70 Jaar haring en wittebrood in Leiden
Siiij&vuaag.
(De
Stenen
S p iehen
Bestuur wordt maandag a.s.
op Beestenmarkt gehuldigd
Jaardag Ned. Klassiek Verbond
opende met gymnasiasten-avond
3 October-programma in 1886
De onvrijwillige luchtschipper
I.
ZATERDAG 12 MEI 1956
DE LEIDSE COURANT
DERDE BLAD - PAGINA 2
Eén van Leidens populaire verenigingen herdenkt morgen haar veertien
de lustrum. Die dag is het nJ zeventig jaar geleden, dat enkele Leidenaars
onder presidium van de heer N. Brouwer, hoofd van een openbare school,
besloten tot oprichting van de 3 Octobervereniging. Nog datzelfde jaar kon
de eerste feestviering, zij 't niet op zulk een uitgebreide schaal als thans het
geval is, worden gehouden.
Op deze foto zijn twee historische ty
pen van de uitdeling haring: en witte
brood vereeuwigd. Met hoge hoed: de
heer Zandvoort, bestuurslid van de
S October-vereniging.
Griekse professor
spreekt te Leiden
Als onderdeel van de Nederlands-
Griekse culturele samenwerking zal
prof. dr. A po stol os Dascalakis, oud-
minister van onderwijs van Grieken-
land en thans hoogleraar aan de uni-
j versiteit van Athene, een lezing ko
men houden in ons land. Het onder
werp van deze voordracht luidt: „La
fondation de la nouvelle Rome et
l'Hellenisation de l'Empire de
rOrient".
De lezing zal voor de eerste maal j
gehouden worden op maandagavond
14 mei in het academiegebouw dei-
rijksuniversiteit te Leiden, Rapen
burg 73 en voor de tweede maal te
Amsterdam en wel op dinsdag 15 mei
in de aula van het Allard Piersonmu-
seum, Sarphatistraat 129.
De voordracht is uitgegaan van de
Allard Piersonstichting, de vereni
ging Nederland-Griekenland en het
Vooraziatisch-Egyptisch genootschap
„Ex Oriente Lux".
VINGERS AFGEKNELD.
Gistermorgen om half twaalf raak-
te een 24-jarige fraiser op de Grof
smederij aan de Zuidsingel met de
linkerhand bekneld in een schaaf
bank van de draaierij. Hem werden
drie vingers afgekneld.
Octoberdrukte in 1926. Voor het
Waaggebouw kijkt het Leids publiek
naar het „Japans Dagvuurwerk". Op
de voorgrond de „jubilaresse" van de
uitdeling haring en wittebrood.
Sindsdien is het steeds crescendo
gegaan. Hiervoor behoeven wij slechts
te herinneren aan tal van traditionele
hoogtepunten, als de koraalmuziek,
de uitdeling van haring en witte
brood en zeker niet in de laatste
plaats de optochten, die de Ver
eniging en daarmede ook Leiden ver
buiten „de wallen van de stad" een
grote bekendheid hebben gegeven.
Bekendheid niet alleenook waar
dering voor de wijze, waarop dit feest
der tien en tienduizenden, met uit
zondering van de oorlogsjaren, jaar
lijks wordt opgezet.
Van deze waardering nu zal de
Leidse burgerij maandag doen blij
ken. In de kring van de vele sub
commissies, die telkenjare het bestuur
der 3 Octobervereniging trouw ter
zijde staan bij de uitvoering van de
feestplannen, is nl. het initiatief ge
boren om het bestuur die avond een
muzikale hulde aan te bieden. Contact
werd gezocht met de Leidse Bond
van Harmonie- en Fanfare-korpsen.
Ook in deze kring vond dit plan qen
warm onthaal. Alle aangesloten mu
ziekkorpsen zegden spontaan hun
medewerking toe, terwijl ook het ge
meentebestuur bereid was een en
ander mogelijk te maken. Besloten is
om dit muzikaal festijn op de Bees
tenmarkt (in de omgeving van molen
De Valk) te houden.
Verrassing.
Reeds om half acht zal één der
Leidse korpsen in de aldaar te plaat
sen muziektent zorgen voor 'n feeste
lijke ouverture, waarna om acht uur
de muzikale hulde, waarvoor een
speciale vorm is gekozen, een aanvang
neemt. Tijdens dit feest van klank
en kleur hebben de subcommissies
nog een verrassing voor het jubi
lerende bestuur in petto. Een ver
rassing, waarover op dit moment nog
het stilzwijgen wordt bewaard. Ver
moedelijk zal deze muzikale geluk
wens, welke ook nog een aardig be
sluit krijgt, een klein uur in beslag
nemen.
PUBLIEK SCHANDAAL
Ter inleiding tot de Verbondsdag
van het Nederlandsch Klassiek Ver
bond, welke heden in het Stedelijk
Museum „De Lakenhal" wordt gehou
den, heeft de afdeling Leiden gisteren
in de aula van het Gymnasium een
feestavond georganiseerd. Tijdens dit
gezellig samenzijn maakte de voorzit
ter van het Verbond, mr. H. Schad-
dee, de uitslag bekend van de on
langs voor gymnasiasten en lyceis-
ten gehouden opstellenwedstrijd en
tevens die van de artistieke prijs
vraag. Enkele inzendingen van deze
prijsvraag worden heden en ook mor
gen in „De Lakenhal" tentoongesteld.
De voorzitter van de afdeling Lei
den, mr. A. J. Sormani, opende met
enkele woorden van welkom deze
culturele avond, die dank zij het
initiatief van burgemeester jhr. mr.
F. H. van Kinschot tot stand is kun
nen komen. Voor de spontane mede-
Diamanten zusters
in Leiden
VIER JUBILARISSEN
ONDERSCHEIDEN
Zondag a.s. wordt in het St. Elisa-
beth-ziekenhuis te Leiden feestelijk
het diamanten (60 jaar) professiefeest
gevierd van de zusters Hieronyma
(88 jaar) en Agatha (82 jaar).
Zuster Hieronyma is sinds 1944
rustend te Leiden. Zij werd geboren
in Oud- en Nieuw-Gastel (N.^Br.) en
bij de burgerlijke stand ingeschreven
als Maria Catharina Kostermans. Zij
is keukenzuster geweest in Princen-
hage en Breda.
Zuster Agatha (Christina Helena
v. d. Stok) is geboren te Leiden.
Na in Leiden het examen zieken
verpleegster behaald te hebben, is zij
enige tijd als verpleegster in deze
stad werkzaam geweest.
Daarna werd zij aangesteld als moe
der o.m. in Hillegom en Noordwijk.
Sands 1951 is zy rustend te Leiden.
Het feest begint hedenavond met
de ontvangst van de zusters, die thans
nog in het klooster te Breda zijn, in
het St. Elisabeth-ziekenhuis, waarna
een lof wordt gecelebreerd.
Zondagmorgen om half negen
wórdt tot intentie van de beide dia
manten jubilarissen met assistentie
een piedhtigg H. Mis opgedragen.
werking zowel van leden als van niet-
leden toonde mr. Sormani zich uiterst
dankbaar. Hij droeg de leiding van
de avond vervolgens over aan Hans
van den Bergh, leider en conferen
cier van het Amsterdamse Studenten
cabaret „Publiek Schandaal". Hoog
tepunt van het gedeelte voor de pauze
was ongetwijfeld de opvoering van 'l
op 12-jarige leeftijd door W. A. Mo
zart geschreven zangspel „Bastien et
Bastienne" door leerlingen van de
Gem. H.B.S. voor meisjes onder lei
ding van imej. S. Kruyt met aan de
vleugel mevr. M. v. d. Heyden-Brakel.
Tineke van Elk en Marijke Kamp
man hadden als Bastienne en Bas-
tien, de hoofdrollen. Anneke van der
Huyizen vervulde ditmaal de rol van
de tovenaar Colas. De woorden van
dank en waardering evenals de bloe
men, welke deze drie jonge meisjes
na afloop in ontvangst hadden te ne
men waren welverdiend! Mej. Kruyt
en mevr. v. d. Heyden ontvingen ieder
een boekeiubon.
Na de pauze verscheen het Studen
tencabaret „Publiek Schandaal" met
medewerking van Hans van den
Eei-gh, Annemarie Prins, Peter Lohr,
Antoinette de Boer en Jaap van Luin
voor het voetlicht. Onderwerpen van
de meest uiteenlopende aard, zowel
van tafelmanieren als van experi
mentele poëzie werden aan diverse
uitvoerige beschouwingen onderwor
pen. Tussen de 'bedrijven door werd
de voorzitter van. het Ned. Klassiek
Verbond namens de. reiscomissie een
splinternieuwe voorzittershamer over
handigd.
Burgerlijke Stand
Geboren: Adrianus zn van M. A.
Faasse en G. M. C. Wegman. Heinz
Werner zn van W. Bodrij en G. M. de
Waal. Jacqueline dr van J. Vavier en
J. A. Koster. Johanna Petra dr van
N. Nieuwenburg en C. Hogenes. Klaas
zn van J. P. M. van Leeuwen en J. v.
d. Visch. Hendrica Petronella dr van
H. A. Wolffenbuttel en G. van Rijn.
Margrietha Antonia dr van C. v. d.
Berg en M. A. v. d. Ing. Anna Maria
inelmina dr J. v. Emmerik en C.
M. M. Verhorik. Jacobus zn van H.
v. d. Meij en J. Noort. Ferdinand
rillem zn van P. v. d. Brink en C.
E. de Rooze. Maria dr van J. Helfen-
sleijn en C. Jansen. Petronella Jo
hanna dr van W. van Wageningen en
A. van Leeuwen. Jacob zn van J. P.
la Lau en C. A. C. Geeve.
Overleden: A. Wasenaar, man 22 jr.
W. Hoek, wed. van Van den Oever
59 jr. G. Tonkelaar, man 54 jr.
Voor ons ligt het programma van de 3 October-vereniging in 1886. Het
éérste programma dus, gedrukt bij P. W. M. Trap te Leiden, prijs 5 cent.
De koraalmuziek waarmede de dag werd ingezet klonk van de Stadhuis
toren en werd welwillend aangeboden door de H.H. Officieren der dd.
schutterij. De bespeling van het carillon en het springen van de fontein
prijken ook al op dit programma.
Maar dan komt er een ingrijpende verandering, die er op wijst, dat de
Leidse mannen niet voor hun zaak gewaakt hebben. Brood en haring werd
n.l. in het Waaggebouw aan 1000 vrouwen uitgedeeld. De mannen ontvin
gen echter in het gebouw „Nut en Genoegen" (ingang: Pieterskerkgracht)
sigaren en bons voor bier.
De optocht had nog niet die luister, die hij zich in de twintigste eeuw
heeft verworven.
De gesnorde heren, die in dreunende pas door de Breestraat gingen,
vormden tesamen: 2 gelederen huzaren, het muziekcorps der Leidsche dd.
Schutterij, de vereniging „Bouwkunst en Vriendschap", de typographische
vereniging ,J^aurens Jansz. Koster", „Nut en Genoegen", de meubelma
kersvereniging „Welvaart zij ons Doel" etc.
Vlak acher het muziekcorps van het 4e Reg. Infanterie rolde een praal
wagen aan de bewonderende blikken der burgerij voorbij: „Hulde aan de
broeders in Amerika".
's Avonds speelde de stafmuziek van het Vierde in de tuin van Zomer-
zorg, terwijl het muziekcorps der Schutterij een concert gaf op het Schut
tersveld, dat xoerd gevolgd door een schitterend vuurwerk: „Een pyro-
technische Hutspot".
3 OCTOBER 1925:
Op 3 october 1925 ging er van de Nieuwe Beestenmarkt te Leiden een
ballon omhoog onder leiding van de bekende luchtvaarder de heer W. van
Pottum. Juist op het ogenblik, dat het luchtvaartuig omhoog zou gaan,
speelde een der bengels rond de ballon met een ballonkabel. Op de een of
andere wijze slingerde het touw zich rondom zijn arm.met het gevolg, dat
de knaap, Evert Magnin uit de Janvossensteeg, tot ontzetting van de dui
zendkoppige menigte onder de mand bleef hangen. Terwijl de jongen nog
aan het touw hing wist de commandant de ballon nog vóór de spoorlijn in
de Broekerpolder aan de grond te zetten. De jongen kwam met de schrik
vrijDe ballon ging tot 350 meter hoogte.
De Leidse politie verklaarde later: „Had een agent de jongen gegrepen
het verzuim hiervan werd haar n.l. later verweten dan zouden en
de jongen en een agent de lucht in zijn gegaan! De balloncommandant
moest nl. snel stijgen om boven de' huizen van Leiden uit te komen.
Bij de foto: Van Pottum stijgt in de mand. Op de inzet: De onvrijwillige
luchtschipper.
op allerlei wijize behulpzaam, zijn bij
de voorbereiding van het feest. Het
is toch immers zo, dat vrijwel alle kin
deren wat graag helpen om thuis iets
lekkers klaar te maken. Eenvoudige
traktaties, die zij zelf hebben zien
„groeien", betekenen voor hen soms
meer dan de duurste gerechten.
Ook de keuken.
Naast deze zelfwerkzaamheid van
moeder en kind, wordt op deze ex
positie ook belangstelling gevraagd
voor de knutselcursussen en de voor
lichtingsstand, terwijl uiteraard de
keuken wordt ingeschakeld. Dinsdag
is de tentoonstelling geopend van 2.30
tot 5en van 7.3010 uur en woens
dag van 25 en eveneens van 7.30
tot 10 uur.
LEIDSCHE SPAARBANK.
In de maand april 1956 werd er bij
de Leidsche Spaarbank ingelegd
1.023.590 en terugbetaald 993.892.
Het aantal nieuwe boekjes bedroeg
914 en het aantal afbetaalde boekjes
200.
Op 6.003 rekeningen van deelne
mers aan de Afhaaldienst werd
115.229 bijgeschreven.
Er werden 569 busjes ter lediging
aangeboden met een gezamenlijke
inhoud van 13.003.98.
Het tegoed der 37.640 inleggers be
droeg aan het einde der maand
ƒ26.111.580.12.
Gezellige feestjes
in huis
Tentoonstelling
Levendaal 1 Leiden
A.s. dinsdag en woensdag wordt in
het gebouw van de Commissie voor
Huishoudelijke, en Gezinsvoorlich
ting aan het Levendaal 1 een ten
toonstelling gehouden onder het mot
to „Huiselijke feestjes". Het is de
bedoeling van de Commissie, die voor
deze expositie reeds veel werk heeft
verzet, om de Leidse huisvrouwen
een inzicht te geven hoe zij met wei
nig. middelen een gezellig feest kun
nen voorbereiden.
Iri dit verband wordt gedacht aan
do komende Pinksterdagen, de ver
jaardagen van de gezinsleden en ook
aan de in juni te houdenvader
dag. Niet alleen zal op deze tentoon
stelling aandacht worden besteed aan
het ontwerpen en vervaardigen van
een alleraardigste tafelversiering en
het bloemschikken, doch ook aan het
klaarmaken van feestgerechten en
handenarbeid.
Het ligt in de bedoelin/g om de kin
deren, die met moeder mee mogen
komen, ook aan het werk te zetten.
Ze mogen wat knutselen en moeder
Leidse Universiteit
Geslaagd voor het Doet. ex. Psy
chologie (cum laude) de heer J. M.
van Meel te Katwijk a. d. Rijn;
Doet. ex. Romaanse taal- en letter
kunde mevr. A. v. d. Veen-Wiersma
te Leiden; Doet. ex. Gen. II mej. M.
L. v. Heerdt te Gorssel, en de heren
H. P. J. Boerstocher te Voorburg,
C. W. J. Beider te R'dam, S. Breven-
der (U.S.A.), C. F. Hollander te den
H'aag, D. T. W. Marijn te den Haag
en H. A. Verbeek te Scheveningen;
Semi-artsex. mej. E. H. A. Bloema te
Leiden en de heren J. D. Arias (U.S.
A.), Ho Tjong Djien te Oegstg.eest, R.
S. Hulchin (U.S.A.) en H. van Wa-
gensveld te den Haag; Arts-ex. de
heren A. C. Bobbert te R'dam, R. C.
M. Dalmeijer te den Haag, E. Engel-
brecht te den Haag, L. A. H. Hogen-
huis te Venlo, J. J. Kofman te Lei
den en K. v. Tuijn te Leiden.
Zondagsdienst der huisartsen.
A.s. zondag 13 mei zal de dienst wor
den waargenomen door dr. den Haan,
J asperse, Stof fers, Wijdicks en Van
Aiphen.
Dienst der apotheken te Leiden.
De avond- en nachtdienst der apothe
ken te Leiden wordt van zaterdag
12 mei 13.00 uur tot zaterdag 19 mei
8.00 uur waargenomen door: de
Apotheek Kok, Rapenburg 9, telefoon
24807 en de Apotheek „Tot Hulp der
Menscheid", Hooigracht 48, telefoon
21060.
Te Oegstgeest door: de Oegstgeester
Apotheek, Wilhelminapark 8, telefoon
26274.
Zondag 13 mei is van 8.00 uur tot
24.00 uur alleen geopend Apotheek
Kok, Rapenburg 9.
Heel geschikt voor deze prijs
vraag zijn de verborgen hoekjes in
Leiden, die slechts door een toe
gangspoort of een smalle ingang te
bereiken zUn.
De fotograaf heeft te Leiden weer
zo'n vluchthaven voor het stadsru
moer gevonden. Propere huisjes op
een rij, die als het ware door hechte
muren van de boze buitenwereld
zijn afgesloten. Ideale woonhoekjes
voor bejaarden en huisgezinnen met
kleine kinderen.
Weet u waar de fotograaf dit
huizenblok heeft gefotografeerd?
De vorige week
De meeste Inzenders hebben als
plaats-aanduiding opgegeven „het
huis aan de overzijde van de water-
Dit is juist. Het huis is gelegen
in De Waard, voorheen grondgebied
van Leiderdorp, thans van Leiden.
Eén van de inzenders schrijft ons.
dat hij de helft van zijn jeugd in dit
yr huis heeft doorgebracht. Zijn vader
(Van Ulden) had hier nl. een
scheepswerf. Het huis is thans in
bezit van de fa. Zitman.
Na loting werd de prijs toege
wezen aan:
Mej. Van Ulden,
Roodenburgerstraat 62, Leiden.
Wat U moet doen
Adresseer een kaart, brief of
briefje aan de puzzle-redactie van
de Leidse Courant, Papengracht
32, Leiden.
Schrijf onder het motto: „De
stenen spreken".
De foto stelt voor
De inzendingen worden inge
wacht tot en met Donderdag a.s.
Onder de goede oplossers wordt
een waardebon van f 5.verloot.
