c
Tweede Kamer onvriendelijk gestemd over
de toename der Rijks-uitgaven
Wordt er
doeltreffend gewerkt?
Bejaarden staan voor
veel problemen
Gehoord Aeschreven A
edrukt
P
I
T
O
0 ifti
Kwakelse schonen op t droge
Vijf geslachten in Katwijk
WOENSDAG 9 NOVEMBER 1955
DE LEITSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
Gistermiddag heeft de Tweede Ka
mer een aanvang gemaakt met de
algemene financiële beschouwingen
over de rijksbegroting 1956. Hierbij
zijn tevens aan de orde de nota (van
12 Juli 1955) inzake de deviezenpo-
sitie, de betalingsbalans eerste half
jaar 1955, zomede het verslag der
commissie voor de rijksuitgaven om
trent het verslag van de Algemene
Rekenkamer betreffende haar werk
zaamheden over het .jaar 1954.
De heer VAN LEEUWEN (WD)
herinnert eraan, dat hij verleden
jaar met het oog op het tekort aan
arbeidskrachten gevraagd heeft of
•het niet gewenst was allerlei werken
te temporiseren. Sindsdien doen zich
verschijnselen van een overspannen
conjunctuur voor. Spr. is van oordeel,
dat zich dit jaar een hoogconjunctuur
heeft ontwikkeld, neigend naar over
spanning.
De minister heeft bepaald, dat de
vennootschapsbelasting gedeeltelijk
vooruit moet worden betaald. In zijn
ijver de liquiditeit der ondernemin
gen te beperken, overtrekt de minis
ter de zaak, zo meent de heer Van
Leeuwen.
Hij verklaart het niet eens te zijn
met 's ministers rentepolitiek Z.i. is
het onjuist Nederland te doen voort
leven als een goedkoopste-eiland ten
aanzien der rente.
Srp. betoogt, dat het met de zui
nigheid bij de overheid treurig is ge
steld, in tegenstelling tot wat de over
heid het bedrijfsleven als wenselijk
voorhoudt. In tijden van hoogcon
junctuur moet men z.i. overgaan tot
inkrimping der uitgaven en afschaf
fing van subsidies. In dit verband
noemt hij o.a. de subsidiëring van
radio, televisie, melk en emigratie.
De bezuiniging moet naar zijn oor
deel uitgaan van de overheid.
Ten aanzien van de bezitsvorming
zegt spr., dat de primaire taak van
de overheid is het belastingsysteem
zo in te richten, dat het is afgestemd
op een vorm van gespreid bezit. Men
zal moeten komen tot fiscale vrijstel
lingen voor spaarders.
Toename ambtenaren de perken
te buiten
De heer C. VAN DER HEUVEL
(AR) meent, dat de minister zich in
zijn memorie van antwoord wel ge
makkelijk van de zaak afmaakt. Op
bepaalde dingen had hij dieper moe
ten ingaan, b.v. op de mislukking der
laatste staatslening.
Er is een ontroerende eenstemmig
heid tussen regering en Kamer over
het te hoog niveau der staatsuitgaven.
Maar toch is de minister wat ge
schrokken van die eenstemmigheid
en hij laat weer een optimistischer ge
luid horen.
De minister zegt, dat van te hoge
belastingdruk niet kan worden ge
sproken, de minister vindt het hele
maal niet erg. Spr. is echter een an
dere mening toegedaan. Hij zegt,
dat het voor de Kamer moeilijk is te
oordelen wat gedaan is om de uit
gaven te beperken. Uit de toename
van het aantal ambtenaren 9 pet.
vergeleken met 1954 zou men moe
ten concluderen, dat met de versobe
ring geen ernst is gemaakt. Er zijn
zeker ambtenaren, die hard werken,
maar buiten de minister gelooft nie
mand, dat alle ambtenaren dat doen.
De toename van het aantal ambte
naren gaat de perken te buiten, zegt
spr. Het gaat niet alleen voor de sa
larissen en de outillage. Elke over
tollige ambtenaar betekent, dat
iemand uit het productieproces wordt
weggenomen in een tijd, dat het be
drijfsleven mensen te kort komt.
Spr. is van oordeel, dat men tot
een betekenende verlaging van de
staatsuitgaven moet komen.
Verbetering is z.i. alleen te berei
ken als van hoog tot laag het besef
doordringt, dat het geld voor het
staatsdienst wordt opgebracht door
mensen, die het slechts mét grootste
moeite kunnen opbrengen.
Pas na jaren
De heer VAN D'E WETERING
(CH) verklaart dat het huidige sy
steem van boekhouding op de helling
moet, want nu is het zo, dat de minis
ter eigenlijk eerst over jaren weet hoe
de zaak precies is geweest. Bedrijven
als Unilever, Aku en Philips waren
als voorbeeld te nemen.
Z.i. moet er een duidelijk antwoord
komen op de vraag welke plannen
er zijn tot afremming van over
heidsuitgaven.
De stijging van de sterkte van het
rijkspersoneel noemt spr. afschuwe
lijk. Er zijn nu 6000 vacatures. Die
zullen z.i. merendeels zijn ontstaan
door vertrek naar het bedrijfsleven.
Onder die weglopers zijn z.i. de bes
ten te vinden.
De overheid bemoeit zich met te
veel zaken. Zij dient zich op velerlei
gebied terug te trekken. Inkrimping
van het aantal ambtenaren is drin
gend noodzakelijk.
Twijfel
De heer LUCAS (K.V.P.) merkt op,
dat de aangevraagde gelden natuur
lijk moeten worden toegestaan.
Of iedere post verantwoord is kan
de Kamer zelden of nooit beoordelen.
Of de begroting der inkomsten reëel
is wordt verschillend beoordeeld,
maar de laatste jaren gaat men ten
deze vooruit.
Spr. gaat er mede accoord, dat een
deel van het gestegen nationale inko
men in de schatkist vloeit. Maar dan
moet aan twee voorwaarden worden
voldaan: de kip met de gouden eieren
mag niet worden geslacht en de mid
delen moeten zo gebruikt worden dat
ze het maximum aan rendement le
veren.
De minister heeft te kennen gege
ven, dat gestreefd wordt naar ver
groting der efficiency in de over
heidsdienst. Dat zegt spr. wel te ge
loven, maar onder aanhaling van
voorbeelden betoogt hij, dat het
ideaal nog niet is bereikt. Hij betwij
felt of er in het overheidsapparaat
wel efficient wordt gewerkt en hij
vraagt zich af of alle ijver der over
heid naar meer efficiency wel goed
gericht is g.eweest.
Spr. vraagt zich af of niet een doel-
matigheidscontróle van het financiële
beleid der regering door de Kamer
moet worden uitgeoefend. Wanneer
het apparaat daartoe niet bestaat,
moet dat worden geschapen. Zonder
wijziging der comptabiliteitswet kan
de Rekenkamer dit'werk niet doen.
Z.i. moet de Kamer de beschikking
krijgen over een orgaan dat haar kan
helpen bij de doelmatigheidscontróle
op de uitgaven.
Als onderwerpen van controle
noemt hij de organisatie van re-
geringsbureaux en voorgenomen
overheidsinvesteringen.
Spr. zegt er verbaasd over te zijn,
dat de regering heeft gekozen voor
,'n, afrebiihihg der investeringen in de
publieke rector door liquide middelen
af te romen. Niet minder verbaasd
is hij over de geringe bereidwillig
heid om ook de investeringen in de
overheidssector af te remmen.
Voorts vraagt hij of het departe
ment ernstig studie maakt van de mo
gelijkheid om door fiscale maatrege
len de bezitsvorming door sparen te
gevorderen.
Cijfers kloppen niet.
De heer WELTER (K.N.P.) zegt,
dat het voorlopig verslag eigenlijk
doet Zien, dat de Kamer het finan
ciële beleid moe is. Hij hoopt, dat het
verslag ertoe zal bijdragen, dat in de
toekomst een andere, een bredere en
ruimere geest het departement van
financiën zal beheersen en dat men
er meer eerbied zal hebben voor het
budgetrecht der Kamer. De vrees
voor de Kamer heeft ontbroken en
dat heeft het departement doen ma
nipuleren met milliarden overschot
ten van de belastingen, buiten de Ka
mer om.
Spr, betoogt, dat de begroting
eigenlijk niet besproken kan worden,
omdat de cijferopstellingen op geen
honderden millioenen kloppen met de
werkelijkheid. Men kan alleen spre
ken over tendenzen. Hij hoopt, dat
dit de laatste maal is, dat zo'n be
groting is ingediend.
De zuinögheidspassages in de me
morie van antwoord zijn zeker niet
de best geslaagde, maar dat is niet te
verwonderen, zegt spr., zolang de re
gering weigert te streven naar stelsel
matige bezuiniging.
Met het denkbeeld van de heer Lu
cas in zake een onderzoek naar de
efficiency in het overheidsapparaat
stemt de heer Welter in.
Argwanend.
De heer HOFSTRA (P.v.d.A.) ver
klaart de bezorgdheid van de minis
ter over het uitgavenbeleid op lange
termijn te delen. Hij betoogt, dat de
begroting 1956 in niet onbelangrijke
mate is geflatteerd. De financiële toe
stand is nog weinig bevredigend. De
politiek, welke gevoerd is, was z.i. in
het belang van het Nederlandse volk
en men mag niet spreken van exces
sieve belastingdruk in strijd met de
grondwet, zoals de heer Welter deed.
Hij betoogt, dat de winsten te hoog
zijn tengevolge waarvan men tot te
grote besteding overgaat. De overheid
zelf financiert inflatoir.
Wat de beperking der staatsuitga
ven aangaat zegt spr. steeds wat arg
wanend te staan tegenover die leden,
die daarop aandrongen. Men zou daar
in een miskenning van de over
heidstaak kunnen zien. De kwestie
der efficiency moet wel de aandacht
hebben.
Wat het denkbeeld van de heer Lu
cas, die een nieuw orgaan wil, aan
gaat, merkt spr. op, dat dit enkele
honderden ambtenaren zal moeten
omvatten. Zijn aanvankelijke indruk
is dat men beter een en ander
aan de Rekenkamer kan overlaten.
De heer WAGENAAR (C.P.N.), op
merkend, dat de internationale span.
ning -is verminderd, bepleit de wen
selijkheid van vermindering van mili
taire uitgaven.
De heer VAN DIS (S.G.) meent,
dat alles in het werk gesteld had moe
ten worden om te komen tot beper
king van de rijksuitgaven. In plaats
daarvan zijn de staatsuitgaven weer
102 millioen hoger geraamd.
Bijeenkomst in Haarlem
Huldiging en geschenk
bisschop van Rotterdam
Commissie opgericht
De diocesane raad van overleg in
het bisdom Haarlem heeft het intia-
tief genomen tot de oprichting van
een commissie ad hoc in verband met
de te verwachten benoeming van de
nieuwe bisschop voor het bisdom
Rotterdam. Deze commissie zal met
het oog op de komst van de nieuwe
bisschop in overweging nemen, pp
welke wijze de sociale organisaties
in het nieuwe diocees op een passen
de wijze de nieuwe bisschop kunnen
huldigen en hem 'n waardig geschenk
aanbieden. Naast hetgeen het stede
lijk comité Rotterdam doet voor de
ontvangst van de nieuwe bisschop
blijkt er behoefte te bestaan aan een
dergelijk initiatief op het nieuwe
diocesane niveau. De betrokken or
ganisaties zullen op de hoogte wor
den gesteld.
Op een bijeenkomst van de Katho
lieke bond van bejaarden en gepen-
sionneerden in het bisdom Haarlem,
die gistermiddag in gebouw „Sint
Bavo" te Haarlem is gehouden, heeft
de heer W. Peters, directeur van het
vormingscentrum van de Katholieke
Volkspartij te Baarn, een uiteenzet
ting gegeven over het wetsontwerp
algemene ouderdomsverzekering.
Hij werd ingeleid door de voorzitter
de heer W. Heeselaars uit Amster
dam, die o.a. opmerkte, dat de bejaar
den voor vele problemen staan. Ge
bleken is, dat velen slechts eenmaal
per week een wanme maaltijd ge
bruiken. Aan deze ongewenste toe
stand dient een einde te komen en
gerekend wordt op de steun van de
overheid. Een groot aantal bejaar
d-en kan niet aan het verenigings- en
sociëteitsleven deelnemen wegens ge
brek aan geld. Gehoopt werdt hierin
verbetering te brengen als de over
heid subsidies verleent.
Edel-baggeraar
Mysterieuse schat
Ruim 35 jaren geleden werd een
commissionair van een Haagse juwe-
liersfirma in Spanje beroofd van een
kostbare collectie edelstenen, die et
telijke duizenden guldens waard
waren.
De misdaad werd nooit opgelost,
totdat het vorig jaar een werkman
in een Haagse gracht aan het bagge
ren was en daar een groot aantal edel
stenen aantrof, van welke vondst hij
aangifte deed.
Hoewel de juweliersfinma met yrij
sterke bewijzen kon aantonen, dat het
hier de in Spanje geroofde juwelen
betrof, waren de bewijzen niet sterk
genoeg om hen wederom in bezit te
krijgen, zodat thans de inspecteur der
domeinen de kostbaarheden zal vei
len.
De enige, die nu nog in spanning
leeft, is de werkman, die de sten-en
gevonden heeft, want de mogelijkheid
is niet uitgesloten, dat hij een belo
ning zal ontvangen.
De heer Peters zeide, dat het bij de
nieuwe wet om een volksbelang gaat,
bepaalde groepen worden dus niet
bevoordeeld.
De regering stelt zich voor de de
finitieve wet met ingang van 1 Jan.
1957 in werking te stellen.
Gepensioneerden
bespraken problemen
De komende wet op de ouderdoms
pensioenen en de gevolgen hiervan
voor de nu reeds gepensionneerden
zijn gistermiddag het onderwerp van
bespreking geweest op de vergadering
van de Algemene Bond van Gepen
sioneerden in de Burcht. Het woord
werd o.m. gevoerd door de heer G.
Wolters, algemeen voorzitter van de
bond.
De heer Ant. Metz, plaatselijk voor
zitter kon in zijn openingswoord een
volle zaal verwelkomen. Nadat hij de
afgevaardigden van de verschillende
afdelingen afzonderlijk begroet had,
wijdde hy enkele woorden aan de
stand van zaken in de Leidse bond,
die op het ogenblik ruim 1300 leden
telt.
Het onderwerp, dat de heer G. Wol
ters met de leden doornam, had wel
bij uitstek ieders belangstelling. De
wet op de ouderdomsvoorziening, die
waarschijnlijk op 1 Januari 1957 van
kracht zal worden, biedt immers voor
de nu reeds gepensionneerden en
kele haken en ogen. Nadat spreker
de ongetwijfeld grote sociale be
tekenis van de wet besproken had,
vestigde hij de aandacht op enkele
onduidelijkheden in de letter van de
wet. Spreker kantte zich fel tegen de
kortingen op de overheidspensioenen,
die door invoering van de wet mo
gelijk zijn. Dit, aldus spreker, zou een
grove onrechtvaardigheid zijn jegens
de oud-gepensionneerden. Spreker
besloot met de aandacht te vragen
voor de voorbereidingen, die getrof
fen worden om tot herwaardering
van de pensioenen te komen. Na de
pauze kreeg men gelegenheid met de
bondsvoorzitter over deze kwesties
van gedachten te wisselen.
DUIN BOLLEN 13
RIJN
Schrijftaal
voor
internationaal
gebruik
oogm
2i£*iicz> spreke*
ty:HA*r
I 9 HOUDSN
Geboren in
Wassenaar
Vooq
if 6 O Vf-w
D OAIOS/i
O"
0 0*
Wie de internationale tentoonstel
ling van uitvindingen in de Amster
damse Apollohal heeft bezocht, is
met de gelukkige wetenschap naar
huis gegaan, dat het voortaan moge
lijk is om een meisje uit Lapland zijn
liefde te verklaren in een gezellig
briefje, zonder dat de schrijver enige
kennis van „het Laps" behoeft te be
zitten en zonder dat het Lappen-
meisje ook maar één woord Neder
lands machtig is. En toch behoeft
deze liefdesverklaring geen lapwerk
te zijn.
Deze nieuwe toestand in het inter
nationale verkeer is te danken aan
de Wassenaarse schrijver K. Janson,
die in 1938 op een idee kwam en dat
thans volledig uitgewerkt tussen de
internationale uitvindingen heeft ge
deponeerd.
Hij heeft een soort wereldhulptaal
samengesteld, die niet gesproken,
maar uitsluitend geschreven kan
worden.
Picto heet deze schrijftaal.
Na jaren achtereen geëxperimen
teerd te hebben, is de heer Janson
tot vijfhonderd tekens gekomen, aan
de hand waarvan het Picto-woorden-
boek is samengesteld. Wie deze vijf
honderd tekens uit het hoofd leert,
kan duizenden woorden in het Picto
schrijven.
Ingewikkelde woorden worden om
schreven in eenvoudige begrippen.
Een grammatica bestaat niet. Werk
woorden zijn kenbaar aan een klein
verticaal streepje.
Men begrijpt, dat Vondel niet in
het Picto kan worden omgezet.
Bloemrijke taal is uitgesloten. Maar
wel is het mogelijk en daar gaat
het om dat een Chinees, een Rus
of iemand uit de Pampa de tekens
kan omzetten in zijn eigen taal.
Wat de toekomst van het Picto is,
zal de toekomst moeten leren. Wij
wagen ons niet aan voorspellingen.
Maar zeker is het, dat de heer Jan
son een merkwaardig idee gestalte
heeft gegeven en daarmede een po-
Deze enkele woorden geven reeds
een beeld van de beeldtaal. Alles is
zo eenvoudig mogelijk gehouden en
daarom kon worden volstaan met 500
tekens. Met een streepje veranderen
zelfstandige naamwoorden in werk
woorden.
ging waagt, om het verkeer tussen
de volkeren te vergemakkelijken.
„Die Kwakelse meisjes houden het
toch nog vol?", schreef een dame, die
in deze kwestie de voltooiing van de
emancipatie-strijd schijnt te zien. He
laas moet ons antwoord luiden, dat
de strijd onbeslist is geëindigd.
U herinnert 't zich nog wel? Twee
meisjes uit de Kwakel hadden met
twee jongens gewed wie het 't langst
vol zou houden, om iedere dag een
duik te doen van de Vrouwenakkerse
brug. „Al wordt 't Januari, wij win
nen 't", zeiden de zusjes Lammers.
Vorige week was de broer van deze
meisjes betrokken bij een ernstig
verkeersongeval en dat betekende
het einde van de weddenschap. In
tussen is de broer weer aan de bete
rende hand en daarom kunnen we
nog het volgende vertellen.
Kort na de courantenpublicaties
ever de weddenschap kregen de meis
jes een schrijven van de bekende
zwemvereniging „De Robben" uit
Hilversum, waarin een medaille in
het vooruitzicht werd gesteld. Op
een invulformulier moesten de twee
zwemsters tal van personalia vermel
den en tevens dienden zij een foto op
te sturen. Maar al te graag voldeden
zij'hieraan. Toen de strijd gestaakt
moest worden, ontvingen zij een aan
kondiging uit Hilversum, dat een de
legatie van „De Robben" de medail
les zou komen uitreiken. Met vreug
de werd deze mededeling ontvangen!
Maarde delegatie kwam niet.
Dat was erg beroerd, want de meis
jes hadden de brieven aan iedereen
laten lezen. Uiteindelijk is gebleken,
dat een grappenmaker uit de familie
deze brieven heeft verzonden. Deze
guit, die in Zeist woont, heeft eer van
zijn werk gehad, want de medaille
kwestie wordt in de Kwakel even
druk besproken als enkele weken ge
leden de zwemwedstrijd.
De duiksters zullen het wel spor
tief opvatten en zonder wraakgevoe
lens de badpakken in de mottenbal-
len stoppen.
Bij betovergrootmoeder op schoot
Dit is één plaatje met vijf geslach
ten uit Katwijk aan Zee.
De oudste is Marijtje Guijtvan
Duijn, die op 5 October haar 88ste
verjaardag vierde. Zij is moeder van
dertien kinderen en vorig jaar vier
de zij haar 65-jarige huwelijksfeest.
Haar oudste dochter, Bregje van
DuijnGuijt is 62 jaar en heeft zes
kinderen. 1
Daar weer de oudste dochter van
Bregje van Schievan Duijn, is 42
jaar en heeft tien kinderen.
Haar oudste dochter, Jannie Hoek
van Schie werd enkele maanden ge
leden 22 jaar.
In Juli werd haar dochter Ali ge
boren en deze jongste spruit, die hier
op de schoot van de trotse bet-over
grootmoeder zit, maakte het mogelijk
dat er vijf geslachten op één plaatje
konden komen.
Bungalowpark
in Katwijk
De N.V. „Zee en Duin", die recrea
tieoorden exploiteert, wil nog voor
het komende zomerseizoen in zes bad
plaatsen kleine bungalow-parken in
richten. Daartoe is een kapitaal bij
eengebracht van 1 millioen gulden.
Ook Katwijk is in het plan opgeno
men.
De beslissing over de vestiging van
deze kampen ligt uiteindelijk bij de
gemeentebesturen en daar het plan
pas een week geleden aan het ge
meentebestuur van Katwijk is voor
gelegd, heeft men zich hierover nog
niet kunnen beraden. Öf Katwijk
'meedoet, blijft derhalve voorlopig
nog een vraag.
Het schijnt de bedoeling te zijn
kempen op te richten, die iets weg
hebben van de Engelse Butlinkcm-
pen. De bungalows zullen plaats bie
den aan zes personen. Men schat de
kosten op 3500,per stuk en de
huur zal vermoedelijk 60,per
week gaan bedragen. Ieder park
krijgt een recreatiehal met een grote
keuken voor hen, die op het terrein
kamperen in gehuurde tenten. Het
ligt in de bedoeling, dat het kamp op
den duur ongeveer honderd bunga
lows zal hebben. Het project zal in
de „vrije bouw" worden uitgevoerd
en de betreffende gemsenten der
halve geen bouwvolumes kosten.
Bouwpatroons wensen
einde van Risicofonds
De aannemers en 'bouwvakpatroons,
vertegenwoordigd in de Raad van Be
stuur Bouwbedrijf, hebben de bonden
der bouwvakarbeiders schriftelijk
laten weten, dat zij een einde wensen
te maken aan het Risicofonds. Als
datum van opheffing stellen de werk
gevers 1 Juli van het volgend jaar
voor.
Aanstaande Vrijdag vergadert de
Raad van Bestuur Bouwbedrijf met
de werknemersbonden. Daar zal het
vraagstuk van het Risicofonds aan de
orde komen. Het is de bedoeling van
de werkgevers om dit fonds onder
te brengen bij de Wachtgeld- en
Werkloosheidsverzekering. Dit bete
kent, dat zij de vorstverletspremies
voortaan in het Werkloosheidsfonds
moeten storten. Zij hebben in hun
kring reeds veel en ernstig hierover
gesproken. Mogelijk zal de beslissing
over deze belangrijke kwestie spoedig
vallen. De Nederlandse Katholieke
Aannemers- en Patroonsbond heeft
zijn leden reeds in zijn vakblad la
ten weten, dat in de algemene ver
gadering, 16 November in Arnhem,
wellicht „'belangrijke mededelingen"
zullen worden gedaan.
G. TH. VERMEULEN t
Te Beverwijk is Maandag te zijnen
huize overleden de heer G. Th. Ver
meulen, directeur van de Bisschop
pelijke Kweekschool aldaar. De heer
Vermeulen, die sedert 1918 als wis
kundeleraar aan de kweekschool ver
bonden was, volgde in 1923 de heer L.
T. Middendorp als directeur op. Hij
bereikte de leeftijd van 63 jaar. Te
Beverwijk heeft hij ook lange jaren
als president van de ccnrc: "2 van
de St. Vincentiusvereniging leiding
gegeven aan dit werk.
ZENDER HILVERSUM II
WAS A'"jr*"■-* T JR
UIT DE AETHER
Talrijke vroege radioluisteraars heb
ben vanochtend tussen zeven uur en
half negen vergeefs getracht de radio-
nieuwsdienst en de vrolijke ochte«d-
klanken uit hun toestel te krijgen. De
zender Hilversum II liet verstek gaan
wegens een storing bij het zendsta
tion te Lopik.
Om precies drie minuten over half
negen was de storing opgeheven en
kwamen de eerste klanken door. Al
leen de abonné's van de draadomroep
hebben de uitgezonden programma's
over Hilversum II wel kunnen be
luisteren.
