Geen aanleiding tot aftreden
van burgemeester Schokking
Het wassende water doet Limburg overstromen
Gzur en smaak van
Pickwick Thee extra beschermd
KUNSTIGE VEILING VOOR DE KANKER-BESTRIJDINGI Aanklacht tegen politie kwam
voort uit dorpsroddelpraatjes
DINSDAG 6 MAART 1956
DE LEID SE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
REGERING CONCLUDEERT IN „ZAAK-HAZERSWOUDE"
De opening van zaken in uitvoerige nota
Naar het oordeel van de regering bestaat voor enigerlei stap ter bevorde
ring, dat mr. F. M. A. Schokking als burgemeester van 's Gravenhage zon
aftreden, geen aanleiding. Dit schrijft de minister van Binnenlandse Zaken
in een nota aan de Staten-Generaal naar aanleiding van de geruchtmakende
publikatie in het Haagsch Dagblad over de zogenaamde zaak-Hazerswoude.
De regering vertrouwt, dat de schade, die door deze publikatie aan het
gezag in het algemeen en aan dat van mr. Schokking in het bijzonder
onvermijdelijk wórdt toegebracht, door de opening van zaken die in de
nota wordt gegeven, zoveel mogelijk wordt gereduceerd.
De regering heeft haar oordeel gebaseerd op een onderzoek naar de zui
vering ten aanzien van mr. Schokking. Voorts op een advies nopens de
vraag welk standpunt de regering zou moeten innemen, dat werd uitge
bracht door mr. dr. J. Donner, president van de Hoge Raad, dr. E. H. Ebels,
oud-commissaris der Koningin in Groningen, en dr. L. Neher, oud-directeur
generaal der P.T.T.
Dit advies werd gegeven na ken
nisneming van de dossiers, betrekking
hebbende op de zuivering en op de
strafvervolging van de opperwacht
meester te Hazerswoude, H. Koren,
aangevuld met enkele verhoren en
gevolgd door een bespreking met bur-1
gemeester Schokking.
In het advies wordt het voorval te
Hazerswoude (het gebeurde in okto
ber 1942) uitvoerig beschreven.
Mr. Schokking had in augustus
1942, toen hij ontslagen werd als bur
gemeester van 's-Gravenhage, na gro
te aarzeling, op verzoek van de waar
nemend commissaris van de Konin
gin mr. Bolsius en op aandrang van
uit de gemeente Hazerswoude, het
burgemeesterschap van die gemeen
te aanvaard.
Een man en vrouw met een doch
tertje waren ingetrokken bij een in
gezetene van Hazerswoude. De man
en vrouw hadden de gereformeerde
predikant ds. Iieuzeveldt een bezoek
gebracht en gezegd, dat zij als joden
in Hazerswoude een toevlucht had
den gezocht. Zij verzochten hem de
burgemeester van hun aanwezigheid
in kennis te stellen, opdat deze zou
zorgen, dat hun niets geschiedde.
De predikant had dit vreemd ge
vonden en aan dit vertrek geen ge
volg gegeven. Toen echter de man op
nieuw bij hem was gekomen, omdat
hem door de politie naar zijn per
soonsbewijs was gevraagd, besloot de
predikant in overleg met de politie
man Plaizier de burgemeester in te
lichten.
Men kwam tot de conclusie, dat dit
een vreemd geval .was: het gezin ver
toonde zich herhaaldelijk op straat en
het verzoek aan de predikant om de
burgemeester van het onderduikadres
in kennis te stellen deed heel won
derlijk aan. Dit wekte de gedachte
aan provocatie.
Valstrik.
Mr. Schokking dacht aan een voor
hem gezette val, in die zin, dat het be
trokken gezin naar Hazerswoude was
gedirigeerd met de opdracht zich zo te
gedragen, dat eventueel achterwege
blijven van maatregelen door de bar- 1
gemeester tot een klacht bij de Duit
sers zou kunnen leiden.
Mr. Sohokking besloot de politie
man Plaizier opdracht te geven zich
naar het betreffende gezin te bege
ven, doch zo, dat het gelegenheid zou
krijgen tijdig te vluchten. Plaizier be
gaf zich op weg met zijn collega Ko
ren. Zij kwamen het echtpaar echter
onderweg tegen. Koren herkende de
man. Man en vrouw werden meege-
nomen en in de politiecel gezet, waar
na op initiatief van Koren ook het
dochtertje en de man die hun onder
dak verschafte in bewaring werden
gesteld.
Onzeker.
Van deze arrestatie is vervolgens
de S.D. in Den Haag in kennis ge
steld. Docr wie dit is gebeurd is on
zeker gebleven.
De burgemeester, wie de zaak door
de wijze waarop zijn opdracht was
uitgevoerd, uit de hand was gelopen,
kon moeilijk overzien wat hem te
doen stond. Hij was in Hazerswoude
nog weinig georiënteerd; de politie
mensen waren hem als politiek, resp.
persoonlijk onbetrouwbaar beschre
ven. Hij stelde zich tenslotte in ver
binding met de Leidse illegaliteit, die
hem echter niet kon raden.
In de gedachte hier met een val te
doen te hebben werd de burgemeester
gesterkt, omdat van de zijde van de
Duitsers op het bericht van de arres
taties niet werd gereageerd en hem
ter ore kwam, dat de arrestanten, of
schoon hun opsluiting zo zou zijn,
dat zij hadden kunnen vluchten, van
die gelegenheid geen gebruik maak
ten. Zo heeft hij na enige dagen de
S.D. opgebeld, die hem toen opdroeg
mensen naar 's-Gravenhage te
doen overbrengen. Dit is toen ge
schied.
Oordeel.
Na de beschrijving van de gebeur
tenissen in Hazerswoude houden mr.
Donner, dr. Ebels en dr. Neher zich in
hun advies bezig met de vroeg hoe
nu over het optreden van de burge
meester in dezen moet worden geoor
deeld. Hieraan ontlenen wij het vol
gende:
Mr. Schokking heeft verklaard in
de volstrekte overtuiging, dat hem
een valstrik was gezet te hebben ge
handeld. Er was geen reden aan deze
verklaring te twijfelen. Dan blijft
echter de vraag of mr. Schokking de
gronden die hij voor zijn overtuiging
had, voldoende geverifieerd heeft.
Over deze vraag schijnt zeker twijfel
mogelijk.
Mén hoede zich echter hierbij voor
wijsheid achteraf. Men moet de zaak
beschouwen in de situatie, zoals die
zich in die tijd en op dat ogenblik
voordeed. En dan kan de conclusie
zijn, dat aan mr. Schokking voor het
zich vastzetten in de overtuiging, hier
mét een valstrik te doen te hebben,
niet een verwijt, althans niet een ver
wijt van dusdanige ernst, dat daaraan
thans nog consequenties zijn te ver
binden, mag worden gemaakt.
Geen maatregelen.
Van bijzonder belang schijnt de drie
adviseurs, dat geen van de instanties,
die onmiddellijk na de bevrijding
met deze aangelegenheid in aanra
king zijn geweest voor enig optreden
tegen mr. Schokking aanleiding heeft
gevonden. Er is over de kwestie een
klacht ingediend hij de zuiverings
commissie Rotterdam, die echter van
oordeel was, dat deze klacht diende
te worcffen geseponeerd.
Toen nader bleek, dat de commis
sie-Rotterdam incompetent was, en
in verband daarmee de commissie-
Gouda de stukken ontving, heeft deze
laatste vermoedelijk omdat uit de
bijgevoegde stukken het oordeel van
de zuiveringscommissie-marechaussee
en de commissie-Rotterdam bleek
niet aanstonds de zaak ter hand ge
nomen en, toen na verloop van tijd
het dossier Koren, dat bij de klacht
v/as gevoegd, werd teruggevraagd de
kwestie verder laten rusten.
Ook in de strafzaak tegen Koren is
scherp de aandacht gevestigd op de
houding van mr. Schokking, maar ook
daarbij is van de zijde van de bij
zondere rechtspleging niet tegen mr.
Schokking opgetreden.
Gunstig.
De houding van mr. Schokking tij
dens de oorlog in het algemeen be
sprekend, komen de adviseurs tot de
conclusie, dat hierover een gunstig
oordeel op zijn plaats is. Bij arresta
ties zorgde hij steeds voor voorafgaan
de waarschuwing, bij een dropping in
zijn gemeente heeft hij de risico's
voor de betrokkenen naar vermogen
afgewend, met zijn medeweten heeft
de illegaliteit een overval op het be
volkingsregister gedaan, tegen het
einde van de oorlog moest hy zelf
onderduiken.
Mr. Schokking heeft na de oorlog
nimmer getracht zijn aandeel in het
gebeurde in Hazerswoude te verbloe
men. Zo heeft hij, toen in 1949 de
commissaris der Koningin met hem
over het burgemeesterschap van
's-Gravenhage heeft gesproken, de
vraag voorgelegd of het gebeurde in
1942 niet ter sprake behoorde te ko
men. Dit geeft blijk, dat hij het ge
beurde zelf als een moeilijk geval met
een voor hem bedenkelijke schijn is
blijven gevoelen en bovendien, dat
hij overtuigd was een verantwoor
ding daarover niet uit de weg hoe
ven te gaan.
Dit laatste spreekt naar het oordeel
van de drie adviseurs ook uit de hou
ding, die mr. Schokking als burge
meester van 's-Gravenhage bij politie-
moeilijkheden heeft aangenomen. Hij
wist, dat het gebeurde in 1942 bij de
politie bekend was; toch heeft hij
zich niet door de mogelijkheid van
publikatie laten weerhouden om dat
gene te doen wat naar zijn oordeel
in het belang van de zaak werd ver
eist.
Slotsom.
De slotsom van mr. Donner, dr.
Ebels en dr. Neher is, dat het ge
beurde in 1942 gen aanleiding geeft
mr. Sohokking als burgemeester van
's-Gravenhage te diskwalificeren.
Het gerucht door de publikatie in
het Haagsch Dagblad en door de com
mentaren daarop in de pers hebben
om mr. Schokking een sfeer gescha
pen, die de vervulling van zijn ambt
bemoeilijken. Daarvoor te wijken, in
dien voor die sfeer de reden ont
breekt, is echter, naar het oordeel
van de adviseurs ontoelaatbaar, j
De minister verklaart in de nota,
dat de conclusie, waartoe het rap
port komt, alsmede de gronden,
waarop deze conclusie berust, door
de regering worden gedeeld.
Zuivering.
Met betrekking tot de zuivering van
mr. Schokking zegt de minister in de
nota o.m. dat het dossier-Koren (dat
bij de klacht die tegen mr. Schokking
was ingebracht, was gevoegd) door
de zuiveringscommissie-marechaussee
van de commissie-Gouda werd terug
gevraagd. Aan dat verzoek werd vol
daan, zonder dat de klacht in behan
deling was genomen.
Aangezien van een en ander geen
mededeling was gedaan aan het cen
traal orgaan op de zuivering van*het
overheidspersoneel, bleef dit onkun
dig van de klacht tegen mr. Schok
king.
Daardoor heeft dit orgaan bij de
benoeming van mr. Schokking tot
burgemeester van Alphen aan den
Rijn in 1946 aan het departement van
Binnenlandse Zaken medegedeeld,
dat ten aanzien van de heer Schok
king geen zuiveringsstukken waren
binnengekomen.
In het dossier-Koren, betrekking
hebbend op de behandeling van de
zaak tegen deze politieman door het t
Gezwollen door zware regenval en dooi bezorgt de ri vier de Maas de provincie Limburg door vrij aanzien
lijke overstromingen heel wat last. Deze foto laat zien, hoe de dorpskern van het plaatsje Itteren door het
overtollige Maaswater van de tot dezelfde gemeente behorende buurtschap Geneinde is gescheiden. Op deze
opname, van Geneinde uit, ziet men tevens hoe een bootje de verbinding tussen beide gedeelten onderhoudt.
Gelukkig is het water reeds aan het zakken.
bijzonder gerechtshof te 's-Graven
hage, blijkt, dat, nadat het instellen
van een instructie tegen mr. Schok
king die in deze zaak als getuige
werd gehoord, is overwogen, tot enig
optreden in dezen geen aanleiding is
gevonden.
Na de benoeming van mr. Schok
king tot burgemeester van Alphen
aan den Rijn, heeft degene die de
klacht tegen de heer Schokking had
ingediend, zich gewend tot de secre
taris van de centrale adviescommissie
voor de zuivering van het overheids
personeel met de vraag of zijn klacht
was behandeld.
Genoemde secretaris heeft zich hier
op verstaan met de commissaris der
Koningin. Deze heeft, na deze aange
legenheid alsnog te hebben overwo
gen en na met mr. Schokking te heb
ben gesproken, mondeling aan de kla
ger te kennen gegeven, dat hij de
zaak als afgedaan beschouwde.
Bij de voorbereiding van de benoe-
m'v van mr. Sohokking tot burge
meester van 's-Gravenhage in 1949,
heeft deze de commissaris der Konin
gin herinnerd aan het voorgevallene
te Hazerswoude. In zijn aanbeveling
heeft de commjssaris der Koningin
daarvan geen melding gemaakt, ter
wijl hiervan ook geen mededeling
is gedaan aan de minister of aan zijn
departement.
In december 1951 werd aan de chef
van de afdeling binnenlands bestuur
van het departement door een figuur
uit het voormalig verzet mondeling
mededeling gedaan van de bij de zui
vering van Koren door mr. Schok
king afgelegde verklaring, omdat dit
ter sprake zou kunnen komen in ver
band m"t het ontslag van de toen
malige hoofdcommissaris van politie
van Den Haag
In januari 1952 had een onderhoud
plaats tussen de minister met de ge
noemde zegsman, waarbij deze laatste
een kort resumé van de verklaringen
van mr. Schokking overlegde. De mi
nister vond hierin geen aanleiding om
stappen te ondernemen.
Evenmin heeft hij aanleiding
gevonden mr. Schokking als bur
gemeester van Den Haag met ingang
van 1 december 1955 niet te bevor
deren.
Naar de wijze waarop fotokopien
uit het dossier-Koren in omloop zijn
gebracht, is het onderzoek nog gaan
de. De minister hoopt hierover spoe
dig mededelingen te kunnen doen.
VERPAKKING MET
BIJZONDERE EIGENSCHAPPEN
Pickwick Thee, de bekende
Engelse melange van Douwe Eg
berts, kenmerkt zich door een bij
zonder verkwikkende smaak en
een zeer krachtige, opwekkende
geur.
Teneinde deze smaak en geur af
doende voor U te beschermen (thee
is een teer product!) is de binnen-
verpakking van Pickwick Thee
voorzien van een uiterst dun, maar
voor vocht etc. ondoordringbaar
laagje aluminium. Daardoor be
houdt Pickwick Thee haar volle
heerlijke geur en zeldzaam ver
kwikkende eigenschappen tot het
laatste zetsel.
Advertentie.
De zaak-Vinkeveen
Thans
tegen
aanklacht
„comité"?
Gedurende twee dagen zal in Amsterdam de grote lan delijke velling plaatsvinden van kunstwerken en kunst
voorwerpen, die aan het „Koningin Wilhelmina Fonds" zijn afgestaan. Onze fotograaf nam ter plaatse een
kijkje en knipte daar een deel van de fraaie inzendingen. Op de achtergrond enige bekers, welke zijn opge
dragen aan Koningin Wilhelmina en Tsaar Nicolaas IL
J Tijdens het geruchtmakende proces,
dat tegen de Vinkeveense politieman
j gevoerd is, die door een klap met
zijn gummistok de schedel van een
jongen zodanig beschadigde, dat dit
de dood tot gevolg had, ontving het
gerechtshof van het „actie-comité"
een schrijven, waarin verteld werd,
dat de politie van Vinkeveen bijzon
der straf zou zijn opgetreden omdat
I zij niet tegen betaling de bewa-
king van het tentoonstellingsterrein
toegewezen had gekregen.
Het gevolg van deze brief was een
onderzoek door de rijkspolitie inge
steld in opdracht van de procureur-
generaal te Amsterdam.
Dit onderzoek is thans teneinde en
de politie te Vinkeveen is van alle
blaam gezuiverd. Er is geen sprake
geweest van een bewakirsg tegen be-
j taling en de gehele brief is het gevolg
I van kleinzielig en achterbaks dorps-
geroddeL
I Deze brief kan voor het „actie-co
mité" nogwel een staartje hebben,
want hoewel de procureur-generaal
vooralsnog geen aanleiding ziet tegen
I het „actie-comité" op te treden we
gens smaad, overweegt het politie-
I corps te Vinkeveen thans een derge-
I lijke aanklacht tegen de opstellers in
1 te dienen.
De advocaat, die de Vinkeveense
wachtmeester verdedigd heeft, zal
zich hoogstwaarschijnlijk ook met
deze zaak belasten, terwijl deze ju
rist tevens mogelijkheden aanwezig
ziet om van het vonnis in hoger be
roep, dat de wachtmeester enkele da
gen geleden hoorde uitspreken een
maand voorwaardelijk cassatie aan
te tekenen.
Meineden?
Zou dit cassatie-verzoek niet de ge
wenste uitwerking hebben, dan be
staat de mogelijkheid, dat verschil
lende getuigen, die in het proces zijn
opgetreden, wegens meineed ver
volgd zullen worden, omdat de wach-
meester van mening is, dat verschil
lende verklaringen niet in overeen
stemming waren met de waarheid.
Wanneer zou blijken, dat verschil
lende getuigenverklaringen onnauw
keurig of vals zijn geweest, bestaat de
mogelijkheid, dat een revisieverzoek
van het vonnis door de gerechtelijke
macht aanvaard zou worden.
De 23-jarige ongehuwde Bever-
wijker J. Lodewijks is gistermiddag
bij het ontkisten van een betonstort
in het zuidelijk gedeelte van de Vel-
ser tunnelbouw elf meter gevallen.
Hij kwam op een stalen schot terecht
en was vrijwel op slag dood.
AANKLACHT INGEDIEND BIJ
TUCHTRAAD VAN JOURNADISTEN
De burgemeester van 's-Gravenha
ge heeft een klacht doen indienen bij
de raad van tucht van de Neder
landse federatie van journalisten te
gen de redacteuren van het „Haagsch
Dagblad" die verantwoordelijk zijn
voor de publikatie omtrent het „Ge
val Hazerswoude" en de „Verant
woording" van het „Haagsch Dag
blad" daaromtrent.
De klacht is er op gegrond, dat
deze journalisten zich hebben schul
dig gemaakt aan handelingen, welke
de waardigheid van de stand der Ne
derlandse journalisten schaden.
Val van de Maas
houdt aan
Sedert gistermiddag twaalf uur
is de Maas bij Maastricht 34 cm ge
zakt. De stand bij de stuw te Borg
haren bedroeg gisteravondom ne
gen uur 45.05 boven n.a.p. Als de
val aanhoudt, verwacht men, dat de
scheepvaart op de Maas morgen
weer wordt hervat. De sluis te Bos-
scherveld, die de verbinding vormt
tussen het Belgische gedeelte van de
Zuid-Willemsvaart en het Juiiana-
kanaal kon gistermiddag weer
schutten. Het dorp Itteren b.ijtt
vandaag waarschijlijk nog geiso-
leerd
Gouden fiets per
K.L.M. naar Amerika
De 100.000ste
Bij een Apeldoornse rijwielfa-
briek komt vandaag het honderd
duizendste vooor de export bestem
de rywiel van de band. Dit in Goud
kleur uitgevoerde rijwiel is bestemd
voor Amerika en maakt deel uit van
een order van 50.000 rijwielen, die
enkele maanden geleden bij deze
Apeldoornse fabriek werden ge
plaatst. Het zal di'-pct na de mon
tage per K.L.M.-vliegtuig naar New
York worden overgebracht, waar
het in de etalage van het K.L M.-
kantoor wordt tentoongesteld. In
Amerika blijkt hiervoor, ondermeer
bij pers en televisie, veel belang
stelling te bestaan.
Vracl'twapen-chanfleur
re4de leven van
fabrikantengezin
Een chauffeur van een Duitse
vrachtwagen heeft gisteren door eer
snelle manoeuvre het leven gererl van
een Hengelose fabrikant, zijn echtge
note en dochtertje, die uit een pas
serende slingerende auto werd gezo
gen.
Het ongeluk gebeurde op de Am
sterdamseweg te Arnhem. De bestuur,
der van de personenwagen wilde een
voor hem rijdende vrachtauto inha
len. Hij was al op gelijke hoogte ge
komen doch schrok plotseling voo
een tegenligger die met grote snel
heid naderde. Dit bracht hem zo van
zijn stuk dat hij een moment de
macht over het stuur verloor en met
het portier de bumper van de vracht
auto raakte. Hierdoor schoten opeens
beide portieren open en de bestuur
der, zijn echtgenote en een tienjarig
dochtertje werden op de weg geslin
gerd.
De chauffeur zag de mensen over
de straat tuimelen,- gooide onmiddel
lijk het stuur om en wist op deze
wijze een aanryding te vermijden. De
onbestuurde personenauto reed nog
enkele honderden meters door en
kwam tenslotte in de berm van de
weg tot stilstand. De beide volwasse
nen kwamen er met enkele schaaf-
wondjes af; het dochtertje moest ech
ter met min of meer ernstige verwon
dingen in een ziekenhuis worden op
genomen.
