Millioenen metselstenen worden ver spild voor gevels van grote gebouwen Alle wapens gebruiken om woningnood te bekampen Loondebat in de Tweede Kamer beëindigd Akkerbouwers ontevreden over „behandeling van aardappelen WOENSDAG 14 DECEMBER 1955 nrc l.ETDSE COURANT TWEEDE BLAD PAGINA 1 Tweede Kamer over woningprobleem Gisteravond heeft de Tweede Kamer, vergaderend onder voorzitterschap van de heer Gerbrandy, een aanvang gemaakt met de algemene beraad slaging over de begroting van het departement van wederopbouw en volkshuisvesting. De heer ANDRIESSEN (KVP) stelde met voldoening vast, dat de minis ter wat de woningbouw aangaat, het streefcijfer heeft verhoogd tot 70.000. Hij vroeg of het niet mogelijk is in het bouwprogram het percentage voor de bouw van woningen nog iets verder omhoog te verschuiven. De minister zal er goed aan doen voor enige spanning in de bouwnijver heid niet terug te schrikken om de productie zo hoog mogelijk op te voeren. Z.i. moet de minister zich nog eens bezinnen op het probleem van de export van bouwmaterialen. Ook voor een rationeel gebruik van de metsel- baksteen vraagt hij 's ministers bijzondere aandacht. Slechts 50 procent komt terecht bij de woningbouw. Millioenen stenen worden verspild voor gevels van grote gebouwen, waar ook een andere oplossing mogelijk zou zijn. was véél te optimistische en gaf blijk van een slecht inzicht' in het bouw bedrijf. Te lang is naar sprekers oor deel met oude cijfers gewerkt. Ook minister Witte is bij zijn prog nose te optimistisch geweest betoogt spreker, die nog opmex-kt, dat er an dere berekeningen zijn, die doen zien, dat pas in 1984 de woningnood zal zijn opgeheven, met inbegrip van de krotwoningen. Spr. is van mening, dat wil men de nood te boven komen 20.000 woningen per jaar meer gebouwd zullen moeten worden. Z.i. moet worden gebroken met het De heer Andriessen bepleitte verho ging van het woonpeil bijzonder van de volkswoningen, dat z.i. aan be paalde eisen moet voldoen. Hij ver bond daaraan de vraag of speciale financiële maatregelen mogelijk zijn om nu de komende wooneisen te ver disconteren. Tevens vroeg hij 's mi nisters oordeel over de uitspraak van een arts over de z.g. „flatneurose", ontstaan door gehorigheid der ka mers, het dicht opeen wonen van vele gezinnen, enz. Hij toonde zich een voorstander van het inschakelen van kleine kamers. De heer STAPELKAMP (AR) zei: Het is een verdienste van deze begro ting en de memorie van antwoord, dat er omverbloemd in wordt ge zegd, hoe erg de woningnood is. Spr. heeft de indruk, dat de minister zich aangordt om alle wapens te gebruiken om de woningnood te bekampen. Hij neemt, dat het de taak van de Kamer is de minister deze steun te verlenen. De vrees van #bleer, dat er door vergrote woningproductie straks de mening ongegrond. De heer TEN HAGEN (ARB) merk te op, dat in de vorige kabinetsperiode de gemiddelde productie van wonin gen 58.000 per jaar was. Tijdens het bewind van de huidige minister is het gemiddelde gestegen tot 62.000, hetgeen bevredigend is te noemen. Naar zijn oordeel behoort alléén premie te worden gegeven voor die woningen, die anders niet tot stand zouden komen, ook eigen bouw. De bouw voor de markt komt z.i. niet in aanmerking voor premie. De concurrentie tussen systeem bouw en traditionele bouw moet z.i. sterk worden bevorderd. Nationaal bouwbedrijf De heer Ten Hagen bepleitte ver volgens de wenselijkheid van oprich ting van een nationaal bouwbedrijf. Dat is doeltreffender dan een inter gemeentelijk bouwbedrijf, dat spr. ook wel gaarne tot stand ziet komen. De kern der moeilijkheden is het gebrek aan geschoolde bouwvakar beiders. Intussen mag men hen niet verhinderen naar het buitenland te vertrekken of te emigreren. Dat zou in strijd met de rechten van de mens zijn. Hij geeft in overweging de over uren, welke bouwvakarbeiders ma ken, vrij te stellen van loonbelasting. Hij bepleitte ook voor de semi- permanente woningbouw. Z. i. kan men beter semi-permanente woningen op bescheiden schaal op het platte land toestaan met de daaraan ver bonden 'bezwarendan de mensen maar laten wachten. Vrees voor bouwvakarbeiders Hij meent, dat de bouwvakarbeiders er wel eens op mag worden gewe zen, dat er jarenlang voor werkloos heid geen vrees behoeft te bestaan. De heer RITMEESTER (WD) her innerde eraan, dat minister In 't Veld in zijn laatste ministeriele jaar heeft gezegd, dat in 1960 de woningnood bedwongen zou zijn. Zijn opvatting huidige systeem. Het dirigisme moet verdwijnen. Het particulier initiatief moet bewijzen, dat alles beter kan als de ambtenarij wordt gebreideld. De heer BIEWENGA (AR) ver zoekt o.m. de minister aandacht wil len besteden aan de bouw- en land- arbeiderswoningen. Uniformering De heer VAN VLIET (KVP) voer de aan, dat een der middelen tot be strijding van de woningnood unifor mering van gemeentelijke bouwver ordeningen is. Het kan slechts Ver wonderen, dat van het desbetreffende wetsartikel geen gebruik is gemaakt. Spr. verklaart geen reden te zien een of meer overheids- of semi-over- heidsbouwbedrij ven op te richten. Zolang het woningtekort nog zo groot is kan z.i. niet worden gedacht aan het vrijgeven van de premie- bouw. Wat de halve-premiebouw aangaat moet gewaakt worden tegen al te grote bezuiniging wat woongerief e.d. betreft. Om tien minuten na middernacht sloot de heer Gerbrandy de verga dering. Vanmiddag om 13 uur voort zetting. De Tweede Kamer heeft gistermid-1 Minister SUURHOFF zegde de heer dag de begroting van Sociale Zaken met uitzondering van de afdeling Volksgezondheid, afgehandeld. Prof. Romme trok tijdens de replieken zijn in 1953 ingediende motie over de loon vorming in. Deze motie, waarin de regering werd uitgenodigd een vrijere loonvorming te bevorderen, heeft haar werk gedaan, zei hij. De heer ROiMME (K.V.P.) waar schuwde de socialisten op het punt van de loonvorming niet een sociale vergissing te maken, waarbij de ver gissing van vijftig jaar geleden zou verbleken. Toen nl. stemden de socia listen tegen de wet op het arbeids contract omdat zij meenden, dat deze wet zich richtte tegen het arbeiders belang. „Nog veel ernstiger dan die ver gissing zou het zijn als de socialisten niet op korte termijn tot het inzicht zouden komen, dat het onder de huidige omstandigheden onjuist en in strijd met het belang van de arbeiders is, te blijven zweren bij het?prestatie beginsel als het allesbeheersende in de loonbepaling", aldus de fractie voorzitter van de K.V.P. Naast het behoeftebeginsel en het prestatiebeginsel zag prof. Romme nu als derde het welvaartsbeginsel, dat achter de eerste twee beginselen niet uitschakelt. Prof. Romme hoopte, dat het socialistisch milieu zich zou weten los te werken van een streven, dat goed was toen de arbeiders nog op een lager plan stonden, maar dat nu schadelijke kanten heeft. De loonvorming werd ook door an deren in de replieken nog even aan gesneden. De heer ROEMERS (P.v.dA.) vond Stapelkamp toe de aanwijzingen aan de rijksbemiddelaars zo spoedig mo gelijk te zullen verstrekken, moet vooraf overleg worden gepleegd met de stichting van de Arbeid. De vrijere loonvorming kan naar de mening van de minister geen einde maken aan de zwarte lonen. Mis schien zal in bedrijfstakken, waar het bijzonder goed gaat, een stukje zwarte lonen wit gemaakt worden. De minis ter verklaarde, dat hij zal trachten bij alle groeperingen van werkgevers en werknemers een juist begrip voor de vrijere loonvorming te kweken. Tot prof. Romme zei de bewinds man dat de aarzeling in socialistische kring, om een gedifferentieerd loon systeem toe te passen, in de eerste plaats voortvloeit uit de vraag of het zal lukken de zaak in de hand te hou den en tot een aanvaardbaar loonpeil te komen. Het amendement-Van Leeuwen op de emigratie-iuitgaven was voor de minister onaanvaardbaar. Volksgezondheid. Daarna begon de Kamer aan de volksgezondheid. De heren Zegering Hadders (WD) en Van Lienden (P. v.d.A.) pleitten voor een spoedige tot standkoming van de nieuwe Zieken fondswet. „De huidige moeilijkheden ondergraven het gezag van de Zie kenfondsraad", zei de heer Van Lien den. De heer FOKKBMA (AR) vond, dat de asthmabestrijding stiefmoeder lijk bedeeld wordt. Dat ziekenfondsen zelf opticienszaken gaan drijven, vond hij ongewenst. Als de fondsen op die weg voortgaan, raken ze overbelast het verlangen van het CNV ten aan- en kunnen het eigenlijke werk niet zien van het tijdstip van invoering van het nieuwe systeem wel wat vrij moedig. Er moet tijd zijn voor een rustige voorbereiding. De heer STAPELKAMP (AR) vond het gewenst het bedrijfsleven niet te lang in het onzekere te laten. Hij had gemeend, dat een half jaar voldoende zou zijn om de invoering voor te be reiden. De heer VAN LEEUWEN (WD) handhaafde zijn amendement tot ver laging van de post subsidie aan emi granten. meer aan. De heer KROL (OH) was het daar mee eens. Hij vreesde, dat er als ge volg van de bouwbelemmeringen in 1956 geen sprake zal zijn van zieken- huisbouw. De bemoeiing van de over heid met de bouw van ziekenhuizen gaat naar zijn mening veel te ver en verloopt veel te stroef. De Kamer gaat vanmiddag met deze zaken verder. Gisteravond be handelde zij de begroting van Weder opbouw en Volkshuisvesting. De delegatie vertrekt van Den Haag naar Genève VRAGEN VAN POLITIEKE STREKKING VERBODEN. Minister Staf heeft gisteren in de Tweede Kamer verklaard, dat bij een intelligentietest voor militairen geen vragen met een politieke strekking worden gesteld. Bij een veiligheids onderzoek van de luchtmacht in Nij megen is dat wel gebeurd. Daar is o.m. aan dienstplichtigen gevraagd welke krant hun oudei's lezen, op wie zij stemmen en op wie men zelf zou stemmen. Deze vragen acht de minister ontoe laatbaar en hij heeft verboden deze nog langer te tsellen. Op wiens ini tiatief de vragen gesteld werden wist de minister niet. Zelf had hij er geen opdracht toe gegeven. Een en ander deelde minister Staf mede op vragen die de heer Vermeer (Arb.) hem had gesteld. NIEUW TWEEDE KAMERLID. De heer H. J. Ankersmit (WD), die bedankt heeft als lid de Tweede Kamer, zal als zodanig worden opge volgd door mevrouw mr. J. M. Stof fels van Haaften te Haarlem. Zij is lid van Provinciale Staten van Noord-Holland, lid der commis sie van bestuur van het provinciaal «ziekenhuis van Noord-Holland en voorzitster van de vereniging voor vrouwenbelangen, vrouwenarbeid en gelijk staatsburgerschap. Mevrouw «Stoffels van Haaften is 38 jaar. EERSTE KAMER AANVAARDT MOTIE-DE LOOR. Aan het begin van de vergadering van gistermiddag aanvaardde de Eer ste kamer de motie-De Loor (Arb.), welke vorige week tijdens de behan deling van de nieuwe wet op het kleuteronderwijs werd ingediend en welke mede-ondertekend was door A.R., V.V.D. en K.V.P. In de motie werd de regering uit genodigd de onbillijkheid ten op zichte van de -gemeenten die uit eigen middelen het kleuteronderwijs hebben bekostigd, uit financiële re geling van het wetsontwerp weg te nemen. De aanvaarding van de motie geschiedde zonder hoofdelijke stem ming. Prins Bernhard is gistermiddag op het paleis te Brussel door koning Boudewijn van België ontvangen. De prins bracht de vorst een beleefd heidsbezoek ter gelegenheid van zijn verblijf in de Belgische hoofdstad, waar hij het congres van de interna tionale paardensportorganisatie leidt, waarvan hij voorzitter is. Bewoners van Venray gedwongen wegwerkers Protest tegen verouderde „hand en spandiensten" De verordening op de levering van hand- en spandiensten, een „belasting in natura", waardoor de gemeente Venray haar inwoners kan verplich ten een aantal door haar aan te wij zen dagen en volgens door haar op zichters te geven aanwijzingen te gaan werken aan het onderhoud der gemeentewegen, komt opnieuw in de gemeenteraad aan de orde. Hoewel reeds meermalen stemmen zijn opgegaan om deze belasting af te schaffen en in het verleden soms wel eens lijdelijk verzet is gepleegd, zien B. en W. geen kans om de hand- en spandiensten af te schaffen. Venray heeft een zeer uitgebreid en daardoor kostbaar wegennet te onderhouden. Daarenboven heeft het gemeentebe stuur wegens de nijpende financiële toestand der gemeente verhoogde uitkeringen uit het gemeentefonds moeten vragen. Onder deze omstan digheden kan zij geen afstand doen van de hand- en spandiensten, of van de inkomsten, die daarvoor in de plaats komen. Er is n.l. een afkoop mogelijkheid, waarvan door velen gebruik wordt gemaakt In de vergadering van de raad, die Donderdag gehouden zal worden zal een voorstel van B. en W. worden be handeld, de afkoopsommen met 2, te verhogen, waardoor ze op ƒ4, voor „handdiensten" en 6,voor „spandiensten" zouden komen. Dit is nodig gezien de uitspraak van de mi nister van binnenlandse zaken dat de gemeenten hun eigen belastingmidde len zo hoog mogelijk dienen op te voeren. De ministers verlaten de Lairessezaal te Den Haag nadat in de bijeenkomst van gisteren besloten was de conferentie in Genève voort te zetten. V.l.n.r. de ministers Anak Agoeng gde Agoeng, mr. Moh. Roem, prof. Zijlstra, mr. Luns en mr. Donker. /"MSTEREN hebben de akkerbou- y1 wers van de L.T.B. tijdens de jaarvergadering van hun vakgroep hun problemen besproken. Het bleek wel, dat het de *akkerbouwers ook niet altijd voor de wind gaat en daarop werd wel geduid in het jaar verslag, waarin verklaard wordt: „Men kan zich bezwaarlijk aan de indruk onttrekken, dat ook de akker bouw zo langzamerhand in moeilijk vaarwater begint te komen. Hoewel de regering enerzijds heeft bewezen, dat zij inderdaad streeft naar de handhaving van een redelijk bestaan voor de akkerbouwers, zijn er an derzijds symptomen waar te nemen, die minder aanleiding tot gerustheid geven. In dit verband zij gewezen op de afschaffing van de garantieprijs voor het koolzaad. Zeker in een tijd, dat in Nederland van algemene welvaart kan worden gesproken, is er alle aanleiding om mede met het oog op de in het verleden gebrachte offers te blijven pleiten voor een zodanig overheidsbeleid, dat ook in de akker- bouwsector de inkomsten op een re delijk niveau blijven". Uiteraard kwamen de verschillen de problemen tot uiting in de voor stellen, die vanuit de afdelingen ter jaarvergadering waren ingezonden. De behandeling dier voorstellen de bestuursverkiezing bracht geen wijziging in de huidige vakgroep- leiding gaf aanleiding tot een hel dere gedachtenwisseling, in eei-ste instantie over de garantiepolitiek. Met name verzette men zich tegen het loslaten van de prijs voor kool zaad. Het hoofdbestuur onderstreep te de mening van de afdeling Lei mui den, dat de doo rde regering in uitzicht gestelde politiek van garan tieprijzen bestendigd moet blijven. Het loslaten van de koolzaadprijs achtte men indruisen tegen het tot nu toe gevolgde garantiesysteem; een en ander is geheel in strijd met de opvatting van 't Landbouwschap. Eerst praten. De voorzitter, de heer H. A. Gie- sen, meende, dat de minister toch minstens eerst met de Landbouw had kunnen praten. De wijze, waar op de akkerbouwers nu zijn getrac- teerd, noemde hij betreurenswaardig. Ten aanzien van de tarweprijs werd de wens geuit, dat die voor 1956 vastgesteld wordt naar de bere kende kostprijs plus ondernemers- loon. De vergadering ging accoord met het prae-advies van het hoofd bestuur, dat naar voren bracht, dat voor tarwe het tot nu toe gevolgde systeem van de kale kostprijs plus 20% gehandhaafd dient te blijven Ook met betrekking tot suikerprijs stond de vergadering achter de me ning van het hoofdbestuur, dat zich onder meer afvroeg, waarom de gering er niet toe overgaat de accijns op suiker te verlagen inplaats van de omweg te kiezen van de verle ning van een consumenten-subsidie via het landbouw-egalisatiefonds. Door dat laatste krijgt de buiten staander weer een verkeerde indi-uk van de productiekosten van sukier- bieten in ons land. Aardappelen. Naar te verwachten viel, wai-en er de nodige voorstellen betreffende de consumptie-aardappelen. Men be treurde de gang van zaken bij de aardappelen-overname middels de S.I.V.A.; gevraagd werd afschaffing van de areaalheffing op het telen van aardappelen; voorts stond men op het standpunt, dat een tijdig be kend gemaakte redelijke minimum prijs welke de kostprijs zo dicht mo gelijk benadert, voor de aardappelen moet worden vastgesteld, waardoor een bodem in de markt wordt gelegd; en tenslotte werd er o.m. gevraagd, dat alsnog genoegdoening wordt ver kregen voor die telers die door over macht hun aardappelen niet export- waardig hebben kunnen leveren. Uit de discussie bleek wel, dat de akkerbouwers zeer ontevreden zijn en de grieven, die geuit werden, wa ren legio. Met name moest de Stich ting Inname Van Aardappelen (S.I. V.A) het ontgelden en de afdeling Kudelstaart wilde met een motie komen, waarin de akkerbouwers van de L.T.B. hun vertrouwen in de stichting opzeggen. Het was trouwens ook de mening van het hoofdbestuur, dat het voor schrift over de exportwaardigheid der aardappelen inderdaad te ver ging. Volstaan had kunnen worden met de eis, dat de aardappelen con sumptiewaardig moesten zijn voor het binnenland Het is dan ook recht vaardig te achten, aldus 't hoofd bestuur dat voor de afgekeurde partijen, die geschikt zouden zijn ge weest voor binnenlandse consump tie, alsnog een billijke schadeloosstel ling wordt gegeven. Ir. H. Smeenk, secretaris van de hoofdafdeling akkerbouw van het Landbouwschap, maakte de vergade ring duidelijk, dat de S.I.V.A. niet het verantwoordelijk, maar het uit voerend orgaan is. Het Landbouw schap (vroeger Stichting voor de Landbouw) is verantwoorlijk voor de maatregelen, althans voor de ad viezen. Uit de reacties van de vergadering bleek wel, dat men het niet helemaal eens was met ir. Smeenk en de dis cussies liepen bepaald uit op aard appel-moeheid. Vreemde toestand. Daarom werd eerst nog het woord gegeven aan ir T. P. Husman. voor zitter-directeur van het hoofdbe drijfschap voor akkei'bouwproduk- ten, die enkele export-problemen be sprak. Daarbij wees hij allereerst op de zonderlinge en onbillijke situatie, dat Nederland aardappelen vrij naar België kan uitvoeren, mits een prijs gevraagd wordt van 10,25. België kan echter vrij, zonder enige prijs- limiet, naar Nederland uitvoeren. Sprekend over de export van ak- kerbouwprodukten in het algemeen stelde ir. Huisman, dat Nederland ten aanzeni van 50% van die producten (graan de andere 50% moet worden ingevoerd) afhankelijk is van de export. Vlas b.v. gaat voor 95%, al of niet bewerkt, naar het bui tenland, en voor de eTwtenoogst is dat 75% Spreker wilde het jammer noemen, dat het streven van na de oorlog om de productie op te voeren geslaagd is. De opbrengst, in Europa per H.A is veel hoger geworden met het ge volg, dat sommige landen, die eerst een tekort hadden, nu een overschot hebben. Als dat zo doorgaat, moet de Nederlandse export zich daaraan aanpassen. Met de consumptie-aard appelen is het nu zo dat alle Euro pese landen selfsupportiug zijn, en dus geen import nodig hebben, ten zij er onverwacht een tekort is. Nogmaads aardappelen. De aardappelkwestie werd tenslot te toch een punt van uitgebreide discussie, waarin de partijen moeilijk bij elkaar schenen te kunnen komen. Het bleek wel, dat men het niet kon Wat betekent KING SIZE? In Amerika noemt men een sigaret die 85 mm. lang is King Size. SO LONG is inderdaad Z0 LANG. Meet U het maar na. Advertentie. zetten, dat velen geen schadevergoe ding hadden gekregen voor een bij de handel opgegeven partij aardap pelen. Pas toen de voorzitter de ster ke verzekering gaf, dat die gevallen door het bestuur zouden worden on derzocht en dat alsnog getracht zal worden een schadevergoeding van wege de S.I.V.A. te doen geschieden, was de vergadering grotendeels con tent. Niettemin diende toch Kudelstaart een motie in, waarin het door het Bedrijfschap gevoerde beleid inzake de oogst 1954 werd afgekeurd en waarn het vertrouwen in 't Bedrijf schap werd opgezegd, waardoor het niet meer competent zou zijn de gel den van de areaalheffing te beheren. Gesteld werd derhalve in de motie, dat de heffing maar moest verdwij nen of dat de landbouw voor 50% in het bedrijfschap vertegenwoor digd zou zijn. De voorzitter wees er op. dat het laatste niet mogelijk is, ornaat de sa menstelling wettelijk is vastgesteld. Bovendien attendeerde hij er op, dat het Bedrijfschap per 31 Decem ber van dit jaar wordt opgegeven en dat men moeilijk bij voorbaat zijn vertrouwen kan opzeggen in het pro-» ductschap, dat per 1 Januari gaat werken en waarvan men de werk wijze nog niet kent. De motie werd tenslotte m sem iring gebracht en met grote meerder heid door de vergadering verworpen. Maandagavond om half zeven is de 79-jarige H. van de Velde uit Al melo, die te voet de Vriezenveense- weg wilde oversteken, door een per sonenauto gegrepen. Hij werd ern stig gewond en is op weg naar h.et ziekenhuis aan de bekomen verwon dingen overleden. De Amsterdamse politie heeft het onderzoek naar de oorzaak van de grote pakhuisbrand, die in de nacht van Vrijdag op Zaterdag j.l. op de Geldersekade heeft gewoed, beëin digd. Men is tot de conclusie gekomen, dat een explosie van benzinedampen de oorzaak van de brand is geweest. De totale schade aan het pakhuis, de daarin opgeslagen goederen en de waterschade aan voorraden in belen dende percelen overschrijdt, volgens de politie, de 2 millioen- De rubberhandeïaar, die zijn be drijf in het onderste gedeelte van het pakhuis had gevestigd, had enige tijd geleden in Duitsland een grote partij rubberslangen, die bij benzinepom pen gebruikt waren, gekocht en in zijn ruimte opgeslagen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1955 | | pagina 5