Hoogtepunten uit
het K.R.O. - programma
Rechts gaat voor"
ook op linker weghelft
9i>cy,6WLaay
DE
STENEN
SPREKEN
Moederdag
JVxicvl het ideate Bed Rijdende kachel
ZATERDAG 7 MEI 1955
DE LEIDSE COURANT
VIERDE BLAD - PAGINA 1
Beslissing van Hoge Raad
Wij kennen allen de regel „rechts
gaat voor". Hoe eenvoudig deze re
gel ook lijkt, in de praktijk heeft hij
tot moeilijkheden aanleiding gegeven
Onder de werking van de vroegere
Wegen verkeersregel heeft de Hoge
Raad de leer gehuldigd, dat men
voor degene, die voorrang heeft, het
weggedeelte, dat tot ieder der krui
sende wegen behoort, in zijn geheel
moet vrijlaten. Rijdt het voorrang
hebbende verkeer aan de linkerzijde
van de weg terecht of ten onrech
te, dat doet er niet toe dan dient
degene, die voorrang moet verlenen,
dus vóór het kruispunt te stoppen.
Hij moet m.a.w. de gehele wegbreed-
te vrijlaten voor het voorrang heb
bende verkeer.
Geldt deze leer nu nog onder wer
king van het nieuwe Verkeersregle
ment? Op een kruispunt van soort
gelijke wegen had een van links ko
mende automobilist geen voorrang
gegeven aan een van rechts komen
de auto. Hij werd door de kanton
rechter veroordeeld tot een geldboe
te. In hoger beroep werd dit vonnis
door de rechtbank bevestigd. De au
tomobilist wendde zich tenslotte tot
de Hoge Raad. Hij betoogde, dat hij
slechts voor het verkeer, dat voor
hem van rechts kwam, voorrang'
behoefde te verlenen, zolang dit zich
op de daarvoor bestemde rechterweg-
helft bevindt. De van rechts komende
auto bevond zich ten dele op de lin
ker weghelft en dus behoefde de van
links komende automobilist z.i. geen
voorrang te verlenen. De veroordeel
de automobilist stelde zich op het
standpunt, dat hij halverwege het
kruispunt had mogen oprijden. Zijn
betoog kwam dus hierop neer, dat 't
voldoende is genoeg ruimte te laten
voor het voorrang hebbende verkeer,
mits dit zelf de verkeersregels, met
name die om rechts houden, in acht
neemt.
De Advocaat-Generaal was van
mening, dat de woorden van de nieu
we Verkeersreglementen op zichzelf
vengoed het standpunt van de auto
mobilist toelaten als de oude leer
van de Hoge Raad. Voor de beant
woording van de vraag, welke uit
legging zal moeten worden aanvaard,
stond aldus de Adv. Gen. prac-
tisch slechts één aanwijzing ter be
schikking, n.l. de' veronderstelling,
dat de wetgever die regel gewild zal
hebben, welke een tegelijk veilig en
vlot verkeer dient.Volgens de Adv.
Gen. heeft de vroegere opvatting van
de Hoge Raad de volgende bezwaren.
Wil degene, die een rechter zijweg
nadert de daarbij aanvaarde regel in
zijn strengheid naleven, dan zal hij
bij het naderen van de hoek uiterst
langzaam moeten rijden teneinde bij
het zien van het andere verkeer nog
buiten het kruisingsvlak te kunnen
blijven. In het bijzonder in een be
bouwde kom met druk verkeer, vele
kruisingen en beperkt uitzicht moet
dit tot grote stroefheid bij het ver
keer leiden. Het verkeer zal telkens
genoodzaakt zijn bijna stil te houden.
Bij de door de automobilist verde
digde opvatting zou daarentegen 'n
geringe vermindering van snelheid
voldoende zijn.
De Adv. Gen. erkende, dat het ver
keer van rechts geldige redenen kan
hebben om niet rechts te houden,
maar hij voegde hieraan töe, dat dit
zich slechts in de vorm van over
macht kan voordoen. In dit verband
wees hij op het voor inhalende weg
gebruikers bestaande verbod om vóór
of op een wegkruising op het weg
gedeelte te komen, dat bestemd is
voor het verkeer uit de tegenover
gestelde richting. Voor het geval, dat
het verkeer van rechts gedwongen is
links te houden, maakte de Adv. Gen.
onderscheid al naar gelang dit al of
niet voor het verkeer van links
zichtbaar is. Is het zichtbaar, dan
verandert vanzelf de inhoud van de
plicht om de doorgang vrij te hou
den. In dat geval zal dat gedeelte van
't kruispunt vrijgelaten moeten wor
den, dat voor het van rechts komen
de verkeer toegankelijk is.
Is de voor het verkeer van rechts
bestaande belemmering niet zicht
baar, dan volgt daaruit, aldus de
Adv. Gen. voor dit verkeer toch
wel een uiterst dringende plicht om
bij het naderen van een hoek een
zeer nadrukkelijk geluidssignaal te
geven en volgt daaruit weer een bij
zondere plicht tot voorzichtigheid
van het van links komende verkeer.
Neemt het van links komende ver
keer deze voorzichtigheid niet in acht
dan zal het volgens de Adv. Gen. ge
straft kunnen worden wegens over
treding van art. 25 van de Wegenver
keerswet, luidende: Het is verboden
zich op een weg zodanig te gedragen,
dat de vrijheid van het verkeer zon
der noodzaak wordt belemmerd of
de veiligheid op de weg in gevaar
wordt gebracht of redelijkerwijze is
aan te neihen, dat de veiligheid op de
weg in gevaar kan worden gebracht.
Dit artikel kunnen wij beschouwen
stok, waarmee iedere weg
gebruiker geslagen kan worden, in
dien hij zich niet juist gedraagt zon
der een bepaalde verkeersregel te
overtreden.
De Adv. Gen. gaat dus uit van de
stelling, dat het van links komende
verkeer geen voorrang behoeft te
verlenen aan het van rechts komen
de verkeer, dat de linkerweghelft
berijdt. Op deze regel wordt echter
een uitzondering gemaakt ten be
hoeve van het van rechts komende
verkeer, dat door overmacht gedwon
gen is links te rijden, doch alleen,
indien de belemmering voor
links komende verkeer zichtbaar is.
Ook in dat geval zou het van links
komende verkeer dus gestraft kun
nen worden wegens overtreding van
het voorschrift „rechts ^aat voor".
Indien het van links komende ver
keer de belemmering niet kan zien,
zou zijn eventuele strafbaarheid in
het onzekere liggen. Indien dit ver
keer onvoorzichtig is geweest, zou
het alleen met de stok van art. 25
geslagen kunnen worden. Of dit arti
kel overtreden is, zou in de gedach-
tengang van de Adv. Gen. van de
omstandigheden moeten afhangen.
Oude leer gehandhaafd.
De Hoge Raad was het echter niet
>ns met de door de Adv.-Gen. ont
wikkelde theorie. De Hoge Raad
handhaafde zijn oude leer. Hij over
woog, dat er geen grond bestaat voor
de veronderstelling, als zou het We
genverkeersreglement zijn afgewe
ken van het vroeger geldende stelsel,
hetwelk de weggebruiker noopt re
kening te houden met de mogelijk
heid, dat een van rechts komend
voertuig zich voortbeweegt op de lin
ker helft van dezelfde rijbaan. De
Hoge Raad voegde hier aan toe, dat
een zodanige gedraging van het van
rechts komende verkeer niet onder
alle omstandigheden een ongeoor
loofde wijze van rijden behoeft op te
leveren.
De consequentie van deze beslis
sing is, dat iemand, die halverwege
het kruispunt oprijdt, altijd voor
eigen risico handelt. Bij een aanrij
ding met het van rechts komende
verkeer zal hij steeds strafbaar zijn,
ook al mocht dit verkeer zelf even
min vrij uit gaan. De leer van de
Hoge Raad dwingt tot langzaam en
voorzichtig rijden en is reeds daar
om zeker toe te juichen. In het alge-
We voelen ons by deze moeiiyke
opgave verplicht om er by te ver
tellen, dat deze landeiyke huisjes
aan de Oosteiyke stadsrand zUn te
vinden.
In het midden van een nieuwe
buurt. De slootjes langs deze hui
zen *yn nog niet zo lang geleden
onderwerp van bespreking geweest
in de Leidse gemeenteraad.
De vorige week
De foto stelde voor het landehjke
brugje over de Witte Singel by het
Paterstraatje.
Na loting werd de waardebon van
vijf gulden toegewezen aan
C. Krom,
Jacob Catslaan 49, Leiden.
Wat U moet doen
Adresseer een kaart, brief of
briefje aan de puzzle-redactie van
de Leidse Courant, Papengracht 32,
Leiden.
Schryf onder het motto: „De ste
nen spreken".
De foto stelt voor
De inzendingen worden ingewacht
tot en met Donderdag aanstaande.
Onder de goede oplossers wordt een
waardebon van vyf gulden verloot.
Klasientje uit de polder
en Kittie uit de stad,
klein Jaap je van de schippersaak,
wie je ook noemt, 't is altijd
raak
zijn allemaal op pad.
En als je vraagt waar ga je heen,
dan antwoordt er niet één,
niet één.
Ze fluist'ren hier, ze fluist'ren daar,
leggen hun centjes by elkaar,
één blijft er voor een winkel staan,
een ander zie je binnengaan,
Klasien is in de wei bij 't paard,
het duurt een hele poos.
Klein Jaap je zoekt iets langs de
vaart
en Kittie draagt een doos.
En niemand die het weten mag
voor Zondag. Dan is 't moederdag.
Dan komen ze de kamer in
met bloemen in hun hand.
't Is feest in ieder huisgezin,
't is feest in 't hele land.
MIES BOUHUYS.
TH. J. VAN DER HEIJDEN,
rechtskundige
Hoge Rijndijk 103a. Leiden,
telefoon 23405
Pacht-, rechtszaken en incasso's.
RECHTZAKEN
HOGE WINSTEN BIJ VERKOOP
BOERENBEDRIJF.
De Economische Kamer van het
Amsterdamse Gerechtshof heeft in
hoger beroep de zaken behandeld te
gen de 29-jarige veehouder R. C. M.
T. en de 67-jarige bouwondernemer
P. d. P., die enkele jaren geleden be
trokken waren bij een hun ten
laste gelegde gecompliceerde spe
culatieve transactie met een land
bouwbedrijf in de Vechtstreek, waar
bij zij zeer hoge winsten zouden heb
ben gemaakt.
De politierechter had hun hande
lingen in strijd met het vervreem-
dingsbesluit onroerende goederen en/
of prijsvormingsbeleid '41 gekwalifi
ceerd en hen deswege veroordeeld tot
geldboeten van resp. 1500 en 600 gul.
den.
De procureur-generaal vroeg ver
nietiging van de vonnissen, maar re-
quireerde overigens op andere over
wegingen aan verdachten geldboeten
van resp. 500 en 1000 gulden op te
leggen.
De oorspronkelijke eigenaar ver
kreeg een „claim" op de rijks
premie wegens zogenaamde „her-
bouwplicht". Ca. 1 jaar later ver
kocht T. het bedrijf met de claim aan
enkele buowondernemers, o.w. ver
dachte P., die het huis liet bouwen en
daarna de grond daaromheen apart
verkocht aan een derde.
Door deze verkopen zouden P. en
T. te hoge winsten hebben gemaakt
en in strijd hebben gehandeld met de
in de aanhef genoemde besluiten.
De met name voor de „claim" in
rekening gebrachte bedragen, die bij
de behandeling voor de Utrechtse
economische politierechter niet ter
sprake zijn geweest, bewogen de pro-
cureur-genaral tot de motivering
van zyn nieuwe eisen.
De verdachten hadden zich niet
door rechtskundige raadslieden laten
bijstaan.
meen wordt er in de bebouwde kom
men eerder te hard dan te langzaam
gereden. Voor een te grote stroef
heid van het verkeer behoeven wij
heus geen vrees te koesteren.
Mr. C. A. BARON BENTINCK.
Wereldkindsheiddag.
In verband met de Wereldkinds
heiddag, een door de Paus ingestelde
dag ter stimulering van de missie-
ijver onder de kinderen, zendt de
K.R.O. op Zaterdag 14 Mei a.s. een
plechtige Hoogmis uit. Deze Hoog
mis wordt opgedragen in de paro
chiekerk van het Allerheiligst Hart
van Jezus te 's Gravenhage door mrg.
H. J. J. Hussen, Nationaal Direc
teur van de Pauselijke Missiegenoot
schappen. De wisselende gezangen
worden gezongen door de kinderen
van parochiële scholen.
In het programma van „De Wig
wam" van die middag is een „ronde
tafelgesprek opgenomen, waarin
Prof. Bours antwoordt geeft op de
vragen van kinderen over de missie.
„Pim Kikstra" favoriet.
De K.R.O.-rubriek „Het Radio
prentenboek" begint Zondag 8 Mei
5 minuten vroeger dan gewoonlijk,
omdat in deze laatste uitzending van
het Prentenboek in dit seizoen de
uitslag bekend gemaakt wordt van
een tekenwedstrijd. In de uitzending
van 10 April was aan de jonge
luisteraars gevraagd om op te geven,
welke van de drie verhalen over Pim
Kikstra zij het mooiste hadden ge
vonden. Aan deze „enquete" was 'n
tekenwedstrijd verbonden. Van de
talrijke inzendingen spraken er 74%
voorkeur uit voor „Pim in 't Woeste
Westen". Ofschoon dit laatste ver
haal in hoorspelvorm in de periode
September/November 1954 werd uit
gezonden, bleek uit de tekeningen,
dat de kinderen zich de hoogtepun
ten van dit verhaal nog uitstekend
herinnerden. De voorkeur voor „Pim
in 't Woeste Westen" werd toege
schreven aan het feit, dat dit „het
spannendste" was.
Opvallend hierby was, dat de jon
gens van 6 tot 9 jaar er veel meer
door gepakt werden dan de meisjes
van gelijke leeftijd: in de leeftijden
9 tot 12 jaar was het verschil aan
merkelijk geringer en in de leeftij
den van 12 tot 15 jaar bleken de
meisjes veel enthousiaster te zijn
voor het Indianen-verhaal dan de
jongens van deze leeftijdsgroep.
Het hoorspel „Pim en de Kunst
kip" dat door Wim Meuldijk spe-
ciiaal voor de jeugdige groepen
werd geschreven, trok inderdaad de
meeste belangstelling in de leeftijds
groepen 6 tot 9 en 9 tot 12 jaar.
Blijkens de aantallen inzendingen
bevinden zich ook in deze groepen
de trouwste luisteraars van het Ra
dioprentenboek, dat over vier maan-
terug komt.
Muzikale notities.
De violist Frits Knol speelt het
Vioolconcert van Bartok in een con
cert, dat het Omroeporkest o.l.v.
Henk Spruit uitvoert.
(K.R.O.-programma van Zondag 8
Mei a.£.).
Het „Concert voor viool, piano en
orkest", van Ignace Lilien wordt uit
gevoerd in het K.R.O.-programma
van Dinsdag 10 Mei a.s. De uitvoe
renden zijn het Brabants orkest o.l.v.
Hein .Jordans met solistische mede
werking van het Franse echtpaar Lo
la Bobesco viool en Jaques Genty
piano.
De Nederlandse componist Paul
Chr. van Westering heeft een „Mis
voor 2 sopranen en orgel" geschre
ven, welke compositie ten gehore
wordt gebracht in het K.R.O.-pro-
gramma van Dinsdag 10 Mei a.s..
Corry Bijster en Dora van Doorn
Lindeman zingen, aan het orgel be
geleid door de componist.
Poolse ballingen vieren Natio
nale Feestdag.
Vele vrije Polen uit Nederland en
andere West-Europese landen ko
men Zondag 8 Mei naar Arnhem om
de Poolse Nationale Feestdag (3 Mei)
te 'vieren. In de echo-rubriek van de
K.R.O. zal op die datum aandacht
worden besteed aan deze feestviering.
Jan Musch in Carousel.
De nieuwe „rit" van de Caroussel,
het „eenmanstoneel", wordt op Za
terdag 14 Mei a.s. verzorgd door de
80-jarige, veelzijdige kunstenaar,
Jan Musch. Het „Een-mans theater"
wordt in het Caroussel-programma
van 7 Mei geïntroduceerd door Enny
Molsde Leeuwe.
Enkele dienaren van de we
tenschap in Zweden hebben na
een nauwkeurig onderzoek vast
gesteld, dat een mens in zijn
slaap iedere nacht ongeveer 60
maal van houding verandert.
Men vindt dat een veel te grote
„arbeidsprestatie" tijdens de
nachtelijke rust en daarom is
men meteen met een nieuw on
derzoek gestart, dat de leuze
heeft: „Naar het ideale bed".
De Zweden gaan van 't stand
punt uit, dat de mens 'n belang
rijk deel van zijn leven in bed
doorbrengt en daarom vinden zij
de constructie van het ideale bed
van algemeen belang. Zij heb
ben zich met een groot aantal
vragen geconfronteerd: Hoe
breed moet een bed zijn? Hoe
lang? Hoe boog? Moet men zacht
of hard liggen? Moet een bed te
gen de wand staan of vrij? Er
worden in Zweden honderden
modellen gemaakt. Eén fabri
kant brengt b.v. reeds 16 ver
schillende soorten in de handel
en 120 matrassen met een volko
men eigen karakter.
De bedexperts hadden derhal
ve heel wat te onderzoeken.
Met fotocamera's kwamen zij
er achter, dat een mens 60 maal
per nacht van houding verandert,
terwijl meer dan 50 pet. daarvoor
onvoldoende ruimte heeft.
Slechts 30 pet. van de Zweden
slaapt in de juiste bedden!
Het Psychologisch Instituut
van Upsala heeft zich eveneens
met het ideale bed beziggehou
den en is tot de conclusie geko
men, dat de breedte minstens 97
cm moet zijn en de lengte 190
cm.
De andere zoekers vinden 190
cm aan de krappe kant. Als de
juiste hoogte van het bed wordt
60 cm aangegeven.
Van de stelling, dat een ma
tras hard moet zijn, kwamen de
slaapdeskundigen terug. Zij ge
loven, dat zachte matrassen de
lichaamsdelen meer rust geven,
maar zij wijzen er op, dat al te
zacht niet goed is vanwege de
warmte-ontwikkeling, die dan
plaats vindt.
Ook het opmaken van bedden
schijnt belangrijker te zijn dan
men denkt. Er zijn n.l. 244 ver
schillende manieren voor. De
deskundigen zijn voorts tot de
voorlopige slotsom gekomen, dat
de kleedjes in de slaapkamer
vriendelijke kleuren moeten héb
ben. Hel groen of beige genieten
de voorkeur. Voorts mogen de
bedden niet tegen een muur
staan en men dient te voorko
men, dat er grote schilderijen
aan de wand of zware lampen
aan het plafond hangen.
Stamppot van spinazie
Een heerlijk voorjaarsgerecht
is moderne stamppot van spina
zie. Voor vier personen heeft
men nodig: 2 kg aardappelen, 1
a Wi kg spinazie, 1 liter melk,
60 gram (drie afgestreken eetle
pels) boter, ongeveer 1 eetlepel
zout. Breng op een zacht vuur
de aardappelen aan de kook met
slechts een bodempje water, laat
ze gaar en droog worden (onge
veer uur), giet er dan melk
bij en laat die aan de kook ko
men. Stamp de aardappelen met
de melk en het zout tot een glad
de purée, roer daardoor de boter
en de intussen gehakte of fijn
gesneden spinazie. Laat alles
samen nog even flink heet wor
den. Pas op voor aanbranden;
blijf roeren!
Best klimaat
Als wij de Oostenrijkse pro
fessor mogen geloven, die on
langs in Wenen over huisverzor
ging sprak, dan leven we in een
best klimaat. Deze hooggeleerde
heer zei o.a.: „Iemand, die in de
regen gaat wandelen, beschouwt
men als niet helemaal normaal.
Maar neem gerust van mij aan,
dat zo'n wandeling helemaal niet
gek is. Niets is zo goed voor de
teint als de vochtige atmosfeer
en een zwaar bewolkte hemel;"
Uit België is een nieuwe kachel
over onze grenzen gekomen. Een
kachel op wieltjes, die men met
het grootste gemak naar alle
hoeken van de woning kan rol
len, om er de butaanwarmte te
laten uitstralen. De fles met bu
taan is gemakkelijk afneembaar.
De kachel kan tevens worden
gebruikt voor gaslevering aan
keukenfornuis of komfoor.
„Fire Ball" is de naam van
deze rijdende warmtebron, die
vooral van groot nut kan zijn in
de dagen, dat men de grote
haard of kachel niet aan heeft,
maar men toch wel een beetje
warmte kan hebben.
Oventje met inkijk
Op de Jaarbeurs kon men ver
schillende gasfornuizen zien, die
waren aangepast aan de heden
daagse bekrompen keukenruim
te, zonder dat het minder moge
lijkheden biedt dan fornuizen
met grotere omvang.
Pilgrim uit Gaanderen heeft
echter de meeste verbazing ge
oogst met een fornuis, waar men
doorheen kan kijken. Wanneer
men de gebruikelijke emaille-
deur van dit apparaat neerklapt,
komt er een glazen deur vry,
welke tijdens het bakproces een
onbelemmerde inkijk verschaft.
Met deze vinding kan het in
elkaar gesukkelde gebak schaar
ser worden. De huisvrouw kan
de toestand van het gebak tel
kens bekijken zonder vroegtijdig
de ovendeur te openen, waar
mede tot op heden de meeste
mislukkingen een feit werden.
Sp rm en fluiten
We hebben de vorige keer
reeds de lof gezongen van aller
lei nieuwe snufjes, maar de ver
nuftige wereld kan er niet genoeg
van krijgen, om nieuwe dingen
te bedenken.
De allernieuwste fluitketel is
van Cohen uit Groningen. Deze
ketel fluit niet alleen, maar is
ook een voorbeeld van zuinig
heid. De bodem heeft een holle
rand en deze vangt de gasvlam,
die anders om de ketel heen-
speelt waardoor warmtever
lies optreedt op. De hitte wordt
zo volledig benut en een weten
schappelijk onderzoek heeft aan
getoond, dat men met deze ke
tel 20 gas bespaart. Dit pro
duct is vervaardigd van gepolijst
aluminium en heeft bakelieten
knop en handgreep.
Bladvlekziekten
Er kunnen verschillende oor
zaken zijn voor het optreden van
bladvlekziekten bij kamerplan
ten. Het morsen van vloeimest
op bladeren van de planten, die
in de zon staan, is meestal fataal.
Ook moet men er geen gewoon
te van maken de bladeren tus
sen de vingers te nemen. Dat
verdraagt bijna geen enkele
plant.
En wees erg voorzichtig met
de punten van bladeren. Hoe vaak
ziet men de planten niet tegen
een raam staan? Vooral in de
winter zullen daardoor ziekten
optreden. Tenslotte moet men
ook voorzichtig langs de planten
lopen. Het regelmatig in aanra
king komen met de punten der
bladeren is niet goed. Let maar
eens op de gele punten van pal
men! Deze ontstaan bijna altijd
door het onvoorzichtig er langs
lopen.
