Baanbrekend werk van minister Gielen
aanleiding tot een laatste schermutseling
Ongerustheid over vliegen
door het koninklijk gezin
Engelse minister Attlee in Nederlandse Ridderzaal
Burgemeesters demonstreerden hun
bekwaamheid in het touwtrekken
WO"NSD\G 23 FEBRUARI 1955
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
Gistermiddag heeft de Eerste Ka
mer de begroting van algemene za
ken afgedaan. Tevoren had ze een
aantal kleine wetsontwerpen behan
deld. Hierbij waren de ontwerpen tot
opheffing van de gemeente Hemmen
en dat tot gemeentelijke herindeling
van de Bommelerwaard.
De heer GERRETSON (c.h.) toonde
zich niet gerustgesteld over het ant
woord van de regering, dat de Da
kota die voor het reizen van het ko
ninklijk gezin wordt gebruikt vol
doende veilig en bedrijfszeker is.
Ook had hij critiek op het kabinet
dat voor de rede, die de Koningin bij
het bezoek van president Coty had
gehouden, verantwoordelijk is. Verder
opperde hij bezwaren tegen de rede
die prof. Van Eysinga hield bij de
onthulling van het standbeeld van
Johan van Oldenbarnevelt in Den
Haag. Volgens de heer Gerretson had
de regering moeten voorkomen dat
de Koningin bij deze plechtigheid
aanwezig was.
Voorts kwam de heer Gerretson
met critiek op wa' de heer Drees op
het Labourcongres te Scarborough
had gezegd. Zijn schriftelijke vragen
waren, zei de heer Gerretson, niet
alle naar waarheid beantwoord.
De heer Molenaar (lib.) achtte het
antwoofd dat minister-president
Drees in eerste aanleg over Scarbo
rough had gegeven onjuist. Hij had
echter tegen dergelijke informele be
sprekingen geen bezwaar. Misschien
had hij Ollenhauer kunnen trachten
tot andere gedachten te brengen.
De heer KROPMAN (KVP) juichte
ieder contact van de regering door
welke minister ook met polit'eke lei
ders van andere landen, tot welke
partij ze ook behoren, toe.
Verdediging
Minister-president, de heer DREES
vroeg zich af of men zich wel op het
standpunt moet stellen dat het vlieg
tuig geen normaal verkeersmiddel is.
Men mag niet aannemen dat bij
bezoeken van buitenlandse gasten of
omgekeerd bij een bezoek aan het
buitenland, elk woord dat de Konin
gin bij een rede spreekt de ministers
passeert. Natuurlijk blijft de minis
ter wan buitenlandse zaken er voor
verantwoordelijk.
Het bijwonen van de onthulling van
het standbeeld van Johan van Olden
barnevelt en de rede van prof. Van
Eysinga door de Koningin achtte dr.
Drees een gelukkige zaak. Men moet
elk woord dat daar gesproken wordt
niet met de Koningin vereenzelvigen
zei hij. Ook prins Bernhard zal men
bij zijn vertegenwoordiging van ons
land een beetje vrijheid moeten laten.
De bijeenkomst in Scarborough
had slechts ten doel te trachten tot
één opvatting te komen over de Pa-
rijse accoorden en de aanneming van
de accoorden in de Westeuropese lan
den te bevorderen.
Dat de heer Gerretson zijn waar
heidsliefde in het geding had ge
ding had gebracht betreurde hij.
Het is volkomen onmogelijk gesteld,
dat een minister-president niet zou
mogen praten over buitenlandse po
litiek en dit zou moeten overlaten
aan de minister van buitenlandse za
ken, antwoordde hij de heer Gerret
son. Die besprekingen kunnen vaak
groot nut hebben. Het is de normale
taak van de minister-president de in
zichten van Nederland over de bui
tenlandse politiek elders tot hun recht
te doen komen. Ik kan bepaald niet
EERSTE KAMER Burgemeester Matser
geridderd
Ter gelegenheid van de plechtige
opening van de Katholieke Nijver
heidsschool voor meisjes te Arnhem
heeft Deken J. J. H. van Rossum van
Arnhem hedenmiddag aan burge
meester Ch. G. Matser zijn benoe
ming medegedeeld tot ridder in de
Orde van de H. Gregorius.
De pauselijke onderscheiding werd
aan de heer Matser toegekend we
gens zijn vele verdiensten voor de
stichting van genoemde school.
„Belastingverlaging
in de ijskast?"
De Kamer is hierna met de behan
deling van de begroting van finan
ciën begonnen. De heer POLLEMA
(c.h.) drong aan op de instelling van
een commissie van „superexperts"
uit de Kamer voor een rapport over
de belastingverlagingen voordat het
ontwerp in de Tweede Kamer aan de
orde komt.
In de avondvergadering vroeg de
heer MOLENAAR (VVD) of het de
bedoeling van de minister van finan
ciën blijft de belastingverlaging op
1 Juli te doen ingaan. Is een front-
veranderipg op til, gezien het terug
lopen van de politieke barometer ten
aanzien van de belastingpolitiek, in
formeerde hij, doelende o.m. op de
oppositie van het NVV. De heer Mo
lenaar was bang voor een ijskastpoli-
tiek of voor een compromis, gezien
de moeilijke positie die de P. v.d. A.-
minister van financiën zo langzamer
hand krijgt. Diens politieke vrienden
toch zijn in wezen tegen een belas
tingverlaging.
De heer TEULINGS (KVP) wilde
geen belastingheffing van werkge
versbijdragen aan bouw- en spaar
fondsen. Over de Rijnvaart zei de
heer VAN TILBURG (P. v.d. A.) alle
middelen om het grensonderzoek te
verminderen een onderzoek waard te
achten. Hij hoopte dat onwilligen tot
rede kunnen worden gebracht. He
denmorgen zal minister Van de Kieft
aan het woord komen.
Feest met achtergrond
Het instuderen van de volksdansen
voor de 5 Mei-viering
Foto S. E. Smit, Den Haag
ONDERWIISDE 'AT TWEEDE KAMER GESLOTEN
75 pet Aanvragen studie-ondersteuning
wordt door het ministèr e toegekend
Vragen over Academisch
Ziekenhuis
Het meningsverschil over de on
derwijsbegroting tussen de heren Pe
ters (K.V.P.) en Van Sleen (P.v.d.
A,) is gistermiddag door de carna
valsstemming waarin zich de heer
Peters bevond tot een zeer verkwik
kelijke verzoening gekomen.
De Limburgse onderwijsdeskundi
ge nodigde de Arbeidsman namelijk
uit om onder het genot van een bor
rel in het zonnige zuiden verder deze
zaak te bepraten. Minister Cals nam
niet aan de schermutselingen deel, al
brak hij wel een lans voor de maat
regelen die zijn oud-college Gielen
reeds vroeger had genomen.
De heer VERMOOTEN (Arb.) zegt
c.a. van oordeel te zijn, dat te ge
makkelijk wordt heengegaan over
het optreden van onbevoegde leer
krachten. Wanneer er een tekort aan
artsen zou zijn, laat men toch ook
geen tweede- of derde-jaarsstuden
ten invallen.
De heer PETERS (K.V.P.) vraagt
toezeggen, dat ik met de heer Attlee, vUV
Hif» thnnc aic ernst h^t rnnürpc wan minister niet kan toezeggen,
die thans als gast het congres van de
P. v.d. A. bijwoont, geen woord zal
spreken, zo besloot dr. Drees.
Mét de 18-jarige kantoorbedien
de bleek ook het geldkistje, dat
1.700 bevatte, verdwenen te zijn,
toen de procuratiehouder van een
Amsterdams ijzerhandelskantoor na
een ogenblikje weg te zijn geweest,
weer op het kantoor terugkwam. De
politie zoekt, tot nu toe tevergeefs.
dat de zorg voor de defecte jeugd
onderwerp zal worden van een stu
die op zeer hoog niveau.
De minister heeft op verschillende
punten betrekking hebbend op ver
laging der leerlingenschaal niet ge
antwoord, merkt spr. op. Om een in
zicht in het beleid te krijgen is op
heldering ter zake z.i. gewenst.
Arm als een kerkrat.
Naar aanleiding
Naar aanleiding van bij de replie
ken gemaakte opmerkingen zegt de
Minister, dat het onjuist is het zo
voor te stellen, dat hij nu pas een
van de heer Van Sleen op j.l. Vrij-1 inzicht heeft gekregen in de nood-
dag merkt spr. op, dat hij zich ge-toestand. Van die wetenschap heeft
keerd heeft tegen een opponent in I hij al doen blijken in zijn eerste on-
levende lijve, die katholieke minis- derwijsnota. Hij herinnert er aan,
ters had aangevallen. Spr. heeft ge- dat minister Gielen reeds maatrege-
constateerd, dat de noodtoestand had
kunnen worden voorkomen. Z.i. moet
de P.v.d.A. tegen deze begroting
stemmen en een motie van wantrou
wen indienen. Dan heeft zij haar
plicht gedaan.
Met betrekking tot het beleid van
minister Gielen zegt spr., dat deze
het rechtsherstel t.a.v. de bezoldiging
der onderwijzers heeft bewerkstel
ligd terwijl we zo arm waren als een
kerkrat. Een belangrijker maatregel
nadien is niet aan te wijzen. De heer
Teters stelt de heer Van Sleen de
vraag of de P.v.d.A. in 1948 de te
rugkeer van minister Gielen heeft
verhinderd. Hij constateert, dat de
heer Van Sleen daarop niet ant
woordt.
Niet de beurs van Pa.
Mejuffrouw TENDELOO (Arb.)
beveelt de instructeurs aan de tech
nische hogeschool in de bijzondere
aandacht van de minister aan.
Zij bepleit o.a. de wenselijkheid
van selectie volgens wetenschappe
lijke methoden voor toelating tot
universiteiten en hogescholen; een
groot deel van de jongelui slaagt niet
en van velen kan men zeggen, dat ze
er niet thuis horen. De beurs-van-pa
moet h.i. niet alleen beslissen. Zij
betreurt het, dat van degengn, die
zich aanmelden voor beurzen slechts
van de repliek25 pet. wordt toegelaten.
De leider van de Britse oppositie, Clement Attlee heeft in de Ridderzaal Dinsdagavond een toespraak gehouden,
die door een groot aantal vertegenwoordigers van de regering, het corps diplomatique en de pers werd bijge
woond. Onze foto werd gemaakt tijdens de rede van de. leider der Labour Party: zittend zien we van links
naar rechts Sir Paul Mason, de Engelse ambassadeur, dr. Drees, mevr. Beyen, minister Beyen.
VOORPROEFJE VAN BEVRIJDINGSFEEST
TJ -j j t Ji ben. Tenslotte is het bevrijdingsfeest
Jbn dan noq wel zonder de raad ivoor de geheieburgeru.
Verzocht werd op de 5e Mei geen
collecte te organiseren, opdat de
Stichting '40'45 ruim baan zal heb
ben bij haar inzameling. Er werd
zelfs op aangedrongen de opbrengst
van een feestavond voor deze stich
ting af te staan.
De heer Foppen deelde mede, dat
zijn bureau reeds belangrijke sug
gesties had gekregen. Hij noemde o.a.
het inschakelen van ouden van da-
I gen en mensen in sanatoria bij het
maken van de feestversiering en het
geven van een aardigheidje aan de
bedlegerigen op de feestdag.
Denk aan de jeugd.
Ook voor de jeugd werd de aan-
I dacht gevraagd. Zij moet weten, wat
i de bevrijding voor ons volk beteken
de. In sommige gemeenten organi
seert men met dit doel kleine expo
sities betreffende de oorlogstijd.
Om teleurstelling te voorkomen in
verband met ons klimaat, adviseer
de de heer Foppen niet alle troeven
op één kaart te zetten. Want als men
het gehele programma in de open
lucht wil afwerken, is 'n regenach
tige dag voldoende, om het feest in
het water te laten vallen. Men zal
dus ook zaaispelen e.d. moeten opne
men.
Or de toehoorders werd een drin
gend beroep gedaan tussen half zes
er half .zeven niets te doen, zodat
iedereen gelegenheid heeft de her
denkingsdienst \ia radio èn televisie
te volgen.
Uit de vergadering gingen wal
sten uren op, die op financiële moei
lijkheden wezen. Is het mogelijk, zo
vroeg men, een bedrag uit de ge
meentekas te halen voor dit feest?
Een volmondig „ja" volgde hier
niet op. De burgerij en de bedrijven
dienen ook iets te doen, maar er zijn
reeds besnrekin«en gevoerd over ge
meentelijke bijdragen en daarbij
is komen vast te staan, dat aanvra
gen met de grootste soepelheid beke
ken zullen worden.
En nu: Actie!
Na deze inleidende besprekingen
volgde het parool: En nu actie! De
heer Vlot had er gauw een echte
feeststemming in en wanneer hij vrij
willigers vroeg, om een spel te de
monstreren, stroomden de liefheb
bers toe.
Wij zagen de gemeente-secretaris
van Alkemade, de heer W. A. van
Hartevelt, zijn team in een bal-es
tafette naar de overwinning voeren,
terwijl de burgemeester van Zeven
hoven met zijn ploeg de tweede
plaats bezette.
Als een speciale attractie volgde
een partijtje touwtrekken tussen bur
gemeesters en gemeente-secretarissen.
De heer Brouwer, tot voor kort amb
tenaar op de secretarie van Hazers-
woude en thans burgemeester van
Oud-Beijerland, sleurde een zeer
achtenswaardig gezelschap met het
grootste gemak in een hoek en kon
zich met recht de sterkste burger
vader noemen.
Na afloop van deze demonstraties
was men het er over eens, dat het
volksspel een gezonde bezigheid is,
waarbij men rustig zijn zorgen en
waardigheid een straatje om kan stu
ren.
Terwijl de deelnemers wat op adem
De burgemeesters, wethouders, ge
meente-secretarissen en andere ge-
meentelijke autoriteiten uit Zuid-
Holland, die gisteren gehoor hadden I tionale Comité Bevrijdingsdag 5 Mei
gegeven aan de oproep van het Na- 1.5 om in de Haagse Dierentuin een
instructiedag bij te wonen, hebben
het niet zo gemakkelijk gehad. Het
was geen bijeenkomst van „onder
het genot van een sigaartje eens rus
tig luisteren". De heer Vlot van de
Stichting Sport en Spel vertelde
wel, dat volksspelen niet kinderach
tig zijn en dat zij de mens eens even
losmaken van zijn zorgen en zijn
waardigheid, maar hij liet het niet bij
vertellen. Hij wilde zijn woorden
waar maken en het gevolg daarvan
was, dat nog geen uur na het inlei
dend woord van de waarnemend
commissaris van de Koningin, dr.
J. J. R. Schmal, de burgervaders
een paar zelfs heel sportief in hun
overhemd aan het touwtrekken
waren.
Reeds minister Gielen.
len heeft genomen tegen het onder- aandacht
Overigens was deze dag niet be
doeld als „zo moeten jullie het doen".
De heer F. L. W. Foppen, directeur
van het bureau van bovenvermelde
stichting, vestigde daar heel
wijzerstekort. Zo heeft minister Gie
len o.a. in 1947 de eenjarige spoed
opleiding ingevoerd en met succes.
Er is wel degelijk rekening gehou
den met het dreigend tekort.
Wat de toelating van onderwijzers
tot de universiteit aangaat zegt spr.,
dat het de studierichting paedagogie
zal zijn. Hoe een en ander wordt uit
gewerkt kan hjj nog niet mededelen,
omdat er nog adviezen moeten wor
den ingewonnen.
Hij deelt mede, dat tost nu toe
geen regeringsvoorstellen gedaan
zijn in zake de onderwijzerssa
larissen. De bedoeling is geens
zins alle voorstellen, die van de
ANOF komen af te wijzen. Ge
leidelijk moet men komen tot
onderhandelen.
Wat de verlaging van de leerlin
genschaal aangaat merkt spr. op,
dat daaraan ruime aandacht is ge
schonken in de eerste onderwijsnota.
Daarin kan men toch wel lezen in
welke richting de minister wil gaan.
De opzet is de opleiding zo sterk
mogelijk uit te breiden en dan vlug
te beginnen met de verlaging van de
leerlingenschaal.
De minister verklaart dat algeme
ne dispensatie wordt verleend voor
tijdelijke aanstelling van gehuwde
onderwijzeressen; door deze dispen
satie behoeft niet ieder jaar onthef
fing van de betrokken bepalingen te
worden gevraagd.
Spr. is het eens met de heer Pe
ters, dat het de moeite waard zou
zijn om de zorg voor het gehandi
capte kind op hoog niveau te bezien.
Op ambtelijk niveau wordt dit vraag
stuk al onder het oog gezien, maar
spr. weet niet of men al tot een com
missie zou moeten overgaan.
Mevrouw FortanierDe Wit had
de aandacht gevestigd op een tekort
aan verplegend personeel aan het
Academisch Ziekenhuis te Leiden. De
•assistentscbappen worden daar
door bemoeilijkt. De- minister ver
klaart, dat ten deze grote diligentie
is betracht. Bedacht moet worden,
dat er een algemeen tekort aan ver
pleegsters is.
Niet 25 maar 75
Naar aanleiding van de opmerkin
gen van mej. Tendeloo becijfert mi
nister Cals, dat niet slechts 25 pro
cent, maar bijna 75 procent der stu
denten wordt geholpen door beur
zen, toelagen en renteloze voorschot
ten.
De Staatssecretaris, mejuffrouw
DE WAAL deelt o.a. mee dat met be
trekking tot de wijziging der leraars
salarissen uitgebreid overleg nodig
was, waardoor het betrokken K. B.
wordt vertraagd. Er is echter geen
kabinetsbeslissing meer nodig. Spr.
zegt haar aandacht te zullen schen
ken aan de kwestie van de bedrijfs-
scholen; zij meent dat er geen reden
is voor een gewijzigde houding ten
deze.
De algemene beraadslaging wordt
gesloten.
op.
Ons bureau, zo zeide hij, heeft niet
de pretentie alles te weten. Wij wil
len ook geen eensheidsfeest bevor
deren. Iedere streek heeft haar eigen
folklore en die moet bij het komen
de bevrijdingsfeest tot uitdrukking
worden gebracht. Het streven van
het bureau is echter te voorkomen,
dat de 5e Mei ontaart in een lol-dag.
Feest moet er zijn, maar dan een
feest met achtergrond.
Stimuleren en helpen.
Wij maken uw programma's niet,
merkte de heer Foppen op, maar wij
willen u graag helpen; vooral om
deuren te openen, die anders geslo
ten blijven. Verder stellen wij het op
prijs om suggesties te krijgen, want
een goed idee, dat in Heerlen gebo
ren wordt, kan ook in Delfzijl de
vreugde verhogen.
Spreker adviseerde, om bij het ma
ken van de plannen ook de plaatse
lijke kunstenaars in te schakelen en
hij achtte het noodzakelijk om het i kwamen, werd er voorgesteld, om de
comité van voorbereiding een brede
basis te geven, zodat alle groepe
ringen een vertegenwoordiger heb-
N.R.U. zorgt op 5 Mei
weer voordroppings*
Evenals de afgelopen 9 jaren, zal
de Nederlandse Radio Unie ook dit
jaar weer op 5 Mei droppings ver
zorgen, ter herinnering aan de voed-
seldroppings, die dan 10 jaren gele
den ons land uit de hoogste nood
hielpen.
Eerst was het Nationaal Comité
Viering Bevrijdingsdag 5 Mei 1955
van plan zelf de droppings te ver
richten, maar een nader overleg heeft
aangetoond, dat dit beter door de
Radio Unie zou kunnen geschieden.
De plaatsen, waar de droppings
zullen plaatsvinden, in iedere pro
vincie één worden nog geheim
gehouden, maar men overweegt toch
de mogelijkheid om in overleg met
plaatselijke comité's de droppings in
dienst te stellen van de Stichting
'40—'45.
Aanrijding bij Pernis
heden voor krijgsraad
Voor de krijgsraad te velde-west
zal zich heden moeten verantwoor
den een 22-jarige dienstplichtige sol
daat geboren in Rotterdam, wegens
het veroorzaken van een aanrijding
met een trein.
De soldaat reed op 30 October van
het vorige jaar als bestuurder van
een militaire vrachtauto te Rotter
dam. Op een onbewaakte overweg
te Pernis-Feyenoord kwam hij in
botsing met een goederentrein, waar
door de auto enige tientallen meters
werd meegesleurd en in brand is ge
raakt.
Bij dit ongeluk zijn drie soldaten
om het leven gekomen en werd een
korporaal ernstig gewond.
schooljeugd op 5 Mei een gedenk-
schriftje of een bekertje te geven.
Een afgevaardigde uit Boskoop deel
de nog mede, dat men in zijn ge
meente het plan had een gaarkeu
ken in te richten. De burgerij zou
dan nog één keer een eenpansmaal-
tijd kunnen afhalen.
Zelfwerkzaamheid.
Alle inleiders legden sterk de na
druk op de zelfwerkzaamheid, maar
Lou Hoefnagels deed dat in zeer
sterke mate. Hij noemde twee bevrij-
dingsspélen op, die zeer goed .zijn,
maar dat was ook alles. Er bestaat
grote behoefte aan wagenspelen.
Welnu, vond deze spreker, maak er
zelf een. Dat is vrij gemakkelijk. Ook
deze woorden werden waar gemaakt.
Uit de vergadering werd voorge
steld een stukje te spelen, waarin een
bestuur van een Oranjevereniging
subsidie aan B. en W. komt vragen.
Drie burgemeesters namen op zich
het bestuur van de Oranjevereniging
te spelen, terwijl bestuurders van
deze verenigingen in de huid van B.
en W. kropen. Het werd een kostelij
ke improvisatie, die technisch uiter
aard niet volmaakt was, maar die wel
bewees, dat men zelf iets aardigs kan
maken.
Ook zang en eenvoudige volksdans
jes werden nog gedemonstreerd.
Wij zijn er van overtuigd, dat de
deelnemers tevreden naar huis zijn
gegaan.
Niet omdat ze alle demonstraties
even geslaagd vonden, maar wel om
dat ze een indruk hadden gekregen
van de vele mogelijkheden, waaruit
geput kan worden bij de samenstel
ling van een feestprogramma.
Een kleine expositie in een hoekje
van de zaal toonde een groot aantal
boekjes met raadgevingen, volks- en
jeugdspelen enz. Men heeft nog en
kele maanden de tijd en wy hebben
de indruk gekregen, dat met de hulp
van het Nationaal Comité Viering
Bevrijdingsdag 5 Mei 1955 een gezel
lig en tegelijk stijlvol feest zeer goed
mogelijk is.
