Dictatuur van staal werd verwisseld voor de
oerkrachten van de primitieve natuur
STAVEN OP STAP
Winkeliers mogen geen goedkope
sigaretten - van - formaat verkopen
1 VORSTEN WERDEN AVONTURIERS]
GEEN PROTOCOL IN DE KERK
TWEEDE BLAD - PAGTNA 4
machtig zwijgen tegen de opdringe
righeid van de mens.
De Surinamerivier, die hier soms
vrij breed is, geeft ruimte aan en
kele eilandjes, maar ook deze zijn
geheel verlaten en stemmen in met
het vernietigende zwijgen van het
woud.
Ruim drie kwartier duurde deze
tocht door het verstilde woud en deze
tijd had het vorstenpaar tevens in
een geheel andere wereld gebracht;
de bewoners van Koffiekamp zijn ge
kerstend, zij dragen Europese kle
ding, zingen psalmen en houden
plechtige toespraken.
De koningin kreeg o.m. een prach
tig model van een bosnegerhuisje
aangeboden en sprak met enkele
bosnegers, die een paar woordjes Ne
derlands en Engels kenden.
De uren van de dag snelden ech
ter voort en men moest op de minu
ten gaan letten om niet in het oer
woud door de nacht verrast te wor
den.
VAARWEL AVONTUUR!
Bij Koffiekamp eindigde feitelijk
het grote avontuur, want met de toe
spraken, deed ook de techniek weer
zijn intrede. De corjaal werd van een
buitenboordmotor voorzien en in snel
tempo bereikten de koningin en de
prins Brokopondo, waar de eerste
spaden in de grond gezet zijn om een
grote stuwdam te bouwen; de konin
gin en de prins bezichtigden deze
werkzaamheden en bereikten kort
hierna het plaatsje Berg en Dal,
waar de bewoners de vorstelijke rei
zigers een waarlijk vorstelijke ont
vangst bereid hadden.
Maar de tropenavond zond reeds
zijn snel-groter-worden de schaduw
over de Surinamerivier en de ko
ninklijke gasten waren vermoeid van
het grote avontuur, dat zij beleefd
hadden.
Met een zekere opluchting be
groetten zij dan ook de stoomboot,
DE TOCHT NAAR
die te Paranan op hen wachtte en
terwijl zij in de salon van de boot
liet diner gebruikten, voeren zij de
inmiddels geheel duister geworden
Surinamerivier af naar Paramaribo,
waar zij aankwamen, teen het kalen
derblaadje van Zaterdag reeds afge
scheurd was.
SiwamuewnetCingen utetden itt fiolCe&eatttA'ammen'^Q^n^l^ tllSSGIl ksrk^cinC ^rS 811
g-etiot&e&id, teiwijl wouden zwijgend piatedteeiden de dominee preekte voor de vuist weg
,E AFGELOPEN ZATERDAG is voor het koninklijk paar een avontuur H.M. de Koningin tijdens haar toe-
geworden, zoals wij, nuchtere Nederlanders, ze alleen in boeken bij
de haard plegen mee te maken. Vanaf tien voor acht, toen in Zanderij de
auto verlaten werd, tot 12 uur later, toen de avond het oerwoud al weer
tot een donkere dreiging had gemaakt, hebben de koningin en de prins
geleefd in een wereld, waar alle gemakken van de „beschaafde" wereld
vrijwel onbekend zijn en waar de natuurmens nog in het volle besef van
de kracht van zijn handen de natuur tot bondgenoot heeft gemaakt.
De tocht voerde langs ravijnen en dwars door oerwouden, via kolkende
stroomversnellingen en dorpjes, die door één grote familie bewoond wor
den; het was een terug-naar-de-natuur, zoals men dit nog maar op weinig
plaatsen van onze gemechaniseerde wereld kan beleven.
Lan-g kon het bezoek echter niet
duren, want de dag neigde al naar
het middaguur en het avontuur was
nog pas begonnen.
Bewust van hun verantwoording,
maakten de roeiers van de corjalen
zich gereed en om kwart over elf
stapte de koningin zij het een wei
nig onzeker in het wonderlijke
vaartuigje, dat sterke herinneringen
wakker roep aan het transport, dat
de Batavieren rond het begin onzer
jaartelling pleegden te gebruiken.
De dag was voor het koninklijk
paar vroeg begonnen; om 7 uur was
men ai reisvaardig en per auto werd
de afstand naar Zanderij afgelegd,
waar de grote weg even buiten het
plaatsje ophoudt en waar de voor ons
Europeanen zo wonderlijke draisine-
lijn begint.
Als een wit lint slingert zich het
enkele lijntje dwars door het oer
woud en onwillekeurig krijgt men de
indruk, dat het niet door mensen
handen aangelegd is, maar dat twee
ijzeren staven op avontuur zijn uit
gegaan en steeds verder zijn afge
dwaald, totdat zij de weg naar huis
niet meer konden terugvinden.
De rails liggen niet ver genoeg van
elkaar om er een spoorwagon op te
laten lopen en trouwens ook de on
dergrond is daar niet op berekend;
de niet-gemotoriseerde lorries rate
len hier af en aan en voor hen is
geen dubbelspoor nodig, want als een
tegenligger in zicht komt, wordt een
van de lorries met behulp van alle
passagiers van de rails afgetild om de
ander gelegenheid te geven te passe
ren.
Voor ons, Europeanen, lijkt dit een
erg primitieve wijze van vervoer,
maar voor de Surinamers, die er mee
om weten te gaan, is de draisine
uitermate practisch en hij weet er
wonderlijke snelheden mee te berei
ken.
HET OERWOUD IN!
Een dergelijke speciaal voor het
koninklijk bezoek, comfortabel ge
maakte lorrie werd het vervoer
voor de koningin en de prins, toen
zij omstreeks 8 uur Zanderij verlie
ten en bijna drie uren lang hebben
zij kunnen genieten van een tocht,
die vooral 15 kilometer vóór Kabel
het eindoel van de reis buiten
gewoon aantrekkelijk werd, omdat
toen de grens van het oerwoud be
reikt werd en de lorrie als het ware
doordrong in een „terra incognita".
Rond half twaalf arriveerden de
koninklijke reizigers in Kabel, nadat
zij een kort oponthoud hadden gehad
op het punt, waar de lorrie-lijn de
Saramacco-rivier raakt en afbuigt
naar Kabel. Op dit punt bevindt zich
de nederzetting Kwakoegrond, die
ongeveer 60 inwoners telt en hier
voelden de koningin en de prins be
hoefte om even een klein wandelin
getje te maken, tot zeer grote vreug
de van de bezetting, die op een der
gelijk buitenkansje niet gerekend
had.
EEN ANGSTIG BEGIN.
In Kabel waren alle bosnegers op
de plaats van aankomst aanwezig en
uitbundig was hun enthousiasme toen
de koninklijke lorrie in zicht kwam.
De koningin werd aan verscheide
ne autoriteiten voorgesteld, die in
hun fel gekleurde kleding een zeer
bont gezelschap vormden en bezocht
vervolgens het zendelingenhospitaal,
dat als voorpost in het oerwoud voor
de tientallen dorpjes en nederzet-
tinkjes, die zich rond Kabel bevin
den, een onschatbare zegen betekent.
spraak in de plechtige bijzondere
zitting van de staten van Suriname.
Wanneer de Batavieren echter even
bedreven zijn geweest met hun boom
stammen als de Surinamers met hun
corjalen, dan hebben zij voor de vei
ligheid van de N. S. niet onderge
daan, want na een kwartiertje van
onzekerheid, was de koningin al ge
heel vertrouwd geraakt met het bij
zondere vervoer en bekeek zij vol
komen op haar gemak de overstel
pende schoonheid, die zich aan weers
zijden van de Surinamerivier voor
haar ogen ontrolde.
Toch is het corjaal-varen niet als
een onschuldig pleziertochtje te be
schouwen, want de Surinamerivier
is minder rustig dan de Rijn en tal
loos zijn do stroomversnellingen, ge
lijkend op kleine watervallen, die in
haar bedding een plaats gevonden
hebben.
Niet bijzonder opwekkend is het
dan, als men vol angst en beven het
donderend geraas van het water
hoort en de kust langs zich voorbij
ziet schieten in steeds sneller vaart,
dat men dan plotseling als een baken
in zee een corjaal-boeg uit het wit
schuimende water omhoog ziet ste
ken, als bewijs, dat een vroegere
corjaalvaarder minder fortuinlijk is
geweest.
PRINS BLEEF ZITTEN.
Nu was de stand van het water het
avontuur van de koninklijke reizigers
gunstig en slechts op een punt
waar de val van het water zeer aan
zienlijk was vond de koningin het
raadzamer voor haar gemoedsrust om
op de wal langs deze stroomversnel
ling heen te lopen. De prins wilde
hier echter niets van weten en hij
bleef dan ook in de corjaal achter,
die even later als het ware de diepte
ingezogen werd door de kracht van
het water. De vaardige roeiers hadden
I alle kracht nodig om het vaartuigje
in veilige baan te houden, maar on
der aan de stroomversnelling wachtte
de koningin een onbeschadigd gezel
schap, dat met haar de reis weer
voortzette.
HELLO BIGGIE MISSIE!
De eerste pleisterplaats werd Kad-
joe, een groot bosnegerdorp, dat op
valt door zijn zindelijkheid; de be
woners zwemmen er dagelijks en
houden hun huisjes schoon op een
wijze, die aan Nederland doet den
ken. Het bezoek van „biggie missie"
was een belevenis van de eerste rang
in het dorp.
Reeds van verre konden de konin
gin en prins de opwindende muziek j
PARAMARIBO NAM Z'N KANS WAAR
Gistermorgen om negen uur, nadat ningin en de prins goed gedaan heb-
een verkwikkende slaap het grote ben en zeer opgeruimd bereikten zij
avontuur van Zaterdag tot een mooie
onwerkelijkheid had gemaakt, maak
ten de koningin en de prins wel op
heel bijzondere wijze kennis met het
hart van Suriname.
Als hier in Nederland een domi
nee de koningin en de prins tussen
zjjn gehoor weet, zal hij hoogstwaar
schijnlijk van. te .voren een knap ge
fielde preek schrijven en deze net
zolang repeteren, tot hij zonder de
minste aarzeling van de ene regel
naar de andere kan komen.
De predikant van de Evangelische
na afloop het gouverneurshuis, waar
enkele uren rust genoten werden.
UITGESTELDE HULDE.
Paramaribo heeft het feitelijk met
lede ogen aangezien, dat de koningin
en de prins zo kort na hun aankomst
weer vertrokken om een bezoek te
brengen aan het oerwoud, voordat
zij voldoende gelegenheid hadden ge
had om hun landsvrouwe een hulde
te bereiden.
Daarom hadden de Param ariboërs
de gelegenheid van gisteren met bei-
Broedergemeente in de grote Stads-1 ^e. lianc*';n. aangegrepen, want
kerk te Paramaribo had hier echter I vorstelijke gasten^in
een geheel andere mening over; als
bosneger is hij gewend om voor de
vuist weg te spreken en zijn gehoor
te boeien en te onderwijzen met de
inspiratie van het ogenblik.
De aanwezigheid van de koninklij
ke bezoekers was voor hem kenne
lijk geen aanleiding geweest om van
deze beproefde methode af te wij
ken en ook gistermorgen rolt"en de
volzinnen, die op het moment zelf in
zijn geest geboren werden, van de
kansel.
Dominee R. M. Schmidt zei, dat de
christengemeenten, de protestante en
de katholieke, eensgezind moeten zijn
in de beleving van het christendom
en besprak dit onderwerp met zeer
grote welsprekendheid, in het minst
horen, die vanuit het dorp klonk en niet zenuwachtig over zijn koninklijk
toen zij eenmaal aan wal gestapt wa- auditorium.
ren, bleek, dat niet alleen de muziek
opgewonden was.
Tientallen bosnegers met hun da
mes gaven op hartstochtelijke wijze
te kennen, dat hun hart overliep van
vreugde en de dans, die dit tot uit
drukking bracht, zou de meest ver
woede jazz-aanbidder in verrukking
hebben gebrachtof misschien ook
Ook op andere wijze vierde de ge
meente haar gewone Zondagsdienst;
er waren geen aparte zetels aange
bracht voor de koninklijke kerkgan
gers, zij namen gewoon tussen de
mensen plaats en toen zij binnen
kwamen verhief de gemeente zich
niet van hun plaats.
Dit menselijke contact moet de ko-
De eerste groet van Suriname aan het Koninklijk Paar
de avond weer afscheid van hun stad
zouden nemen om in verschillende
richtingen hun land te doorkruisen.
Rond half vijf hadden zich dan ook
vele honderden Paramariboërs op het
Gouverneursplein verzameld en toen
de grote arcadedeuren opengingen,
waarna de koningin en de prins ver
schenen, ging er een ovationeel ge
juich op.
Gedurende anderhalf uur hebben
de vorstin en de prins geboeid geke
ken naar de eindeloze fantasie, waar
mede de verschillende volksgroepen
van Paramaribo hun aanhankelijk
heid aan het Huis van Oranje demon
streerden.
In een niet aflatende stroom van
dansen, muziek en zang kwamen de
groepen achter elkaar in het brand
punt van de belangstelling en hun
kleurrijke dracht, gevoegd bij hun
typerende muziek maakte het geheel
tot een Oosters sprookje, dat in de
West geboren werd-
Onder de vele geschenken bevond
zich ook een bruidsmuts, zoals de
Kotta-Bruiden deze plegen te dragen
en toen de koningin deze muts op
zette, werd het enthousiasme sterker
dan het politiecordon, dat voor af
zetting van het plein zorgde. De poli
tiemannen gingen, na een uiterste po
ging, voorzichtig opzij en een jube
lende menigte nam bezit van het
Gouverneursplein tot vlak voor het
gouverneurspaleis.
Deze anderhalf uur betekenen voor
Paramaribo voorlopig weer het einde
van de feestvreugde, want enkele
uren, nadat de balkondeuren zich
weer achter de koningin en de prins
gesloten hadden, begaf de koningin
zich aan boord van het motorschip
„Prospector", dat haar gedurende de
nachtelijke uren over de Cotticari-
vier naar Moengo zal brengen, waar
zij hedenmiddag (Nederlandse tijd)
verwacht wordt.
De prins vertrok omstreeks die tijd
ook uit Paramaribo, maar zijn pro
gramma voor de komende dagen is
minder officieel. Met een klein gezel
schap begaf hij zich naar het Mata-
pica-gebied, waar hij aan een jacht
partij zal deelnemen.
Rond negen uur waren beide ko
ninklijke reizigers op weg en was
Paramaribo weer voor enkele dagen
residentie af, al wappert de konink
lijke standaard nog steeds boven het
gouverneursgebouw ten teken, dat
het afscheid slechts enkele dagen
geldt.
Minister is vergramd:
Fabrikanten-druk
Op de Nederlandse sigaretten-
markt is enige tijd geleden een siga
ret verschenen van lang formaat, die
voor ƒ0.75 per pakje een dubbeltje
goedkoper kost, dan andere „lange
sigaretten".
Het kartel van tabaksfabrikanten
in Nederland besloot winkeliers het
advies te geven deze goedkope siga
ret niet in hun winkels op te ne
men daar zij meenden, dat een lange
sigaret ƒ0.85 en niet ƒ0.75 behoorde
te kosten. Wanneer de nieuwe siga
ret opgang zou maken, zouden de an
dere merken of ernstige schade on
dervinden of eveneens een dubbeltje
moeten zakken.
Het ministerie van Economische Za
ken heeft zich met deze gang van za
ken niet kunnen verenigen. Zij heeft
de sigarettenfabrikanten voor de
keus gesteld óf het advies aan de
winkeliers in te trekken, óf een of
ficiële publicatie te riskeren, dat het
ministerie het advies ten zeerste be
treurt.
Naast de fabrikanten, die door deze
goedkope sigaret hun eigen merken
bedreigd zien, maakt ook de winke
lier zich ongerust over de gang van
zaken; hij leeft bij de gratie van de
De aankomst van het Koninklnk Paar
op het vliegveld Zanderij in Suriname,
waar een groep Indianen ter begroe
ting aanwezig waren.
fabrikant, die eijn prijzen en zijn
winstmarge bepaalt. Wanneer de duur
dere sigaretten goedkoper zouden
worden, zou dit zo vreest hij
ten koste van zijn winst gaan.
De fabrikanten hebben inmiddels
de ministeriële verklaring naast zich
neergelegd en wachten de gevol
gen af.
Autorijdster-ifi-spe
verwondt drie personen
Drie mensen zijn gewond toen Za
terdagmiddag een 50-jarige Bussum-
se automobiliste met haar a-to tegen
een winkelpui reed in het centrum
van Bussum.
De dame, die binnenkort haar rij-
vaardigheidsexamen moest doen,
raakte uit de bocht, toen zij van de
havenstraat de Brinklaan insloeg.
Haar zoon, die wel een rijbewijs be
zit en met haar meereed, probeerde
de situatie nog te redden, maar bij
een poging op het rempedaal te druk
ken kwam zijn voet op het gaspedaal
met het gevolg, dat de wagen de
stoep opschoot. Twee meisjes uit Bus
sum, resp. 17 en 18 jaar, konden na
verbonden te zijn naar huis worden
vervoerd. Het derde slachtoffer, een
33-jarige inwoner van Naarden, moest
mèt een shock en verwondingen o.a.
aan de lies, in een ziekenhuis worden
opgenomen. Vijf fietsen, die voor de
winkel stonden, en de étalageruit van
die winkel werden vernield. De auto
had weinig schade.
MAANDAG 31 OCTOBER 1955 DE LEIDSE COURANT
niet, want de dans van de negers
was een uiting van natüürlijke gratie!
I Het werd half drie, voordat de ko
ningin en de prins afscheid konden
nemen van dit dorp, bewoond door zo
spontane mensen; hier hebben zij
j wellicht de meest pure hartelijkheid
j van hun gehele reis ontvangen, want
j de bosnegers hebben geen verstand
van een protocol, maar ze waren ge-
I woon uit de grond van hun hart blij,
i omdat de moeder van hun volk van
uit een ver land gekomen was om te
kijken, hoe zij het maakten.
ZWIJGEND PROTEST.
Toen de koninklijke reizigers,
zichtbaar ontroerd door dit enthou
siasme weer in de corjaal stapten,
begon een tocht, die weer geheel af
week van hun reis via de stroomver
snellingen.
Van Kadjoe tot Koffiekamp en
verder tot Brokopondo slingert de
Surinamerivier zich door een oer
woud, dat in een roman beslist de
naam van „Vallei des doods" zou krij
gen. Het rustig kabbelende water
vormt het enige geluid, dat men
hoort en het ondoordringbare woud
protesteert als het ware met een
