Dóirf Lb
$LmUGATj
tiéytMLm
Tentoonstelling, die de zeem over
een beslagen spiegel haalt
Griekse markt wordt opgebouwd
Bureau Postma te Gorssel maakt
ontwerp van nieuwe schouwburg
Wordt de Koepoortsbrug te
Leiden verbreed?
B.
VRIJDAG 27 MEI 1955
DR LRTDSR CO'JP MJT
EERSTE BLAD - PAGINA 'l
I^E BEZOEKER van de tentoonstel.
„Zo zien zij ons" in het museum
voor Volkenkunde te Leiden wordt
bij het binnentreden voor zyn eigen
spiegelbeeld geplaatst en hem wordt
de vraag in de mond gelegd: Ben ik
dit werkelijk? De samenstellers van
de expositie bedoelen: is dit beeld,
dat ik van mezelf vastleg, niet op
een of andere wijze geretoucheerd?
Daarom gaat de bezoeker in het eer
ste gedeelte van deze tentoonstelling
te rade bij anderen. Ook anderen ech
ter zien hem door een beslagen ruit.
Het beeld dat de andere maakt, doet
denken aan het bekende fotografen
trucje, waarbij vijftig negatieven
van één type mens over elkaar wor
den afgedrukt. De Amerikanen deden
dit met foto's van politie-agenten en
het resultaat was niet zoals men
zou verwachten een afdruk met
een monsterachtig wezen, maar een
getrouwe afbeelding van het „stan-
daard-politie-agentengelaat". In deze
zaken kunt u oog in oog staan met het
standaard-Europeanen gelaat.
Anderzijds vindt men in de voor
stellingen, die anderen zich van de
Nederlander of wijder bezien: van
de Europeaan maken méér het
stereotype, waarvan enige soms
slechts bijkomstige kenmerken
sterk zijn gechargeerd. Dit laatste
vindt men nauwkeurig geïllustreerd
in de affiches van de buitenlandse
reclame-bureau's, die een karakteris
tiek van Nederland geven. We ken
nen allemaal het zoetige beeld, dat
de Amerikaan zich maakt van de Ne
derlander: op klompen compleet met
pijp, tulp en molen. Maar wij Neder
landers dragen ook het vertekende
standaardbeeld van dè Amerikaan, dé
Fransman, dè Duitser mee, De roman,
het toneel en de film zijn in staat dit
beeld tot een drogbeeld te verteke
nen. Laatste oorlogen hebben bewe
zen welke rampzalige gevolgen de
vertekening van de tegenstander ten
gevolge kan hebben.
HET TWEEDE GEDEELTE van de
tentoonstelling laat zien, hoe
door de eeuwen heen het ene volk
zich een voorstelling van het andere
maakten. Het heersende tijdsbeeld
drukte op deze voorstelling dikwijls
zijn stempel.
In een tijd bijv., dat Jean-Jacques
Rousseau het „terug naar de natuur"
predikte, werd het le'*en van de pri
mitieve volkeren op waarlijk engel
achtige wijze weergegeven. Er waren
Burgerlijke Stand
Geboren: Abraham, zn van A. F.
Teljeur en R. T. Kaczmierczak; Ag
nes Johanna Maria Agatha, dr van
J. N. J. Breuring en M. M. A. Colla;
Willem Frederik Roelof, zn van R.
W. Snoek en G. G. Meijering; Sara
Maria Anthonia, dr van J. M. Peper
en A. M. A. Corne.lisse; Jurrianus,
zn van C. Windhorst en C. v. Aalst;
Rudolf, zn van N. de Water en W.
Kesseboom; André zn van J. Nieu
wen huizen en G. B. P. Graner.
Gehuwd: J. J. Rozeboom en S. J.
M. v. Zanten; W. van Riet en A. C.
Hanselaar.
Agenda Leiden
DONDERDAG.
Kleine Burcht, bovenzaal, 8 uur
nam. Praatavond Kath. Werkmees
ters.
Harmonie, 8 uur: Lezing over St.
Franciscus (Derde Orde).
VRIJDAG:
Stationsplein, 7.30 uur nam. Ope
ning nieuwe viaduct.
Stadhuis, 7.30 uur nam. Jeugdpar-
lement.
Rijksuniversiteitsmanège, 7.30 nam.
Einduitvoering Leidse Rij- en Jacht-
vereniging.
In de Vergulden Turk, 8.30 uur
nam. „Salus Informorum".
TENTOONSTELLINGEN.
Prentenkabinet (Kloksteeg 25):
Tekeningen door Jos Gosschalk en
Paul Citroen 25 uur nam. (t/m 28
Mei).
Rijksmuseum voor Volkenkunde:
Tentoonstelling van Japanse prenten,
10 uur voorm.— 5 uux nam. (Tot 15
Juli).
Lniversiteitsbibliotheek: Tentoon
stelling „Letterkunde in Bezettings
tijd". Werkdagen 9.30 uur voorm.
5.30 uur nam. (Tot en met 18 Mei).
Dienst der apotheken. De avond-,
nacht- en Zondagsdienst der apothe
ken wordt van Zaterdag 21 Mei 13
uur tot Zaterdag 28 Mei 8 uur waar
genomen door: de Apotheek Nieuwe
Rijn, Nieuwe Rijn 18, tel. 20523; de
Doeza-Apotheek, Doezastraat 31, tel.
20313.
Te Oegstgeest door de Oegstgees-
ter Apotheek, Wilhelminapark 8, tel.
26274.
BIOSCOPEN.
De films voor de komende week
zijn door de Kath. Film-Centrale als
volgt gekeurd:
Casino: „We gaan naar Parijs",
alle leeftijden.
Lido: „Odyssee", 14 jaar.
Luxor: „New York op stelten",
alle leeftijden.
Trianon: „Rose Marie", alle leeftij
den.
Rex:
7EER INTERESSANT materiaal
hebben de samenstellers bijeenge
bracht in de laatste twee zalen, waar
de ernstige blik van de Japanner op
de Hollander ongewild geslaagde ca-
ricaturen heeft opgeleverd.
Ook hier beantwoordt de tentoon
stelling aan haar doek de mijmerende
beschouwer voor de spiegel er aan te
herinneren, dat het beeld, dat hy van
zich zelf heeft gemaakt hier en daar
wat bijgetekend of verdoezeld is.
Hierin is de tentoonstelling in hoge
mate instructief. De conclusie onder
schrijft dit nogmaals, als zij zegt:
„Ieder volk heeft zijn opvattingen
over die vreemde buitenwereld. Deze
opvattingen zijn slechts ten dele
waar; door de eeuwen heen hebben
zij zich telkens gewijzigd. Ook de op
vattingen, die wij over vreemde vol
keren hebben en zij over ons
zijn nóch geheel waar, nóch blijvenr.
De leerzame expositie werd voorbe
reid door de heren H. H. Frese en A.
A. Trouwborst.
Hedenmiddag om 3 uur werd zij
door mr. F. P. Th. Rohling, hoofd van
de afdeling Oudheidkunde en Natuur,
bescherming van het Ministerie van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen, geopend.
ERNSTIG GEWOND NA
AANRIJDING.
Gistermorgen om 7 uur vond op de
Haarlemmerweg bij de brug over de
Slaagh een aanrijding plaats tussen
een bromfietser en een motorrijder.
De bromfrietser C. v. D. uit Voor
hout, wilde op het rijwielpad aan de
linkerkant van de weg gaan rijden,
zonder op het verkeer van de weg
acht geslagen te hebben. De berijder
van de bromfiets werd met een ern
stige schedelbasisfractuur naar het
Acad. Ziekenhuis overgebracht.
De 14-jarige Leidse jongen, die op
de duo van de motorfiets zat kreeg
een bloedende hoofdwonde.
,uMrs,Sd,nt-wu
Het Ned. Rode Kruis
Still going strong
Zonder enig tamtam, maar desniet
temin toch niet onopgemerkt is het
Nederlandse Rode Kruis de jaarlijkse
inzamelingscampagne ter versterking
van zijn financiële positie begonnen.
Niet onopgemerkt, want u allen, die
dit leest, hebt ongetwijfeld reeds eni
ge dagen de Rode Kruis-vlaggen in
de stad zien wapperen, de Rode
Kruis-vlaggen, die telkens opnieuw
herinneren aan het vele werk, dat
voor het Rode Kruis is weggelegd,
werk in het binnenland, werk ook in
het buitenland. Het Rode Kruis toch
staat klaar bij elke ramp, bij elke
nood en wanneer een beroep op steun
gedaan wordt, staat het Rode Kruis
klaar om te helpen.
Maarhet Rode Kruis vermag
niets zonder aller steun. Gebaseerd
op het karakter der vrijwillige hulp
verlening, kan het Rode Kruis slechts
helpen zolang en zoveel als ieder
goedwillend Nederlands burger het
Rode Kruis in staat stelt zijn mens
lievende taak te blijven vervullen.
De grote jaarlijkse Rode Kruiscam-
pagne loopt tot 4 Juni. De helpers zijn
weer uitgestroomd voor de huis-aan-
huis-collecte. Zij doen een krachtig
beroep op de bevolking weer getuige
nis af te leggen van haar goede wil
en daadwerkelijke medewerking door
het Rode Kruis financieel te steunen,
opdat het eens begonnen werk op zo
velerlei gebied kan worden voort
gezet en geïntensiveerd. Want
er is veel, ontzettend veel nodig om
aan de vele aanvragen te voldoen en
te kunnen blijven voldoen.
Steunt daarom het Rode Kruis, laat
de huisbezoekers toch niet met lege
handen weggaan. Elke gift, voor u
een klein offer, kan medehelpen om
de nood van mensen in nood te leni
gen. Laat de grote inzamelingscam
pagne ditmaal alle verwachtingen
eens overtreffen, waarna tot besluit
de grote straatcollecte op 4 Juni de
klap op de vuurpyl zal kunnen ge
ven. Dan zal de afdeling Leiden van
het Rode Kruis weer een prachtig
bedrag aan het hoofdbestuur kunnen
afdragen.
U kunt rekenen zo nodig op de
steun van het Rode Kruis. Laat het
Rode Kruis thans op Uw steun mo
gen rekenen.
Hoe een Japanner in de 19e eeuw de
Hollanders zag.
echter ook tijden, dat het heidendom
een aan de duivelse staat grenzende
levensstaat werd geacht. Uit deze tijd
stammen de afbeeldingen, waarin hei
denen als» mensenetende gedrochten
werden voorgesteld. Van de vreemde
volkeren ziet men de dikwijls lach
wekkende pogingen om de levens
omstandigheden van de Westerse
volkeren te imiteren.
De Europeaan in de hangmat, ge
dragen door twee inboorlingen uit
Nedercongo, zal echter meer aantal
lachers reden geven de Europeaan het
schaamrood naar de kaken te drijven.
Tot de verbazing van de bezoeker
Het architectenbureau A. E. G. en
J. D. Postma te Gorssel zal, indien
de gemeenteraad op 6 Juni haar goed
keuring aan het voorstel van B. en
W. hecht om tot de bouw van een
nieuwe schouwburg te komen, op
dracht krijgen om een schetsplan van
het gebouw te vervaardigen. Hiertoe
zal door Leiden een crediet van
15.000 verleend worden.
De toelichting, die het voorstel van
B. en W. vergezeld, bevat verder een
zonneklaar betoog, waarom de 250-
iui uc vciucuiux Vall uc uc^uctvci n
dezer expositie kan bijdragen de we- °ude schouwburg aan de Oude
r V»ct Ion onomn 1 p nncpvniltr is OTYI
tenschap, dat zijn afbeelding bij pri
mitieve volkeren als fetisj werd en
wordt gebruikt.
IVest ten enemale ongeschikt is om
cultuurlievend Leiden te herbergen.
Wij ontlenen aan deze toelichting
Bodemonderzoek cfoor
deskundigen
Enige jaren al wordt op B. en W.
te Leiden door de raad een druk uit
geoefend ten aanzien van de ver
keerssituatie aan de Koepoortsbrug
te Leiden. Bij de behandeling van de
laatste begroting nog hebben ver-
schiUende leden van de raad, onder
wie de heer Kortmann. aangedron
gen op verbreding van de brug.
Het college heeft toen geantwoord,
dat het de verkeerssituatie ter plaatse
niet zodanig achtte, dat de verbre
ding van de brug, gelet op het vele
werk, dat de dienst gemeentewerken
in de naaste toekomst te wachten
staat, niet zou kunnen worden uit
gesteld.
Dezer dagen is de dienst voor bo-
dem-mechanica uit Delft begonnen
met het nemen van proeven terzijde
van de Koepoortsbrug. Met een spe-
„Princr of pirates", 14 j. ciale installatie wordt onderzocht
hoe diep de palen hier geslagen moe
ten worden, willen zij rusten op een
grond, die draagt. Met deze instal
latie worden massieve roeden van
één meter lang na elkaar in de
grond gewrikt. Op een spanningme
ter wordt afgelezen hoe groot de
weerstand van de bodem is.
Is de weerstand groot genoeg, dan
wordt hieruit geconcludeerd, dat me"n
de juiste lengte van de te heien pa
len heeft vastgesteld.
Hedenmorgen maakten wij een
foto van de rijks-employé's, die op dit
moment met de ijzeren staven een
diepte van 27 meter hadden bereikt.
Leidse Universiteit
Dinsdag 31 Mei 1955 te 4.15 uur
n.m. zal Dr. L. A. Boeré, toegelaten
als lector aan de Faculteit der Ge
neeskunde om onderwijs te geven in
de Anaesthesiologie, zijn ambt aan
vaarden met een openbare les in het
Klein-Auditorium.
het volgende: In 1929 achtte de toen
malige burgemeester de toestand van
het gebouw zo brandgevaarlijk, dat
hy met sluiting dreigde als niet on
middellijk maatregelen werden ge
troffen ter vermindering van het
brandgevaar. De crisis en de daarop
volgende oorlogsjaren heelde echter
een streep door de rekening en de
voornaamste verandering bleef wel
hetvervangen van de oude kachels
door een centrale verwarming. Eerst
kort na de oorlog werd het schouw-
burgvraagstuk opnieuw aan de orde
gesteld. Finantiële moeilijkheden ver
traagden echter de uitwerking van
een nieuw plan.
Toen echter in 1952 de brandweer
met klem betoogde dat het verder
voortbestaan va nde schouwburg in
haar toenmalige vorm een direct ge
vaar voor de bezoekers opleverde,
kwam het vraagstuk weer op tafel.
Een crediet van 45.000 werd be
schikbaar gesteld om enkele voorzie
ningen te treffen. Uitdrukkelijk werd
hierbij echter vermeldt dat binnen
vijf jaar de schouwburg onbespeel
baar verklaard zou worden.
Financiële toestand gunstig.
Het rapport van een speciale com
missie, waarvan wij enkele weken ge
leden reeds melding maakten, noemt
als de plaats van de nieuwe schouw
burg het Schuttersveld. Het acht ver
der de combinatie schouwburg en
cultureel centrum niet gewenst en
noemt als voorlopige kosten een be
drag van drie millioen gulden.
De commissie ..oet tenslotte een
aanbeveling bij de keuze van de ar
chitect. Het college van B. en W.
heeft dit voorstel overgenomen en is
van oordeel dat aan het bureau A. E.
G; en J. D. Postma te Gorssel op
dracht kan worden verleend tot ver
vaardigen van een schetsplan. Eerst
bij het gereedkomen van dit ontwerp
zal een definitief besluit omtrent de
bouw worden genomen.
Het college acht de financiële toe
stand van de gemeente z7 gunstig en
de uitvoering van dit werk zó urgent,
dat zij de bouw van een kapitaalge-
bouw alleszins verantwoord vindt
Het stelt de raad dus voor als volgt
le besluiten:
a. in beginsel over te gaan tot de
bouw van een niev ve schouwburg op
een daartoe aan te wijzen plaats op
het Schuttersveld; b. een crediet te
verlenen van 15.000 voor het ont
werpen van ex schetsplan door het
architectenbureau Postma te Gorssel.
De kop, die op de affiches de Lei-
denaar ernstig aanziet is het vastbe
raden gelaat van de held Heracles.
Deze krachtige figuur uit de Griekse
Mythologie, die zelfs spieren genoeg
had om de wereldbol van Atlas te
torsen, maakt melding van de fees
ten die de studenten bij hun lus
trum en bij het 380-jarig bestaan van
de universiteit zullen vieren. De kop
van deze poteling is tevens het sym
bool van de zware werkzaamheden,
die de studenten, bij de op bouw van
de Griekse markt op het Pieterskerk
hof menige zweetdruppel doen ver
gieten. Deze markt wordt geheel op
gebouwd uit stalen buizen, die op ver
nuftige wijze aan elkaar geklonken
worden.
Als katten klimmen de lievelingen
van de Alma mater in de ingewik
kelde meccano-constructie, die straks
de daken van de Griekse stulpen
moet steunen. 6 Juni a.s. zal in de
Pieterskerk de openingsplechtigheid
voor deze lustrumfeesten worden ge
houden. De rector-magnificus van de
universiteit, prof. dr. J. N. Bakhuizen
van den Brink zal het woord voeren.
Op de foto ziet u hoe de studenten
de wetten van de zwaartekracht met
voeten treden.
Pater v .d. Borne O.FJVI. over
St. Franciscus.
Een volle zaal in de Harmonie was
gisteravond het antwoord van de le-
Praatavond van de
werkmeesters
Een vorige vergadering al had de
katholieke werkmeesters de overtui
ging gegeven, dat met praten de le
den en ook het bestuur elkaar dicht
kunnen benaderen. Een babbeltje na
waarbij toch ook diep ingrijpende
próblemen werden aangesneden
bleek een heilzaam verloop te heb
ben.
Daarom besloot het bestuur van de
bond eens een praatavond te beleg
gen. Gisteren waren zij in een zaal
van „De Kleine Burcht" verenigd
voor het stellen van vragen, die door
COÖPERATIE „ONS DOEL"
VIJFTIG JAAR.
De Coöperatie „Ons Doel" bestond
vorige week vijftig jaar. In tegen
stelling met de gewoonte om van dit
jubileum een groot feest te maken,
hadden commissarissen en bestuur
besloten om in dit gouden jubileum
nu eens uitsluitend de huisvrouwen
zij toch immers zijn de grootste
verbruiksters te doen delen.
En zo kon het gebeuren, dat gis
teravond ruim 300 dames in het ge
bouw Prediker vrolijk feest hebben
gevierd. De wnd. voorzitter, de heer
W. B. van Bemmel, heette allen har
telijk welkom en zette in het kort de
betekenis van de coöperatieve ge
dachte: „niet om het gewin, maar
om het gezin", uiteen.
Ook sprak de heer D. G. Geurtsen,
die namens de directie van de Ned.
Verbruikscoöperatie uit Rotterdam,
gelukwensen overbracht.
De avond, die verder een aange
naam verloop had, werd afgewisseld
met een filmvertoning, waarvoor de
Ned. Handelskamer enkele interes
sante, deels ook humoristische films
beschikbaar had gesteld en het op
treden van Nicholls, die zich niet
alleen als clown, doch ook als gooche
laar, telepaath, accordeonnist en con
ferencier ontpopte. Creaties, waarin
hij een groot succes oogstte.
het lid van het hoofdbestuur, de heer
Kee, werden beantwoord. Zeer uit
voerig, tot grote tevredenheid van
de aanwezigen.
Met overtuiging kon de waarne-
mend-voox-zitter, de heer Van Hees,
de heer Kee bedanken. Aan het slot
van de avond dankte de heer Kee
de aanwezigen voor de wijze, waarop
zij van deze avond een succes had
den gemaakt. Een greep uit de vra
gen:
Het medeleven in het week der or
ganisaties; vacantieregelingen; pen
sioenregelingen in diverse bedrijfs
takken; veilxgheidsmaatregelen in de
fabrieken; de verhoudingen tussen
werkgever en werkmeester en tussen
werkmeester en werknemer.
den op de uitnodiging van het be
stuur van de derde orde communiteit
om te luisteren en te zien naar wat
pater lector dr. Fidentius v. d. Bor
ne O.F.M. over St. Franciscus te ver
tellen en te tonen had.
Het waren niet alléén de leden
van de derde orde die het prachtige
betoog van pater v. d. Borne volgden,
ook vele andere belangstellenden
hadden aan de vriendelijke uitnodi
ging van het bestuur gevolg gege
ven.
Pater v. d. Borne vertelde aan de
hand van prachtige foto's, van Assisië
en wijde omgeving, die als lichtbeel
den werden geprojecteerd, van het
boeiende leven van deze heilige.
Vóór de pauze over Franciscus de
hersteller van de Kerk, -die in de
eerste tijd de woorden van Christus
letterlijk nam en aan het herstel van
een kerkje al zijn werkkracht bij
droeg.
Later begon Franciscus met da her-
stelwerzaamheden aan de gehele
kerk van Christus.
Na de pauze slaagde de spreker er
in met talloze afbeeldingen van de
heilige de figuur van Franciscus zo
dicht mogelijk te benaderen.
De spreker oogstte een dankbare
bijval van alle aanwezigen.
Géén gratie.
De griffie van het Kantongerecht
te Leiden heeft al heel wat te stel
len gehad met de burgers, die meen
den van een boete te zijn verlost. Dit
naar aanleiding van de bevrijdings
gratie. Om teleurstellingen te voor
komen, maken wij hierbij bekend,
dat reeds betaalde boetes niet meer
in de zak van de veroordeelden zul
len terugvloeien.
Ook in de gevallen waar de ver
dachte tot een schikking heeft be
sloten moet het boetegeld als verlo
ren worden beschouwd.
Alléén overtredingen die vóór 1
Febrxxari hebben plaats gevonden en
waarop vóór 5 Mei veroordeling is
gevolgd, zijn geheel of gedeeltelijk
kwijtgescholden.
SPIEKER.
Marktberichten
LEEUWARDEN, 27 Mei. Kaas.
Gouda volvet ƒ1.851.86, Edammer
40-f- 1.711.72, Broodkaas 40-f
1.731.74. Stemming redelijk.
Gevraagd plaatwerker,
een aank. of leerling elec-
tricien, een montexxr en
hulpmonteur centr. ver
warming bii Bern. Schulte
Centr. verwarming. Voor
hout. 6293
<S* Losse crème kopjes m.
oor 29 ct. Porseleinen thee
potten 1,49 en ƒ1,98. Por
seleinen koffiepotten grote
maat ƒ1,98. Sauskom ƒ1.49.
Botervloot 1,49. Melk
kannetjes 69 ct. enz., enz.
I.V.A., Haarlemmerstr. 48;
Nova. Noordeinde 43, Lei
den. 5938
Sarolea motors, 200 cc.
tweetakt met telesc. voor
vork achtervering, km-tel-
ler en buddi. De goedkoop
ste 200 cc. motor 1270,
compleet, Dolf v. d. Lin
den, Nieuwstraat 40, Telef.
21077. Zie etalage.
Wegens vertrek Erres
radio, pracht toestel, spot-
prns 75.sleestofzuiger
220 Volt, compleet 25.
Hoef straat 1 (bij Doeza
straat). 5946
Biedt zich aan voor de
maand Jxxni in gezin of
iets dergelijks R.K. hxxis-
houdkundige, 20 j. extern.
Brieven onder no. 5936
bureau van dit blad.
