NIEUWS VAN
£eid&e Jeugd dtgmpiade
Stervende meren en zieke rivieren
BIOSCOPEN
SLAPELOOSHEID?
Het addertje van verborgen gebreken
ZATERDAG 7 JANUARI 1956
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA 3
Onze jeugdolympiade correspon
dent, schrijft:
Op de laatste avond der Leidse
Jeugd Olympiade 1956 zijn onder
grote belangstelling de tafeltennis
wedstrijden groep 3 en 4 gespeeld.
Reeds van het begin af aan konden
wij W. Steenbergen als winnaar aan
wijzen door de sublieme wijze waarop
hij al zijn wedstrijden wist te winnen
en ook door het feit dat hij Leids
schoolkampioen 1955 is.
Toch is er in de andere series een
verbeten strijd geleverd. Na zeer
spannende wedstrijden kwamen ten
slotte in de winnaarsronde uit W.
Steenberg, H. Otten, H. Pompe en
J.Nievaart. Na de eerste wedstrijd
tussen J. Nievaart en H. Otten, die
we wel de spannendste uit de gehele
finale kunnen noemen, en die de
meeste tijd in beslag nam, konden de
verdere wedstrijden in een vlot tem
po afgewerkt worden, zodat we ook
m
NUTTIG WERK.
Uit nood hebben de standhouders
van de zaterdagse markt ruimte moe
ten maken voor de nuttige werk
zaamheden, die op de Vismarkt
schuin tegenover het stadhuis ver
richt worden.
De kraampjes zijn in een boog om
de kuilen gebouwd, die de stichting
van een ondergronds toilet op deze
plaats voorbereiden. Hert; ongemak
van thans, is' het toekomstig gemak
wel waard. Tegen de zomer van dit
jaar zal Leiden verlost zijn van het
onhygiënisch en onaestetisch ge
bouwtje, dat sinds jaar en dag de
aanblik van de leuke Koornbrug
Iets voor verliefden en verloofden.
Op de Beestenmarkt zal donder
dagmiddag een rijdende tentoonstel
ling geplaatst worden van de N.V.
Bouwkas Nederlandse Gemeente.
In deze kan men veel nieuws en
belangwekkends zien op het gebied
van moderne keükeninrichting, meu
bilering, stoffering en verlichting.
De expositie verloochent haar af
komst niet, want ook over het eigen
huis en de moderne weg die leidt
naar het bezit van de eigen woning
kan men in deze showwagen wijzer
worden, De burgemeester zal de
show openen om half drie 's middags.
Een KAB-complex?
Pater Rembertus o.f.m. cap. zal
woensdag a.s. voor de Leidse Kring
van de K.A.B. de vraag behandelen:
„Hebt u een K.A.B.-complex? On
geacht of u deze vraag met ja of nee
kan beantwoorden; u wordt ver
wacht woensdag a.s. te acht uur in
het gebouw Chr. Sociale Belangen,
Oude Singel 236.
SPIEKER.
BIOSCOPEN.
Casino: „Gejaagd door de wind",
14 jaar.
Lido: „De mooiste vrouw ter we
reld", 14 jaar.
Luxor: „Op de Reeperbaan", strikt
volwasenen.
Trianon: „Geen liefde duurt eeuwig"
strikt volwassenen.
Rex: „Piraten van Tripoli", 14 j.
deze avond weer een kampioen be
kend konden maken.
De uitslag is als volgt:
1 en kampioen W. Steenbergen; 2.
H. Otten; 3. J. Nievaart.
Tot slot kunnen we nog mededelen
dat de sluitingsavond, waarop ook
de prijzen uitgereikt zullen worden,
is vastgesteld op dinsdag 10 januari en
dus niet op woensdag 11 januari in de
cantine van de H'CW om half acht.
Agenda Leiden
ZATERDAG.
't Oude Vierde. Contactavond. Doe
lenkazerne. 6 uur nam.
Mondaccordeonver. „Accelerando".
Jaarlijkse uitvoering. St. Antonius
Clubhuis. 7.45 uur nam.
Ned. Reisver. afd. Leiden. 45-Jarig-
bestaan. Cocktailpartij. In den Ver
gulden Turk. 46 uur nam.
ZONDAG.
R.K. v.v. „Docos". Jaarlijkse feest
avond „De Burcht". Cabaretgezel
schap Henk Steenvoorden en bal na.
8 uur nam.
Haags Volkstoneel. De Witte Non.
Schouwburg. 8 uur nam.
MAANDAG
Amateurfotografen. Vergadering De
Doelen. 8 uur. nam.
R.K. Lyceum. Huldiging de heer
H. A. J. M. van Woerden. Aula Ly
ceum. 10 uur v. m. 's Avonds in St.
Ant. Clubhuis: opvoering van „De
•Hiuistryran". 7.30 uur nam.
DINSDAG
Leidse Jeugd-olympiade. Sluiting,
Cantine HCW. 8 uur nam.
WOENSDAG
KAB Leiden. Causerie door pater
Rembertus O.F.M. Cap. Geb. Oude
Singel 236. 8 uur nam.
K. en O.-cursus over Mozart door
Faul Niessing. 8 uur nam. Lakenhal.
Afd. Leiden en Rijnland. Ned. Genea
logische ver. Spr. de heer H. L Krui
mel over „Genealogisch onderzoek op
het platteland". 8 uur nam. Kleine
Burcht.
DONDERDAG
Ned. Reisver. voor katholieken. Le
zing door A. Virul-y. St. Ant. Clubhuis.
8 uur nam.
St. Lodewijkskerk. Eerste steenleg
ging Maria-kapel. 10 uur v. m.
Afscheid zr. Anselma. 34 uur nam.
Bureau Middelstegracht.
Veron. Bijeenkomst. Rehoboth 8 u.
nam.
Rijdende tentoonstelling bouwkas
van Ned. gemeenten. Beestenmarkt.
2.30 uur nam. opening.
VRUDAG
KRO-KVP-forum-avond. St. Ant.
Clubhuis. 8 uur nam.
TENTOONSTELLINGEN.
Kleurenlitho's van Bezemer en Van
Vlijmen. Prentenkabinet. Dag. van
14—17 uur (werkdagen). Tot 17 Febr.
a.s.
Rijksmuseum voor Volkenkunde,
Tentoonstelling „Chinese houtsne
den". (Tot 4 Maart 1956).
Zondagsdiénst der huisartsen.
A.s. zondag 8 januari '56 zal de dienst
worden waargenomen door dr. Van
Alphen, de Jager, Stoffers, Verbrug-
ge, Wijdicks.
Doktersdienst Oegstgeest: A. J. M.
v. Glabbeek, J. J. Lanen-Baron.
Dienst der apotheken. De avond-,
nacht en zondagsdienst der apotheken
te Leiden wordt van zaterdag 13 uur
tot zaterdag 8 uur waargenomen door
de apotheek Kok, Rapenburg 9, tel.
24807; de apotheek „Tot Hulp der
Menschheid", Hooigracht 48, tel.
21060.
RECHTZAKEN
HAAGSE POLITIERECHTER.
ZIG-ZAG FIETSER.
Een Leidse schilder moest voor de
Haagse Politierechter verschijnen om
dat hij onder invloed van alcohol per
fiets naar huis had willen rijden. Na
dat hij dertien borrels had gedron
ken verliet hij het café. Hij klom op
zijn fiets en gaf zich moeite recht
te blijven rijden. Nadat een politie
man hem enige tijd had gade gesla
gen hield hij de wielrijder aan en
gaf hem de raad om zijn weg lopend
te vervolgen. Verdachte sloeg deze
igoede raad in de wind en nadat hij de
politieman enkele meters vooruit was
igelopen besteeg hij zijn karretje
weer. Er volgde een tweede aanhou
ding en een proces-verbaal, waarbij
verdachte de politie zeer oncorrect te
woord stond. De officier van justitie
eiste 50,boete of 25 dagen. De
Politierechter legde verdachte 30,
•boete of 10 dagen en een week voor
waardelijke gevangenisstraf op.
BROKKEN-CHAUFFEUR.
Een handelaar uit Leidschcndam
kwam met zijn auto op de middag
van 10 September op een ongewone
manier tot stilstand. In plaats van de
weg van Leiden naar Leidschendam
te vervolgen reed de bestuurder bij
Voorschoten dwars over het naast
d weg liggende fietspad en door de
heg. Een op het fietspad rijdende
bromfietser kon nog net op het nip
pertje met snel gas geven en snel
doorrijden zijn leven redden, voordat
-de wagen met een luide klap bij de
heg tot stilstand kwam. De bestuur
der van de auto bleek onder invloed
-van alcohol te verkeren. Toen de
Rijkspolitie ten tonele was versche
nen trof deze hem onder een struik
slapend aan. De bloedproef wees 1.70
pro mille alcohol in het bloed. De
.zaak kwam voor de Haagse Politie
rechter. De officier van justitie kwa
lificeerde verdachtes daad als „een
ernstig vergrijp tegen de maatschap
pelijke orde. Hij eiste een maand ge
vangenisstraf en drie jaar ontzegging.
De raadsman vroeg om zes maanden
•uitstel van de berechting, in de over
tuiging dat er zich in die tijd een en
ander in het voordeel van zijn cliënt
■zou wijzigen. De politierechter meen
de geen aanleiding te kunnen vinden
om op het voorstel van de raadsman
dn te gaan. Hij legde verdachte vier
weken gevangenisstraf op en drie
jaar ontzegging van de rijbevoegd
heid waarvan twee jaar voorwaar
delijk.
H00R&WIJK
MIDDENSTANDSCENTRALE
CONTRA HOTELIERS.
Er is onenigheid ontstaan tussen de
hoteliers én middenstanders in Noord-
wijk. De hoteliers zijn van plan leve
ranciers te gaan uitsluiten, als deze
geen redelijke bijdrage leveren in het
werk van de V.V.V. De middenstands
centrale heeft bekend gemaakt, dat
zij zich zal verzetten tegen iedere in
menging of bevoordeling door 'n an
dere groep.
Geboren: Jacoba, L., dr van D. v.
d. Niet en J. v. Dijk; Adriana J., dr
v,an A. A. Bierman en J. P. Nieuwen.
dijk; Jacobus W., zn van J. J. de
Ruijter en G. M. Choufour; Johannes
J., zn van G. Grimbergen en M. A. B.
Burgmeijer; Aloysia A. C. M., dr van
A. A. v. Nunen en C. A. T. Koster;
Maarten B., zn van M. Plug en M.
v. Duin; Cornelis W. M., zn van H.
J. J. Wamelink en P. A. v. Leeuwen.
Ondertrouwd: J. G. Azier en M. C.
de Ridder; J. v. Dijk en P. Bram a
K. Duursma en A. C. Ruigrok.
Getrouwd: C. P. Alkemade en C.
M. Th. Roeleveld: W. C. G. Lange-
veld en M. J. J. v. d. Holst; J. A.
Hoogkamer en M. J. Diels.
Overleden: J. W. de Roever 70 jaar.
IN DE LEIDSE
Lido. Het is zo langzamerhand
wel bekend, dat Gina Lollobrigida
een buitengewone aanwinst voor de
Italiaanse film is en dus mag het niet
verwonderen, dat de filmproducers
daarvan dankbaar gebruik maken.
De N.V. Standaardfilms Leiden
heeft met deze artiste in de film „De
mooiste vrouw ter wereld" weer een
bijzonder goede keus gedaan. Wat in
deze film dadelijk opvalt is het feit,
dat van de hoofdrolvertolkster ont
zettend veel geëist wordt. Reeds
waar zij optreedt als jeugdig chan-
sonnière om de plaats van haar moe
der in te nemen, maar meer nog in
haar optreden in de grote opera
„Tosca" van Puccini, wordt het uiter
ste van haar gevergd. Goede zangeres
als zij was reeds vóór haar film
debuut, heeft zij daarna zich nog
meer bekwaamd en zo kunnen de
toeschouwers genieten van een gave
vertolking in een heel moeilijk werk.
In deze film speelt zij de rol van
Lina Cavalieri, een in haar tijd zeer
knappe vrouw, die in de Russische
prins Sergio Bariatine haar grote
liefde vond. Deze ziet in haar een
groot genie en als hij van Rome naar
Parijs moet vertrekken, wenst hij
haar een tot weerziens toe.... in
Parijs. Als zij daar eenmaal optreedt,
herkent hij haar evenwel niet en zij
meent, dat zij Sergio slechts voor 'n
vluchtig vermaak gediend heeft. De
liefde bij Sergio zit evenwel dieper,
hetgeen uit het verdere verloop van
het verhaal duidelijk blijkt en waar
over we hier niet zullen uitweiden
om de toekomstige bezoekers de clou
van het verhaal niet te vertellen.
Want deze film is meer dan 'n show
film, zij is een levendig beeld van
Gina. Lollobrigida als een persoon
lijkheid, die een verhaal kan dragen
en tot een goed einde weet te bren
gen. De film munt bovendien uit
door uitstekende zang èn van Lollo
brigida èn van Mario del Monaco. De
vertolking van gedeelten uit de
„Tosca" vooral zijn verrassend en
meeslepend, terwijl het geheel een
tweede bezoek zelfs waard is. Reden
waarom we een bezoek durven aan
bevelen, want niemand zal er spijt
van hebben.
Luxor: De Duitse film „Op de Ree
perbahn om half een" is een reünie
geworden van een aantal bijna verge
ten schimmen uit het duizendjarige
rijk. Zowel Rita Benkhof ale Hans
Al-bers en Heinz Rübmarm hebben des
•tijds hun ijzeren kruisje verdiend als
hofnarren van Hitier. Nu echter het
«ijzeren kruis zijn waarde verloren
(heeft en andere kruisjes gaan gelden,
hebben zij de oude feestmuts nu
zonder hakenkruis weer opgezet en
•een aantal nimmer falende parade
paard] es van stal gehaald om hun
oude roem te doen herleven. On
danks dat Eastman color en een re
gisseur als Wolfgang Liebeneiner hen
«bij hun poging te hulp kwam, is „Op
.de Reeperbahn" een welhaast onver
teerbare film geworden, waarin alle
oude bekenden zoveel aandacht voor
zichzelf vragen, dat een verhaal er
ibijna niet aan te pas komt. Wij heb
ben er om moeten gapen, maar dat
kan ook komen omdat de klok „Op
de Reeperbahn" op half één 's nachts
6tond. De K.F.C. meende dah ook te
recht dat dit kinderbedtijd is en
6tond slechts de strikt volwassenen
/toe het sluitingsuur af te wachten,
als ze daar tenminste zin in hebben.
Trianon. „Geen liefde duurt
eeuwig" is een Franse film, welke
«zich afspeelt in Lissabon en alle kwa
liteiten heeft, welke de Franse film
van de laatste tijd oplevert, maar ook
alle fouten van de weinig principiële
Franse mentaliteit. Enige moraal
schijnt er niet meer aan te pas te ko
men, Hier zijn het een moordenaar en
een moordenares, die elkaar vinden
dn Lissabon. Hij is om zo te zeggen
een „goede" moordenaar (crime pas-
sionelle, vrijspraak), zij is de moor
denares van haar echtgenoot, een
rijke Engelse lord, die zij getrouwd
(en daarna gedood) heeft om wille van
het geld. Na de dood van de lord
(een ongeval, zegt men) gaat de we
duwe het er eens in Londen van ne
men en zij neemt een taxi-chauffeur,
de „goede" moordenaar. Maar er is
ook een politie-speurder, die achter
de weduwe aan zit, loerend als een
kat op een mus en geduldig wach
tend op zijn kans. Zonder diens te
genwoordigheid zou het een idylli
sche boel geworden zijn, maar de
idylle werd vergiftigd, de liefde duur
de niet eeuwig en ten slotte levert
liet onscrupuleuze vrouwtje zich
maar over aan de justitie. Pech ge
had. Omwille van de a-moraliteit van
het verhaal, blijve deze film voorbe
houden voor geestelijk volwassenen.
Rex brengt ons deze week weer
eens bij de „Piraten van Tripoli".
-Stel u gerust, het zijn piraten uit de
wel eens een goede daad en ditmaal
17e eeuw, dus sedert lang ongevaar
lijk. Zij doen net als de welp] es ook
helpen zij een prinses weer op haar
troon. De hoofdman der zeerovers
vaart daarbij niet slecht, want hij
trouwt met het prinsesje en gaat lek
ker op de kussens van de troon zit
ten. Een kleurrijk verhaal voor per
sonen boven de 14 jaar.
Casino heeft de grote film „Ge
jaagd door de wind" voor de zoveel
ste maal geprolongeerd. Toegang bo
ven 14 jaar.
Gebrek aan zuurstof
Dat een meer, net als de mens een
levenscyclus heeft, met jeugd, rijpere
leeftijd en ouderdom, is iets wat niet
iedereen weet. Wanneer men de na
tuur haar gang laat gaan, zal ieder
meer te zijner tijd hetzij in een moe
ras veranderen, hetzij uitdrogen. En
de moderne samenleving doet er bo
vendien het hare toe het sterven der
meren te bespoedigen. Zulks is gecns
zins alléén in de nabijheid van ste'
den of industriegebieden het geval,
waar het sterven van meren door het
afvoerwater zou kunnen worden ver
klaard. Neen, het verouderen van
meren kan vooral ook in landbouw
streken worden vastgesteld. Het ,,Hy.
drobiologische Instituut" in Plön, in
Sleeswijk-Holstein heeft in dat ge
bied een aantal meren onderzocht,
waarbij is gebleken, dat ook deze me
ren ouderdomsverschijnselen verto
nen.
Een meer is, wanneer het niet door
mensenhand, b.v. als kunstmatig
stuwmeer werd geschapen, het pro
duct van een geologisch proces. Het
„jonge meer" bijvoorbeeld in de ber
gen bevat fris, helder water dat een
hoog zuurstof-gehalte heeft en wei
nig voedingsstoffen. In dergelijke
bergmeren leeft een geheel eigen
dierenwereld, waarvan de forel een
typisch kenmerk is.
In de meeste meren echter en
vooral de grotere meren monden ri
vieren, kanalen of beken uit. Deze
voeren mettertijd organische en che
mische voedingsstoffen mee en laten
die in het meer achter. Dit heeft tot
gevolg, dat in zo'n meer een rijke
algenflora ontstaat, plankton ge
naamd. In typische landbouwgebie
den raken minerale zouten uit de
kunstmest in de meren; deze zouten
hebben dezelfde biologische uitwer
king als organische afvalstoffen. In
het plankton leven vele kleine dier
tjes, die door de vissen worden op
gegeten. Weldra vermeerderen ook
de vissen zich. Dat zou op zichzelf
allemaal erg mooi 'zijn, wanneer in
het meer niet ook wel eens planten
en dieren zouden sterven. Deze dode
organismen moeten door een bacte
riologisch vernietigingsproces worden
verwijderd en verdwijnen meestal
raar de bodem van het meer. Bac
teriën hebben zuurstof nodig, maar
een ouderwordend meer wordt steeds
armer aan zuurstof. Tijdens de herfst-
en winterstormen wordt het water
van de meren weliswaar wat opge
woeld en de diepere lagen als het
ware wat „doorgelucht", maar in de
zomer liggen de meren vaak volko
men stil. Dan zegt de bioloog: het
meer krijgt geen zuurstof. De vis
stand in een oud meer is geheel an
ders dan die in een jonger meer. De
forellen, die veel zuurstof nodig heb-
Hebt U last van
U hebt tegen dat niet kunnen sla
pen al van alles geprobeerd. En zon
der enig resultaat? Maar hebt u dan
al eens een proef genomen met de
veelgeprezen avondwandeling?
Voor slapeloze mensen is het van
belang dat zij 's avonds lichamelijk
vermoeid zijn. Voldoende lichaams
beweging overdag is een eerste ver
eiste. Daarnaast moet men zich des
avonds niet meer met dingen bezig
houden, die veel denkarbeid vergen.
Deze beide zaken zijn zeer handig
gecombineerd in de tegen slapeloos
heid vaak aanbevolen avondwande
ling.
Dit is een werkelijk uitstekend
middel om de plaag van de slapeloos
heid te bestrijden. Vrijwel iedereen
kan dit doen, omdat de meesten on
der ons in de avonduren de tijd aan
zichzelf hebben.
Er moet dan ook werkelijk flink
worden gelopen en men moet de tijd
niet staan verdoen met étalages be
kijken. Men moet er bovendien elke
avond op uit trekken en niet zo eens
af en toe. Het beste is, zich een hond
aan te schaffen en deze geregeld uit
te laten. Dan kan men de wandeling
ook niet overslaan of vergeten, want
onze trouwe viervoeters waarschu
wen wel, als het tijd is!
De resultaten volgen niet onmidx
dellijk. Wanneer men dit stevige
„ommetje" enkele weken trouw
heeft gemaakt, volgt meestal de be
loning. Tal van mensen raken zo aan
deze avondwandeling (en aan de
hond) verknocht, dat zij haar niet
meer afschaffen.
Frisse lucht.
En vertelt u eens, wat doet u met
de slaapkamerramen? Die moeten
's nachts wijd open staan! Het is ont
stellend hoeveel mensen 's nachts al
les potdicht houden. Sommige sla-
pelozen blijken er zelfs nog ver
warmde slaapvertrekken op na te
houden. Lieden die slecht slapen,
moeten 's nachts frisse lucht in hun
slaapkamer hebben.
Er zijn nog andere dingen die voor
het slapen niet bevorderlijk zijn
Slechte slapers moeten 's avonds
geen koffie meer drinken. Zoals be
kend wordt men daar klaar wakker
van! Trouwens, alk vochtgebruik
kan in de avonduren beter tot een
minimum worden beperkt. Anders
krijgen de nieren 's nachts te veel
te doen, met de bekende gevolgen
van dien.
Ook slaapt men meestal niet goed
op een volle maag. Zoete of harige
hapjes voor het naar bed gaan kun
nen door slapelozen beter niet wor
den genuttigd. Voorts heeft iemand,
die niet goed slaapt, een bed voor
zich alleen nodig. Het anderhalve
bed voor twee personen, de z.g. twij
felaar, dat men nog in vele huizen
tegenkomt, is in gevallen van slape
loosheid niet op zijn plaats.
Begint u niet op eigen gelegen
heid met het gebruik van slaapmid
delen! Maar al te gemakkelijk treedt
er verslaving on en dan hebt u er
nog een kwaal bij
dr ALFREDA BRIEDE
(Nadruk verboden).
ben, zijn verdwenen. Snoeken en
zeelten beheersen het water.
Bacteriën-flora.
De grootste verandering voltrekt
zich echter in de bacteriën-flora. De
zuurstofverbruikende bacteriën kun
nen niet meer „meekomen", de bac
teriën-soorten, die het zonder zuur
stof kunnen stellen, krijgen de over
hand. Deze bacteriën produceren uit
de dode resten der organismen op de
meerbodem geen zuurstof-bevattende
verbindingen meer, maar zwavel
waterstof, dat giftig is. Wanneer een
chemicus in het water van een meer
zwavel-waterstof aantreft, weet hij,
dat dit meer door te grote toevoer
van voedingsstoffen bezig is „ouder
to worden". En vaak is zo'n meer
dan al vanaf de bodem tot enkele
meters onder de oppervlakte totaal
vergiftigd. Vissers merken zoiets al
gauw. omdat geen vis meer bijt aan
hun dieper uitgelegde hengels, hoog
stens vangen zij met schepnet af en
toe een dode aal, die uit de bovenste
waterlaag naar het dieper liggend
aas zwom en aan zwavel-waterstof-
vergiftiging is gestorven.
De wetenschap noemt dit proces
„eutropie", het ondergaan aan wel
doorvoedheid. Eerst gaat de meer-
fauna aan overdaad ten gronde en
tenslotte het meer zelf. Het water
wordt steeds troebeler, het lokt niet
meer tot zwemmen, het gaat stinken
en is in hoge mate gevaarlijk voor
de' volksgezondheid. De bodem van
het meer komt langzamerhand 'hoger
te liggen door het zich ophopende
slijk, het water wordt overwoekerd
door riet en op een goede dag is nog
slechts een moeras over, dat op de
duur ook uitdroogt. Sinds.de' ijstijd
zijn zo al honderden meren verdwe
nen, vooral in het laagland. Meren in
laag gelegen gebieden worden ove
rigens veel gauwer oud dan bergme
ren, omdat deze in minder-bewoonde
omgeving liggen en niet zoveel toe
voer van voedingsstoffen krijgen,
door de sterkere stroming zich beter
zuiveren en met zuurstof verzorgen.
De moderne civilisatie bespoedigt het
verouderingsproces dermate, dat wat
anders duizenden jaren zou duren,
thans in enkele tientallen jaren wordt
volbracht. En bij het organisch pro
ces komt dan nog de slijktoevoer uit
de rivieren en de verzanding, vooral
bij meren, waarin grote rivieren
stroïticn, zoals bijvoorbeeld in het
meer van Constanz.
Een meer wordt gewassen.
Wat kan er tegen dit sterven der
meren worden gedaan? De mogelijk
heden van ingrijpen zijn beperkt tot
de omgeving van het meer. En het
is uiteraard onmogelijk de omgeving
vsn meren te ontvolken en het land
schap terug te brengen tot de maag
delijke toestand uit de tijd, dat het
meer ontstond. Wel echter kan een
meer met de middelen van de be
schaving, die het bedierf, weer ge
zond worden gemaakt, en wel door
het kunstmatig toevoegen van zuur
stof. Dit middel is in Zwitserland
met succes toegevoegd, omdat daar
ondanks de Alpen ook een aantal
verouderde meren bestaan. Tot op
de bodem van zo'n meer wordt een
buis gebracht, dan wordt het water
uit de diepte opgepompt, in dc lucht
gesproeid, waarbij het zich met zuur
stof volzuigt. Het water wordt dan
weer opgevangen en door een andere
buis weer naar de diepte terugge
pompt. De meren ondergaan dus een
soort verjongingskuur en al heel
gauw blijkt door verandering van
flora en fauna, dat het meer „ver
jongd" is. Deze methode kost echter
nogal wat geld.
Vervuiling der rivieren.
Nog grotere zorgen dart de meren
baart de zoetwater-biologen, die te
genwoordig steeds belangrijker men
sen worden, de toenemende vervui
ling der rivieren. Grote delen van de
zo veelbezongen Rijn zijn tegenwoor
dig niets anders dan kwalijk rie
kend, vuil water, waarin het zwem
men bij politie-verordening moest
worden verboden, omdat het grote
gevaren voor de volksgezondheid op
levert. Dat hebben industrie en wa
terafvoer der steden in het dichtbe
volkte Rijndal op hun geweten. De
vissen vooral de zalm, zwemmen
niet meer stroomopwaarts en de Rijn
wordt steeds armer aan dieren. Ver
vuiling kan alleen bestreden worden
door wetsbepalingen, dat zuiverings
installaties moeten worden gebouwd,
die voorkomen dat giftige stoffen in
het water terecht komen.
Haken en ogen
HOE MOET IK HANDELEN als ik
iets gekocht heb. dat er prima uit
zag en naderhand blijkt dat het ge
kochte absoluut niet voldoet aan de
eisen, die er aan gesteld mogen wor
den?
Dit kan b.v. het geval zijn als men
een haard koopt. Zo te zien is alles
prachtig, de leek ziet geen bijzonder
heden aan dit verwarmingsapparaat
en toch blijkt dat zij in het gebruik
niet voldoet.
Warmte geeft zij niet en ondanks
herhaaldelijk nakijken door de vak-
man-verkoper blijkt dat er geen ver
andering ten goede te verkrijgen is.
De koopprijs is reeds voldaan. Hoe
moet men daar nu mee aan, aldus een
veel voorkomende klacht van vele
kopers.
DE KOPER te vrijwaren is iets,
waarmede de wetgever wel degelijk
rekening heeft gehouden. In het al
gemeen komt het hierop neer, dat
uiterlijk waarneembare fouten door
de koper zelf hadden kunnen worden
ontdekt, als hij de gekochte haard
„op de keper" bekeken had, iets
waartoe iedere verkoper gelegen
heid geeft. Had deze koper dus de
fout zelf kunnen zien, dan bestaat
er geen reden de koop ongedaan te
maken of achteraf een andere rege
ling over de koopprijs te maken.
Men kan het dus ook zo stellen:
laat u in een zaak niet iets aansme
ren, maar let zelf op wat u koopt.
Nu kan het echter voorkomen, dat er
gebreken zijn, die zelfs een critische
en zeer goed oplettende koper die
tenslotte leek is in dit artikel niets
kan ontdekken. In deze gevallen
komt de wetgever de koper te hulp.
Iedereen is niet deskundig op het
gebied van haarden, men kan dus
niet vergen van zo iemand, dat hij
verborgen gebreken zal ontdekken
en hieromtrent bepaalt de wetgever,
dat de verkoper de koper moet „vrij
waren wegens verborgen gebreken,
welke het gekochte goed ongeschikt
maken voor het doel, waarvoor het
bestemd is of het gebruik ervan in
ernstige mate belemmeren". Niet el
ke fout of niet iedere tegenvaller kan
dus aanleiding zijn om tegen de ver
koper iets te gaan 'ondernemen.
Twee wegen.
EEN HAARD, die geen warmte
geeft als hij volgens de voorschriften
wordt gestookt, kan aanleiding zijn
om zich te beroepen op dit artikel,
waarin de verplichting tot vrijwa
ring wegens verborgen gebreken staat
omschreven.
Nu zijn er twee mogelijkheden om
deze zaak te regelen. Men kan tot het
resultaat komen het gekochte terug
te geven en de koopprijs terug te
vragen of het gekochte te behouden
en een gedeelte van de koopprijs te
rug te ontvangen.
Als nu de partijen niet tot over
eenstemming kunnen komen, moet de
kantonrechter beslissen. Hij zal dus
eventueel ook moeten uitmaken, hoe
groot het gedeelte van de terugbeta
ling moet zijn.
Kende de verkoper de fouten, dan
kan zelfs van hem gevorderd wor
den, dat hij de eventeuele verdere
schade, welke door het gebrek ver
oorzaakt is, vergoedt. Dit kan b.v.
het geval zijn als door het aan de ver
koper bekende gebrek brand ont-
staat.
Het gevaarlijke contract.
DE KOPER, vooral de huurkoper,
dient er evenwel om te denken, dat
in de koopovereenkomst een bepa
ling kan zijn opgenomen, waarbij
vrijwaring wegens verborgen gebre
ken is uitgesloten. Het eventuele con
tract moet dan vermelden, „dat de
verkoper niét géhouden is tot vrij
waring wegens verborgen gebreken".
Het is in dat geval van het grootste
belang, dat men het eventuele koop
contract (huurkoopcontract b.v.) ter
dege naleest en het te kepen appa
raat door een deskundige laat bezien,
alvorens men dit tekent.
Huurkoopcontracten zijn veelal
klein gedrukt en er staat veel in te
lezen. Men doet er verstandig aan
een deskundige te raadplegen als men
daartoe zelf niet in staat is, al die
in vrij „hoge" taal vermelde bepa
lingen goed te begrijpen en eerst als
men terdege op de hoogte is, en men
gaat accoord met de bepalingen,
plaats dan pas uw handtekening.
Nu is het echter ook wel weer zo,
dat over het algemeen wordt aange
nomen, dat de verkoper, die het ge
brek kende, toch aansprakelijk is,
zelfs als hij bij overeenkomst de ver
plichting tot vrijwaring had uitge
sloten, maar.de koper zal moeten
bewijzen, dat de verkoper het gebrek
kende en dat is nu juist niet eenvou
dig.
Iedere koper, die zich wenst te be
roepen op dit artikel, dient er ech
ter rekening mede te houden, dat hij
niet te lang wacht met zijn klach
ten, want de wet zegt „dat de rechts
vordering wegens verborgen gebre
ken moet worden ingezet binnen
korte tijd". Hoe lang dat nu precies
is, hangt natuurlijk wel af van de
omstandigheden, maar men doet er
in ieder geval goed aan, zodra men
het gebrek ontdekt heeft, er direct
werk van te maken en de zaak niet
blauw blauw te laten, u kunt u er zelf
mede benadelen.
Marktberichten
KATWIJK a. d. RIJN. 6 jan. Groen
te. Waspeen A 1023, Waspeen B
930, Breekpcen 8.5010.50, Boeren
kool 813, Gele kool 6.408.60, Groe
ne kool 715, Rode kool 6.20—10.20,
Spruiten A 3247, Spruiten B 25—33,
Prei 1517, Witlof 3032, Andijvie
56—69. Kroten 5—6.
TER AAR, 6 jan., Groente. Wit
lof 1 0.33—0.38, idem 2 0.21—0.28,
idem stek 0.020.10,' glasandijvie 0.45
—0.59, prei 0.140.17, spruiten 0.31,
idem B 0.170.24, sav. kool 0.07, kro
ten 0.06 alles per kg. Boerenkool 0.90
per kist.
RGELOFARENDSVEEN, 6 januari,
Bloemen. Freesia's I 1.701.85,
idem II 901.05, BI. druifjes 2632,
Troschrysantcn Long Island 6375,
Tulpen Krelage 7593, White Sale
97—1.12. Hillegade 90—1.00, White
Pax 1.18—1.21, Early Queen 75—90,
Rose Copland 1.851.90, Crown Im
perial 92-1.06, Narcissen: Early Glo
rie 60—81, Magnificence 6365, He
lios 5561, per bos. Am. Anjers 19—
51 per stuk.
VINKEVEEN 6 jan. Groente.
Andijvie 57—63, Boerenkool 10—16,
Groene kool 16, Prei 23, Waspeen 17.
Witloff A II 41 Witlof B I 34—45,
Witlof B II 2634 cent per kg. Peter
selie 1719, Selderij 2223 cent per
