Door ver
plaatsing en nieuwbouw wil men
een betere gebouwinrichting bevor
deren, die in ons klimaat, dat het
vee zeker 6 maanden op stal houdt,
wel nodig is.
Een dergelijke nieuwe opzet kan
een grote arbeidsbesparing geven en
maakt dus een meer economisch
verantwoorde bedrijfsvoering mo
gelijk.
Deze ruilverkaveling is thans vol
op. in voorbereiding en naar men
verwacht, zal de stemming over dit
project aan het eind van dit jaar
plaats hebben. Ondanks de grote
werken, welke in Roelofarendsveen
op stapel staan, gaat dus ook het
werk in de andere gemeentedelen
door Als het verkavelingsplan Ade
wordt aangenomen en dat ligt wel
binnen de redelijke verwachting
zal een uiterlijk verfraaid en een
innerlijk sterker Alkemade geboren
worden.
Modern. Mevrouw: „Is 't nieu
we tweede meisje er nog niet?"
Eerste meisje: „Ja mevrouw, maar
't meisje, dat wegging had twee
kaartjes voor de bioscoop en nu zijn
ze er samen heen".
Blauwtje. Hij: „Ik zou de zon
van je leven willen zijn".
Zij: „Dat is best! Als je dan ook
maar 20 miljoen kilometer van me
verwijderd blijft".
Dubbelzinnig. Uit een brief:
„Gisteren heb ik hier in Rome het
Colosseum bezocht bij maanlicht.
Het was* erg romantisch. Terwijl ik
naar die oude ruïnes keek, moest ik
steeds aan jou denken, lieveling".
Reden. Vader: „Waarom hebt u
mijn dochter ontslagen?"
Directeur: „Nou, telkens als ik
haar een brief dicteerde vroeg ze hoe
bepaalde woorden gespeld worden.
En dat zou nou niet zo heel erg zijn,
als ik het zelf maar wist".
Kan niet anders. „Als' ik zo'n
grote sterke man was, zou ik me
schamen om geld te vragen".
„Ach mevrouw, vroeger vroeg ik
er ook nooit om, maar sinds ik een
jaar zonder aftrek heb gekregen, is
me dat toch een beetje te gortig ge
worden".
Vreselijk. Mevrouw: „Ja Marie,
dat gaat zo niet langer. Eergisteren
klaagde mijnheer over het vlees en
vanmiddag weer over de groente".
Keukenmeisje: „Net wat u zegt,
mevrouw. Met zo'n man is 't geen
leven".
Begrijpelijk. Zij: „Alle mannen,
die me ten huwelijk gevraagd heb
ben zijn rijker geworden dan jij!"
Hij: „Daar sta ik helemaal niet
van het kijken".
Eet ze. „Kellner, dit bord is
vochtig!"
„Pardon meneer, dat is uw soep".
Vaktrem. Tandarts: „Liefste, ik
kan je net zo min missen als kies
pijn".
Geen grapje. „Ik wou, dat we
de piano ook meegenomen hadden",
zuchtte de echtgenoot, die drie kof
fers en twee hoedendozen droeg,
toen hij voor het vacantiereisje aan
het station arriveerde..
„Probeer niet grappig te zijn",
zei zijn vrouw dreigend.
„Ik ben niet grappig", antwoord
de de ongelukkige echtgenoot, „maar
op de piano liggen de spoorkaartjes".
Redenaar. De voorzitter van de
buurtvereniging sprak een openings
woordje op de toneelavond. „De op
komst valt tegen", zei hij. „We had
den gehoopt, dat de zaal zeker half
vol zou zijn, maar ze is helaas half
leeg".
Aanleg. „Waarom heeft de
meesterknecht je ontslagen?"
„Nou de meesterknecht wandelt
rond en kijkt of de andere goed
doorwerken".
„Dat weet ik wel, maar waarom
ben jij ontslagen?"
„Omdat de anderen dachten dat ik
de meesterknecht was".
Liefhebster. Een heer, die 't
doen kon, liet zijn vrouw een pape
gaai bezorgen op haar verjaardag. De
vogel sprak elf talen en koitte hon-
de,d gulden per taal. Toen de heer
's avonds thuis kwam, informeerde
hy: „En, hoe vond je 't cadeau?"
„Lief van je", antwoordde zijn
vrouw, „hij is bijna gaar".
„Bijna gaar", schreeuwde de echt
genoot ontzet, „en hij spreekt twaalf
talen".
,Dan had hij zijn bek maar open
moeten doen", vond de jarige.
't Was mogelijk. Gast: „Wat is
dat voor biefstuk?"
Kellner: „Paardenbiefstuk, me
neer".
Gast: „Kunnen jullie zo'n beest 't
zadel niet afnemen, voor je het
slacht?"
Inzicht. Jantje: „Hoe kan de
vee-arts nou in een paard zijn bek
de leeftijd zien?"
Pietje: „Hij kijkt, of ie een kunst
gebit heeft"
„Dag lieveling, hartelijk gefeliciteerd met mij".
