Boelganin stelt een
veiligheidsstelsel voor
MILDE STEMMING
Sh gMoie êe&pxekingeti zijn êegentten
In twee stadia moet
dit bereikt worden
Engelse premier Eden
deed Russen 'n aanbod
Meer vanGenève
Navo-verdragen zouden moeten
worden geschrapt
Casablancaeen stad in oorlogstijd
Adenauer bij
de hand
DINSDAG 19 JULI 1955
46ste JAARGANG
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
AAN HET
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p. mnd., f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advertenties: 15 et. p. m.m. Telefoontjes 1.50
Deze telefoto uit Ge
nève geeft 'n algemeen
overzicht van de ope
ningszitting van de con
ferentie van de Grote
Vier in het Geneefse
Volkenbondspaleis,
Maandagmorgen. Te be
ginnen links ziet men
o.a. om de tafels heen:
McMillan, de Engelse
minister van buiten
landse zaken, de En
gelsé premier Anthony
Eden (links in het mid
den); maarschalk Zjoe-
kof, Nikita Kroestsjef,
premier Boelganin, Mo-
Lotof en Gromyko (aan
de tafelzijde het verst
van de camera); John
Foster Dulles, de Ame
rikaanse staatssecreta
ris van buitenlandse
zaken, en president
Dwight D. Eisenhower
(in het midden rechts)
en tenslotte Pinay en
Edgar Faure, de Franse
minister van buiten
andse zaken en d<
franse premier (in het
-midden met de rug
ïaar de camera).
DIPLOMATIEKE
GLIMLACH
OET SCHOUWSPEL DAT GENè-
VE thans biedt is hartverkwik
kend.
Hef oude Volkenbondspaleis weet
niet meer hoe het 't heeft; het is ge
wend! geweest aan donderende
scheldpartijen, aan dreunend dicht
smijten van deuren en ten slotte aan
smadelijke verlating. Na jaren ver
gadert het weer de groten der aarde
onder zijn vleugels en wat het ziet
en hoort, het is alles minzaam glim
lachen, hoofs buigen en spreken
over vrede en vriendschap.
„Als de leiders der delegaties de
vriendschappelijke gezindheid van
Maandag zouden kunnen hand-
0 haven en hun beloften zullen
waar maken, dat zij naar Ge
neve zijn gekomen om voor de vre
de te werken, dan zal de conferentie
een groot succes worden", constateer
de Eisenhower in een korte samen
vatting aan het einde van de ope
ningsdag.
Hij voegde daar echter aan toe, dat
er nog veel gepraat zal moeten wor
den en dat het niet te verwachten
valt, dat de delegaties gemakkelijk
van haar uiteengezette standpunten
af te brengen zijn.
Ja, dat is het nu precies waar de
schoen wringt.
Geen van de Vier wil voor de an
der onderdoen in hoffelijkheid en
demonstratieve vredelievendheid, om
later niet het verwijt naar het hoofd
te krijgen, dat het mislukken van
deze conferentie aan zijn bokkigheid
te wijten zou zijn. Aan de uiterlijke
vriendelijkhéid zal het dus niet lig
gen. Waar het op aan komt is de
vraag: hoe een gezamenlijke basis te
vinden voor de uiteenlopende stand
punten.
De Vier hebben op de eerste dag
der conferentie in vier verklaringen
hun standpunten uiteengezet en daar
is niet zo heel veel bij dat op de mo
gelijkheid van zo'n gemeenschappe
lijke basis wijst.
Eisenhower noemde het interna
tionale communisme met zijn streven
naar wereldheerschappij een der
grootste belemmeringen voor de we
reldvrede; maar Boelganin vond
vanzelfsprekend het internatioftale
communisme geen geschikt punt
voor bespreking op deze conferentie.
Hij bracht het Verre Oosten ter spra
ke door te betogen, dat communis
tisch China recht op Formosa heeft
en op het lidmaatschap van de V.N.
Faure wilde het geld, dat voor ver
mindering van de bewapening "vrij
komt, bësteden voor economische
hulp aan minder ontwikkelde gebie
den. Dit denkbeeld heeft volgens
conferentiekringen niet de instem
ming van Engeland en Amerika,
maar maarschalk Boelganin vond het
interessant.
Op Boelganins rede wilde men van
Westelijke kant liever nog geen cri-
tiek leveren om de kansen op succes
niet te verkleinen. Maar wel kon
men allerwegen de mening horen
verkondigen, dat er in Boelganins re
de niets viel te ontdekken, dat duidt
op een wijziging van de Russische
buitenlandse politiek of dat een be
langrijke bijdrage tot het slagen van
de conferentie kan betekenen.
Zijn plan tot het aanvankelijk be
vriezen en daarna ontbinden van het
Atlantisch Pact en de Oostelijke te
genhanger het verdrag van War
schau heeft bij het Westen weinig
kans.
Wil men inderdaad te Genève tot
een resultaat komen, of althans de
weg openen om op den duur tot tast
bare resultaten te geraken, dan zal
er heel wat water in de wijn gedaan
moeten worden.
De wijn is Maandag opgediend in
openbare redevoeringen, het water
kan er nu in geheime besprekingen
aan worden toegevoegd.
r> De etentjes, welke de grote heren
's avonds aan elkaar weggeven, zijn
hi dat opaicht goud waard.
De rede, waarvoor gisteren te Genève de grootste belangstelling bestond,
was die van de Russische premier Boelganin. Hij kwam gistermiddag aan
het woord, nadat Eisenhower, Faure en Eden het hunne reeds hadden ge
zegd. Evenals de Britse premier Eden kwam ook Boelganin met een voorstel
voor een veiligheidsstelsel.
Een dergelijk stelsel moest volgens Boelganin in twee stadia worden
geregeld.
1. Een eerste stadium, waarin alle leden-staten de toezegging moesten
doen af te zien van het gebruik van wapengeweld en hun strijdkrachten
op vreemde bodem niet uit te breiden.
2. Een tweede stadium, waarin de Navo-verdragen en die van Parijs en
Warschau zouden worden geschrapt en vervangen door een „al-Europees"
stelsel van collectieve veiligheid.
VERBOD VAN ATOOMWAPENS.
„De Sowjetregering", zei Boelga
nin, „is van mening, dat ons uitein
delijk oogmerk behoort te zijn geen
vreemde troepen op het gebied van
de Europese staten te handhaven".
De Russische premier drong even
eens aan op een algeheel verbod van
de atoomwapens.
Tezelfdertijd prees hij de voorstel
len van president Eisenhower voor
het vreedzaam gebruik van de
atoomenergie.
Boelganin vervolgde: „Al degenen
die oprecht bezorgd zijn over de hui
dige stand van zaken, die gekarakte
riseerd wordt door de bewapenings
wedloop en de ontdekking van nog
gevaarlijker en machtiger wapens
van massa-vernietiging een feit,
dat de dreiging van een nieuwe oor
log met zijn onberekenbare ellende
vergroot zullen zich moeten ver
enigen met het verlangen een einde
te maken aan de bewapeningswed
loop, de atoomwapens af te schaffen
en de atoomenergie voor vreedzame
doeleinden, het welzijn van de mens
heid en het welzijn van de bescha
vingen te gebruiken".
Boelganin ging voort: „Voor zover
het de Sowj et-Unie betreft, zowel nu
als in het verleden hangt zij een
brede internationale samenwerking
aan op het gebied van het vreedzaam
gebruik der atoomenergie, waarvan
het belang onderstreept is door pre
sident Eisenhower in zijn welbeken
de verklaring.
De Sowj et-regering heeft dit bij
meer dan een gelegenheid verklaard
zowel in de Verenigde Naties als in
de loop van de Russisch-Amerikaan-
se onderhandelingen over het atoom-
vraagstuk".
De Russische premier liet hierop
volgen: „De Sowjet-regering heeft
een besluit genomen om bij te dra
gen aan de internationale bank van
atoom-materialen van het interna
tionale atoom-energiebureau een pas
sende hoeveelheid splijtbaar mate
riaal, en wel zodra overeenstemming
is bereikt over de oprichting van dit
bureau".
Op verscheidene andere onderwer
pen ging Boelganin ook nog in. Hij
noemde het niet passend de kwes
tie van het internationale communis
me aan de orde te stellen, zoals pre
sident Eisenhower in zijn openingsre
de (punt 5) had gedaan.
Boelganin betoogde verder dat de
Sowjet-Unie bereid was de integri
teit te waarborgen van elke staat, die
wenste een beleid van neutraliteit te
volgen, gelijk Rusland en die Weste
lijke bondgenoten onlangs de neutra
liteit en de integriteit van Oosten
rijk hadden gegarandeerd.
Boelganin weigerde ook de status
van de Oosteuropese satellietlanden
te bespreken, daarbij betogend dat
dit inmenging in de interne aangele-
genhden van die landen zou beteke
nen.
Adempauze in
Casablanca
De Maandag is betrekkelijk kalm
verlopen in Casablanca. Machinege-
weersehutters van het vreemdelin
genlegioen bewaakten de oude Ara
bische wijk. Uit Frankrijk aangeruk
te troepen bewaakten kruispunten
en daken. Politie en militairen wis
selden sporadisch schoten met sluip
schutters. Twee bommen ontploften
voor het aanbreken van de dage
raad.
Het aantal slachtoffers wordt van
officiële zijde opgegeven- als 63,
Waarnemers zijn echter van mening,
dat er in werkelijkheid 150 tot 200
personen gedood zijn. Generaal Fran-
chi, opperbevelhebber in het gebied
van Casablanca, heeft met de pasja
van Casablanca een tocht door het
onrustige gebied gemaakt.
Gedemilitariseerde zóne
De Britse premier Eden heeft gis
teren te Genève een aanbod gedaan
aan de Russen. Dit aanbod bevatte:
1 Een veiligheidspact waaraan de
Grote Vier en een Verenigd
Duitsland zouden deelnemen.
O Besprekingen over het totaal van
strijdkrachten en bewapening in
Duitsland en de aan Duitsland
grenzende landen.
O Een onderzoek naar de mogelijk
heid tot instelling van een gede
militariseerde zone tussen Oost
en West.
Als dit programma van drie pun
ten opgesteld kan worden te Genève
zou, zei Eden, in Europa een „wer
kelijke veiligheid" zijn geschapen en
zou de Duitse hereniging mogelijk
zijn gemaakt.
De Britse premier sprak ronduit en
zonder diplomatieke duisterheden.
Hij somde zijn voorstellen twee maal
op, de tweede maal in zeer beknopte
en duidelijke vorm.
Na Genève ergens
in India
De regering van India overweegt 'n
conferentie bijeen te roepen na de
conferentie van Genève om de vraag
stukken te bespreken van het Verre
Oosten. Premier Nehroe zou dat plan
tijdens zijn bezoek aan Londen heb
ben besproken met premier Eden.
Nehroe zou geen conferentie op het
oog hébben van het type-Bandoewg,
maar hij zou de Verenigde Staten en
Groot-Brittannië er toe willen bren
gen, aan de conferentietafel te gaan
•zitten met China en andere Aziati
sche landen.
Vruchtbaar diner
De vier hoogste Russische leiders
hebben Maandagavond gedineerd in
het verblijf van president Eisenho
wer aan het meer van Genève, waar
zij een informele bespreking hadden.
Het diner duurde twee-en-een-half
uur. Chroestsjef heeft na de maaltijd
een lang onderhoud gehad met Foster
Dulles. En president Eisenhower
sprak geruime tijd met maarschalk
Zjoekof.
Over het gesprokene wordt de
grootste geheimhouding betracht,
waaruit waarnemers afleiden, dat de
besprekingen vruchtbaarder zijn ge
weest dan men in kringen van de
bpide delegaties laat doorschemeren.
President Eisenhower overhandig
de, vóór het diner begon, aan maar
schalk Zjoekof een kleine draagbare
radio en een marmeren inktstel als
geschenk voor de dochter van de
maarschalk, die dezer dagen in Mos
kou in het huwelijk is getreden.
Chroestsjef had president Eisen
hower in vertrouwen medegedeeld,
dat maarschalk Zjoekofs dochter de
ze week in het huwelijk treedt. Hij
zei dat alsvolgt: „Mijnheer de pre
sident, ik wil u een geheim uit de
familie Zjoekof verklappen. Zijn
dochter treedt deze week te Moskou
in het huwelijk, maar hij wilde u zo
gaarne ontmoeten, dat hij toch naar
Genève gekomen is".
Nauwer Navo-contact
Parlementsleden uit alle vijftien
landen van de NAVO, 178 in getal,
zijn gisteren in Parijs bijeengekomen
om te beraadslagen over de mogelijk
heid van nauwere onderlinge samen
werking tussen de parlementen van
die landen inzake alle vraagstukken,
die verband houden met de NAVO.
De beraadslagingen, die tot het
einde van deze week zullen duren,
zullen vermoedelijk niet leiden tot de
vorming van een gezamenlijke con
sultatieve parlementaire vergadering,
zoals in verschillende kringen oor
spronkelijk was gehoopt, maar waar
schijnlijk wel tot de oprichting van
een „interparlementaire vereniging
voor de NAVO" met een permanent
secretariaat in Parijs.
Het plan voor nauwe parlementaire
samenwerking tussen de vijftien lan-1 Franse troepen hebten alle strategische'punten in Casablanca bezet, om te nroberen een einde te maken aan
den is uitgegaan van het Canadese de bloedige relletjes ,die de laatste dagen de Marokkaanse metropolis verontrusten. Vanaf een terras op de
parlement. „Boulevard de Suez" houden enige soldaten met hun licht machinegeweer een oogje in het zeil.
Eden verklaarde, dat indien een
dergelijk „practisch experiment" in
het beperken van de bewapening in
Europa slaagt, het zou kunnen wor
den uitgebreid tot de gehele wereld.
Hij vervolgde: „Als wij eenmaal
een gevoel van veiligheid hebben
doen ontstaan op het vasteland van
Europa, als wij een doeltreffend sys
teem kunnen scheppen om de span
ningen hier te verminderen, mogen
wij dan niet hopen, dat dit eerste
succes de inleiding zal vormen tot
een wijder en verreikender begrip?"
Eden liet in zijn rede duidelijk uit
komen, dat de Britse plannen voor
een „klein ontwapenings-program-
ma" in Europa en voor het schragen
van de veiligheid op het oorlogsmoe
de vasteland primair steunen op de
Duitse eenheid.
„Zolang Duitsland verdeeld is zal
Europa verdeeld zijn", aldus Eden.
VOORSTELLEN VAN FAURE.
De Franse premier, Faure, opper
de gisteren in zijn rede, dat een ver
enigd Duitsland geen strijdkrachten
zal mogen hebben, die sterker zijn
dan die welke West-Duitsland als lid
van de Westeuropese Unie zou krij
gen.
Een ander voorstel van Faure was,
dat West-Duitsland' de Sowjet-Unie
zal garanderen, dat het geen geweld
zal gebruiken ter verkrijging van
hereniging van Duitsland of wijzi
ging van de huidige grenzen. West-
Duitsland heeft de landen, die de
Parijse verdragen hebben onderte
kend, een dergelijke garantie gege
ven.
Faure pleitte verder voor de op
richting van een internationale orga
nisatie, die de gelden zal moeten be
heren, die bij een eventuele beper
king van de bewapening vrijkomen
en die dienen te worden aangewend
voor economische hulp aan minder
ontwikkelde landen. Indien dit voor
stel door de vier afgevaardigden ter
conferentie zou worden gesteund,
kan het bij de Ver. Naties worden in
gediend, aldus de Franse premier.
Bondskanselier Adenauer is Maan
dagavond in het Alpendorp Muerren
in Zwitserland aangekomen voor een
vacantie van zes weken. Hij is daar
op korte afstand van Genève, waar
de grote Vier ook de toekomst van
Duitsland bespreken. De Bondskan
selier zal zich door zijn waarnemers
op de hoogte laten houden.
weer
Woensdagavond. Opgemaakt te 10
S uur). 5
5 MEER ZONNESCHIJN S
8 Opklaringen maar aanvanke-
;ijk in het Zuidoosten van het
Land nog veel bewuixing met
j plaatselijk enige regen. Zwakke
tot matige Noordelijke wind. De-
j ïelfde of iets hogere middagtem-
peraturen.
20 Juli zon op 4.44, onder 20.51;
Hoogwaterstanden
Te Katwijk en Noordwijk is het op
de volgende uren hoog water
20 Juli v.m. 3.40; n.m. 16.15.
Het weer in Europa
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
AMSTERDAM
LONDEN
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
GENèVE
ZURICH
LOCARNO
BERLIJN
FRANKFORT
MÜNCHEN
ROME
AJACCIO
MALLORCA
onbewolkt
onbewolkt
zwaar bew.
zwaar bew.
regen
geheel bew
licht bew.
zwaar bew.
half bew.
half bew.
licht bew.
zwaar bew.
licht bew.
geheel bew.
regen
zwaar bew.
onbewolkt
licht bew.
zwaar bew.
Korreltje
Ware vreugde is een ernstige zaak.
