>i)ck^ciócC^i4/^i/iti ptïr]
ff
Nederland houdt vast
aan overeengekomen agenda
Het ei brak gisteren zijn export-record met 14 dagen
Oplossing gevonden
voor de kwestie-Cyprus
Een atmosfeer van haat en vooroordeel
Onrustig Marokko
Motie-Romme
uit ijskast
A WOENSDAG 7 DECEMBER 1955
f 0 3 /7| - Af 47ste JAARGANG No. 13671
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN op de agenda
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 30935, Redactie 30015, Advertenties 20836. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.55 p. w, f3.35 p. mnd., f7.— p. kwart. Franco p. p. f 7.40. - Advertenties: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1-50
SPORTIEVE
„PROTESTANT"
I"\E Evangelische Maatschappij
(opgericht in1853) stuurt
ons vandaag het jongste nummer toe
van het door haar uitgegeven tijd
schrift „De Protestant". Zij vraagt
ons er een bespreking aan te willen
wijden.
Het is de eerste maal, dat de Evan
gelische Maatschappij zich met een
dergelijk verzoek richt tot de katho
lieke pers en wij vinden dat zo n
sympathieke daad, dat we er vol
gaarne we zouden ook kunnen
schrijven: dolgaarne aan voldoen.
Dit nummer van „De Protestant"
behandelt de biecht, zowel van refor
matorisch, als van oud-katholiek en
rooms-katholiek standpunt bezien.
Hoewel de hervorming zich niet met
onze opvatting van het sacrament der
boete kan verenigen, blijkt er brede
behoefte te bestaan voor de persoon
lijke schuldbelijdenis en -vergeving.
Deze is in reformatorische kringen
vrijwel in onbruik geraakt, hoewel
Luther en ook Calvijn er voorstander
van waren; Luther handhaafde haar
als derde sacrament.
De roomse bijdrage wordt verzorgd
door pater St. Kreykamp O.P., over
pastorale problemen rond de biecht.
Daaromtrent schrijft de redactie in
een voorwoord:
Dat pater St. A. Kreykamp O.P.,
eind-redacteur van ,De Bazuin",
heeft willen voldoen aan ons ver
zoek iets te schrijven over actuele
vraagstukken betreffende de biecht
in de R.K. zielszorg, vermelden wij
met bijzondere waardering. Er is
wel het een en ander veranderd
in „De Protestant". De tijd ligt
niet zo heel veel jaren achter ons,
dat het uitnodigen van een R.K.
scribent iets in ons blad te schrij
ven nog onwaarschijnlijk zou ge
schenen hebben dan het aanvaar
den van dié uitnodiging. Pater
Kreykamp kent natuurlijk ons
standpunt. Dat hij desondanks
geen ogenblik heeft geaarzeld te
voldoen aan ons verzoek, vinden
wij (om het woord maar eens te
gebruiken) bijzonder sportief!
Onzerzijds vinden we het sportief,
dat „De Protestant" een dominicaner
pater uitnodigde een bijdrage te
schrijven, en de katholieke pers van
deze voor haar revolutionnaire daad
op de hoogte stelde.
Wij zijn genegen, alle voorafgaan
de jaargangen van „De Protestant" te
vergeten uit christelijke vreugde over
de betoonde toenadering, van weers
zijden.
Vandaag zou Djakarta besluit nemen
De regeringscommissaris voor Indonesische aangelegenheden, mr. Blom,
heeft Dinsdagmiddag aan de bijzondere Indonesische ambassadeur, mr.
Oetoyo Ramlan, telefonisch meegedeeld, dat de Nederlandse regering niet
bereid is wijzigingen aan te brengen in de ontwerp-agenda, die door
minister Luns en mr. Oetoyo is opgesteld voor de Ned.-Indonesische minis
tersconferentie. Mr. Blom heeft het Nederlandse standpunt meegedeeld, na
contact met minister Luns en de Nederlandse ministerraad.
Er is voor Nederland te minder aanleiding om de oorspronkelijk door
minister Luns en Oetoyo aanvaarde agendaformulering te herzien, daar
van Nederlandse zijde is accoord gegaan met drie Indonesische voorstellen
voor de agenda, terwijl het enige Nederlandse voorstel door de regering
te Djakarta niet is aanvaard.
CYPERSE KATER
I-JE GESCHIEDENIS HERHAALT
zich telkens weer, zij het in an
dere vormen en met andere mede
spelers.
Wat zich thans op het grote eiland
in de Middellandse Zee afspeelt, heeft
zich al eerder voorgedaan in Azië en
in Afrika, nl. de laatste stuiptrekkin
gen van het kolonialisme. Het ene
volk na het andere weigert zich lan
ger te laten overheersen door vreem
den en komt in verzet. De vreemde
overheerser ziet dit als opstand en
tracht de rebellie te onderdrukken.
Vervolgens biedt hij een zeker zelf
bestuur aan met allerlei restricties en
als ook dat niet wordt aan-
0 vaard, is hij ten slotte gedwon
gen zich terug te trekken. Of
deze gang van zaken moreel goed of
slecht is, kunnen wij in het midden
laten; het is nu eenmaal een-feit, dat
het zó gaat en dat deze ontwikkeling
niet is tegen te houden.
De Cyprioten zijn Grieken, zij voe
len Grieks, zij spreken Grieks en zij
denken Grieks; zij willen een een
heid met Griekenland (de beweging
van de z.g. enosis) en wensen niet
langer onder een Britse gouverneur-
generaal te staan. En zij zullen on
danks alle afkondigingen van de
noodtoestand of de staat van beleg
net zolang rumoerig blijven tot zij
hun zin krijgen. Ten spijt van mi
nisteriële verklaringen in het Lager
huis, dat de Britten „geen nederlaag
kunnen gedogen".
Desondanks schijnt Engeland, vol
gens de jongste berichten, toch te
willen erkennen, dat de Cyprioten
in „een niet nader omschreven toe
komst" het recht hebben om zelf
over hun lot te beschikken. Hierom
trent zou reeds overeenstemming zijn
bereikt.
Indien dit juist blijkt te zijn, heeft
Engeland dan toch bakzeil gehaald,
na zich aanvankelijk met hand en
tand teweer gesteld te hebben.
Zij zeiden Cyprus niet te mógen
prijsgeven omdat zij hun verant
woordelijkheid voelden tegenover
de N.A.V.O.; zij hadden hun militaire
basis op dat eiland nodig als onder
deel van het Europese defensiestelsel.
Waarop de Cyproten niet helemaal
ten onrechte antwoordden, dat ook
Griekenland één der N.A.V.O.-lan-
den is en dat de Britten als bondge
noten hun militaire basis toch mo
gen houden. Het voornaamste strui
kelblok was wel, dat de Britten re
kening hadden te houden met de
Turken. Er wonen nl. ook Turken
op dit eiland en Turkije hield vol,
nooit te zullen toestaan, dat deze
stamverwanten gedwongen zouden
worden Grieks te worden.
Deze houding van Turkije bracht
Engeland in een moeilijk parket,
want het stond voor de keuze: te
blijven en ruzie te krijgen met de
DRIE TEGEN ééN.
Indonesië stelde voor: Herziening
van het Unieprotocol van 1954 en be
ëindiging van het Unieverband, her
ziening van de financieel-economische
overeenkomst en bespreking van het
vraagstuk-Nieuw-Guniea met dien
verstande, dat van Nederlandse zijde
niet over de souvereiniteit over dat
gebiedsdeel zal worden gesproken.
Het enige Nederlandse voorstel
voor de agenda is de bespreking an
andere vraagstukken, die door een
der partijen mochten worden opge
bracht en die van belang kunnen zijn
voor de verbetering van de betrek
kingen tussen beide landen.
Mr. Ramlan heeft Dinsdag voort
durend telefonisch contact gehad met
Djakarta, waar het kabinet langdu
rig vergaderde, 's Middags om halfzes
(na middernacht Java-tijd) duurde
de kabinetszitting nog steeds voort.
Ramlan sprak o.a. enige malen met
minister Anak Agoeng gde Agoeng.
Vanmorgen wordt in het Indonesische
kabinet de definitieve beslissing be
treffende de conferentie verwacht.
Een Nederlandse woordvoerder in
Den Haag kon geen mededelingen
doen over het exacte punt waar ver
schil van mening over bestaat.
Volgens een bericht van U.P. heeft
een woordvoerder van de Indonesi
sche regering in Djakarta verklaard,
dat Indonesië niet wenst te spreken
over de kwestie der Nederlandse ar
restanten, die verdacht worden van
subversieve activiteiten. De regering
zou dit punt van de agenda geschrapt
hebben.
De Nederlandse woordvoerder
noemde het echter „nog steeds mo
gelijk" dat de conferentie deze week
nog beginnen kan, indien de Indone
sische regering vandaag instemt met
de agendaformuleering, waarmee mr.
Oetyo zich accoord heeft verklaard.
DE DELEGATIE VERTREKT.
De Indonesische minister van bui
tenlandse zaken, Anak Agoeng Gde
Agoeng, heeft heden medegedeeld,
dat hij Donderdag naar Den Haag zal
vertrekken.
Naar de woordvoerder van het In
donesische ministerie van buitenland
se zaken verklaarde, zal heden,
Woensdagavond, een gemeenschap
pelijk Nederlands-Indonesisch com
muniqué worden uitgegeven.
Een verklaring in gelijke zin werd
Dinsdagavond na afloop van de ka
binetszitting afgelegd door de minis
ter van voorlichting Sjamsuddin Su-
tan Makmur, die hieraan toevoegde
dat, als er niets tussen komt, de In
donesische delegatie Donderdag naar
Nederland zal vertrekken.
Vrijdag aanvang
besprekingen?
Naar Pia van betrouwbare zijde
vernam, zullen de Nederlands-Irido-
nesiche besprekingen 9 December in
Den Haag beginnen.
Naderhand zullen zij in Brussel
worden voortgezet.
Op de Arnhemse eierveiling werd
gisteren het twee milliardste ei ver
kocht, dat in 1955 naar het buitenland
zal worden gezonden.
Dit betekent een nieuw record voor
de Nederlandse eier-export; het vorig
jaar verdween het twee -milliardste ei
van dat jaar op 20 December pas naar
het buitenland, zodat er dit jaar een
winst is van twee weken, hetgeen
neerkomt op 100 millioen eieren.
Het ei, dat het record gister brak
werd verkocht naar Duitsland, waar
heen ongeveer 80% van onze eier-
export gaat.
Gasontploffing
te Frankfort
Door een gasontploffing is Woens
dagochtend te Frankfort een flatge
bouw van vier verdiepingen ingestort,
waarbij 32 personen onder het puin
bedolven werden. De Duitse politie
nam aan, dat de meesten van hen zijn
omgekomen.
Volgens de eerste berichten wer
den twee lijken van vrouwen gebor
gen, terwijl vier gewonden, een kind
en drie mannen werden gevonden.
De politie sprak het vermoeden uit,
dat de hitte van een oliestookinrich-
ting gelijkvloers ontsnapt gas heeft
doen ontbranden.
Het blok was drie maanden gele
den voltooid.
Turkije overgehaald
In r-'.itieke kringen in Nicosia is
Dinsdag voorspeld, dat „binnen en
kele dagen" bekendgemaakt zal wor
den, dat een oplossing is gevonden
voor de toekomst van Cyprus. De op
lossing zou goedgekeurd zijn door de
Griekse regering en aartsbischop
Makarios, de leider van de beweging
voor aansluiting van Cyprus bij
Griekenland. Engeland zou erken
nen, dat de Cyprioten in een „niet
nader omschreven" toekomst het
recht hebben om zelf over hun lot te
beschikken.
De regeling voorziet volgens ge
noemde kringen in medewerking van
aartsbisschop Macarios aan zelfbe
stuur en bespreking over de uitein
delijke toekomst van het eiland, die
zal moeten passen in de veiligheids
behoeften van het Midden-Oosten.
Het voornaamste struikelblok voor
het bereiken van een regeling was
tot dusver de houding van de Turk
se regering, die verklaarde, dat zelf
beschikkingsrecht voor Cyprus on
aanvaardbaar is, aldus deze kringen.
Amerikaanse diplomaten zouden in
Ankara bemiddelen en wijzen op het
DE RUSSEN IN AZlë
I Dulles voegde er aan toe, dat de
anti-Westelijke critiek van de Sowjet-
L. leiders schade heeft toegebracht aan
De Russische leiders die een bezoek wa, overgebleven was van de vrjend.
schappelijker betrekkingen tussen
Oost en West, voortgekomen uit de
topconfrentie van de Grote Vier in
Juli in Genève.
De minister legde er de nadruk op,
flat Amerika wenst, dat zowel India
als Portugal hun geschil over Goa op
aan Azië brengen, scheppen een
atmosfeer van haat en vooroordeel
tegen het Westen. Bepaalde opmer
kingen van Boelganin en Kroestsjef
schenen tot doel te hebben het ge
bruik van geweld door India tegen
de Portugese gebieden daar aan te
moedigen. Deze scherpe beschuldiging
uitte gisteren de Amerikaanse minis
ter van Buitenlandse Zaken, John
Foster Dulles.
De Ver. Staten kiezen in het con
flict tussen India en Portugal over
Goa geen partij, zei Dulles tijdens
een persconferentie. De Amerikaans-
Portugese verklaring van enkele da
gen geleden waarin Goa een Por
tugese provincie werd genoemd
een verklaring die in India een storm
van protest teweegbracht en door
Amerikaanse diplomaten in India
„een fikse blunder" is genoemd was
volgens Dulles alleen bedoeld om de
beroering te verminderen die door de
Russische verklaringen over Goa ont
staan zijn.
Trein op kogels
Nabij Moskou worden proeven ge
nomen met een electrische trein, die
op kogels in plaats van wielen rijdt,
aldus heeft radio-Moskou Dinsdag
gemeld.
De trein rijdt in een enkele holle
betonnen goot, waardoor de wrijving
tot een minimum is beperkt. „Hon
derden personen buiten Moskou heb
ben de nieuwe trein gezien, die er uit
ziet als een grote sigaar", aldus radio-
Moskou.
Cyprioten en de Grieken of weg te
gaan en ruzie te krijgen met de Tur
ken.
Volgens de reeds genoemde aller
laatste berichten zou Turkije even
wel zijn starre houding hebben laten
varen.
belang van een regeling, die vports
garanties zou bevatten voor de
100.000 zielen tellende Turkse min
derheid op het eiland.
In de voornaamste steden van Cy
prus zijn Dinsdagavond vlugschrif
ten verspreid, waarin de proteststa
king van vier dagen van studenten
en scholieren tegen de Britse nood
maatregelen, die Woensdag beginnen
zou, tot nader order uitgesteld wordt,
niet het oog op „onverwachte ont
wikkelingen".
Artikelen in de Griekse bladen op
Cyprus ademden Woensdag een ze
kere mate van optimisme. Volgens
„Eleftheria" zijn kennelijk onderhan
delingen tussen Engeland en Grie
kenland gaande, doch zijn er klaar
blijkelijk nog meningsverschillen
over de bijzonderheden van' de uit
oefening van het zelfbeschkkings-
recht.
Overstromingsramp
India
vredelievende wijze zullen oplossen,
zonder hun toevlucht te nemen tot
geweld. De premier van India, Nehroe,
zal volgens Dulles, dit standpunt zeker
delen.
Geen Volksfront
in Frankrijk
De Nationale Raad van de Franse
socialistische partij heeft met 1979
tegen 1243 stemmen bij 324 onthou
dingen een voorstel verworpen waarin
de mogelijkheid werd gesteld van
lijstverbinding met de communistische
partij.
De raad keurde een motie goed,
waarbij de plaatselijke socialistiche
organisaties gemachtigd worden des
gewenst samen te gaan met andere
linkse partijen, in het bijzonder de
radicalen die onder leiding staan van
de gewezen premier Pierre Mendès-
France.
Zuidpool
bewoonbaar maken
Het Australische Zuidpool-schip
„Kista Dan" vaart uit Melbourne naar
de Zuidpoolbasis op Macquarie met
vijftien onderzoekers die hun col
lega's aldaar gaan aflossen.
Het schip heeft ook zes ooien en
een ram, pluimvee en 150 zaailingen
aan boord. Men wil proberen op de
Zuidnoolbasis een kleine schapen
kudde te fokken, alsmede eenden,
ganzen en kippen. De zaailingen zijn
van wilgen, berken, pijnbomen e,a„
die men daar wil trachten in te voe-
m
Volgens de officiële cijfers zijn bij
de wolkbreuk, die in Zuid-Oost-India
na 'n cycloon losbarstte, 301 personen
omgekomen. Niet-officiële schattingen
spreken van 400 in het district Tan-
jore alleen reeds en 50 in het district
van Rannathpuran.
Vedaranyan (district Tanjore) is ge
heel door het water afgesloten. Red
ders en helpers moeten ongeveer ne
gen kilometer door het water waden,
dat vaak tot de borst komt. Hier viel
in twee dagen evenveel water als
gemiddeld in één jaar. Met boten en
vliegtuigen wordt voedsel voor de
slachtoffers aangevoerd en de rege
ring vordert bouwmateriaal, want
vele huizen zijn ingestort. Ook kle
ren en meer voedsel zijn nodig.
HET LAWINE-ONGELUK
BIJ KAPRUN
De lawine bij de waterkrachtcen
trale van Kaprun (Oostenrijk) heeft
in totaal aan vijftien personen het
leven gekost. Er zijn reeds tien lijken
geborgen. Het zoeken naar de vijf
vermisten heeft men opgegeven. Er
zijn drie gewonden.
Dertig gewapende verzetslieden
met helmen op van Amerikaans mo
del hebben Dinsdag een Frans zie
kenhuis in het hart van het zwaar
bewaakte Berkane (Noord-Oost-Ma-
rokko) overvallen en een gevangen
opstandelingenleider bevrijd.
Franse troepen trokken onmiddel
lijk een cordon om de plaats. Zij
doodden zes van de mannen terwijl
deze trachtten te vluchten naar de
nabije bergen aan de Spaans-Marok
kaanse grens.
De overvallers kwamen de stad
binnen, waar een uitgaansverbod
van kracht is, en belden bij het zie
kenhuis aan. De bewakers van het
huis, misleid door de Amerikaanse
helmen, lieten hen binnen, in de me-
ning, dat zij met Franse militairen
te maken hadden. Terwijl enkele
verzetslieden buiten op wacht ston
den, ontvoerden de binnengelatenen
de opstandelingenleider en zijn be
wakers, twee Marokkaanse politie
mannen. Geen der 50 andere patiën
ten, onder wie vijf Europeanen, wer
den gemolesteerd.
In de nacht van Maandag op Dins
dag is een schoenfabriek te Casa
blanca door brand verwoest. D(
schade is aanzienlijk. Het vermoeden
bestaat, dat opzet in het spel is.
Manoeuvres kostten
32 man
Bij de grote „atoomoefeningen" die
onder de codenaam „Sagabrush" zo
juist in de Amerikaanse staat Loui
siana zijn beëindigd, zijn 32 officieren
en manschappen om het leven ge
komen. In totaal namen 140.000 mili
tairen aan de manoeuvres deel.
De oefeningen hebben ongeveer
drie weken geduurd en zij waren de
grootste sinds het einde van de oorlog.
Vijftien militairen werden gedood
bij ongelukken met legervoertuigen
en zeven tengevolge van verkeers
ongevallen, veroorzaakt door burgers.
Twee soldaten zijn verdronken en
twee gedood bij een ongeluk met een
hefschroefvliegtuig. De overige sterf
gevallen waren het gevolg van klei
nere ongevallen en ziekten.
Engeland en de
H-bom
De Britse premier, sir Anthony
Eden, heeft gisteren in het Lagerhuis
gezegd dat Engeland niet zal afzien
van zijn beslissing de waterstofbom
te maken. De aanmaak en het bezit
daarvan beschouwt Engeland als een
afschrikwekkend middel tegen het
ontketenen van een oorlog.
In antwoord op vragen van de La-
bourafgevaardigde, Roy Mason, zei de
premier, dat de Britse regering, hoe
wel steeds welgezind jegens regelin
gen die bijdragen tot de veiligheid in
de wereld, niet bereid is overeenkom
sten te aanvaarden, die Engeland in
een positie van inferioriteit tegenover
de andere grote mogendheden plaat
sen. Wel is zij genegen methoden tot
regulering en beperking van proef
explosies te bespreken, voorzover
daarbij voldoende rekening wordt ge
houden met Engelands positie.
De motie, door prof. mr. C. P. M.
Romme (K.V.P.) in het najaar van
1953 ingediend ten gunste van een
vrijere loonvorming, die al die tijd
in de ijskast heeft gelegen, zal bij de
begroting van Sociale Zaken en
Volksgezondheid Donderdagmiddag
a.s. aan de orde gesteld worden.
Winter nadert
Hoewel het hogedrukgebied boven
Frankrijk en het Alpengebied wat in
betekenis afnam, bleef het toch nog
het weer in geheel West-Europa be
heersen. Een storing trok daarbij, in
diepte toenemend, over de Noordzee
naar het Oosten. Op het Noordelijk
deel van de Oceaan wordt de lucht
druk echter regelmatig hoger tenge
volge van de uitbreiding van een
krachtig hogedrukgebied boven
Groenland. Noordelijke winden bla
zen thans -grote hoeveelheden koude
Poollucht langs IJsland naar het Zui
den. Het koufront, dat deze lucht be
grenst, zal dn de nacht van Woensdag
op Donderdag ons land passeren,
waardoor aan het bijzonder zachte
en geheel bewolkte weer een einde
komt.
weer
(Geldig van Woensdagavond J
tot Donderdagavond. Opgemaakt S
te 11.15 uur)
OPKLARINGEN
Opklaringen maar ook enkele
buien. Matige tot krachtige wind t
tussen West en Noord. Iets kouT
der.
8 Dec. zon op 8.36, onder 16.31;
maan op 2.28, onder 13.24.
Hoogwaterstanden
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
weer
temp.
HELSINKI
onbewolkt
—3 c
STOCKHOLM
geheel bew.
2
OSLO
licht bew.
—3
KOPENHAGEN
regen
4
ABERDEEN
motregen
4
DUBLIN
motregen
12
LONDEN
geheel bew.
10
AMSTERDAM
geheel bew.
10
BRUSSEL
geheel bew.
8
PARIJS
nevel
3
BORDEAUX
mist
—o
GRENOBLE
nevel
—4
NICE
onbewolkt
1
BERLIJN
motregen
9
FRANKFORT
geheel bew.
3
MUNCHEN
onbewolkt
—o
ZURICH
mist
—2
GENEVE
mist
—1
LOCARNO
onbewolkt
—5
WENEN
zwaar bew.
7
TNNSBRUCK
onbewolkt
—6
ROME
nevel
4
Korreltje
Die belooft en niet wil doen,
is gelijk een mager hoen,
dat wel kakelt op de stok,
maar geen ei ligt in het hok.