Katholiek priester en Lutherse
predikant hielden inleiding
Via Bedouinenherder kreeg Israelie
't bezit van H. Schrift-manuscripten
Australië stelde na vijf
weken reeds teleur
£ea aatAt, die taait en ty%antiióee>d
MAANDAG 28 FEBRUARI 1955
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BI-AD PAGINA 3
Gesprek rond Luther-film
In het Luxortheater wordt deze
week de Luther-film vertoond. Deze
film geeft een beeld van het optre
den van Maarter Luther, die in de
16e eeuw een scheuring in de Kerk
teweeg bracht, een scheuring, die nog
steeds voortduurt. Het is begrijpelijk,
dat de film welke in Amerika is
vervaardigd op aanwijzing van de
Lutherse kerkgenootschappen aldaar
een nogal eenzijdige indruk geeft
van Luthers optreden, aangezien het
doel van deze film is door Luther in
lichte kleuren te schilderen en de
omstandigheden waarin hij leefde, in
donkere, zijn breuk met de Kerk te
rechtvaardigen. De film geeft dus een
overdreven indruk ten enen als ten
anderen.
Naar aanleiding van deze Luther-
film werd gistermorgen in het Luxor
theater een merkwaardige hijeen-
komst gehouden, uitgaande van de
Hervormde Kerk, belegd voor „bui
tenkerkelijken", maar voor het over
grote deel en de bioscoop was
vol door belijdende protestanten.
Het merkwaardige van de bijeen
komst was, dat een katholiek pries
ter en een Lutherse predikant er bei
den een korte inleiding hielden.
De katholieke inleiding werd ge
houden door prof. dr. J. C. Groot,
hoogleraar in de theologie aan het
Groot-Seminarie te Warmond.
De protestantse inleiding werd
bij ontstentenis van prof. Kooiman
gehouden door ds. A. Haan, Luthers
predikant te Leiden.
De „verbindende tekst" werd ge
sproken door ds. P. L. Schoonheim,
Ned. Herv. predikant te Leiden, die
ook de leiding van de bijeenkomst
had.
Nadat enige fragmenten uit de Lu
ther-film waren vertoond, zeide prof.
Groot, dat uit de film, maar ook de
geschiedenis wel blijkt, dat het be
handelde onderwerp geen idylle
maar een drama was. Spr. tekende
naast elkaar de figuren van Von
Staupitz, de prior van het klooster
te Erfurt en Luther, de monnik uit
datzelfde klooster, beiden bezield
door één geloof en eikaars geestver
wanten in het betreuren van een le
vensstijl, die niet paste. Zij hebben
elkaar begrepen in hun verzet tegen
kerkelijke wantoestanden; zij hebben
elkaar vertrouwd en zijn toch uit
eengegaan. In het grote gezin der
Kerk voltrok zich een drama. Twee
vragen zullen daarbij bij ons oprij
zen. Ten eerste hoe de zonde der ver
deeldheid in de Kerk kon komen en
er nog is, ofschoon niemand zich
daarmede verzoenen kan. Ten twee
de, wat de zin, wat de betekenis kan
zijn van de scheiding. Naast elkaar
zijn blijven staan de „Staupitzen"
(de katholieken) en de „Luthers";
naast elkaar, terwijl zij toch sympa
thie voor elkaar hebben. Prof. Groot
besloot met te zeggen, dat, zoals al
les wat in de geschiedenis der mens
heid gebeurt, zijn zin heeft in het
licht van Gods wereldbestuur, ten
slotte door zuivering en hereniging
een groots getuigenis gegeven zal
worden van de vruchtbaarheid van
het Christendom.
Ds. Haan vond het getuigenis naast
elkaar van een katholiek priester en
een Lutherse predikant een schoon
getuigenis, veel mooier dan de film.
Spr. wees op de afwijzing in de film
door Luther van de beeldenstorm en
op de vervolging, welke beide par
tijen elkaar hebben aangedaan. Wij
moeten de verantwoording durven
dragen voor het verleden. Het geloof
in één God en één Christus verbindt
ons. Christus is één in wezen, in
liefde, in begrip voor de naaste, in
zelfverloochening. Het is erg, indien
wij elkaar niet serieus nemen. Het
is de rijkdom van de Rooms-Katho-
lieke Kerk, dat zij niet blijft spreken
van ketters, maar van broeders en
zusters. God blijft bezig met Zijn
Kerk in deze wereld en voert haar
door kruis en moeite heen naar Zijn
Rijk. Indien wij elkander in de ogen
zien, zien wij Christus.
Ds. Schoonheim leidde daarna met
een enkel woord het vragen stellen
in, waarvan echter een slechts weinig
vruchtbaar gebruik werd gemaakt.
Oudste
van Oud-Testament
De in 1947 door een Bedouinen her
der in een grot ten Noordwesten van
de Dode Zee en in een gebied van 40
km ten Oosten van Jeruzalem gevon
den manuscripten van oude bijbel
boeken, zeven schriftrollen, zijn thans
alle in het bezit gekomen van Israël.
De Israëlische regering heeft be
sloten een nationale instelling, te vor
men, die manuscripten en documen
ten van bijbelse en daarop betrek
king hebbende literatuur zal verwer
ven en in voortdurende bewaring
houden. De instelling zal maatregelen
nemen deze manuscripten voor het
publiek ten toon te stellen. De eerste
taak van de nieuwe instelling zal zijn
de zeven „Dode Zee rollen" in bezit
te nemen. Zij zullen, wanneer zij zijn
gecompleteerd, ten toon worden ge
steld in een speciale hal van de nieu
we universiteitsgebouwen te Jeruza
lem.
Toen zeven jaar geleden de zeven
schriftrollen in de oude stad van Je
ruzalem te koop werden aangeboden
door de Bedouin, die de rollen in de
grot heeft gevonden, wist Israël drie
der rollen te verkrijgen.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Alphense Tafeltennis Club. On
der voorzitterschap van de heer
G. Demoet hield de Alphense Tafel
tennis Club haar jaarvergadering.
Deze avond hadden veel leden blij
kens de geringe belangstelling de
voorkeur gegeven aan een baantje
schaatsenrijden.
Het gaat met de ATTC op het
ogenblik goed; de prestaties van de
teams zijn uittekend; het le. en het
2e. team staan bovenaan, het 3e. team
bevindt zich in de middelmoot.
Zowel het ledental als het aantal
donateurs zijn, mede door de grote
activiteit van Sjaak van der Neut, ge
stegen. Tegenover dit optimistisch
geluid stond de minder rooskleurige
financiële positie van de club; ook
het materiaal is niet erg best en moet
nodig vernieuwd worden.
De voorz. was niet herkiesbaar; in
zijn plaats werd gekozen de heer
P. v. Gent de huidige secretaris.
Voorts werden in het bestuur geko-
J. Barendse, C. Verheul en E. de
Graaf.
De contributie werd met f. 0.05 per
week verhoogd.
Met een opwekking om leden en
donateurs te werven om de ATTC
van de Wijkverpleging en de wijk
zuster mej. C. Boer. De zaal was
tjokvol. Dokter Meijst vertoonde
films over Joegoslavië en Venetië. De
films waren door hem zelf opgeno
men. Voordat hij deze films ver
toonde, liet hij een filmpje zien van
het Hazerswoudse Rietveld. In de
pauze werd er een verloting gehou
den ten bate van de E.H.B.O. Aan
het eind van de avond werden de
prijzen aan de winnaars uitgereikt.
ROELOFARENDSVEEN
Te 's Gravenhage slaagde Joop
Hoogenboom voor het dipl. filiaal
houder in de brood, banket en cho
colaterie.
TER AAR
WEDSTRIJD OM HET KAMPIOEN
SCHAP OP DE SCHAATS.
Als de omstandigheden het toela
ten zal op Dinsdag a.s. 1 Maart de
wedstrijd worden verreden om het
kampioenschap van Ter Aar op de
schaats. De strijd zal gaan over de
afstanden 500, 1500 en 3000 meter.
De wedstrijd zal gehouden worden
op de Langeraarse poel, in de hoek
bij M. v. Tol (Kerkpad) en beginnen
om 1 uur. Deelname staat alleen
uit de moeilijkheden te redden, slootopen voor inwoners van Ter Aar. De
de voorz.
Ouderavond verkenners. De Ver
kenners van de Katholieke Jeugd
beweging organiseerden in de St.
Jozefzaal een Ouderavond. Behalve
een aantal ouders van verkenners
merkten wij o.a. op kapelaan L. M.
G. Biemans, aalmoezenier van de
mannelijke jeugdbeweging.
Hopman B. van der Pijl opende de
avond en heette de aanwezigen wel
kom. In het kort zette hij het doel
van een ouderavond uiteen, n.l. het
versterken van het noodzakelijke
contact tussen ouders en leiders. Zon
der de medewerking van de ouders,
is het werk van de leiders zwaar, zo
niet ondoenlijk.
Het progamma voor de pauze werd
gevuld door een gebruikelijke ope
ning van een bijeenkomst van ver
kenners, waarna onder luid applaus
het optreden volgde van een gooche
laar met zijn assistent.
Op zeer verdienstelijke wijze bracht
George van den Heuvel met assisten
tie van zijn broer Koos de diverse
trucs voor het voetlicht.
In de pauze werden verversingen
geserveerd, terwijl ook de zelfwerk
zaamheid van de ouders werd geac
tiveerd in het leggen van knopen in
touw en het beantwoorden van enige
„principiële" vragen betreffende de
verkennersbeweging.
Na de pauze werd door de jongens
op geestige wijze een toneelstukje ge
bracht hetgeen veel bijval oogstte.
HAZERSWQUDE
Burgemeester Hogenboom-wisselbe-
ker welke wordt verreden is thans in
bezit van W. Vermeulen.
Het publiek zal goed doen er reke
ning mee te houden dat het ijs niet
overal betrouwbaar is. Er komen in
de poel diverse wakken voor, die wel
zijn afgezet, maar toch voorzichtig
heid nodig maken. Vooral als men
niet goed bekend is.
Successen op de schaats. Op
nieuw hebben de Ter Aarse schaat
senrijders successen geboekt. Zater
dag reden ze mee in een koppelafval-
wedstrijd te Lisse. Deze wedstrijd
ging in totaal over een afstand van
8000 meter. In een felle eindstrijd
wist het Ter Aarse koppel W. Ver
meulenJ. v. d. Hoorn Johz. als eer
ste te eindigen voor het bekende
Lissese koppel gebr. Wijnhout. In de
verliezersronde werd het koppel Jo
v. d. Hoorn Cz. en J. v. d. Hoorn Gz.
Ter Aar eerste. Er namen 30 rijders
aan de wedstrijd deel.
Zondag verschenen de Ter Aarse
rijders aan de start voor een koppel
wedstrijd over 40 km. (125 ronden)
te Wieringen. Hier werd deelgeno
men door 18 rijders. De uitslag was:
1. W. VermeulenJ. v. d. Hoorn
Joh.z., Ter Aar., 2. Jo v. d. Hoorn Cz.
J. v. d. Hoorn Gz., Ter Aar,
Gebr. Van Schagen, Alkmaar.
Filmavond. Zaterdagavond wer- Koppelman
B. A. KOPPELMAN t
Te Utrecht is gisteren op 51-jarige
leeftijd overleden de heer B. A. Kop
pelman, directeur van de Centrale
Volksbank, de spaarbank van de Ka
tholieke Arbeidersbeweging. De heer
verder commissaris
Hitbieiditify &itiöe ócheot aan Hoxentzkade te Heiden
Het waren het manuscript van het
boek Jesjaja, het manuscript „De zo
nen van het licht tegen de zonen der
duisternis" en de psalm „Lied van
dankzegging".
Fragmenten daarvan waren het vo
rig jaar te zien op de tentoonstelling
,Uit het land van de Bijbel", die het
vorig jaar Juni werd geopend in het
Gemeentemuseum in Den Haag, waar
de Israëlische gezant, dr. M. Amir, en
kele ogenblikken na de opening aan
een hartaanval is overleden.
Oorlog verhinderde aankoop
De overblijvende vier schriftrollen
kwamen in 't bezit van aartsbisschop
Samuel, een. Metropoliet van Sijrië
aan het klooster St. Marcus. Aan Is
raël was prioriteit voor de aankoop
verleend, maar door het uitbreken
van de oorlog tussen Israël en Ara-
bië, was alle contact met de oude
stad Jeruzalem verbroken. In Janu
ari 1949 werd vernomen, dat de rol
len naar het buitenland waren ge
gaan en te koop werden aangeboden.
In dat jaar heeft aartsbisschop Sa
muel de rollen tentoongesteld in de
bibliotheek van het congres der V.S.
waar zij grote belangstelling trok
ken.
Toen prof. Albright het vorig jaar
Israël bezocht, heeft hy zijn vrienden
daar meegedeeld, dat er een nieuwe
mogelijkheid was de 4 schriftrollen te
kopen door een tussenpersoon in de
Verenigde Staten. Generaal Yadin
leidde de onderhandelingen. Door de
edelmoedigheid van mr. Samuel Got-
tesman, Amerikaans industrieel en
het Norman Fonds, het Amerikaanse
fonds voor Israëlische instellingen,
konden de rollen worden gekocht. Zij 1
werden in plastic dozen naar Jeruza
lem gebracht, waar zij onlangs in het
kabinet van de minister-president te
zien waren.
Uit het einde der tempelperiode
De thans aangekochte vier schrift
rollen bestaan uit: manuscript a. van
het boek Jesjaja, het oudste bekende
manuscript van het boek Jesjaja, dat
volledig is en nog in uitstekende staat
verkeert; een commentaar op het
boek Habbakuk; het „Manual of dis
cipline", dat de regels en regeling
bevat voor een Joodse religieuze orde,
wier leden in het gebied van de Dode
Zee leefden; de rol van Lemech, een
apocrief werk, waarnaar wordt ver
wezen in tal van oude teksten en
waarvan totnutoe geen copie bekend
Dit manuscript is nog niet ge
opend. Dr. Samuel Avigad van de He
breeuwse universiteit heeft de deli
cate taak het manuscript te ontrollen;
de uitvoering van het werk zal vele
maanden in beslag nemen.
Deskundigen nemen aan, dat de
schriftrollen dateren uit het einde van
de tweede tempelperiode. Dat bete
kent, dat de wereld thans in het be
zit is van de vroegste authentieke ge
schreven documenten van een deel
van de Heilige Schrift.
De manuscripten hebben een ge
vlekte bruingele kleur, maar zijn
duidelijk leesbaar.
Niet uit het goede
hout gesneden
Ik glimlach wel eens, als ik zaken
mensen onder elkaar hoor praten
over de voor- en nadelen van trans
atlantische reizen per boot en per
vliegtuig. Ik weet n.l., dat de goed
koopste, ongevaarlijkste en ongebrui
kelijkste manier om de Atlantische
Oceaan over te steken is: Gebruik te
maken van de (minstens) 4 bruggen,
die de mens over de woelige wateren
van de Oceaan bouwde.
Tussen de rotsige kusten Labrador
tot aan de rand van Lewis, het noor
delijkste eiland der Hebriden strekt
zich over een afstand van 3200 km.
de Atlantische Oceaan uit. Een dei
nende, golvende watermassa, onaf
zienbaar voor het menselijk oog, zo
kennen wij deze oceaan uit eigen
aanschouwing dan wel uit de be
schrijvingen en photo's in boeken en
lessen. Nooit leerde men ons, dat er
over de Atlantische Oceaan bruggen
geslagen zijn. Het klinkt ook onge
loofwaardig, maar niettemin is het
waar, dat zij er zijn. Die bruggen,
bedoel ik. Ik ken er vier en zal u er
iets over vertellen.
De Schotten zeggen en ik vond
het nergens weerlegd dat zij de
oudste bruggenbouwers zijn over de
Atlantische Oceaan. Ik denk hier niet
aan de bruggen, die gebouwd zijn
over lochs of inhammen, over wate
ren dus, die slechts aan een kant
in open verbinding staan met de zee.
Ik 'bedoel wel degelijk bruggen over
de oceaan, dus over delen van de
wereldzee.
Ter Westkust van Schotland zijn
minstens drie van zulke bruggen,
misschien wel meer. De vierde, die
ik ken, ligt noordelijker dan de He
briden en wel op de (Deene) Far Or,
ten noorden van Schotland.
Nummer een.
De bekendste der atlantische brug
gen is die van Clachan Seil, nabij
Oban ter Westkust van Schotland, in
het graafschap Argyll. Stellig is deze
brug de fraaiste, de meest romanti
sche en bovendien de oudste aller
Atlantische bruggen. Hij kwam in
1793 gereed. De bouwmeester was
een bekend Schots ingenieur, Tho
mas Telford, die als 'bouwer van
bruggen, als graver van kanalen en
als aanlegger van wegen in zyn da-
zeer in aanzien stond. Thomas
'ord's merkwaardigste prestatie
was de bouw van de brug tussen
Schotland en het eilandje Seil.
In zijn oorspronkelijke staat is de
brug nog steeds te bewonderen en
te bewandelen. Hij bestaat uit een
enkele boog met een spanning van
70 voet; Tussen de bodem van de
Oceaan en de bovenkant van de
brugboog en het hoogwaterpeil is 25
voet. Veertigtons-schepen kunnen
er, mits de masten niet te hoog zyn,
bij hoog tij toch nog onderdoor va
ren.
Het eindpunt van de brug op het
eilandje is Tytruish, een verbaste
ring van de Keltische naam „Tigh an
Triubhais", die „Huis ter Broeken"
betekent. Vanwaar die ietwat zon
derlinge benaming? In 1745 kwamen
de Schotten in opstand De regering
sloeg de opstand neer en verbood de
dracht van de kilt. De bevolking van
Seil ontdook dit verbond zoveel mo
gelijk, doch als de mensen naar het
vasteland (zoals Schotland daar ge
noemd wordt) gingen, vonden zij
het verstandig om ter plaatse waar
sedert 1793 de brug is, de kilt uit te
trekken en de broek aan te doen. Zo
kreeg het huis aldaar de naam „Huis
der Broeken".
Nummer twee.
De tweede atlantische brug ligt
verder van de kust en verbindt 2
eilandjes der Hebriden, n.l. Zuid-
Uist en Benbecula. De „Oceaan" is
ter plaatse van deze brug ondiep.
Bij laag tij is hij bijna altijd door
waadbaar De brug is betrekkelijk
kort, zowat 10 jaren geleden ge
bouwd.
Hij is laag, omdat daar ter plaatse
geen behoefte bestond aan een hoge.
Het deel van de Atlantische Oceaan,
dat brug Nummer Twee overspant,
heet de Zuid-Ford, zulks ter onder
scheiding van de Noord-Ford, die
Benbecula van Noord-Uist scheidt.
Over de Noord-Ford werd tot dus
ver geen brug geslagen, hoewel hij
heel wat moeilijker over te steken
is dan de Zuid-Ford.
Nummer drie.
Nog noordelijker ligt de derde at
lantische brug, die Bernera Érug
heet, en de jongste van het viertal is.
Hij werd n.l. pas in Juli 1943 voor
het verkeer opengesteld. De bewo
ners van Bernera waren, en zijn nog
steeds opgetogen over de zo lang
oud-pastoor van de St. Petrus
parochie te Leiden heeft hedenmor
gen in de katholieke meisjesschool
aan de Lorentzkade een uitbreiding
van drie nieuwe klassen ingezegend.
Door de verruiming van deze Finse
school is men weer een stapje nader
gekomen tot de oplossing van het
enorme ruimteprobleem bij het ka
tholiek onderwijs te Leiden.
door hen verbeide vereniging met
hun buur-eiland Lewis Voor die
blijdschap is stellig reden, want de
Atlantische Oceaan is tussen Ber
nera en Lewis een verraderlijk en
gevaarlijk kanaal. Thans is het niet
meer nodig om het weer en water
lieten vroeger de overtocht lang niet
altijd toe levensmiddelen, bouw
materialen, artsèn en zieken per
boot over te zetten. De brug b.iedt
een veilige, snelle, en in alle weers
gesteldheden bruikbare weg.
Nummer vier.
De vierde atlantische brug, van
welks bestaan ik afweet, ligt nog
weer noordelijker. Niet op Schots,
doch op Deens gebied, en wel op de
sedert enige eeuwen tot het Deense
koninkrijk 'behorende Far Or eilan
dengroep. Omstreeks het jaar 1000
vestigden zich daar vikingers en nog
steeds wonen hun afstammelingen
op die eilandjes in de Atlantische
Oceaan.
Het gebied is mooi en eenzaam. Als
men niet weet, dat het bestaat uit
vele eilandjes, zou men aanvankelijk
de indruk kunnen 'krijgen, dat de
"Far Or een vrij groot aaneengeslo
ten land is, schreef de op de Far Or
geboren en getogen auteur Jorgen
Jacobsen eens. De nauwe fjorden
en sonds tussen de eilandjes zijn
vaak zo goed verborgen, dat zij eer
de indruk wekken van ravijnen dan
van delen van de oceaan. Soms moet
men hoog staan, wil men kunnen
zien, dat zij, in de diepte, met water
zijn gevuld.
Over een van die atlantische ka
nalen hebben de bewoners der Far
Or een brug gebouwd Hij is simpel,
zoals alles simpel is op die eiland
jes. Maar naa^ anciënniteit heeft hij
recht op de t weede plaats in de
kring der atlantische bruggen. Een
Deens journalist beschreef hem eens
als volgt:
De Atlantische Oceaan
Kan men daar oversteken
Men kan er over gaan
Zonder zijn nek te breken.
Dit rijmpje is ook toepasselijk op
de andere atlantische bruggen. En
mocht u ooit neiging krijgen om als
„Bereisde Roel" op te treden, maak
dan een vier-atlantische-bruggen-
tocht.... en vertel aan uw vrienden
en kennissen, dat u te voet, per fiets
of per auto op vier verschillende
plaatsen de Atlantische Oceaan
overstak.
De meesten zullen u dan niet ge
loven.
den door dokter P. J. Meijst in de
zaal van de heer J. Timmermans
enige films vertoond waarvan de op
brengst ten bate kwam van de Wijk
verpleging. De heer Madern, voorz.
van de vereniging E.H.B.O., opende
deze avond. Hij heette alle aanwe
zigen welkom in 't bijzonder de wet
houder N. P. Kaptein, bestuurslid
van de N.V. De Volkskrant en van de
Coöp. Levensverzekeringmij. Concor
dia en gedelegeerd commissaris van
de drukkerij Lumax.
De plechtige Requiemmis is Don
derdag a.s. in de parochiekerk van de
H. Paulus te Utrecht. Daarna is de
begrafenis op het R.K. Kerkhof aan
de Princesselaan aldaar.
Winters getover in het Amsterdamse Vondelparkof van een heerser die van geen wijken weten wil.
VERÖOND VOOR VEILIG VERKEEK
EénrlchtioKSwee.
Inrijden toegestaan.
Keten en teruR rijden
Marktberichten
ROTTERDAM 28 Febr. Vee.
Aanvoer 1849 stuks totaal, waarvan
12G1 vette koeien, 588 varkens, Prij
zen vette koeien 2.60—2.74, 2.30
—2.50, 2.00—2.30; varkens 1.91,
1.89, 1.86, per kg. levend gewicht.
Vette koeien aanvoer als vorige
week, handel redelijk, prijzen 3e
kwaliteit iets stijver in prijs, verder
prijshoudend, prima's boven note
ring; varkens handel even minder,
handel goed, iets stijver in prijs.
