Zweden leeft in 'n fabelachtige luxe
maar de schone schijn verbergt veel
U/anneer man en vrouw werken kan men een stand
ophouden die de wereld 'n geluksillusie kan geven
H
HET LAND VAN MELK EN HONING
Afbetalingsmanie
ten top gedreven i
ER HEERST IN NEDERLANp
een opinie over de Zweden en
hun welvaart en rijkdom, die
sterk is overdreven. Men schijnt
het land zo'n beetje te beschou
wen als een luilekker-geval
de gebraden duifjes vliegen de
Zweden zó het eetgrage mondje
in! De werkelijkheid ziet er iet
wat anders uit....
ATEN WE ONZE goede vrinden,
de Hansons, pa, ma en twee kin
deren (5 en 3) eens als voor
beeld nemen. Herr Ake Hanson
is eerste-luitenant vlieger bij de
Zweedse luchtmachthet ge
zin bewoont een flatje in Stock
holm's buitenwijk Rosunda. Een
vrij-gewoon flatje voor Zweed
se begrippenvoor onze ideeën
fiks-luxueus, vooral de keuken
is één-en-al comfort, Ameri
kaans wat betreft alle mogelij
ke machinerie. Een groot gemak
voor de huisvrouw en niemand
zal haar dat misgunnen, maar
een stevig brok van het budget
is er zéker mee gemoeid. Herr
Hanson verdient ongeveer 1200
kronen per maand (d.i. ongeveer
900 gld) en voor het niet-zo-
luxueuze flatje betaalt hij de
luxueuze huur van 200 kronen
per vier weken! De belasting
slokt ongeveer 25% op., wég
300 kronen!
Dan is daar het dagelijks
brood met toebehorenóók al
geen grapje, want klein vier
honderd kronen per maand is er
zonder twijfel mee gemoeid.
Licht en brandstof zijn bij de
huur inbegrepen, althans voor
Het slot Kalmar in Smaland.
Men moet namelijk weten,
dat de doorsnee Zweed uiterst
gesteld is op „correct" gekleed
te gaan.en dat wil daarginds
zeggen, dat men een uitgebrei-1
de garderobe dient te bezitten,
waarin men zich uitgebreid I
dient te vertonen. Nergens is het j
uitgaansleven zó intens als in i
Zwedende Hansons móeten j
eenvoudig tweemaal per week!
naar bioscoop of theater. Een;
sociale verplichting, die bio-
scoop eigenaren even veelvuldig!
als rijk heeft gemaakt. Stock
holm, een stad met evenveel in- j
woners als Amsterdam, dat ruim
30 bioscopen bezit, pronkt met;
100 van deze gelegenheden! Enj
daarnaast nog met een prachtig j
opera-gebouw en talrijke thea- j
ters en nachtgelegenheden, dan
cings, etc... en entree-prijzen, j
consumpties e.d. zijn zó, dat!
iedere- beurs die zich kan ver
oorloven. De beurs der jonge in
tellectuelen misschien uitgezon
derd, maar die van de geschool
de arbeiders en de kleine za
kenman en ieder ander zeker in
begrepen. De arbeidslonen zijn
er zeer hoog en bovendien heeft
een gr-oot percentage der Stock- j
holmse getrouwde vrouwen een
baantje., fru Ingrid Hanson nu!
toevallig niet, omdat zij voor'
tandarts studeert en het volgend
jaar een praktijk wil beginnen,
opdat zij later geld genoeg zul
len hebben om een eigen hui.
te kopen (of een flat) en opdat
de kinderen later zullen kunnen
studeren. Het Stockholmse le
ven kost nu eenmaal teveel om
een goede spaarpot te kunnen
overhouden.en sparen hoeft
eigenlijk ook niet, daar het
staatspensioen voldoende is oml
r\E HANSONS moeten, omdat fru
Ingrid studeert, wel een dienst
maagd voor-dag-en-nacht heb
ben a raison van 200 kronen j
per maand plus „alles vrij". In j
Zweden laat men het wel uit z'n i
hart de gedienstige met haar
voornaam aan te sprekenmen
noemt haar netjes „fröken (juf
frouw). „Fröken" moet natuur
lijk haar eigen kamer hebben,
maar de Hansons hebben ook te
zorgen, dat daarin een prima
radiotoestel^ prijkt voor „frö-
ken's" privé gebruik., „fröken"
werkt namelijk geen minuut
langer dan 8 uren per dag en
na gedane arbeid is het een
kwestie van zoet rusten en luis
teren voor „fröken". En wan
neer wij bij de Hansons gingen
eten, belde fru Ingrid ons enige
uren vóór het afgesproken uur
nog eens op om ons te verzoe
ken toch vooral op tijd te zijn,
want „als het haar tijd is laat
„fröken" mij doodleuk met de
afwas zitten, zie je". En wan
neer wij later in de avond rond
het open vuur zitten en naar een
goed concert luisteren of zo en-
tre-nous de wereldpolitiek even
tjes recht willen zetten., en
„fröken" steekt het blondgelokte
hoofdekijn om het hoekje van
de deur en wenst ons „gott-
natt!"dan zetten wij de radio
af en het gesprek op zachte toon
voort, want „fröken" wil gaan
slapen! En herr Ake lust wel
heel graag spinazie, maar hij
krijgt die niet, want „fröken"
kan geen spinazie luchten of
zienen dus komt er geen spi
nazie op tafel. „Fröken" gaat
ieder jaar drie weken met va-
cantie-plus-dubbe'l-salarisen
wanneer ze dan zo'n dagje of
drie te laat terugkomt durft fru
Ingrid geen wóórd hierover te
zeggen, want „fröken" weet veel
te goed, dat zij maar eenmaal de
Ir de bergen yan Lappland.
Nieuwe hoogbouw in Stockholm.
Bruiloftspartij voor de kerk te Leksand.
Hanson-deur heeft uit te lopen
om nog in diezelfde straat el
ders tienmaal met open armen
en beurs te worden ontvangen.
„Fröken" weet drommels goed,
dat zij schaars is in het Land
van Gustav Adolf.de meeste
meisjes werken liever in de fa
brieken, die beter betalen! En
nu had zij ook wel verpleegster
kunnen worden, maar de zie
kenhuizen eisen zoveel en beta
len zo weinig.en daarom is zij
dan ook geen „zuster", maar
„fröken" geworden, oftewel de
ongekroonde gebiedster over
huize Hanson in Rosunda. (Durft
U nog te klagen over uw moei
lijkheden met uw geëmancipeer
de gedienstige, mevrouw Jan
sen?)
later aardig van te kunnen rond
komen. Omdat dat sparen moei
lijk en het op-de-pof kopen ge
makkelijk is, gaat er van alles
op-de-lat. Radio, auto, kleding,
huisraad, ja zelfs de hotelkosten,
voor de zomervacantie kunnen
worden afbetaald! Een impor
teur van een bekend merk Amej
rikaanse auto's vertelde ons, dat
12 van iedere 100 verkochte
auto's niet behoeven te worden
gefinancierd. De chef-verkoper
van een groot warenhuis ver
telde, dat er 50% van de heren-
costuums en 60% van de dames
kleding op afbetaling wordt ver
kocht. De ijskast, de bordenwas-
en de aardappelschilmachine
gaan op-de-lat de deur uit....
evenals het kiektoestel, de ski's,
de motorboot en de kamerbar
En de banken willen wel zo
de rente is zéér hoog! De klant
kan de winkel binnenstappen,1
zijn of haar keuze maken, een
stukje papier ondertekenen en
het spul meenemen of laten be
zorgen. Tijd om informaties in
te winnen heeft men niet....
iedereen heeft immers werk en
een goed loon in Zweden, werk
loosheid bestaat er niet, en dus
is er altijd verhaal. En dus zit
ten er heel wat brave afbetalers
doorlopend zonder plenty liqui
de middelenMaar dat geeft
niet, men heeft althans zijn hüis
vol met show en luxe, men kan
tiptop gekleed uitgaande
Svenhufvuds en de andere j>uren
en kennissen kunnen daérop al
thans geen aanmerkingen ma-,
'ET HUWELIJK van de Hansons
is goed., een van de weinige
waarlijk-goede huwelijken, die
wij bespeurden in de Stock
holmse kring, waarin wij ons
bewogen. Het percentage echt
scheidingen is zéér hoog.
Waar de getrouwde vrouw een
eigen inkomen heeft, begint zij
prompt zich onafhankelijk te
voelen van de man. Waar de ge
trouwde vrouw een eigen werk
kring buitenshuis heeft, kan er
van het gezinsleven niet erg veel
terechtkomen, en vooral niet
wanneer het uitgaansleven er zo
intens is als in Zweden.
De gezinsbanden zijn dan ook
niet sterk, met alle onplezierige
gevolgen van dien'.vooral waar
het aantal ongetrouwde vrou
wen ver boven het normale ligt
en een groot percentage hiervan
geen scrupultes kent t.a.v. het
onderhouden van ongeoorloofde
betrekkingen met getrouwde
mannen. Heus. het is in Zwe
den allemaal niet zo geweldig
als men in Nederland wel schijnt
te denken. Er is weliswaar een
hoogconjunctuur zoals het land
niet eerder heeft meegemaakt,
maar de rijkdom maakt hier ze
ker niet gelukkiger., integen
deel.
\P IEDERE hoogconjunctuur volgt
een laagconjunctuur.eens komt
de tijd, dat ook Zweden het
weer moeilijker krijgt. De be
lastingen worden er niet be
paald verlaagd., de uitvoer is
al niet meer zo fantastisch als zij
is geweest.het baantjes-krijgen
is al wat lastiger geworden. Mis
schien is de tijd niet zo heel ver
meer, wadrin herr Hanson zich
eerst nog weieens zal bedenken
alvorens hij zijn gardeorbe weer
eens gaat vernieuwen en waar
in fru Ingrid zal moeten leren
handig met naald-en-draad om
te gaan, zó handig als haar zus
ters in andere West-Europese
landen zo vele jaren lang heb
ben moeten en wéten te doen!
DIJSTRA.
Foto's werden welwillend afge
staan door Svenska Institutet te
Rotterdam.
Uitzicht van de atadlmistoren op de oude kern van Stockholm.
ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1955 DE LEIDSE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA l
