Het cijfer negen werd het ongeluksgetal van
Sarto doch het geluksgetal van de wereld
Mgr. dr. Jan Olav Smit kent Pius X
Bijzondere avond
voor Leiden
Jlaevfoien kapen gtaag in £anden
Menu van de week
ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1955
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA I
Mgr. dr. Jan Olav
Smit, die op 5 Sept. a.s.
in de grote Stadsgehoor
zaal te Leiden een her
denkingsrede over de H.
Pius X zal uitspreken,
heeft na zijn priester
wijding in 1906, zijn
theologische studiën te
Rome tot 1912 voortge
zet, dus tijdens het pon
tificaat van Pius X.
In die tijd had hij ge
legenheid meermalen de
Paus te zien; stond
's Zondags geregeld op
het Sint-Damasusplein
om daar de Paus te ho
ren spreken. Hij had
ook enige malen een
particuliere audiëntie bij
Zijne Heiligheid en ont
ving, na afloop van zijn
studiën in de H. Schrift,
persoonlijk uit handen
van de Paus Pius X de
gouden eremedaille. De
Paus schonk hem bij die
gelegenheid een grote
fotr' waao.i Zijne Hei
ligheid eigenhandig een
zegewens van zes regels
had geschreven. Deze
foto berust thans in het
seminarie te Rijseniburg.
Nadat mgr. Smit van
1922 af bisschop van
Noorwegen en Spitsber
gen was geweest, werd hij in 1929
benoemd tot kanunnik van Sint Pie-
ter te Rome, waar hij aan verschillen
de Romeinse congregaties (o.a. Pro
paganda, Sacramenten, Riten en Bij
belcommissie) werkzaam is.
Bij de zaligverklaring van Pius X
was hij een der rechters in het Apos
tolisch Proces; hij heeft als zodanig
het lichaam van de Paus moeten her
kennen en met zijn lakzegel de
nieuwe kist moeten verzegelen.
Geen wonder, dat hij de meest ge
schikte persoon was om in een boek 'n
beschrijving te geven van het leven
en de werkzaamheid van Pius X, als
ook van het heiligverklaringsproces.
Dit boek werd door „De Tijd' uit
gegeven. Het verscheen reeds in een
vierde druk.
Uit de persoonlijke omgang, uit
de lezing van levensbeschrijvingen
en mischien het best uit het verhoor
van de getuigen in het proces, kent
mgr. Smit het leven, zov/el uitwendig
als inwendig van Pius X, vooral diens
onvermoeide en offervaardige werk
zaamheid.
Als kanunnik van de Sint Pieter
heeft hij ook de feestelijkheden van
de zaligverklaring en heiligverkla
ring bijgewoond.
Dagelijks is hij in de Sint Pieter
getuige van de grote verering, die
Pius X te Rome geniet.
Bij het kristallen reliekschrijn wor
den van 712 uur elke dag Heilige
Missen gelezen. Nooit ontbreken bij
het schrijn brandende kaarsen, geu
rende bloemen en biddende mensen.
Zoals reeds enige malen in dit
blad is aangekondigd, zal mgr.
dr. Jan Olav Smit uit Rome op
Maandag 5 September a.s. voor
„De Vriendenkring" te Leiden
een herdenkingsrede uitspreken
over de Heilige Ptus X. De be
langstelling van de leden van
„De Vriendenkring" was zo
groot, dat het bestuur naar een
grote zaal heeft moeten omzien.
Uiteindelijk werd besloten de
grote Stadsgehoorzaal, die 1200
personen kan bevatten, af te hu
ren.
Ook niet-leden van „De Vrien
denkring" kunnen hierdoor deze
avond, die muzikaal zal worden
omlijst, bijwonen.
In bijgaande artikelen wordt
deze week de voor Leiden bijzon
dere avond met een tweetal ar
tikelen ingeleid.
Het eerste heeft tot doel de
nieuwsgierigheid te wekken over
deze beminnelijke Heilige, wiens
werkzaamheid van geest en
lichaam de geschiedschrijvers
een menigte van kenmerkende
feiten en anecdotes heeft opgele
verd. Het tweede leidt de gast
spreker van deze avond in: de
bekende auteur mgr. dr. Jan
Olav Smit, kanunnik van de
Sint Pieter te Rome, die zo
als uit het artikel blijkt Paus
Pius X persoonlijk gekend heeft.
Kaarten voor de Pius X-her-
denking zijn verkrijgbaar bij de
volgende adressen:
W. Wallaart, Stieltjesstraat 33,
tel. 22928; J. J. B. v. Oovost, Lu
cas van Leydenstraat 6 (bij
Haarlemmerweg); C. v. d. Voort,
'Bloemenmagazijn Morsweg 103
105 tel. 26659; J. Silvester, Ha
ven 38b, tel. 24189.
Pius X herdenking in Leiden
£JE TELEGRAAFKABELS, die het
zenuwnet van onze moderne pla
neet uitmaken, stonden op 28 Juni
1914 onder hoogspanning door het
nieuws van de moord van Serajewo,
dat in alle talen doorgeseind de
wereld in opschudding bracht. De
staatshoofden wreven zich verge
noegd in de handen en bespraken met
hun ministers de wijze waarop dit
welkome incident het beste uitgebuit
kon worden. Het volk bezag de ge
beurtenissen gehoorzaam door de bril
die zijn leider het voorhield en liet
zich intimideren door valse leuzen.
Men luisterde niet meer naar de man
die bij uitstek een apostel van de
vrede was en juist daardoor zo slecht
werd verstaan. Paus Pius X had het
ziekteproces van de oorlog van het
begin af meegemaak en begrepen dat
er voor deze verblinde wereld geen
uitweg was. Dit besef brak hem cn
nog geen half jaar later stierf hij.
Pius X, die als heilige de aarde
zou verlaten kwam als oudste zoon
van een armelijk gezin in Riese eer
wereld. Zijn vader behoort tot de
ambtenarenstand al bestond zijn
werk hoofdzakelijk uit het vegen en
opruimen van het raadhuis en het
bezorgen van brieven. De gemeente
betaalt slecht en het gezin dat zich
geleidelijk uitbreidt, verkeert in be
hoeftige omstandigheden. Guiseppe,
de latere paus ondervindt veel tegen
stand als hij het idee oppert priester
te worden. Dat kost veel geld en zijn
hulp als kostwinner is onontbeerlijk.
De pastoor maakt het echter voor
hem in orde. Hij mag het voorberei
dende onderwijs in Castelfranco, een
plaats zes kilometer van Riese vol
gen. Samen met zijn broertje loopt
hij elke dag op blote voeten tweemaal
de lange weg. Later krijgen zij een
ezelje, waarop zij iedere dag als een
zwakke afschaduwing van de visr
Heemskinderen de tocht maken.
Een goede linkse
OET BROERTJE IS TE SPEELS
om het onderwijs te volgen en
blijft na een half jaar thuis. Guiseppe
maakt zijn studie echter af en wordt
door het hoofd van de sschool. Don
Fusarino voorgedragen vcor studie
aan een seminarium. De bisschop
laat hem echter op een antwoord
wachten en Don Fusarino bestijgt zijn
muilezel om de kardinaal van Vene
tië voor de jongen te interesseren.
De hoogwaardigheidsbekleder, zelf
een boerenzoon, luistert ontroerd toe
en belooft te helpen.
Het seminarie van Padau bereidt
Sarto op het priesterschap voor, dat
hij op 18 September 1858 ontvangt.
Sarto wordt kapelaan in een armen-
parochie, waarin de godsdienstigheid
door de wantoestanden ondermijnd
wordt. Men mag hem echter en hij
wordt de toeverlaat van het volk. Hij
kegelt met hen en dwingt hun respect
af door zijn lichaamskracht.
Een sterk beeld van de indruk die
Guiseppe in zijn eerste parochie ach
terliet geeft het verhaal van de vee
koopman, die 36 jaar later toen Sarto
Paus was geworden uitriep: „Bij
Christus Guiseppe Paus, kijk dat is
rechtvaardigheid. Hij heeft moed
en daarbij een goede linkse".
In 1867 wordt hij tot pastoor van
Salzano benoemd. Met zijn zeven-en-
dertig jaar is hij de jongste aarts
priester van de landstreek.
Negen magere jaren
De winter van 1871 is bijzon
der zwaar en er wordt in de
huizen van Salzano bitter kou gele
den. Sarto spant het paard voor het
pastoorts-rijtuig en rijdt de lange
weg naar Treviso op. Een halve dag
later komt hij terug, zonder paard en
wagen maar met een volle beurs.
Hij valt op door zijn goedheid, zijn
kennis en zijn preken, die zonder
omwegen hun doel bereiken. Negen
jaar na zijn pastoorsbenoeming wordt
hij kanunnik-professor in Treviso. De
Kardinaal Sarto op zijn ezel bij
een van' zijn inspectietochten. Rond
zijn hals een zakdoek, waarmee hij
de gevolgen van de warmte bestreed.
negen vette jaren van zielszorg zijn
om: negen „magere" van afzondering
en voorbereiding op een hogere taak
beginnen. Dan volgt zijn benoeming
tot bisschop van Mantua. De man,
die het liefst rustig kapelaan was
gebleven, is ontroostbaar.
Kardinaal Venetië
IN 1899 KOMT men hem weer ver-
tellen, dat men een nieuwe positie
voor hem gevonden heeft. Dit keer
geen tranen maar een bedachtzaam
snuifje uit zijn Brentadoos en een
bijna profetische rekensom
„Negen jaar studeerde ik op het
seminarie, negen jaar was ik kape
laan, negen jaar pastoor en evenveel
jaren kanunnik in Treviso. Negen
jaar was ik bisschop en je zult zien
dat ik ook negen jaren kardinaal zal
zijn. En dan word ik misschien wel
negen jaar Paus. Ik ben nu eenmaal
Niet alleen Parisiennes en
Amerikaanse vrouwen kopen in
Londen, ook de toeristen uit
New Zealand, Australië en Ca
nada hebben ontdekt, dat de
confectionnairs sublieme Engelse
wollen materialen verwerken tot
prachtige confectie en dat de
prijzen van deze Engelse confec
tie laag zijn! Nauw is de samen
werking tussen de Engelse con-
fectionnair en de Engelse haute-
couture ontwerper.
Charles Creed, een der twaailf
leden van de Engelse haute-
couiture vereniging, creëerde de
gehele najaarscollectie voor
Ohadwick and Hill. De firma
Chadwick and Hill verwerkt uit
sluitend zuiver wollen York-
shireweef seis. „Creed Casuals"
noemt men de kleding van deze
firma. Het is klassieke kleding,
welke door een fantasie of door
het materiaal tot de zoals
Greed zelf zeigt „nieuwe klas
sieke kleding behoort, welke het
gehele jaar door kan worden ge
dragen."
Klassieke kleding
Er is veel vraag naar deze En
gelse klassieke kleding. De goe
de confectie-magazijnen, waar
eerste klas Engelse confectie ver
kocht wordt, hébben regelmatig
bezoek van Farisdennes. Een
compliment voor de ontwerpers
en de stoffenfabrikantenMis
schien ook een aanwijzing, dat
Frankrijk duur as en Engeland?
Zeker goedkoper en men is er
minstens even gesorteerd is als in
de Franse confectiemagazijnen.
Het „ceintuurloze tijdperk" is
aangebroken. De Engelse ontwer
pers komen de vrouwen tege
moet met het in Frankrijk ont
worpen silhouette. Is er tóch 'n
ceintuur aanwezig, dan wordt
deze zo laag mogelijk aange
bracht. Dit is vooral het geval
bij de Creed Casuals, die voor
't grootste deel in drie tinten
worden gebracht, n.l.: helder
blauw, fel rood en hard geel.
Hoe laag de Engelse prijzen op
het ogenblik liggen, kunnen we
zien aan ontwerpen van Atrima
(een der beste confectiehuizen).
Atrima-japonnen zijn verkrijg
baar vanaf 5 guineas (ong. 55)
en zijn vervaardigd van de beste
Engelse wollen stoffen. Rima,
hetzelfde genre als Atrima en
Chadwick and Hill, ,is misschien
iets duurder, maar heeft ook
prachtige deux-pièces vanaf on
geveer 75. Bij Jersey Originals
vinden we een zeer mooie jersey
cocktail japon vanaf ongeveer 130
gulden. Wollen jersey, alle soor
ten tweed van de zwaarste
mantéltweeds tot de fijnste licht
gewicht kwaliteiten lang
harige wollen fleece, wollen
crêpes en geruite stoffen (vooral
Schotse ruiten), zijn belangrijk
in het Engelse modebeeld. Bui
tenlandse stoffen worden bijna
niet verwerkt. Het devies is:
Goed en Goedkoop, en dit devies
is zó verwezenlijkt, dat zelfs de
Faris'ienne tijdens haar vacantie
in Londen graag Engelse wollen
kleding zal willen kopen.
Bij de tekeningen:
1. Sweaterlijn en geplooide rok
ken laten zich uitnemend com
bineren. Dit Atrima-ontwerp is
uitgevoerd in beige/igele licht
gewicht jersey.
2. Ook het middelste model is
van Atrima en gemaakt van ha
zelnoot-kleurige geribde wollen
jersey. Ook hier is de taille lang
en slechts vaag aangegeven. De
V-hals en de manchetten kregen
een witte piqué garnering. Hals
lijnen kunnen zowel hoog als
laag zijn.
3. De doorgeknoopte japon be
hoort tot de „Creed Casuals".
„Nieuw Klassiek", zoals Creed
deze ontwerpen noemt. Speciaal
gecreëerd voor Chadwick and
Hill en vervaardigd van zuiver
wollen Yorkshire flanel. De ja
pon, welke tot lang dn de herfst
zonder mantel kan worden ge
dragen en die op koude zomer
dagen uitkomst biedt.
De vacantiemaand is bijna
voorbij en een ieder is zo lang
zamerhand weer aan het werk
getogen. Ook de kinderen gaan
weer met frisse moed op school
beginnen.
Dikwijls zijn de schooltijden
zó, dat zij moeten overblijven
en daarom geven wij hen brood
mee van huis.
Weet u dat met een goede ge
woonte is de overblijvertjes be
halve brood ook een flesje melk
mee te geven?
Zondag: Gevulde tomaten met
kaasragoüt. Blinde vinken of
slavinken, snijbonen, aardappe
len; rooonrijstpudding.
Maandag: Varkenslapjes, pos
telein, aardappelen, yoghurt met
fruit.
Dinsdag: Tomatensoep, var
kenslapjes, andijvie, aardappe
len.
Woensdag: Kopje tomatensoep,
bloemkoolschotel au gratin, ge
bakken aardappelen, fruit.
Donderdag: Gevulde paprika's
met gehakt, rijst, gestoofde to
maten; vannillevla met bitter
koekjes.
Vrijdag: Sla van tomaat-kom
kommer-garnalen, aardapelen,
botersaus; griesmeelpuddinkje
met vruchtensaus.
Zaterdag: Gebakken lever,
spaghetti, gesmoorde komkom
mer; fruit.
Roomrijstpudding.
75 g. rijst, y2 liter melk, 10 g.
gelatine, 75 g. suiker, 2 eiwitten,
1 vanillestokje, zout, 1/8 liter
slagroom
De rijst wassen en met de
melk aan de kook brengen sa
men met zout en vanillestokje.
De rijst gaar koken in 1 a iy
uur. De gelatine weken en met
de suiker oplossen in de niet
meer kokende rijstebrij. Het ei
wit en de slagroom stijf klop
pen en luchtig door de massa
mengen, verder laten afkoelen
tot de rijstkorrels niet meer zak
ken, dan over doen in een met
koud water omgespoelde vorm.
Laat men de slagroom verval
len dan is 7 g. gelatine voldoen
de. Bij deze pudding kan een
pruimen- of abrikozen-compote
gegeven worden of een fijne va
nillesaus, waarvoor de overgeble
ven eidooier gébruikt kan wor
den.
Bloemkoolschotel au gratin.
1 bloemkool, 4 knakworstjes
of 250 g. gekookte worst, 3 a 4
tomaten, 15 g. boter, 1 ei, 10 g.
bloem, ly dl melk, 50 g. gerasp
te kaas, zout. Maak de bloemkool
schoon en verdeel ze in stuk
jes, kook ze niet te gaar, snijd
de gekookte worst aan plakken
evenals de tomaat. Schilt alles
laag om laag in een vuurvaste
schotel; in plaats van gekookte
worst kunnen knakworstje even
gebraden worden en boven op de
schotel gelegd worden. Klop het
ei met bloem en melk. Voeg
kaas en zout toe. Giet dit meng
sel over de bloemkool en schuif
de schotel 20 a 30 min. in de
oven of laat het „bovenop" gaar
kolken.
lOMOIIOIIOIIOIIOtlOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIO IICDII0II0II0II0I10II0
van het deeg dat voor alle saus ge
schikt is".
Negen jaar zullen verlopen voor
Paus Leo XIH sterft. Sarto zal hem
echter geen negen doch elf jaar op de
stoel van Petrus volgen.
rVE NIEUWBENOEMDE KARDI-
U NAAL laat uit zuinigheid zijn
sjerp rood verven. Zij valt echter
meer wit dan rood uit en direct
meent Sarto: „Des te beter, zo wor
den we zoetjesaan Paus".
Nauwelijks in Venetië schaft Sarto
de kardinaalsgondel af en deelt zijn
kok, die de gehele Franse keuken be
heerst mede, slechts rijst en vlees te
willen eten. De dag, waarop de kar
dinaal zijn toelage ontvangt, wordt
bij de armen van de doge-stad al snel
bekend als de grote verdeeldag.
Negen jaar lang baant Sarto zich
door zijn werken een weg naar de
hoogste verkiezing van een mens
op aarde. Dan sterft Lpo XIII; Sarto
wordt naar het Vaticaan geroepen
om aan het conclaaf deel te nemen.
Vele stemmingen zijn nodig om hem
op de paustroon te brengen. Eenmaal
gekozen kijkt Pius X mistroostig voor
zich uit en verfrommelt het retour
biljet naar Venetië.
ENKELE DAGEN LATER steekt
hij reeds een rede af waardoor
de gehele christenheid verrast wordt.
Sarto dient zich aan als een kerher-
vormer bij uitnemendheid. Eucharis
tische bonden worden opgericht en
congressen gehouden. Pius X is echter
niet tevreden met de eer, die de vol
wassenen het H. Sacrament bereiden.
De kindercommunie wordt ingesteld.
Alleen het gebed van de kinderen
kan de wereld van het modernisme
redden. Oorlogsgeruchten brengen de
wereld in opschudding. Het einde na
dert. Pius X weigert wapens te ze
genen en doet een laatste beroep op
de volkeren. Niemand hoort hem
meer en enkele weken nadat de teer
ling geworpen is sterft de 79-jarige
Paus: de heilige Paus Pius de tiende.
