S)e&2idóe0on/ftmt
deed
open over
een boekje
Stalin
brandhaardje Kroestsjef
Rus'&nd leefde onder regiem van terreur
Westelijke overeenstemming
over het Midden-Oosten
Marokko op weg naar de vrede
De a.s. ontwapeningsbesprekingen
Directeur: C. M v HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
ZATERDAG 17 MAART 1956
47ste JAARGANG No. 13757
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACH1 32
Telefoon: Directie. Abonnementen. Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.55 p. w. f2.35 p. mnd., f7.— p. kwart. Franco p.p. f7.40 - Advertenties: 17 ct. p. m.m. Telefoontjes ƒ1.5
WAT VOOR ONHEILEN een be-
f r trekkelijk klein eiland als Cyprus
kan aanrichten in de wereld, heeft de
historie van de laatste tijd duidelijk
laten zien. De Russen hadden met
hun taaie actie om het Noordatlan-
tisch Pact te torpederen zich geen
betere partners kunnen wensen dan
Makarios met zijn Cyprioten.
Vooreerst ontstond er wrij-
0 ving tussen de twee deelge
noten in het Pact Grieken
land en Turkse. Zoals men weet, zag
Griekenland de „enosis"-beweging
(aansluiting van Cyprus bij Grieken
land) wel graag en bevorderde het
de beweging op alle mogelijke ma
nieren, maar keek Turkije met lede
ogen toe, omdat er ook een groot
contingent Turken op het eiland
woont, die helemaal niet gebrand
zijn op inlijving bij Griekenland.
Vervolgens kreeg Engeland, dat
op het ogenblik het eiland in eigen
dom heeft, het aan de stok met de
Grieken. Radio-Athene spoorde de
Cyprioten aan om zich te verzetten
tegen de Britten en Engeland besloot
met stoorzenders de Griekse propa
ganda onschadelijk te maken. Waar
op men in Athene nijdig werd en de
Griekse ambassadeur terugriep uit
Londen.
Tenslotte mengde Amerika zich in
de ruzie, met het gevolg, dat de En
gelsen rood aanliepen en tegen Was
hington brulden: „Waar bemoei jy je
mee!"
Nu was de bezorgdheid van de
Amerikanen inderdaad een vrij on
handige demonstratie, maar enige re
den voor bezorgdheid hadden ze on-
Aan de Stalin-cultus moest een einde komen
Volgens te Bonn ontvangen berichten van betrouwbare communistische
zijde heeft de leider van de communistische partij Kroestsjef op de voor
laatste dag van het jongste partijcongres, 25 februari, Stalin verantwoor
delijk gesteld vcor de massamoorden en martelingen, die in de dertig jaar
van zijn bewind in de Sowjet-Unie zijn begaan. Stalins bewind was er een
van verdachtmaking, vrees en terreur, vooral in de laatste jaren.
Hij gaf Stalin ook de schuld van de slechte gang van zaken in de eerste
oorlogsjaren. Hij had waarschuwingen van Churchill in de wind geslagen
en het moreel en de economie van het land verzwakt door zuiveringen op
grote schaal, vóór de oorlog.
MASSAMOORDENAAR.
Volgens genoemde berichten be
schouwde men het openbaar maken
van de geheimen van het Stalinbe-
wind als de enige mogelijkheid om te
breken met de magie van de Stalin-
cultus, die het Sowjetvolk dertig jaar
in haar macht had gehad. Een iets
bekorte versie van deze rede van
Kroestsjef was in de Sowjet-Unie
openbaar gemaakt.
Kroestsjef zou gezegd hebben, dat
Stalin in de jaren 1936/38 de partij
door zuiveringen gedecimeerd heeft
Vijfduizend van Ruslands beste offi-
getwijfeld. Dat hebben wij, de deel- ™a„r™
nemende landen aan de Noordatlan- °im° ocfo" o
tische Verdragsorganisatie, trouwens
allemaal. Ruzie tussen bondgenoten
is wel het laatste waar men prijs op
stellen kan en wij kunnen ons leven
dig voorstellen, dat de heren van het
Kremlin zitten te gnuiven van ple
zier.
De vraag is nu maar, hoe krijgt
men dat brandje op Cyprus weer
behoorlijk geblust?
De Engelse regering wil de Cyprio
ten wel zelfbestuur geven, maar
wenst het eiland als militaire basis
te behouden. Engelands militaire
positie in het Midden-Oosten is toch
al zo sterk aangetast door het verlies
van de Suez-kanaalzóne en onlangs
weer door de kuren van Jordanië (de
affaire met generaal Glubb), zodat de
Engelsen er niets voor voelen nu nog
meer terrein prijs te geven. Van de
andere kant staan de Cyprioten sterk
als zij zich beroepen op het zelfbe
schikkingsrecht der volken en erop
wijzen, dat zij eigenlijk Grieken zijn,
al hebben zij staatsrechtelijk in geen
eeuwen deel uitgemaakt van Grie
kenland.
Gemakkelijk is de oplossing niet;
slechts met behulp van veel compro
missen zal men tot een vergelijk moe
ten komen.
heime proces tegen maarschalk Toe-
chatsjefsky in 1937. De maarschalk
werd van verraad beschuldigd. On-
schuldigen werden vermoord en zelfs
kinderen werden gemarteld, aldus
heeft volgens deze berichten Kroest-
jef verklaard.
In 1936, toen Stalin en de in 1948
gestorven Zjdanof met vakantie in
de Krim waren, telegrafeerden zij de
leiders in Moskou, onder wie Molotof
en ^Malenkof, dat Jagoda zijn werk
als "chef van de N.K.V.D. niet goed
deed. Kort daarna werd Jagoda te-:
rechtgesteld en Jezjof nam het over.
Hij voerde- de daaropvolgende zuive
ringen uit, maar in 1938 werd hij zelf
weggezuiverd.
Stalin had bevel -gegeven, dat de
„oppositie" totaal moest worden uit
geroeid. Het vermoeden bestaat, zou
Kroestsjef hebben gezegd, dat Stalin
betrokken was bij de moord in 1934
op Sergei Kirof, een partijleider in
Leningrad. Sergo Ordjonikidze, even
als Stalin Georgiër en een goede
vriend van hem, kreeg in diezelfde
tijd de keus vermoord te worden of
zelfmoord te plegen. Hij koos het laat-
ste en kreeg een staatsbegrafenis.
Steeds volgens de in Bonn ont
vangen berichten is de econoom Ni
kolai Voznesensky zonder vorm van
Als er een oorlog
mocht uitbreken
De Verenigde Staten, Engeland en
Frankrijk hebben fundamentele over
eenstemming bereikt over de mili
taire maatregelen, die zij zullen ne
men, indien een oorlog tussen Israël
en de Arabische landen zou uitbre
ken, aldus was de indruk, die men
gisteren in diplomatieke kringen in
Washington heeft gekregen van de
besprekingen, die tussen de drie lan
den zijn gevoerd.
In officiële kringen spreekt men
niet graag over militaire plannen,
maar ook in deze kringen helt men
er toe over te bevestigen, dat inder
daad dergelijke plannen zijn vastge
steld. In kringen van het Amerikaan
se ministerie van buitenlandse zaken
wees men er echter op, dat de wes
telijke Grote Drie zich er in de eerste
plaats op richten om te trachten het
uitbreken van een oorlog te voor
komen.
Geen accoord over
atoomgemeenschap
Het parlement van de Europese
Kolen- en Staalgemeenschap heeft
gisteren in Brussel geen overeen
stemming kunnen bereiken over de
op te richten Europese atoomgemeen
schap (Euratom). De socialisten, wen
sten dat de atoomenergie binnen
Euratom uitsluitend voor vreedzame
doeleinden zou worden aangewend.
De christen-democraten en de libera
len konden zich daarmee niet vereni
gen. Ook over de rol van het parti
culiere initiatief bestond verschil van
mening.
De drie fracties zijn het wèl eens
gewórden over een gemeenschappe
lijke Europese markt. Zij hebben de
regering van de zes K.S.G.-landen
(Frankrijk, Italië, West-Duitsland en
de Benelux) verzocht, op zeer korte
Het is thans welhaast zeker, dat zij
de eerstkomende dagen aan de vei
ligheidsraad een resolutie zullen
voorleggen, die ten doel zal hebben:
1. ter kennis van de Arabische
lenden en Israël te brengen, dat de
V.N. snel zal optreden, indien een
van beide partijen een oorlog begint
en
2. de commissie van toezicht van
de V.N. op de uitvoering van de wa
penstilstandsovereenkomst noder ge
neraal Burns, te versterken.
proces en zonder dat zijn collega's Ha
het Politbureau het wisten, doodge
schoten. Ongeveer drie kwart van de
afgevaardigden op het zeventjende
partijcongres, van wie velen het ge
waagd hadden kritiek op Stalin te
leveren, zijn kort na het congres
doodgeschoten.
Achterdochtig en ijdel.
Na de oorlog werd Stalin bijzonder
achterdochtig. In de laatste periode
van zijn leven heerste er een at
mosfeer van „vrees en terreur". Zelfs
de leden van het Politbureau waren
bang als zij bij Stalin geroepen wer
den. Zij wisten nooit of zij wel terug
zouden keren.
Stalin werd beheerst door een
mengsel van vervólgings- en hoog
moedswaanzin. De tuin van zijn land
huis stond vol borstbeelden van hem
zelf. Eén van zijn geliefkoosde bezig,
heden was het kijken naar een film
„Onvergetelijk 1919" genaamd, waar
in hij voorkomt in een pantserwagen,
terwijl hij met een zwaard zwaait en
de kogels hem om de oren fluiten.
Toen Kroestsjef enkele van de erg
ste aspecten van Stalins terreur be
lichtte, zou er uit de zaal geroepen
zijn: ,Hoe kon je het verdragen,
Waarom heb je hem niet gedood?".
Kroestsjef zou geantwoord hebben:
„Wat konden we doen? Het was een
regiem van terreur. Je behoefde hem
maar verkeerd aan te kijken of de
volgende dag was je je hoofd kwijt".
ONLUSTEN IN GEORGIë?
Amerikaanse functionarissen heb
ben vrijdagavond in Washington be-
kengemaakt, dat volgens onbevestig
de berichten negen dagen geleden
een aantal mensen om het leven is
gekomen bij onlusten in de Sowjet-
republiek Georgië. De onlusten zou
den een gevolg zijn van verzet tegen
de pogingen van het Kremlin om Sta
lin, die in Georgië geboren werd, te
„degraderen".
Het centrum van de onlusten was
de hoofdstad Tiflis, aldus deze be
richten. Het aantal doden is onbe
kend. Politie en leger zijn in actie
geweest.
Naar verluidt probeert het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken, dat geen commentaar op de
onbevestigde berichten heeft willen
leveren, nadere gegevens te verkrij
gen.
Reuter tekent hierbij aan, dat het
blad „Zarja Wistoka", dat in Geor
gië verschijnt, op 5 maart het overlij
den van Stalin in 1953 herdacht en
een grote foto van hem afdrukte,
doch dat de „Prawda" en de „Izwes-
tia" Stalin niet herdachten.
Onderzoek naar ramp-oorzaak
Kikvorsmannen van de Engelse marine stellen een onderzoek in aan boord
van de gekapseisde en gestrande Franse trawler „Vert Prairial", die enige
dagen geleden verongelukte. Tot hun verbazing bleek het verblijf van de
bemanning geheel droog te zijn.... Van de zeventien opvarenden heeft
men de lijken van tien van hun gevonden, de anderen zijn nog vermist.
Weg loopt door
gevangenissen
Een aantal hoge functionarissen
van het oude regiem in Marokko is
vrijdag gearresteerd in verband met
de ontdekking van een vermeende
samenzwering tegen de staat
Gearresteerd zijn kaid Raho. voor-
Onderhandelingen.
Sultan ben Joessef'van Marokko
voert, volgens een bericht van het
Franse persbureau „Agence Centrale
de Presse" uit Rabat, onderhandelin
gen om de opstandelingen in het Rif
gebergte tot overgave te dwingen.
De vertegenwoordigers van de re
bellen zouden er op staan, dat er
X 1XX J X. IVwXU IVMIIU. .xxxix— i i -
mali? hoofd van vijf grote stammen fff" gerechtelijke act.e tegen de op-
in het gebied van Fez, kaid Larhi van ïf. ng^ j onder"°,T0n
El Mensel en kaid Bezzari van Tissa, ?at z« ln s,ta?' word?n Seste.ld 'n de.
de voormalige pasja van Meknes ben
Hamoe en verscheidene lagere func
tionarissen van het oude regiem.
Kaid Raho was een der actiefste te
genstanders van Sultan Ben Joessef.
Hij werd kort na de terugkeer van de
de sultan, in november, ontslagen.
Hij vertrok naar Frankrijk en keerde
enige dagen geleden naar Marokko
terug.
De politie heeft de woningen van
de gearresteerden en van een aantal
functionarissen, die onder politietoe
zicht zijn geplaatst, doorzocht. Er zijn
wat wapens en documenten in beslag
genomen.
Onder de functionarissen, die onder
toezicht zijn geplaatst, bevinden zich
twee stambhoofden in het gebied van
Meknes. Eén van hen, kaid Brahim
van de Zerhoens, vluchtte in zijn auto
toen de politie kwam, doch zijn wa
gen verongelukte en hij is ernstig ge
wond in een ziekenhuis opgenomen.
burgermaatschappij terug te keren of
deel te gaan uitmaken van het nieu
we Marokkaanse leger.
Volgens het genoemde persbureau
verwacht men, dat de opstandelin
gen volgende week een wapenstil
stand zullen afkondigen. Dit zou in
beginsel zijn overeengekomen bij be
sprekingen te Madrid vorige week.
Zondag zal hier te Tanger verder over
worden gesproken.
Waarnemend Deken
van Leiden
Mgr. J. P. Huibers, administrator
apostoücus van het bisdom Rotterdam,
heeft in overleg met de bisschop-
elect van Rotterdam, mgr. M. A. Jan
sen, benoemd tot waarnemend deken
van het dekenaat Leiden, deken P.
Juffermans te Zoeterwoude.
Soekarno stelt
beslissing uit
De Indonesische kabinetsformateur,
mr. Ali Sastroamidjojo, heeft vrijdag
avond zijn lijst van ministers aan pre
mier Soekarno overhandigd. Het
staatshoofd heeft de beslissing hier
over echter twee dagen uitgesteld.
President Soekarno zei, dat de lijst
een paar namen bevat van mensen,
die hij niet kent en dat hij meër in
lichtingen over hen wil hebben. Hij
gaf „geen commentaar" op de vraag
of dit zou kunnen betekenen, dat er
veranderingen in de samenstelling
van het kabinet zouden optreden.
Twee uur voor het aflopen van de
termijn, die president Soekarno ge
steld had, slaagde de formateur, erin,
een lijst van ministers te voltooien,
gebaseerd op een coalitie van de drie
grote en vijf kleinere niet-communis-
tische partijen.
Laatste gang van Sowjet-ambtenaar
Adenauer heeft
belangstelling
West-Duitsland heeft zijn Westelij
ke bondgenoten Engeland, Frank
rijk, Canada en de Verenigde Staten
meegedeeld dat het een uitgespro
ken belangstelling heeft voor de be
sprekingen over ontwapening, die
maandag in Londen in de subcommis-
minderen van de internationale span
ning voorrang hebben boven een re
geling van het Duitse vraagstuk.
In Bonn helt men thans steeds
meer over naar de mening dat ontwa
peningsvoorstellen de beste wijze
vormen om het Duitse vraagstuk te
benaderen.
Men vindt dat overeenstemming
m Lionaen m „e suecomnm- over ontwapening onafhankelUk van
het Duitse vraagstuk kan worden be
de Verenigde Naties worden ..t mnar
hervat, en dat het er gaarne nauw bij
zou worden betrokken.
Een persoonlijke brief van bonds
kanselier Adenauer over dit onder
werp is aan de hoofden van de be
trokken regeringen overhandigd.
Dr. Adenauer wil de volgende pun
ten ter kennis bregen van de onder
handelaars in Londen:
1. West-Duitsland heeft al bij
voorbaat een bijdrage geleverd tot de
internationale ontwapening door zich
bij de Parijse verdragen te verplich
ten geen bacteriologische en chemi
sche wapens en atoomwapens te ver
vaardigen en zijn strijdkrachten te
beperken tot twaalf divisies, een tac
tische luchtmacht en enige kleinere
marine vaartuigen.
2. Het op de been brengen van
deze twaalf divisies kan niet worden
gezien als een anti-ontwapenings-
politiek.
Het krachtig streven van de
termijn onderling een verdrag te slui- regering in Bonn naar hereniging van
j geen hinderpaal
ten, waarin definitief de grondslagen
worden gelegd voor een algemene
gemeenschappelijke markt in de vorm
van een douane-unie en economkche
unie, onder uitsluiting van elke
autarkie.
Duitsland vormt
voor ontwapening.
Het Duitse vraagstuk.
Frankrijk is van mening, dat het
ontwapeningsvraagstuk en het ver
reikt, maar dat uitvoering van een
eventuele ontwapeningsovereen
komst slechts in verband met een op
lossing van het Duitse vraagstuk kan
geschieden.
Geen akkoord.
Intussen zijn de Westelijke verte
genwoordigers, die maandag met de
Sowjet-unie het overleg over ontwa
pening gaan voeren, er gisteren niet
in geslaagd het onderling eens te
worden. De Amerikaan Stassen is
het niet eens met de Frans-Britse
voorstellen. Hij ziet die als concessies
aan de Russen, die de Westelijke ver
dediging zouden verzwakken. Behal
ve het Amerikaanse standpunt: toe
zicht op de omvang van de strijd
krachten en op de conventionele be
wapening, behelst het Franse-Britse
plan bovendien controle op de aan
maak van atoomwapens.
Maandagochtend, enige uren voor
het begin van de conferentie, zal men
ïeme^schappIlü^BroCTam 3? k™ gedragen d°or ,h"?e Sowjetleiders maakt de in Moskou overleden vroegere
nfen program te ko poolse presldenl Bo|eslav Bieru, zijn ,aatste gan? L,nks l|en m maars^„k
Boelganin; rechts de voorzitter van het presidium van de Opperste Sowjet.
De boodschap van Adenauer heeft Worosulof, Achter deze maarschalk Tsjoe Teh, lid van het secretariat van
gisteren al punt van bespreking uit- de Chinese communistische partij. Het stoffelijk overschot van de Poolse
gemaakt. I staatsman is in Warschau ter aarde besteld.
Lentezonnetje
In de onderste luchtlagen wordt in
het grootste deel van Europa nog een
zuidoostelijke luchtbeweging in stand
gehouden door een krachtig hoge-
drukgebied, waarvan het centrum
boven Noord-Rusland is gelegen. In
de hogere luchtlagen daarentegen is
met zuidwestelijke bovenwinden be
wolking van een storing, die vanmor
gen boven Ierland werd aangetrof
fen, tot onze omgeving doorgedron
gen. In de voornacht daalde de tem
peratuur in het midden en noorden
van het land nog tot om of enkele
graden beneden het vriespunt. Later
in de nacht steeg de temperatuur
weer langzaam; in het zuiden van
het land kwam door de bewolking de
afgelopen nach geen nachtvorst meer
voor. In Midden- en Zuid-Duitsland
er in Polen en Scandinavië hield de
vorst onverminderd aan. De storing
in de hogere luchtlagen trekt lang
zaam naar het oosten. In verband
daarmede kan aanvankelijk hier en
daar een regenbuitje vallen maar
morgen worden ook zonnige perioden
met in de middag normale voorjaars-
temperaturen.
weer
(Geldig van zaterdagavond tot
zondagavond. Opgemaakt te 11.15
uur).
ZACHT VOORJAARSWEER.
Zachter weer met aanvankelijk
veel bewolking, hier en daar
enige lichte regen en plaatselijk
mist. Morgen zonnige perioden.
Tot matige of vrij krachtige toe
nemende wind uit zuidelijke
richtingen.
18 Maart: zon op 6.50, onder 18.52;
maan op 9.29, onder 1.15 uur.
19 Maart: zon op 6.47, onder 18.53;
maan op 10.27, onder 2.17 uur.
Hoogwaterstanden
18 Maart: v.m. 6.55; n.m. 7.20.
19 Maart: v.m. 7.40; n.m. 8.10.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
HELSINKI zwaar bewolkt
STOCKHOLM geheel bew.
OSLO sneeuw
KOPENHAGEN geheel bew.
ABERBEEN zwaar bewolkt
DUBLIN motregen
LONDEN geheel bewolkt
AMSTERDAM regen
BRUSSEL zwaar bewolkt
PARIJS nevel
BORDEAUX regen
GRiENOBLE zwaar bewolkt
NICE half bewolkt
BERLIJN nevel
FRANKFORT nevel
MüNCHEN nevel
ZüRICH nevel
GENèVE nevel
LOCARNO licht bewolkt
WENEN mist
INNSBRUCK onbewolkt
ROME nevel
LENTEZONNETJE
4 C.
1
1
0
7
0
5
1
1
5
5
2
3
3
Korreltje
Een zuur einde doet het zoete begin
vergeten.
