Sow jet-Unie met een nieuw
ontwapeningsvoorstel
Een nieuw geluid
De Amerikaanse Sabres
haalden drie Mig's neer
IJsheilip zijn op tijd
2)e QeidteQowïcvrü
WOENSDAG 11 MEI 1955
46ste JAARGANG No. 13496
Directeur: C. M. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
in het
ontwapeningsdeuntje 1
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p. mnd., f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advertenties/15 ct. p. m.m. Tefeloontjes f 1.50
Bewapeningsvermindering in
twee phasen
Internationale controle, zoals 't Westen wil
Grote gezinnen
en woningbouw
UET IS ALWEER ENIGE TIJD
geleden, dat er door de Kies
kring Leiden van de K.V.P. een ver
gadering werd belegd, waarin voor
burgemeester, wethouders en raads
leden gesproken werd over een zo
effectief mogelijke bestrijding van
de woningnood. Voor dit gezelschap
sprak toen de heer A. Derenberg, ge
deputeerde voor Zuid Holland, die
in Gedeputeerde Staten met het wo
ningvraagstuk is belast.
Ons blad heeft toen een uitvoerige
bespreking aan die rede gewijd, maar
wegens de belangrijke zaken, welke
de heer Derenberg daar heeft gepo
neerd is het goed daarop nog eens
terug te komen om deze opnieuw on
der de aandacht van de betrokken
gemeentebesturen te brengen.
Het is immers zo, dat de bestrij
ding van de woningnood niet ge
schiedt door de minister van Volks
huisvesting en Wederopbouw, maar
tenslotte door de gemeenten zelf. De
minister neemt maatregelen om een
zo groot mogelijk aantal woningen
te doen bouwen in het gehele land
en tracht daarvoor de voorwaarden
te scheppen, maar hij is daarbij af
hankelijk van de bouwcapaciteit én
van het verwerkelijken van het
bouwschema door de gemeenten. Wij
hebben te dezer plaatse al eens meer
erop gewezen van hoe groot belang
de planning door de gemeente is én
het tijdig indienen van deze plannen
bij de provincie.
De regeringsplannen over een
drietal jaren, namelijk van 1954 tot
en met 1956, voorzien in een aantal
van 195.000 woningen. Dit aantal
wordt over de provincies verdeeld
en nu gaat het niet over de wijze
van deze verdeling of over de vraag
of een of andere provincie op wel
ke grond dan ook een hogere toe
wijzing zou moeten krijgen. Ook de
verdeling van het provinciale con
tingent over de gemeenten, blijft hier
buiten bespreking. Het gaat er hier
om hoe de gemeenten het hun toege
wezen contingent verwerken.
IJIERMEE KOMT HET VRAAG-
STUK van woningen voor grote
gezinnen in het geding. Daarop juist
heeft de gedeputeerde in zijn Leidse
rede gewezen. Hij heeft er namelijk
op gewezen hoe men kan komen tot
het bouwen van woningen voor gro
te gezinnen, zonder dat deze wonin
gen zulk een huurprijs moeten op
brengen, dat zij daardoor voor die
zelfde grote gezinnen onbetaalbaar
en daardoor onbewoonbaar worden.
Men dient er name1 ijk in de ge
meenten vanuit te gaan, dat een uit
breidingsplan in overeenstemming is
met de behoeften van de gemeente.
Het gaat niet aan alleen maar mid-;
denstandswoningen te bouwen, er
moeten ook woningen komen voor
industrie- en landarbeiders. Daarom
is er nodig een goede differentiatie
in de woningbouw, een differentia
tie, die de bouw van woningen mo
gelijk maakt voor arbeiders, voor
middenstanders, maar ook voor gro
te gezinnen die de huren voor die
woningen moeten kunnen opbren
gen. En dat kan alleen als men bij
een differentiatie in de woningbouw
ook een differentiatie maakt in dé
grondprijzen.
Voor iedere duizend gulden van de
grondprijs wordt, als h'et huis een
maal is gebouwd, de weekhuur veer
tig cent hoger en omdat de huren
voor veel mensen toch al zeer hoog
zijn. is het heel belangrijk of de
grondkosten 2000 of 4000 bedra
gen.
De mogelijkheid tot een differen
tiatie in de grondprijzen is bijvoor
beeld geschapen in het plan Pen-
drecht in Rotterdam, dat niet alleen
een prachtige verscheidenheid van
woningblokken door afwisselende
hoog- en laagbouw vertoont, maar
waar men tevens de mogelijkheid
heeft de grondkosten zo te verdelen,
dat deze in hetzelfde blok voor de
grote-gezinswoningen lager kunnen
worden gehouden dan voor de overi
ge woningen.
Men kan dat bereiken door een
verdeling van de grondprijs, welke
in haar verschil weer een gevolg kan
zijn van de wijze van straten-aanleg,
waardoor de straatbelasting voor de
grote-gezinswoningen lager wordt.
Zo zijn er meer aspecten, die in het
belastingvlak liggen en invloed op
de huren kunnen uitoefenen. De
grondbelasting kan bijvoorbeeld
hierbij een rol spelen.
Het belangrijkste is echter de goe
de opzet van een plan, een plan dat
afwisseling vertoont, omdat juist die
afwisseling de mogelijkheid geeft tot
een verdeling van kosten, waarbij
men financiële moeilijkheden kan
ondervangen en kleine beurzen en
grote gezinnen tegemoet kan komen.
Nu kan men natuurlijk tegenwer
pen, dat de mindere lasten voor die
grote gezinnen dan toch worden ver
haald op de beter gesitueerden, die
in hetzelfde plan wonen. In zekere
zin is dat waar, maar niet geheel.
Want zij krijgen er ook iets voor te
rug, namelijk een meer gedifferenti-
De Sowjet-Unie heeft in de sub-commissie van de ontwapeningscommissie
der Verenigde Naties, welke te Londen vergadert, nieuwe ontwapenings
voorstellen voor atoomwapens en andere wapens gedaan.
Volgens dit nieuwe plan zou de Algemene Vergadering der Verenigde
Naties „de aanbeveling doen", dat „iedere vorm van oorlogspropaganda"
veroordeeld zou worden en dat men zou afzien van het „dreigen met ge
weld" en dat voorts de territoriale integriteit en politieke onafhankelijkheid
van iedere staat geëerbiedigd zou worden.
Wat de ontwapening betreft, stelt de Sowjet Unie voor:
1. Een volledig verbod van het gebruik en de productie van kernwapens
en andere wapens voor massa-vernietiging;
2. Een „aanzienlijke vermindering" wat betreft de strijdkrachten en de
wapens van hét conventionele type;
3. De oprichting van een internationaal orgaan voor toezicht.
ligheidsraad aanbevelingen doet be
treffende het waarschuwen en straf
fen van overtreders van de conven
tie. De inspecteurs zullen te allen
tijde tot alle controle-objecten toe
gang hebben, voor zover dit valt
binnen hun bevoegdheden.
Tenslotte wordt in het Sovjet-
voorstel gezegd, dat het „wenselijk"
is de strijdkrachten en de bewape
ning verder te verminderen tot een
peil „noodzakelijk voor de binnen
landse veiligheid en voor het nako
men van de verplichtingen op grond
van het Handvest der V. N.'h De
kwestie van de vertegenwoordiging
van China in de Veiligheidsraad moet,
volgens het voorstel, tezamen met de
Chinese volksrepubliek bestudeerd
worden.
UITVOERING IN TWEE STADIA.
De conventie moet in twee phasen,
die de jaren 1956 en 1957 omvatten,
worden uitgevoerd. In het eerste sta
dium moeten de aangesloten staten
beloven, dat zij hun strijdkrachten
en bewapening, met inbegrip van
atoomwapens, niet boven het peil van
31 December 1954 zullen verhogen.
De V. S., Rusland en China zullen
één tot anderhalf millioen man op de
been mogen hebben, terwijl voor
Engeland en Frankrijk het toegesta
ne aantal 650.000 zal zijn. Gedurende
1956 moeten genoemde vijf landen
de omvang van hun strijdkrachten
met de helft van het aantal militai
ren, dat zij boven de genoemde
maxima onder de wapenen hebben,
verminderen.
In de eerste helft van 1956 moet
een wereldconferentie inzake ontwa
pening worden bijeengeroepen.
In de eerste phase van de ontwape
ning moeten proeven met atoom- en
waterstofbommen worden gestaakt.
Een internationale commissie moet
aan de Veiligheidsraad en de Alge
mene Vergadering der V. N. rapport
uitbrengen over de naleving hiervan.
Volgens de Russische ontwerp-re-
solutie moeten alle staten, voordat
een overeenkomst inzake het verbod
van kernwapens van kracht wordt,
„een plechtige belofte" afleggen, dat
zij dergelijke wapens niet zullen ge
bruiken.
In 1956 moeten landen, die mili
taire lucht- of vlootbases op het ge
bied van andere landen hebben, deze
opruimen.
Zo wordt bijv. ook voorgesteld, dat
de vier mogendheden hun „bezet
tingstroepen" uit Duitsland terug
trekken „met uitzondering van strikt
beperkte contingenten, welke tijde
lijk op Duits grondgebied gelaten
zouden worden tot het bereiken van
een overeenkomst over een volledige
terugtrekking". Deze „strikt gelimi
teerde politie-strijdkrachten" zouden
volgens het Sovjet-voorstel in Oost
en West-Duitsland onder een vier-
mogendhedencontrole moeten staan.
CONTROLE OP DE NALEVING.
Wat de controle op de naleving
van de bepalingen der ontwapenings
conventie 'betreft, stellen de Russen
de oprichting van een internationale
commissie voor, die in de eerste
phase in alle betrokken landen, op
basis van wederkerigheid, controle
posten in de grote havens, spoorweg
centra en op wegen en vliegvelden
instelt ten einde er voor te zorgen,
dat er „geen gevaarlijke concentra
ties van land-, lucht- of vlootstrijd-
krachten" voor „plotselinge aanval
len" op een ander land kunnen ko
men.
Het controle-orgaan zal het recht
hebben van de staten de noodzake
lijke bewijzen te vragen, dat er maat
regelen worden getroffen ter ver
mindering van de omvang van de
strijdkrachten en de bewapening. Ook
zal het orgaan toegang hebben tot de
gegevens betreffende de militaire
begrotingen.
In de tweede phase 1957 moe
ten de vijf genoemde grote mogend
heden haar troepensterkte verder
verminderen tot het toegestane maxi
mum. Voorts moet de productie van
kernwapens worden gestaakt en de
militaire uitgaven moeten worden
ingekrompen.
Volgens het Russische voorstel
krijgt het internationale controle-or
gaan in dit stadium het recht „toe
zicht uit te oefenen op permanente
basis ten einde de tenuitvoerlegging
van de conventie door alle staten te
waarborgen".
Voor de inspectie zal op interna
tionale basis gekozen personeel wor
den aangeworven. Voorgesteld wordt
dat het controle-orgaan bij de Vei-
Volgens gewoonlijk welingelichte
kringen te Parijs schijnt in het nieu
we Sovjet-ontwapeningsvoorstel op
het eerste gezicht rekening tc zijn
gehouden met enkele voorstellen, die
Westelijke afgevaardigden in het
raam van het Frans-Britse plan van
vorig jaar Juni hebben gedaan. Het
Sovjet-plan bevat echter ook nieuwe
suggesties. Enige hiervan, zoals de
voorstellen inzake de ontruiming van
Duitsland, vallen, volgens genoemde
kringen evenwel ver buiten het
werkterrein van de ontwapenings
commissie.
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van buitenlandse zaken
liet zich in dezelfde zin uit. Hij was
van oordeel, dat het Sovjet-voorstel
nieuwe punten bevat, welke terdege
moeten worden bestudeerd. Dit gold
in het bijzonder voor de kwestie van
de controle op de naleving van een
ontwapeningsconventie.
Sterke rode luchtmacht
bij Formosa
Communistisch China bouwt tegen
over Formosa zo'n sterke luchtmacht
op, dat het machtsevenwicht in de
lucht daar in de eerstkomende weken
verstoord kan worden ten nadele
van Amerika. Dit zal vermoedelijk
nodig zijn voor een succesvolle com
munistisch invasie van Formosa.
De Amerikaanse minister Dulles
zou dit gisteren gezegd hebben op de
bijeenkomst van de Navo-minister in
Parijs. Verder zou Dulles verklaard
zan" fatak daat (tij. de tBiit&e Aiatine
Incident aan de
Koreaanse grens
Sabre-straaljagers van de Ameri
kaanse luchtmacht hebben gisteren
boven N.-Korea 2 MIG's en een der
de waarschijnlijk vernietigd. Aan het
gevecht ging boven internationaal
zeegebied voor de N.-Koreaanse kust
een overval vooraf van 12 tot 16
MIG's op een Amerikaans verken
nersvliegtuig. Deze machine werd
beschermd door acht Sabres die on
middellijk de vluchtende MIG's ach
tervolgden en het vuur openden.
Alle Sabres zijn veilig op hun bases
teruggekeerd.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken zegt in een com
muniqué dat het gevecht met de
MIG's boven Noord-Korea in over
eenstemming is met het beginsel van
het zogenaamde „lopende gevecht"
waarbij het mogelijk is dat Ameri
kaanse vliegtuigen boven gebied ko
men dat normaal buiten hun opera
tieterrein valt. Radio-Peking sprak
reeds van een „ernstige militaire
provocatie" en zei dat de „Ameri
kaanse autoriteiten de volledige ver
antwoordelijkheid moeten dragen
voor alle ernstige gevolgen die er uit
voortkomen".
De communistische straaljagers be
gonnen de aanval boven de Gele Zee,
ongeveer 80 kilometer ten Zuid-Wes-
hebben, dat Amerika niet zal blijven
toezien als de Chinese communisten
Quenmoy en Matsoe aanvallen in een
gecombineerde aanval op Formosa
zelf. Hij legde er echter de nadruk op,
dat Amerika niet bij verdrag gebon
den is de eilanden te beschermen en
geen plannen heeft zelf tot een aan
val over te gaan.
ten van de monding van de rivier de
Jaloe, die de grens vormt tussen
Noord-Korea en communistisch-Chi-
na. Radio-Peking beweert dat de F-
Fabres boven Mandsjoerije vlo
gen. Toen de MIG's naar het verken
ningsvliegtuig doken en enkele sal
vo's uit hun mitrailleurs losten gin
gen de acht Sabres onmiddellijk tot
de tegenaanval over. Maar de MIG's
ontweken het gevecht en vluchtten
naar het Oosten, naar hun bases in
Noord-Korea. De Sabres hoeveel
is niet meegedeeld achtervolgden
de MIG's boven communistisch ge
bied en sloten de MIG's in. Twee
communistische straaljagrs werden
na een korte schermutseling neerge
schoten. Hun piloten konden zich
met de parachute in veiligheid bren
gen. De derde machine dook vrijwel
loodrecht omlaag en liet een zware
rookpluim uit de staart achter;
I Dit is een afbeelding van het schip
„De Zon", een schilderij,, dat
vice-admiraal A. de Booy bij zijn a.s.
bezoek aan Portsmouth namens de
I Koninklijke Marine aan de Britse
Royal Navy zal aanbieden admi
raal Sir George Creasy zal het in ont
vangst nemen als dank voor de ge
noten gastvrijheid tijdens de afge
lopen oorlog.
(„Foto A. Dingjan").
Het K.N.M.I. deelt mede:
De belangrijkste verandering in de
weerstoestand betreft wel de alge
mene temperatuurdaling, die sinds
Maandag is opgetreden.
Bovendien had het weer een wis
selend karakter, zodat het fraaie
voorjaarsweer voorlopig van de baan
is. Oorzaak van deze weersontwikke
ling is een depressie bij de Noorse
kust, die aan dc Westflank koude
arctische lucht naar de Noordzee
drijft.
De Poollucht start bij Spitsbergen
met temperaturen van ongeveer twee
graden onder nul, passeert Jan Mayen
met temperaturen om het vriespunt
en bereikt de Noordzee met tempe
raturen van ongeveer drie graden. Op
haar weg over de Noordzee wordt
zij vervolgens aangewarmd tot om
streeks 7 graden bij de Nederlandse
kust.
De voorste begrenzing van de zeer
koude lucht drong Dinsdagavond ons
land binnen, waarmee do wind uit
de Zuidwesthoek naar Noordelijke
richtingen draaide. Een en ander ging
met buien gepaard, waarvan sommi
ge met onweer of hagel vergezeld
gingen.
De komende dagen blijft het weer
onder invloed staan van de Noord
westelijke stroom van arctische
lucht. Slechts worden dc temperatu
ren nog iets lager en het is niet uit
gesloten, dat lichte nachtvorst zal
gaan optreden.
De IJsheiligen zijn dus wel pre
cies op tijd gekomen.
Clude vijanden andenieuw vaan veieniyd
weer
(Geldig van Woensdagavond
tot Donderdagavond. Opgemaakt
j te 10 uur).
NACHTVORST.
Vannacht weinig wind en op
vele plaatsen nachtvorst. Mor-
gen overdag droog en zonnig
weer met dezelfde temperaturen
als vandaag of iets hogere. Zwak-
ke tot matige wind uit Westelijke
richtingen.
eerde wijk waar zij wonen, een wijk,
die niet alleen bestaat uit kazerne
woningen van zoveel blokken, maar
waar door afwisselende bouw het
prettiger wonen zal zijn.
En overigens is het „Draagt elkan
ders lasten" nimmer zo van toepas
sing geweest als juist in de woning
bouw.
12 Mei zon op 4.54, onder 20.23 min
maan op 0.30, onder 8.58 min.
j Hoogwaterstanden
Te Katwijk en Noordwijk is het op
de volgende uren hoog water
Donderdag 12 Mei voorm. 6.30 uur;
nam. 18.45 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
De Duitse afgevaardigde, generaal Hans Speidel (links), wordt hier door de geallieerde opperbevelhebber, gene
raal Alfred M. Grünther (midden), voorgesteld aan de Franse brigade-generaal Henri Lehr. Generaal Speidel
is kortgeleden in het hoofdkwartier van de SHAPE in Rocquencourt aangekomen om daar zijn land te ver
tegenwoordigen.
max.
weer
temp.
STOCKHOLM
onbewolkt
13 C.
OSLO
zwaar bew.
13
KOPENHAGEN
half bew.
11
AMSTERDAM
half bew.
15
LONDEN
half bew.
16
LUXEMBURG
zwaar bew.
13
PARIJS
geheel bew.
19
BORDEAUX
zwaar bew.
18
GRENOBLE
zwaar bew.
20
NICE
zwaar bew.
21
GENEVE
zwaar bew.
21
ZURICH
geheel bew.
19
LOCARNO
zwaar bew.
23
BERLIJN
regen
18
FRANKFORT
zwaar bew.
16
MüNCHEN
zwaar bew.
21
WENEN
zwaar bew.
25
INNSBRUCK
zwaar bew.
25
ROME
onbewolkt
25
MALLORCA
licht bew.
Korreltje
Jaren weten meer dan boeken.
