e C^idóeSoti/fca/nt Oost en West dienen hun veiligheidsplannen in Het vraagstuk der vijfdagenweek in België Programma van vandaag en morgen KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ZATERDAG 29 OCTOBER 1955 47ste JAARGANG No. 13639 Directeur: C. M v. HAMERSVELEt Hoofdredacteur: L. C. 3. ROOZEN. BUREAUX: PAPENGRACHT 32 Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Adver tenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.55 p. w-, f 2.35 p. mnd., f7.p. kwart. Franco p. p. f 7.40. - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1-50 VREEMDE TOESTAND r\e koningen der volken heer- "^sen over hen, en die het ge zag over hen voeren, laten zich wel doeners noemen. Zo moet het niet zijn onder u; maar de grootste onder u moet als de geringste zijn, en wie aan het hoofd staat als een die dient!" Hier wordt in enkele woorden een vooruitstrevend sociaal programma gegeven, dat, als het in de practijk werd toegepast, het aanschijn der aarde zou veranderen. Allang veran derd zou hebben, want de aange haalde wijze woorden werden eeuwen geleden uitgesproken door een koning. Het koningschap voorheen bete kende een volstrekte macht over le ven en dood van de onderdanen en ontaardde meestal in wrede wille keur. Het is dus belangwekkend na te gaan, of de Koning hier aan 't woord, zijn eigen wijze voorschrift in de practijk bracht en of hij zich niet alleen een weldoener liet noe men, maar het ook was. De geschiedenis bevestigt, dat deze met ongehoord-grote goddelijke ma jesteit omluisterde koninklijke wijs geer een eenvoudig en dienen leven leidde en door zijn nederig dienen een groot weldoener van de mensheid werd. De geschiedenis verhaalt ook, dat 's konings onderdanen diens gedrag heel mooi en prijzenswaardig vonden, maar er op enkele uitzonderingen na niet toe overgingen zijn sociaal zeer vooruitstrevend voorbeeld na te volgen. De onderdanen van de Ko ning bleven allen het 'heersertje uit hangen, de een in 't groot, de ander in 't klein. Zo kwam er van 's konings maat schappij-hervorming niet veel te recht. Het werd een nogal vreemde fi guur! Zijne majesteit de koning zag er niet tegen op de dienaar van Jan en alleman te zijn, in een koninkrijk,' waar iedereen om 't hardst naar een erebaan of een vet bestaan streefde, desnoods met gebruik van de elle bogen. Alleen de meest gewieksten of de hardste ellebogen bereikten het doel, maar dat neemt niet weg, dat het streven bijna algemeen was. Terecht zal dit verschil in levens opvatting tussen de kbning en zijn volk vreemd gevonden worden, en voor de goede koning niet bijster be moedigend! Deze wonderlijke situa tie doet zich morgen weer voor bij de huldiging van Jezus als onze Koning. Weinig nieuws onder de Geneefse zon ten gatdei aan tadwc-paaien \a de gtena Can gó In de Geneefse conferentiezaal zijn Vrijdag de Westelijke en de Russische plannen voor een veiligheidsstelsel in Europa ingediend. Zij hebben -geen verrassing gebracht en in conferentiekringen hebben zij de opvatting ver sterkt, dat een compromis over de grote vraagstukken nog niet binnen het bereik der politieke mogelijkheden ligt. Tegenover een Westelijk voorstel om Duitsland door vrije verkiezingen te verenigen en de Russen bepaalde garanties te bieden, wanneer een verenigd Duitsland zich bij de Navo zou aansluiten, stelde de Russische minister van buitenlandse zaken de eis, dat de Navo binnen twee of drie jaren zou worden ontbonden om plaats te maken voor een veiligheidsstelsel, waarin ook de Sowjet-Unie partij zou zijn. BENAUWDE ZEGEPRAAL Nauwelijks waren de vier ministers van buitenlandse zaken te Genève begonnen met het mate rialiseren van de „geest" van Genève of de Franse minister Pinay moest overhaast naar Parijs terug om zijn premier Faure bij te staan in diens worsteling met het parlement. Het zag er hachelijk uit, daar in Parijs, maar Faure's kabinet heeft het toch gehaald, zij het met de hakken over de sloot. Een meerderheid van 12 stemmetjes is maar een akelig dun plankje om over te lopen en als straks bij de debatten over de ver- 0 vroegde verkiezingen dat plankje breekt, is het niet te verwonderen. De vraag, waar het gis teren in de Franse Nationale Verga dering om ging, was: of het parlement het eens was met de socialistische mo tie, waarin „met spijt" geconstateerd werd, „dat de regering niet in staat was aan de huidige moeilijkheden het hoofd te bieden, niet in staat was in Noord-Afrika de vrede te herstellen, en onwillig was de sociale rechtvaar digheid te verzekeren". De meerder heid (271 tegen 259) antwoordde, dat zij dat vooralsnog niet wilde consta teren, maar verder ging de toegene genheid van de heren afgevaardigden niet. Wij zullen ons niet verdiepen in de motieven, welke de diverse partijen bewogen hebben, om het leven van Faure nog even te rekken, maar het komt in 't algemeen hierop neer, dat men om allerlei redenen weinig lust gevoelde om zich nu reeds bloot te stellen aan de gevaren van nieuwe verkiezingen. Het gevaar was nl. niet denkbeeldig, dat Faure de gelegen heid zou aangrijpen om Kameront binding toe te passen en dat zou even erg geweest zijn; want ook dat zou vervroegde verkiezingen hebben mee gebracht. Het zou zelfs erger geweest zijn, want dan was er geen gelegen heid meer geweest om vooraf het kiesstelsel te wijzigen, waarvan een deel der afgevaardigden heil ver wacht. Bovendien zou er dan geen ge legenheid meer zijn geweest om de balans van de regeringspolitiek op te maken, wat voor de meeste heren in het parlement een extra attrac tieve kluif schijnt te zijn. Faure had vóór de stemming nog gewezen op de noodzakelijkheid van het voeren van een continue politiek, o.a. om het prestige van Frankrijk in het buitenland op te houden. Het ge beurde in Genève, toen Pinay vertrok met de mogelijkheid, dat hij niet of als demissionaire minister zou terug keren, is wel een sprekend voorbeeld, dat dit prestige heus wel enige ver sterking nodig heeft. Want wij kun- WESTERSGARANTIEVERDRAG. Het garantieverdrag, dat de Wes telijke mogendheden bereid zijn aan de Sowjet-Unie aan te bieden, wan neer het zich door een verenigd Na- vo-DuitsIand bedreigd zou voelen, is door minister MacMillian in vrij gro ve lijnen ontvouwd. Het komt hierop neer: Wanneer een herenigd Duitsland zou besluiten, toe te treden tot de Navo en de Westeuropese Unie, zal tezelfdertijd een niet-aanvalsverdrag tussen communistische en niet-com- munistische staten van kracht wor den. Dit verdrag heeft ten doel tege moet te komen aan het Russische ar gument dat toetreding van een her enigd Duitsland tot een „Westerse militaire groepering" een bedreiging voof' de Sowjet-Unie zou zijn. Vervolgens zou een „bufferzone" gevormd worden tussen Oost en West langs de grenzen van een verenigd Duitsland met Polen en Tsjecho-Slo- wakije. In deze gordel zou niet al leen een doelmatige controle op de omvang van de strijdkrachten moe ten bestaan, maar ook een speciaal wederzijds radarstelsel om bij ver rassende aanvallen onmiddellijk te waarschuwen. Uitdrukkelijk hebben de Westelij ken gesteld, dat zulk een garantie- verdrag slechts in werking zou kun nen treden in verbinding met een hereniging van Duitsland. Voor de procedure om tot een her eniging van Duitsland te geraken hebben de Westelijken teruggegre pen naar het in Januari 1954 in Ber lijn ingediende plan van Eden. Het voorziet in verkiezing van een con stituerende vergadering voor heel Duitsland door middel van vrije ver kiezingen. Daaruit zou een regering voor geheel Duitsland moeten voort vloeien, die over een vredesverdrag zou moeten onderhandelen en het recht zou moeten hebben zich naar eigen keuze bij een militair pact aan te sluiten. HET RUSSISCH PLAN. Het Russische voorstel is tot in alle details identiek met de door maar schalk Boelganin reeds in Juli in Ge nève ter 'tafel gebrachte plannen. Het culmineert in de eis, dat binnen nen ons moeilijk voorstellen, dat de andere drie ministers van buitenland se zaken zich gedrongen voelen hoog op te zien tegen het oordeel van een collega, die telkens even weg moet, om te kijken of hij nog minister is. twee of drie jaar na het sluiten van een collectief veiligheidsstelsel zowel de Navo als het pact van Warschau zouden worden opgeheven. In het door de Russen gewenste collectieve veiligheidspact zouden de beide Duit se staten afzonderlijk een plaats moeten hebben, zolang vereniging van Duitsland niet mogelijk is. De Russen willen alle Europese landen en ook de Verenigde Staten tot het pact laten toetreden. Zij willen voorts een permanente raadgevende oom missie vormen en de Chinese Volks republiek als waarnemer toelaten in alle organen van de organisaties. Voorlopig afwijzend. Minister Dulles heeft de Westelijke voorstellen „historisch" genoemd; zij gingen volgens hem veel verder dan men vroeger ooit gegaan was. Daarentegen werden Molotofs voor stellen door een Britse woordvoerder als „absoluut niets nieuws" gekarak teriseerd. De Russische minister heeft de toe lichting van zijn eigen plan meteen vergezeld laten gaan van een voor lopig afwijzend bescheid op de Wes telijke plannen. Zij voorzagen naar zijn opvatting alleen in een Duits land dat „opnieuw een militaristisch pad zou inslaan". Dulles stelde daarentegen dat niets in het plan de Duitsers zou kunnen verplichten om tot de Navo toe te treden. Evenals in het plan-Eden van 1954 was het ook nu aan een ver enigd Duitsland overgelaten de be staande bindingen van West-Duits- land over te nemen of ze af te wij zen. Pinay op tijd terug. Minister Pinay, die Vrijdagoch tend in verband met de vertrouwens kwestie in de Franse Assemblée naar Parijs was vertrokken, kon halver wege tijdens de zitting zijn plaats aan de conferentietafel weer inne men. De vergadering van Vrijdag duurde ruim drie uur. Twee dagen vrij. Pinay stelde Vrijdag voor op 1 November a.s. (Allerheiligen) niet te vergaderen. Dit werd geredelijk door zijn ambtgenoot Molotof aanvaard, doch hij liet dit volgen door een ver zoek om 7 November a.s., wanneer in de Sowjet-Unie het welslagen van de October-revolutie van 1917 wordt herdacht, eveneens niet bijeen te komen. Ook hiermede konden de andere ministers zich verenigen. Accoord op alle punten De onderhandelingen in het kabi net van eerste minister Van Acker alissen werkgevers en werknemefs; over de invoering van de vijfdagen week zijn Vrijdagavond om half elf onderbroken, teneinde een uit minis ters en afgevaardigden van het Ver bond der Belgische industrie en der vankbonden bestaande commissie in de gelegenheid te stellen de tekst van een verklaring te redigeren. Deze tekst zou vooral betrekking hebben op de stikstofindustrie waarvan de arbeiders reeds verschei dene weken in staking zijn. Uit de gevoerde discussies zou blijken, dat men het thans eens is over een onmiddellijke verkorting van de arbeiders dezer industrie De arbeiders, die thans 46 uur per week v/erken, zouden Woensdag het werk hervatten. Per 1 Febr. 1956 zou dan een 45-urige werkweek in deze industrie worden ingevoerd. Ook over de andere tot nu toe on opgeloste punten zou een accoord zijn bereikt. In de kolenmijnen zou de werktijd vanaf 1 December worden verminderd. De duur van de werktijd zou afhangen van bepaalde omstan digheden en in het bijzonder van de besprekingen met de EGKS. In de industrie der non-ferrometalen zou de 45-urenweek vanaf 1 December, in de staalindustrie vanaf 1 Februari worden ingevoerd, indien het deskun- digenverslag gunstig luidt. Voor de bankbedienden zou de werktijd wor den verkort als met de andere indu strieën een accoord wordt bereikt. Toch prijzen op peil houden De Belgische premier legde er de nadruk op, dat de arbeidsduur alleen verminderd kan worden, indien dit niet leidt tot een verlaging van de productie en een stijging der prijzen. Indien wij er niet in slagen onze prij zen op peil te houden, zo betoogde hij, dan kunnen de gevolgen voor ons land zeer ernstig zijn, want België is meer dan enig land afhankelijk van zijn buitenlandse handel. Volgens, de afgevaardigden der Bel gische mijnen zou de invoering van de vijfdagenweek in België de kolen- prijs met fr. 40 per ton doen stijgen. Op de jaarlijkse productie van 28 mil- lioen ton zou dit een jaarlijkse meer uitgave van fr. 1.12 milliard beteke nen. Ongeveer 2/3 deel van de Bel gische kolenproductie v/ordt door de basisindustrieën verbruikt, zodat deze hun productiekosten met ongeveer fr. 750 millioen per jaar zouden zien stijgen. De verlaging van het aan tal arbeidsuren van 48 tot 45 uur per week zou voor deze industrieën bovendien neerkomen op een loons verhoging van 6 procent. Door deze extra uitgaven, aldus wordt opge merkt, zou de positie van België op de wereldmarkt, waarvoor deze basis industrieën voornamelijk werken, zeer verzwakken. Grote geestdrift bij terugkeer van verbannen bisschoppen Monseigneur Tato en Monseigneur Novoa, twee Argen tijnse bisschoppen, die in de laatste maanden van het regiem van Peron door diens regering uit het land wer den gebannen, zijn in Argentinië teruggekeerd, nadat hiervoor door president Lonardi, een overtuigd Rooms-Katholiek, toestemming was verleend. De foto laat zien hoe mgr Tato op het Ezeiza-vliegveld van Buenos Ai res, waar hij met mgr. Novoa uit New York arriveerde, door een officier van het Argentijnse leger wordt omhelsd. Duizenden Argentijnen waren ter verwelkoming van de beide geestelijken op het vliegveld aanwezig. De dag van vandaag, die voor het koninklijk paar reeds om 7 uur plaat selijke tijd (ongeveer 12 uur Neder landse tijd) begint, is de meest avon tuurlijke van de gehele reis door De West. Tot vier uur plaatselijke tijd) zul len de koningin en de prins geheel Suriname van Noord naar Zuid door kruisen en hun tocht zal gemaakt worden met voertuigen, die in Euro pa slechts bekend zijn uit geschiede nisboekjes en reisverhalen. Nadat zij van Paramaribo tot Zan derij nog in een normale auto gezeten hebben, zullen zij even voorbij het vliegveld overstappen op 'n draisine, die hen in drie uren naar het zuide lijke plaatsje Kabel zal brengen. Een draisine is een voertuig, dat voortbe wogen wordt door mankracht; het wordt in Europa niet gebruikt, maar in Oosterse landen ook o;m. in In donesië is het een veel gebruikt voertuig voor arbeidersvervoer. Men zou het 't best met een open-spoor wagon kunnen vergelijken in de af meting van een „kiepkarretje"; dit wordt op rails geplaatst en speciaal getrainde mannen regelen dc snel heid zo, dat tijdens het dalen op de hellingen voldoende vaart verkregen wordt om de bergen grotendeels op eigen kracht te kunnen nemen; het laatste stukje wordt dan door de mannen geduwd. Natuurlijk zou een dergelijk voertuig in het vlakke Ne derland niet erg practisch zijn, maar in bergachtige streken kunnen vak bekwame bestuurders zeer grote af standen in zeer weinig tijd ermede afleggen. Dit veelbelovende begin wordt na een kort bezoek aan een hospitaal in Kabel gevolgd door een tocht per corjaal over de zware stroomversnel lingen, die tussen Kabel en Kadjoe de Surinamerivier voor gewone bo ten onbevaarbaar maakt. Corjalen zijn te vergelijken met een verbeterd soort holle boomstam, waarmede on ze goede Bataven het personenver voer pleegden te regelen. Bosnegerdansen zullen het ver blijf in Kadjoe onvergetelijk maken, waarna wederom met de corjaal naar Koffiekamp gevaren zal worden en vandaar gaat het per gemotoriseerde DE TOCHT NAAR KABEL EN BROKOPONDO holle boomstam er wordt dan een buitenboordmotor ingeschakeld naar Brokopondon. Even voorbij de ze plaats wordt op een grotere boot overgestapt, die de koningin en de prins omstreeks negen uur aan het eind van hun avontuurlijke reis zal brengen. De Zondag zal het koninklijk paar in Paramaribo doorbrengen waar zij enkele inrichtingen zullen bezoeken. Faure morgen weer in arena De radicale premier Edgar Faure moet het leven van zijn regering op nieuw op het spel zetten in het Zon dag beginnende debat over zijn eis tot algemene verkiezingen in De cember. Dit debat zal vermoedelijk tot Dinsdag duren. Faure heeft te verstaan gegeven, dat hij geen bezwaren heeft tegen bespreking van veranderingen in de Kieswet tegelijkertijd met de behan deling van de wet op vervroegde ver kiezingen. Welsch gekozen in Saarland De veertig afgevaardigden van de Saarlandse Landdag zijn vanochtend om zeven uur bijeengekomen om be sluiten te nemen, welke noodzakelijk waren geworden door het feit, dat de grote meerderheid van de bevolking het Europese statuut heeft afgewe zen. Heinrich Welsch werd met 36 tegen vier stemmen de communisten gekozen als hoofd van een zakenka binet. Voorts besloot de Landdag, dat er op 18 December verkiezingen voor een nieuwe Landdag zullen wor den gehouden. De huidige Landdag, die op 17 De cember zal worden ontbonden, zal nog slechts wetsvoorstellen van de overgangsregering behandelen. Heinrich Welsch, de nieuwe pre mier, is een a-politieke figuur. Hij is hoofd van het bureau voor sociale voorzieningen in Saarbrücken. Hij heeft zijn zakenkabinet reeds voor el kaar. Opnieuw buien Het KNMI deelt mede: Gedurende de laatste dagen stroom den grote hoeveelheden koude lucht rechtstreeks uit de Poolstreken over het Noordzeegebied naar het Zuiden. Daar het water van de Noordzee nog betrekkelijk warm is, werd deze lucht flink onstabiel, zodat er talrijke buien in voorkwamen, die plaatselijk van hagel en onweer vergezeld gin gen. Tijdens opklaringen daalde de temperatuur in de nacht van Vrij dag op Zaterdag vooral in het bin nenland sterk, waardoor op vele plaatsen zware nachtvorst voorkwam. Inmiddels is een nieuw storingsge- bied van Groenland naar Midden- Noorwegen getiokken. Verwacht mag worden, dat dit in ons land de buiïg- heid weer zal doen toenemen. De aanvoer van koude lucht, welke tijdelijk wat verminderde, zal daar bij opnieuw in intensiteit toenemen. Het onbestendig weer duurt dus voort. Eisenhower doorgelicht President Eisenhower is Vrijdag door zijn artsen volledig onderzocht en dcorgelicht. Hierbij waren geen abnormale verschennselen waarge nomen. Op een vraag van journalisten ant- woorddde James Hagerty, perschef van de president, dat dit betekent, dat Eisenhower geen hartvergroting heeft. Bij deze bemoedigende ontwikke ling van zijn gezondheidstoestand mocht de president Vrijdag zoveel in zijn kamer rondlopen en werken als hij zelf wou. Wegens zijn grote activiteit zal het dagelijkse aantal calorieën, dat hem is toegestaan, worden verhoogd. De president is thans na zijn hart aanval vijf weken in het ziekenhuis. HOE wordt 'iet weer? (Geldig van Zaterdagavond tot Zondagavond. Opgemaakt te 10 uur). IETS KOUDER. Veranderlijke bewolking met enkele buien. Matige tijdèlijke krachtige Westelijke tot Noord- Westelijke wind. Over het alge meen minder koude nacht, mor genmiddag iets kouder dan van- 30 Oct. zon op 7.31, onder 17.20 u.; maan op 16.32, onder 6.33 u. 31 Oct. zon op 7.33, onder 17.18 u.; maan op 17.04, onder 7.56 u. Het weer in Europa STOCKHOLM KOPENHAGEN AMSTERDAM LONDEN LUXEMBURG PARIJS NICE GENEVE BURIGH BERLIJN FRANKFORT MUNCHEN WENEN INNSBRUCK ROME OSLO LOCARNO BORDEAUX v weer temp. zwaarbew. 4 C. regenbui 5 regenbui 1 onbew. 8 zwaar bew. 5 nevel 9 licht bew. 21 onbew. 13 mist 8 zwaar bew. 7 zwaar bew. 7 zwaar bew. 7 geheel bew. 11 zwaar bew. 10 zwaar bew. 19 zwaar bew. 5 oribew. 15 zwaar bew. 14 Korreltje Wie zijn mond niet kan houden, is een slecht spreker.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1955 | | pagina 1