MAGGI
Een Nederlandse stuwstraal-helikopter
weegt 200 kg en vliegt op petroleum
Minister Zijlstra laat geen
prijsstijgingen toe
EERSTE KAMER
GOUDBOUILLON
Vreemde vooel boven het polderland
Volks-wentelwiek bij uitstek
DONDERDAG 29 MAART 1956
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Haaf famnn *vnan«iA 5n'de overheid Prof- Zijlstra waagde
uaai lempo expansie in zich niet aan de voorspelling, dat
buitenland verslappen?
De Eerste Kamer heeft gistermid
dag het debat over de begroting Eco
nomische Zaken voortgezet.
Aan het woord kwamen de minister
van Economische Zaken, prof. Zjjlstra
PJJ.O.
De minister voor P.B.O., minister
De Bruyn, hield een rede over het
bevorderen van bezitsvorming. Hij
noemde dit vraagstuk technisch moei-
lijk te verwezenlijken.
De minister sprak ook over de ver.
wezenlijking van de P.B.O. Hij ver
wachtte dat het aantal schappen voor
de verkiezing gestegen zal zijn tot
44 en 45. Hij meende, dat er geen
deze gunstige tijd zal voortduren. Hij
belichtte uitvoerig de aangekondigde
studie van de middelen om de bin
nenlandse besteding iets te beperken.
Het kan noodzakelijk zijn, dat de
bestedingen beperkt worden, indien
de verhouding tussen import en ex-
i port uit het evenwicht raakt. Er ko
en de minister voor P.B.O., de heer men steeds meer aanwijzingen, al-
De Bruyn. dus de minister, dat het tempo van
Minister Zijlstra nam een zeer po-de expansie in het buitenland gaat reden tot pessimisme is. „Misschien
fcilieve houding aan ten aanzien van verslappen en dit heeft onmiddellijke] gaan zelfs de communisten nog wel
het probleem verhoging van de prij- gevolgen voor Nederland. I eens iets voor de publiekrechtelijke
zen na loonsverhoging. bedrijfsorganisaties voelen!"
De minister verklaarde slechts in! Er is nog niets dramatisch aan de Om half drie werd de begroting
uitzonderingsgevallen toestemming hand, de studie over beperking van van Economische Zaken goedgc-
te zullen verlenen voor een prijsver- de binnenlandse bestedingen kan dus keurd met, als gebruikelijk, de stern-
hoging. En dan alleen per bedrijfstak rustig verlopen. J men van de communisten tegen.
en niet per onderneming. „We kunnen 1
niet voor iedereen zorgen", was een
andere uitlating van de minister. „We
zullen slagen en ik durf risico's
aan".
„Iedereen", aldus de minister,
„moet dit streven voelen als een be
langrijke taak, want slechts wanneer
de prijzen op het huidige peil blij
ven, kan worden gesproken van een
echte loonsverhoging".
„Als dit lukt is er in Nederland
weer- iets groots verricht".
De minister gaf nu het einde van
Loonsverhoging
in bedrijfstakken
In verschillende bedrijfstakken is
men al tot overeenstemming.gekomen
over een loonsverhoging van 6 pro
cent. Behalve in de metaalindustrie,
door de AKU en in de zuivelindus
trie, zal deze verhoging ook worden
gegeven in de papierindustrie en
Bruynzeel te Zaandam. Rijksbemid-
de vier-jarige-parlementaire periode d?Iaar« hebben inmiddels goedkeu
snel nadert, een overzicht van wat .Yfïle.eIid_.Yf_0f ,e™ lc°^eT^°:
werd bereikt.
Het verslag van de bewindsman
was gesteld in majeur.
ging van 4 procent. Het betreft hier
niog de inhaling van een oude achter
stand.
De directie van Bruynzeel's fabrie
ken te Zaandam heeft besloten de
De laatste vier jaar zijr» de natio
nale middelen met anderhalf miljard ir i j i
gulden toegenomen. Van het meer- j V aKraaO metaal ZWIJJt
dere wordt 45 pet. besteed aan een
grotere consumptie, 35 procent ging
naar investeringen en 20 procent naar
Bisschopsstoel in
Rotterdams kathedraal
Het ligt in de bedoeling het pries
terkoor van de kathedrale kerk te
Rotterdam te verbouwen. De bis
schopszetel zal niet terzij van maar
achter het altaar in de basis worden
geplaatst, aan weerszijden omgeven
door kanunnikenbanken. Het altaar
zal verlaagd moeten worden. De ver
bouwing zal pas na de bisschopswij
ding van mgr. Jansen worden uitge
voerd.
en wacht af
De vakraad voor de metaal-indus
trie is gistermiddag bijeengekomen
ter nadere bespreking van een herzie
ning van de C.A.O. voor de metaal
industrie waarover reeds eerder in
principe overeenstemming werd be
reikt. Na afloop van de vergadering
deelde men ons desgevraagd mede,
dat de raad niets toe te voegen heeft
aan het zaterdag verstrekt commu
niqué. Daarin werd door de vakraad
gezegd, dat de mate, waarin lonen,
respectievelijk overige arbeidsvoor
waarden zullen worden herzien, af
hankelijk is van een bepaalde, na
dere interpretatie van het regerings
communiqué. Over een nadere inter
pretatie beschikt de vakraad op het
ogenblik niet.
De taal van ft kabouter-prinsesje
Gedurende enkele weken is „de
kleine totemkring" van de afdeling
Soest van het Nederlandse padvind-
stersgilde druk bezig geweest met
het maken van paasversieriugeo om
daarmee een feestelijke paastafel in
een kindertehuis aan te richten.
Prinses Marijke, die in september
van het vorig jaar toetrad tot „de
kleine totemkring" en in november
j.l. geïnstalleerd werd tot kabouter,
ging gistermiddag met de 16 kabou
ters tellende groep naar het kinder
tehuis voor licht debiele kinderen
Oranjehof te Huizen.
In alle stilte, zoals dat kabouters
past, dekten ze voor een 40-tal kin
deren (die op school waren) een
feestelijke paastafel.
Kartonnen bordjes en kroezen,
servetjes, alles was met door de ka
bouters geknipte haasjes versierd.
Bij ieder bord kwam een geverfd
paasei in een geknipt paashoudertje
te staan, een bakje met paassnoepjes,
slingers en zelf gemaakte bloemstuk-
jes, fruit en kleine paasverrassingen
sierden de tafel. Voor ieder kind
werd een door de kabouters vervaar
digde feestmuts klaargelegd. Nadat
de kabouters met haar werk klaar
waren, deden ze nog geruime tijd
spelletjes met de (niet leerplichtige)
kleuters die thuis waren.
door de regering toegestane loonsver
hoging van toepassing te doen zijn
voor het personeel. Overeenstemming
werd bereikt over de volgende pun
ten:
Aan hen, die op de navolgende
data bij de Bruynzeelfabrieken werk
zaam zijn zal over het door ieder bij
Bruynzeel verdiende bruto loon ge
durende 1955 driemaal een uitkering
worden gedaan van 1 pet. en wel op
6 april, 18 mei en 15 juni.
Aan de rijksbemiddelaars zal
door de directie worden gevraagd
met ingang van 1 juli a.s. de lonen
niet 6 pet. te mogen verhogen. Werk
nemers die op maandsalaris staan en
op 30 juni bij Bruynzeel in dienst zijn
ontvangen op die dag over het in
1955 verdiende bruto salaris een uit
kering van 3 pet. met een maximum
van ƒ250.
De zuiverstekrachtigste vleesbouillon
Heerlijk en handig en slechts 284
doosje a 2 tabletten voor 1 liter bouillon
Met zeven jaar van de1 Militaire helikopter neergestort
Philips.
Bij Philips wordt de vakantietoe
slag verdubbeld en de vakantie met
drie dagen uitgebreid. Het personeel
krijgt ook de uitkering ineens over
1955 van 3 pet. Er zullen spoedig on
derhandelingen worden geopend met
de vakorganisaties over een loons
verhoging, overeenkomstig de jong
ste regeringsbeslissing. Rijksbemid
delaars hebben gisteren goedkeuring
verleend aan de nieuwe C.A.O. Land
arbeiders, waarin met terugwerkende
kracht tot 1 januari een verhoging
van de uurlonen wordt geregeld in
de laagste loonklasse van 5 cent en
in de overige loonklassen van 4 cent.
Het betreft hier de inhaling van
een oude achterstand.
Papier.
In de papierindustrie is overeen
stemming bereikt over een loonsver
hoging van 6 pet., de uitbreiding der
vakantierechten (3 pet.) en de ver
betering van enkele secundaire ar
beidsvoorwaarden. De werknemers
krijgen ook de uitkering ineens van
3 pet. over 1955.
Tussen de drie werknemers-orga
nisaties en de werkgevers in de tex-
tiel-industrie is overeenstemming be
reikt over de 3 pet. verruimingsbe
schikking. Het gaat hier om een toe
passing van een verbetering der se
cundaire arbeidsvoorwaarden over
1958. De werknemers zullen een toe
slag van 2 pet. ontvangen en daar
naast zal 2 y2 dag extra vakantie ge
geven worden. Deze extra vakantieda
gen zijn vastgesteld op zaterdag vóór
de jaarlijkse vakantie, en op 24 en
31 december. Binnenkort zullen be
sprekingen worden gevoerd over de
nieuwe loonmaatregelen op grond
van de onlangs bekendgemaakte
maatregelen van de regering.
OPENBARE GOEDE VRIJDAG-
HERDENKING PLEIN 1956
Precies om 3 uur in de middag van
Goede Vrijdag wordt door „Plein
1956" een openlijke herdenking ge
houden. Op het Plein te Den Haag,
vóór het gebouw van de Hoge Raad,
houdt pater S. Jelsma M.S.C., gees
telijk leider van „Plein 1956", een
toespraak, waarin hij onder het motto
„De Vrijheid ter Dood" de betekenis
van Christus' lijden en dood voor de
menselijke vrijheid zal overwegen.
Deze „Plein-preek" wordt voorafge
gaan en gevolgd door gemeenschaps
zang.
Belangstellenden van elke geeste
lijke, godsdienstige, kerkelijke en
buitenkerkelijke richting zijn bij deze
herdenking welkom. Evenals het vo
rig jaar houdt pater Jelsma ook dit
jaar wederom een serie „Plein-pre
ken", om de veertien dagen, vanaf
de zaterdag voor Pinksteren tot eind
oktober. Deze Plein-preken worden,
zonder omlijsting, op dezelfde plaats
gehouden als de Goede Vrjjdag-her
denking: Het Plein te Den Haag.
Auto tegen boom:
CHAUFFEUR GEDOOD
Woensdagmorgen heeft men een
personenauto gevonden aan de lin
kerkant van de weg by de melk
fabriek te Reijmerstock-Gulpen. De
auto was blijkbaar in volle vaart te
gen een boom gereden. In de wagen
vond men het stoffelijk overschot van
de 36-jarige taxichauffeur J. Erkens
uit Maastricht. De man was gehuwd
en vader van drie kinderen. De auto
had hy gehuurd van een taxibedrijf
kleuterschool af
Bij K.B. van 23 maart is bepaald,
dat kinderen, die een kleuterschool
bezoeken, deze moeten verlaten, zo
dra zij de leeftijd van zeven jaren
hebben bereikt.
In afwijking hiervan mogen kin
deren, die blijkens een schriftelijke
verklaring van een geneeskundige
nog niet geschikt zijn voor het vol
gen van gewoon lager schoolonder
wijs, maar die gegronde verwachting
geven, zal zij door langer bezoek
van een kleuterschool dat wel zul
len worden, op de kleuterschool blij
ven, totdat zij de leeftyd van acht
jaren hebben bereikt.
Normaliter zullen de kleuters aan
het einde van het cursusjaar, waarin
zij de leeftijd van zes jaren hebben
bereikt, de kleuterschool verlaten.
Krachtens de leerplichtwet vangt de
leerplicht aan, zodra het kind de
leeftyd van zeven jaren heeft bereikt.
In bovengenoemd koninklijk besluit
is daarom deze laatste leeftyd aan
gehouden, als uiterste leeftijdsgrens.
De uitzondering op de regel is ge
wenst voor die kinderen, die, zon
der zwakzinnig te zyn, nog niet rijp
Drie inzittenden gedood
Woensdagmiddag is een militaire
helikopter van de vliegbasis Deelen
neergestort langs de Harskampcrwcg,
die het station van Stroe met het
dorp Harskamp op de Veiuwe ver
bindt. Het toestel, een Hiller H 23
van de Kon Landmacht, werd geheel
vernield en de drie inzittenden zijn
om het leven gekomen.
De slachtoffers» zyn de 45-jarige
gehuwde majoor J. G. van Steen-
bi ugge uit Den Haag, de 49-jarige
majnor M. Albeda uit Den Haag en
de 49-jarige gehuwde adjudant on
derofficier J. Roos uit Amsterdam. De
beide omgekomen gehuwde militairen
laten geen kinderen na.
DE HEROPEING VAN
„MADURODAM".
Op een teken van ir. F. Q. den
Hollander, de president-directeur
van de Ned. Spoorwegen, hief de 5-
jarige Jantje Telders, in de model
uniform van stationschef derde klas
se der N.S., zijn „spiegelei" in de
hoogte. Onmiddellijk daarop begon
alles, wat in Madurodam, het beken
de Haagse miniatuurstadje, kan ry-
den, varen en draaien, dat ook te
zijn voor de eerste klassen der lagere' doen. Tegelijk hieven de honderden
school. Deze kinderen zullen na padvinders en padvindsters, die ir»
enigszins langer dan normaal een een grote kring rond het terrein wa-
kleutersehool te hebben bezocht, in ren opgesteld, een luid gejuich aan
vele gevallen het lager onderwijs met| Hiermede was voor de vijfde keer
meer vrucht kunnen volgen. Madurodam officieel geopend.
De helikopter werd bestuurd door
adjudant onderofficier J. Roos.
Het toestel stortte omstreeks half
drie neer op een akker, ongeveer tien
meter van de weg bij een woonwa
genkamp.
De helikopter werd geheel vernield.
De staart was gebroken en de propel
ler lag enige tientallen meters van
de plaats, waar het toestel neerkwam.
De motor lag geheel bloot.
Vermoedelyk is het ongeluk ver
oorzaakt door een technische storing.
De stuurschroef schijnt te zyn afge
slagen doordat de antenne van de
Doordradio er mee in aanraking is ge
komen.
De rijkspolitie uit Kootwijkerbroek
en de Kon. Marechaussee uit Hars
kamp waren na het ongeval ter plaat
se, evenals de burgemeester van Bar-
neveld, mi C. E. E. Kuntze en de
Barneveldse politie.
Van een persfotograaf die op de
plaats van het ongeval aankwam,
werd een fototoestel in beslag geno
men.
MINISTER VAN OVEN BEZOEKT
GEVANGENIS TE BREDA.
De minister van justitie, prof. mr.
J. C. van Oven heeft gisteren in ge
zelschap van de secretaris-generaal
van zyn ministerie, mr. J. C. Ten-
king, en de directeur-generaal van
het gevangeniswezen, mr. E. A. M.
Lamers, een werkbezoek gebracht
aan de gevangenis te Breda.
De minister heeft zich zowel van
de getroffen beveiligingsmaatregelen
als van het behandelingsregime op de
hoogte gesteld.
Om het uur naar
de kruidenier
Een groep Nederlanders is er na
jarenlange arbeid in geslaagd in ons
land een helikopter te bouwen, die,
naar de vliegproeven aantonen, suc
cesvol vliegt. Deze groep heeft die
arbeid zoveel mogelijk in het geheim
verricht. Zij werd aangevoerd door
de heer T. van Houwelingen, oud-di-
reoteur-generaal van de P.T.T., oud
in Maastricht Het stoffelijk overschotvoorzitter van det stichting hef-
is overgebracht naar het 6t Jozef-1 scbroefvliegtuigen en voorzitter van
ziekenhuis te Gulpen. de daaruit voorteekomen stichtine
voor de ontwikkeling en bouw van
een experimenteel hefschroefvlieg
tuig.
De NedeHandse helikopter, „Koli
brie" genoemd, is een zeer eenvou
dig toestel dat versoheidene vindingen
van Nederlandse geest in zich ver
enigt. Het heeft een z.g. zelf instellen
de hefschroef die het een voor heli
kopters ongekende stabiliteit geeft.
Het heeft aan elk uiteinde van ae
tweebladige hefschroef een stuw-
straalrnotor, die geen bewegende de
len heeft.
Deze bijzonderheden zyn gister-
de daaruit voortgekomen stichting middag aan de openbaarheid prys ge- der Harten.
geven dor ir. C. F. Verhage, een der
directeuren van de eind 1955 opge
richte Nederlandse helikopter indus
trie N.V., op de in het Groothandels-
gebouw te Rotterdam gehouden eer
ste landbouwluohtvaartdag. Deze dag
was georganiseerd door het instituut
voor plantenziektekundig onderzoek
te Wageningen.
Motoren en hefschroef.
Ir. Verhage heeft een summiere
technische beschrijving gegeven van
deze stuwstraalhelikoipter en opge
somd wat de „Kolibrie" niet heeft:
geen motor in de romp, wel een stuw-
straalmotor aan het u'teindte van elk
der twee bladen van de hefschroef,
geexi transmissie, geen yrijloop, geen
cylinders, geen zuigers, geen klep
pen, geen carburator. Elke motor
heeft maar één bougie en deze wordt
alleen maar by de start gebruikt; het
toestel heeft een brandstofpomp maar
onk deze wordt alleen bij de start ge
bruikt. De motoren lopen op huis-
brandpetroleum, maar desgewenst
ook op gasolie, kerosine en benzine.
Kost 1/3 van normale helikopter.
Het toestel kan twee personen en
lading vervoeren over korte afstan
den; de snelheid is ongeveer hon
derd kilometer per uur. Het brand
stofverbruik is, door de stuwstraal-
motoren, hoog, maar de brandstof is
goedkoop.
De tweebladige schroef bestaat uit
gelijmde, metalen bladen, deze con
structie is in samenwerking met
Fokker ontwikkeld en door Fokker
uitgevoerd.
Het is een zeer eenvoudige hef
schroef vliegtuig dat, naar wordt ver
wacht, een derde kost van de prijs
van helikopters die nu aan de markt
zijn en die een zelfde laadvermogen
hebben. De motoren zijn ook goed
koop. De vliegkosten van de „Koli
brie" zullen per uur, naar men aan
neemt, de helft bedragen van die van
een helikopter met zuigermotor en
tweederde van die van een hef-
motor.
Eerste in Europa.
Doordat er zc weinig onderdelen
aan de „Kolibrie" zijn, is het onder-
noud gering. Een motor kan in tien
minuten worden verwisseld.
De „Kolibrie" is Europa's eerste
straalhelikopter.
Het produktiemodel van de „Ko
librie" heeft de volgende afmetin
gen: rotordiameter met inbegrip van
de stuwstiaalmotoren 10.06 m., ge
wicht leeg 200 kg., startgewicht 600
kg., kruissnelheid 100 km/u, maxi
mum vliegouur met vier brands'of-
tanks één uur.
De "liegp oeven zijn de laatste trd
uitgevoerd door invlieger R. J. van
