In de ochtend van 10 Mei '40
kwam hier 't Nazi-geweld
1
Leugenachtige
motivering
RANG?
Bosbessen-plukkende stroper door
opzieners van meineed verdacht
Gouden fouilleerster van Leidseplein
werd gister met koper onderscheiden
Zware commando-opleiding!
tijdelijk gestaakt
WOENSDAG 16 MAART 1955.
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
HERINNERINGEN UIT DONKERE DAGEN
Hoe was de toestand in Nederland
aan de vooravond van de Duitse in
val? „Min of meer gespannen", zou
men kunnen zeggen, maar de hoop,
dat we ook deze keer buiten schot
zouden blijven, spande vermoedelijk
toch de kroon.
Op een uitverkocht V.U.C.-terrein
versloeg het Nederlands elftal de
Bondsploeg met 41 en het Haagse
Gerechtshof deed uitspraak in de
koffermoord. De Midza publiceerde
de uitslag van de Pinkster-actie, in
een brikettenfabriek te Rotterdam
brak brand uit en de directeur van
de Geneeskundige Dienst te Amster
dam waarschuwde tegen het voeren
van eendjes in verband met enkele
gevallen van paratyphus.
Achteraf stellen we niet enige hui
vering vast, dat het leven zijn ge
wone loop had. De soldaat, die voor
de kazernepoort zijn ijsje oplikte, had
er geen flauw idee van, dat aan de
andere kant van de grens de kogels
reeds werden uitgedeeld, voor wel
ke hij over enkele uren het doelwit
zou vormen en de Rotterdamse win
kelier, die ijverig aan zijn étalage
werkte, vermoedde niet, dat de bom
voor zijn bedrijfje reeds klaar lag.
Wilde geruchten.
In het avondblad van de 9e Mei
1940 kwam een bericht voor van Uni
ted Press, dat er in Berlijn geruchten
gingen over een Duitse inval in Ne
derland. Er waren niet genoeg auto
riteiten, om de informaties
I daaromtrent te beantwoor-
den, maar wie aansluiting
kreeg, ontving het antwoord:
,;Er is geen woord van waar!"
'Het Duitse Nieuwsbureau kwam
tenslotte met een commentaar. Me
degedeeld werd o.a. dat het bekend
worden van de agressieve plannen
der Geallieerden in het Middelland
se Zeegebied de Engelse oorlogshit
sers aanleiding had gegeven over te
gaan tot een afleidingsmanoeuvre,
die even dom was als grof. Zij ma
ken gebruik van Amerikaanse pers
agentschappen om berichten de we
reld in te sturen, dat Nederland ern
stig wordt bedreigd.
Dit is, zo merkte het Duitse
Nieuwsbureau op, de oude methode,
waarbij de dief het hardst roept:
„Houd de dief!"
Het feit, dat de meeste Nederland
se bladen aan dit bericht slechts een
plaatsje op een der binnenpagina's
toebedeelden en er koppen boven
plaatsten in het genre van „Wilde
Geruchten", tekent waarschijnlijk
heel scherp de gemoedstoestand van
ons volk in die dagen.
Voorbeeldenloze schending.
Ongeveer 12 uur nadat dit Bericht
van de drukpers de lezer had be
reikt, richtte koningin Wilhelmina
zich tot haar volk met de volgende
proclamatie:
„Nadat ons land met angstvallige
nauwgezetheid al deze maanden een
stipte neutraliteit had in acht geno
men en terwijl het geen ander voor-
nenfen had, dan deze houding streng
er. consequent vol te houden, is in de
afgelopen nacht door de Duitse weer
macht zonder de minste waarschu
wing een plotselinge aanval op ons
gebied gedaan. Dit niettegenstaande
de plechtige toezegging, dat de neu
traliteit van ons land zou worden
ontzien, zolang wij haar zelf hand
haafden. Ik richt hierbij een vlam
mend protest tegen deze voorbeel
denloze schending van de goede
trouw en aantasting van wat tussen
beschaafde staten behoorlijk is. Ik en
mijn regering zullen ook thans onze
plicht doen. Doet gij de uwe, overal
en in alle omstandigheden en met
die innerlijke rust en overgave,
waartoe een rein geweten in staat
stelt".
Dief in de nacht.
In het holst van de nacht waren
twee Duitse legers, die van Bremen
en Dusseldorp naar onze grens wa
in de ochtend van de 10de Mei
1940 kwam 't Nazi-geweld over
Nederland, dat tot op dat mo
ment in een windstil hoekje van
het stormachtige Europa had ge
legen. Aan de vooravond van de
10de verjaardag onzer bevrijding
zullen wij een serie artikelen
uit de donkerste jaren van ons
land publiceren, opdat de bete
kenis van de bevrijding scherper
tot uitdrukking kan komen.
ren gebracht met een overmacht aan
mensen en materiaal Nederland bin
nen gevallen.
Onze soldaten, die de practijk van
de oorlog niet kenden, stelden zich
dapper teweer tegen de eenheden,
die niet alleen beter en moderner
waren uitgerust, maar die ook de no
dige krijgservaring hadden opgedaan
in Hitiers inleidende strooptochten.
De bruggen over Maas en IJssel
werden opgeblazen en onze kleine
luchtmacht, gesteund door de lucht-
cloelartillerie, bond de strijd aan te
gen eeri oppermachtige Duitse lucht-
vldot.
Ver achter het front was de in
fanterie in gevecht met Duitse para-
„Cadier en Keer" gaat
herrijzen uit zijn as
Eerste steen is gelegd
Dinsdagmiddag heeft de provin
ciaal der Nederlandse Provincies van
de Sociëteit der Afrikaanse Missiën
te Cadier en Keer, dr. Henricus Mon-
dé de eerste steen gelegd voor het
nieuwe missiehuis dezer sociëteit,
nadat thans, precies een jaar gele
den, de bestaande gebouwen van
school en klein-seminarie door brand
en instorting vrijwel geheel verloren
waren gegaan.
In het afgelopen jaar hebben de
paters gezocht naar mogelijkheden
voor nieuwbouw van het missiehuis
reeds enige tijd geleden is men
met de nieuwbouw begonnen, die
men in September voor bewoning
gereed hoopt te hebben.
In het nieuwe gebouwencomplex,
waarvan de bouwkosten ongeveer
een millioen gulden zullen bedragen,
zullen tweehonderd jongens als stu
denten met 30 tot 40 paters een on
derdak vinden.
VB
*t)e vets/iapeuffy Van cfemsïe ta/up.
Let op de naam RANG op het beschermende omhulsel
^C5
m
100.000STE NEDERLANDER
NAAR AUSTRALIë.
Australië hoopt dit jaar meer
emigranten uit Nederland te ontvan
gen dan in enig a..der jaar na de
oorlog. Dit deelt de Australische am
bassade in Den Haag mee. De Au
stralische autoriteiten hopen, dat het
aantal van 15.000 Nederlandse emi
granten, door minister Suurhoff voor
dit jaar genoemd, nog zal worden
overtroffen. Als de aanmelding in
het huidige tempo blijft doorgaan,
zal Australië in 1957 de honderddui
zendste Nederlandse immigrant kun
nen verwelkomen.
Persoonsverwisseling
mogelijk
De mobilisatie afgekondigd. Op
grote borden werd de soldaten mede
gedeeld, wat zij te doen hadden. Op
dat moment zag men de toestand
nog niet zo tragisch.
(Foto's Rijksinstituut
Oorlogsdocumentatie
Het geweld is losgebroken. Valken
burg met zijn vliegveld kreeg het
hard te verduren. Dit bleef over van
de Ned. Hervormde kerk.
chutisten, die in overrompelende
aanvallen vitale punten poogden te
bezetten. De Duitse campagne was
groot opgezet. Op alle mogelijke ma
nieren werd getracht verwarring te
stichten. Strooibiljetten met de op
roep tot het staken van de strijd en
valse radioberichten werden op Ne
derland losgelaten.
Brutale leugens.
Achteraf, nu wij weten, hoe hul
peloos niet alleen Nederland, maar
ook de andere West-Europese landen,
Engeland incluis, in de Meidagen
waren, treden de brutale leugens,
welke in Duitsland door Göbbels
werden gebrouwen, wel heel sterk op
de voorgrond.
Op de tiende Mei overhandigde de
Duitse gezant een verklaring aan de
minister van Buitenlandse Zaken,
welke begon met de mededeling:
„Wij kondigen U de inzet van een
geweldige troepenmacht aan. Elke
tegenstand is volmaakt doelloos".
De motivering van de overrompe-
ling luidde: „Wij hebben onweerleg-
bare bewijzen voor een onmiddellijk
dreigende inval van Frankrijk en En-
geland in België, Nederland en
I Luxemburg, die met medeweten van
Nederland en België sinds lang was
voorbereid, met het doel op het Roer
gebied een aanval te doen".
Na de capitulatie van Nederland
hebben de Duitsers niet veel moeite
gedaan, om deze motivering vast te
houden. In de Duitse perscommenta
ren wordt uitsluitend gesproken
„over de gunstige bases, welke men
thans heeft voor een luchtoorlog te
gen Engeland".
Het Duitse Nieuwsbureau, dat het
verhaaltje van „Houd de dief" de we
reld inzond, sprak na het strekken
van de wapens een andere taal: „Na
dat door de bezetting van de kust
plaatsen in het Westen van Noorwe
gen de afstand tussen de bases van
de Duitse luchtmacht en de strategi
sche punten aan de kust tot de helft
was verkort, is thans door de bezet
ting van Nederland de vliegafstand
tot de Zuidkust van Engeland ver
kort tot 200 a 300 kilometer".
De officier van justitie bij de Arn
hemse rechtbank eiste gisteren zes
maanden gevangenisstraf tegen de
stempelmaker H. te Beek (Montfer-
land) wegens meineed, welke hij zou
hebben gepleegd tijdens de zitting
van het kantongerecht te Terborg
van 9 Januari 1954.
In de zitting van de kantonrechter
werd de zaak behandeld tegen een
zekere W. kostganger van H. Deze
W. werd verdacht van een jachtover-
treding, gepleegd op 21 Juni 1953.
Op deze Zaterdagavond hadden twee
boswachters, in hinderlaag liggend
bij een roggeveld op de Janshoogte
te Beek bij een jachtgeweer, dat daar
was verstopt (zij hadden een tip ge
had), een stroper betrapt, op het mo
ment, dat hij het geweer wilde ha
len. De man rukte zich los en nam
de vlucht.
De boswachters waren er van over
tuigd, dat W. deze stroper was. Zij
schakelden de rijkspolitie in en lie
ten (veertien dagen later) proces
verbaal tegen W. opmaken. Als ge
tuige a décharge verklaarde H. voor
de kantonrechter, dat niet W., doch
hij de man was geweest, die het ge
weer had opgehaald. De zaak werd
geschorst in afwachting van de be
handeling door de rechtbank van de
tegen H. ingestelde vervolging we
gens meineed.
Bosbessen geplukt.
W., als getuige gehoord, verklaar
de dat hij op die avond niet op de
Janshoogte was geweest, hij had bos
bessen geplukt op de Hettenheuvel.
Hij zeide dit te kunnen bewijzen.
Onmiddellijk na deze verklaring
vroeg de officier procesverbaal op te
laten maken wegens meineed en ge
tuige W. ter zitting gevangen te ne
men. De rechtbank, na in raadkamer
te zijn geweest, wees dit verzoek van
de hand.
W., zijn verklaring vervolgend, zei-
de, na het bosbessen plukken een
kort bezoek te hebben gebracht aan
een café en aan een garage te Beek.
Dit moet ongeveer het tijdstip zijn ge
weest (twintig minuten voor negen
volgens de boswachters) waarop de
jacht op de stroper bij het roggeveld
plaats vond.
Zekere gelijkenis.
Twee bosbessen plukkers van het
gezelschap, waarin W. zich bevond,
een cafébezoeker en twee voorbij
gangers, bevestigden onder ede de
verklaringen van W.
De officier, requirerend, wilde toe
geven, dat er enige gelijkenis bestaat
tussen H. en W. Maar het zou toch
wel zeer droevig zijn, als twee te
goeder naam en faam bekend staan
de opsporingsambtenaren niet de
moed zouden kunnen opbrengen op
hun verklaringen terug te komen. Zij
hebben W. pertinent herkend en nu
heeft de raadsman wel een aantal ge
tuigen a décharge naar voren ge
bracht, maar omtrent de tijdstippen
is weinig komen vast te staan. Hij
achtte de ten laste gelegde meineed
wettig en overtuigend bewezen. Uit
spraak over 14 dagen.
|ongeman roofde de kas
van schuttersvereniging
Opgemaakt aan drank
Op 22 Januari van dit jaar had een
22-jarige los-arbeider te Valkenburg
met een houweel in de woning van
dc penningmeester der Kon. Jonge
Schutterij St. Nicolaas van Valken
burg en kast opengebroken en een
daarin opgeborgen bedrag van 168,
financiën der schutterij, weggeno
men.
Hij had het gestolen geld in korte
tijd uitgegeven aan drank. Ondanks
zijn jeugd heeft deze verdachte reeds
twee veroordelingen wegens vrij
zware delicten van gelijke aard als
thans achter de rug.
De officier van justitie zag wel dc
noodzaak om deze jongeman, die een
slappe figuur is en uit een erbarme
lijk gezinsmilieu stamt, te helpen
zich maatschappelijk te herstellen.
Met het oog niettemin op de ernst
van het misdrijf, luidde de eis tegen
verdachte tien maanden gevangenis
straf, waarvan drie maanden voor
waardelijk met een proeftijd van
twee jaar, onder toezicht stellen van
de regering en het verplicht onder
gaan van een kuur ter ontwenning
aan alcohol-gebruik. De rechtbank
zal op 29 Maart uitspraak doen.
EXTRA RETRAITE VOOR
DIENSTPLICHTIGEN.
Het is een gelukkig verschijnsel,
dat de jongens, die onder dienst moe
ten in zo'n grote getale op retraite
gaan voor hun diensttijd. De retraite
van het komende weekend is reeds
overvol en daarom heeft de Directie
van het Retraitehuis te Zenderen be
sloten om in de week daaropvolgend
een extra retraite in te lassen voor
dienstplichtigen. Deze retraite loopt
dus van Dinsdagavond 2225 Maart.
Jongens, die nog niet op retraite
zijn geweest, hebben dus nog een
extra kans om hun verzuim goed te
maken.
Tevens wijzen wij erop, dat voor
de Middenstand deze maand ook
eigen retraiten zullen worden gege
ven. Voor de gehuwde Dames van
Dinsdag 15 tot 18 Maart en voor de
Heren van Zaterdag 2629 Maart.
Voor bovenvermelde retraiten kan
men zich nog opgeven bij de Directie
van het Retraitehuis te Zenderen.
Hartelijke huldiging van „Tante Jans"
Oude bekenden ontmoetten elkaar in City-hal
Gisteren is het dan voor „Tante Jans", die gedurende een halve eeuw
dag en nacht voor de Amsterdamse politie klaar gestaan heeft, wanneer
een arrestante gefouilleerd moest worden, de grote dag van haar leven ge
weest en van alle kanten was men naar de City-hal gestroomd om deze
83-jarige dame, die nog steeds „in functie" is, een warme hulde te bereiden.
De politie-uniformen gaven in de zaal natuurlijk de boventoon aan en
commissaris Kaasjager, die zo waterschuw is, dat hij de Amsterdamse
grachten wii laten dempen, bracht een woordenwaterval te voorschijn
waarin hij Tante Jans namens zijn mannen dank bracht voor alles, wat zij
in de afgelopen halve eeuw voor de Amsterdamse politie gedaan heeft.
Na ernstige incidenten
De opleiding van commando's bij 't
korps commando-troepen te Roosen
daal en aan de vaartschool te Willem
stad is tijdelijk gestaakt. Deze beslis
sing is door de legerleiding genomen
naar aanleiding van de ernstige inci
denten, die zich in het corps hebben
voorgedaan. De „groene baretten"
zullen voorlopig uitsluitend de nor
male infanterie-opleiding ontvangen.
De gespecialiseerde gericht op de oor-
logstaak, waarbij het uiterste van de
individuele soldaat wordt gevergd, is
stilgelegd.
De commandant van het corps com
mandotroepen, luit.-kol. H. O. L L.
Holl is tijdelijk gedetacheerd bij het
42ste regiment infanterie te Assen.
Met het commando van het corps is
voorlopig belast de luit.-kol. van de
generale staf E. R. d'Engel'bronner
Hoe lang de maatregel van kracht
blijft is nog niet bekend.
De laatste maanden hebben zich
bij het corps incidenten voorgedaan,
die door de legerleiding scherp zijn
veroordeeld. Dinsdag werd voor het
Hoog Militair Gerechtshof in Den
Haag het ergste geval behandeld. Het
betrof een sergeant van het corps,
die met een aantal andere comman
do's de opdracht had gekregen een
kanon bij een ander militair onder- 1
deel weg te kapen. De sergeant werd j
evenwel betrapt en ingerekend. Hij
greep het wapen van de wachtcom- j
mandant en vuurde daarmee enkele
schoten af, waardoor twee militai-
ren verwondingen opliepen. Deze en
andere incidenten hebben de leger
leiding doen besluiten de commando
opleiding van het corps commando-
troepen voorlopig te staken.
De commando- opleiding stelt aan!
officieren en manschappen bijzon-
dere eisen. Uit de incidenten is de
legerleiding gebleken, dat aan de
huidige opleiding iets hapert. Men
wil de richtlijnen voor de comman
do-opleiding opnieuw onder de ogen
zien en waar nodig wijzigingen aan- j
brengen in de normen, opdat bij
corps een juist begrip ontstaat voor
de vredes- en oorlogstaak van het
corps.
Door de uitstekende haak van,
een vrachtwagenklep werd gister-
morgen een 39-jarige dame uit Den
Haag in haar woonplaats een aan
tal meters door de wagen meege
sleurd en geraakte tenslotte onder
de wielen; op weg naar het zieken
huis is zij overleden. i
BEROEMDE BEKENDEN
Want niet alleen was Tante Jans
onmisbaar tijdens 't fouilleren, doch
de kopjes koffie en chocolade, die
via haar handen in politionele magen
een indrukwekkende, kilometer lan
ge rij vormen.
Naast woorden van dank en hulde
en een dik aanvoelende enveloppe,
j maakte comm. Kaasjager bekend,
dat Tante Jans door H.M. de Konin-
Igin onderscheiden was met de bron
zen medaille verbonden aan de Orde
van Oranje Nassau. Doch niet alleen
politiemannen vulden de zaal, ook
zeer bekende Nederlanders, die al
len een rol in het leven van Tante
Jans gespeeld hebben, waren naar de
j City-hal gekomen.
I Daar was Jan van Zutfen, die Tan-
te Jans nog kende van vroeger; daar
was de 77-jarige toneelspeelster Rika
Hopper, die zich thans evenals Tante
Jans een deel van het Leidseplein
voelt, daar waren stokoude politie
mannen, die al jarenlang een wel
verdiend pensioentje genieten, maar
voor wie Tante Jans een werkelijk
deel in him leven geweest is.
En allen spraken zij woorden, die
pasten in de wonderlijke sfeer, waar
in dit gouden jubileum tot stand ge
komen is.
Het laatste woord
De huldiging duurde vele uren en
aan de lopende band werd het po
dium, waar Tante Jans tussen de
bloemen zat, beklommen door oude
of jonge mensen, die naast harte
lijke woorden ook kostbare en min
der kostbare geschenkjes aanboden.
Tante Jans had tenslotte een aar
dige verzameling enveloppen naast
zich liggen en kreeg daarbij nog het
laatste woord.
Toen bleek, dat zij haar laatste
woordje nog lang niet gesproken
heeft, want haar woorden van dank
werden besloten met het dreige
ment: „Jullie zijn nog niet van me
af; ik blijf nog voor jullie werken,
zolang ik gezond ben en mijn benen
me kunnen dragen
Onze foto toont het moment waarop
hoofdcommissaris van politie Kaas
jager Tante Jans de draaemedaille
van Oranje-Nassau op de borst
speldt.
Voor vlijtige handen
J in schoonmaakgetij: Hamea-Gele'
1 (Advertentie)
