doe meer met kflflS
Kamerbewoners zonden
1100 bijvalsbetuigingen
Verkeer eist per maand
dertig kinderen
Bij Dwingeïo bouwt men grootste
radiotelescoop, die de wereld kent
Taalkundige toelichting op de tekst
van beperking cadeaustelsel
DINSDAG 15 FEBRUARI 1955
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Velen nog onbekend met huurprijsvoorschriften
Elfhonderd brieven evenzovele staan: immers, de verhouding tussen
warme bijvalsbetuigingen heeft verhuurder en huurder zal er aan-
het Actiecomité Kamerbewoners ont-1 merkelijk door worden bekoeld en
vangen, sinds het enige weken gele-| in het geval van scherpe animositeit
den met een protestvergadering inj vindt de huurder maar niet zo één-
de openbaarheid trad. Zoals bekend
schrijft de „Haagsche Courant"
heeft dit comité onder voorzitter
schap van de heer J. J. Caspers de
strijd aangebonden tegen te hoge
huurprijzen, die voor al of niet ge
meubileerde kamers moeten worden
betaald.
Het comité heeft thans een brief
aan de regering gericht, waarin uit
voerig wordt gewezen op de z.i. vele
prijsopdrijvingen, waarvan kamer
bewoners het slachtoffer zijn, en op
de angst van talrijke huurders om
zich met de Huuradviescommissies
in verbinding te stellen, omdat hier
door de toekomstige verhouding ver
huurder-huurder zeer ongunstig
wordt beïnvloed.
Streven naar bouw van
éénkamerflats.
Intussen onderneemt het comité
ook stappen om te komen tot een
practische oplossing van de moei
lijkheden der kamerbewoners. En
kele dagen geleden is bü de gemeen
te 's-Gravenhage een verzoek inge
diend om reservering van bouw
grond in het plan-Duttendel, op het
De Savornin Lohmanplein en in het
Bezuidenhout om daar in de toe
komst blokken met éénkamerflats te
doen verrijzen ten behoeve van hen,
die thans nog op huurkamers zijn
aangewezen. Voor dat doel is, zoals
bekend, al ruim anderhalve ton be
schikbaar.
Sinds het actie-comité zijn werk
zaamheden is begonnen, heeft het
kunnen vaststellen, dat nog een groot
aantal kamerbewoners volstrekt niet
op de hoogte is van de bepalingen
der Huurwet. Al te velen zijn bij
voorbeeld nog van oordeel, dat ge
meubileerde kamers buiten die bepa
lingen vallen. Een bezoek aan de
Huuradviescommissie, (in Den Haag:
Mauritskade 9), kan de huurder om
trent de prijs, die hij hoogstens beta
len mag, meer licht verschaffen.
Voor een kamer, gemeubileerd of on
gemeubileerd, mag niet méér ge
vraagd worden dan een evenredig
aandeel van de totale woninghuur,
verhoogd met 20 pCt. voor zg onge
rief, 20 pCt. per jaar van de ver
koopwaarde der aangeboden inven
taris en kosten van gas, water en
electriciteit.
Slechts kamers met volledig pen
sion of warme maaltijd zijn niet on
derworpen aan de prijsvoorschriften.
Het is dan ook geenszins toevallig,
dat in de meeste aanbiedingen van
gemeubileerde kamers de toevoe
ging „voll. pens." of „w.m." voor
komt
De 1100 brieven van kamerbewo
ners uit alle delen van het land, ge
ven een duidelijk beeld van de wij
ze, waarop de prijsvoorschriften wor
den ontdoken. Het is geen zeldzaam
heid, dat kamers, die ten hoogste
30 per maand mogen kosten, in
werkelijkheid bedragen, variërend
van 65 tot 80 opbrengen.
In zulke gevallen vindt uiteraard
de huurder de wet aan zijn zijde.
Maar volgens het actie-comité is hij
vaak bevreesd om op zijn recht te
twee-drie een ander onderkomen.
Want nog steeds bestaat er een te
kort aan kamers.
Wonen zonder vergunning.
Vreemde ontdekkingen heeft het
actie-comité opgedaan tijdens het
doorlezen van de stapels brieven en
het bezoek aan vele huurkamers, zo
zegt voorzitter Caspers.
In Den Haag wordt een vrij groot
aantal van deze kamers zonder ver
gunning van het Huisvestingsbureau
bewoond. Niet, dat zo'n vergunning
op aanvraag niet zou worden ver
strekt. Maar de hoofdbewoner wil
slechts verhuren, als daaraan offi-
ceel geen bekendheid wordt gegeven.
Noodgedwongen geeft de huurder
vaak toe.
De misstanden, die bestaan op het
gebied van de kamerverhuur, heb
ben bij vele kamerbewoners het ver
langen doen opkomen eenmaal de
beschikking te hebben over een eigen
éénkamerflatje met een eigen huis
deur, waar men geheel zichzelf kan
zijn. Om in de toekomst de bouw van
éénkamerflats te verwezenlijken
heeft het Actiecomtié Kamerbewo
ners zich tot de Regering en de ge
meente 's-Gravenhage gewend.
De veestapel groeit
weer in voormalig
rampgebied
In een te Bruinisse gehoudoen
vergadering van de afdeling Duive-
land van de C.M.C. (Coöperatieve
Melk en Melkproducten Centrale)
heeft de heer C. Zee, secretaris van
de Zeeuwse Melkfederatie, onder
meer gesproken over het herstel van
de rundveestapel op Schouwen-Dui-
veland.
Na de ramp van 1 Februari 1953
telde men op het eiland 2900 stuks
melkvee en 8000 stuks mestvee, die
verdronken waren, of moesten wor
den afgemaakt.
Op 1 Januari 1955 telde men al
weer 1080 melkkoeien en ongeveer
2000 stuks mestvee.
In 1952 werd aan de centrale melk
fabriek afgeleverd plm. 6 millioen
kg melk, in 1953 werd afgeleverd
202.000 kg, in 1954 637.000 kg.
Frappant is de toeneming van het
verbruik van flessenmelk: In 1952
voor het eiland 201.000 flessen; in
1954 857.000 flessen.
Gepleit werd voor het doen in
schrijven van raszuivere dieren in
het Nederlandse rundveestamboek.
INBRAAK IN SACRISTIE.
Voor de tweede maal binnen enige
dagen is gisteravond ingebroken in
de R.K. kerk aan de Grovestinstraat
te Den Haag. Thans had de dader,
die door een ruitje binnen kwam
meer succes dan de vorige keer. Uit
do kluis van de sacristie nam hij een
bedrag van f 2776,mee. De vorige
keer was de buit 10,geweest.
(Advertentie).
het l1ftverbod
Ongelukkige controle
door marechaussee
De staatssecretaris van Oorlog is
van mening dat de patrouille van de
Koninklijke Marechaussee, die eind
Januari een particuliere auto deed
stoppen en twee daarin gezeten bur
gers vroeg zich te legitimeren, deze
controle beter achterwege had kun
nen laten. Hij heeft deze mening ter
kennis van de Kon. Marchaussee ge
bracht.
In antwoord op vragen van het
Tweede Kamer-lid Vermeer, deelt de
staatssecretaris mee dat de patrouil
le langs een rijweg twee jongelie
den aantrof, blootshoofds in een kha-
kikleurige regenjas, die kennelijk op
een lift uit waren. De patrouille had
de ervaring dat militairen zich wel
eens als burgers trachten voor te
doen door het hoofddeksel in de zak
te steken, om aan het toezicht op het
liftverbond te ontkomen.
De patrouille had geen opdracht
om particuliere auto's aan te houden
en te controleren op liftende mili
tairen.
Nederland betaalt te weinig
Gemiddeld worden in Nederland 30 kinderen per maand gedood door
verkeersongevallen en dit schrikwekkende getal beweegt zich nog steeds
in stijgende lijn.
Het verkeer eiste in 1953 totaal 1000 doden in ons land; dit getal was in
1953 gestegen tot 1309 en 1954 bracht 1450 doden.
Het aantal zwaargewonden bedroeg in het afgelopen jaar 13.040 en het
aantal lichtgewonden 11.249.
Het verbond voor veilig verkeer, die deze getallen publiceert, voegt hier
aan toe, dat er in Nederland zo weinig geld beschikbaar gesteld wordt, om
de veiligheid van het verkeer te bevorderen. De bond krijgt 30.000,
subsidie van het rijk, maar van particuliere zijden stroomt het geld maar
zeer traag binnen.
De bond wijst er in zijn overzicht op, dat in het buitenland verzekerings
maatschappijen en industrieën de veiligverkeer-acties steunen, omdat jaar
lijks onvoorstelbaar veel schade wordt aangericht door verkeersongevallen.
De bond vertelt o m., dat bij Philips déze schade gemiddeld 250.000,—
per jaar bedraagt en dat dit bij andere industrieën naar rato hetzelfde is..
TWEE BROERTJES DOOR
HET IJS GEZAKT.
Ambtenaar hervatte
zijn werkzaamheden
(Advertentie!
Twee broertjes, de tienjarige Klaas
er de achtjarige Gerrit Zwerenburg I
uit Wilp bij Deventer, zijn gister-1 Na een gedwongen afwezigheid
middag om het leven gekomen, toen van vele maanden heeft op de grif
zij door het ijs zakten van de z.g. 1 fje van Amsterdam een 54-jarige
Modderkolk. De negenjarige Wim
Achterkant, eveneens uit Wilp, kon
zich redden, doordat hij zich aan de men.
ambtenaar zijn plaats weer ingeno-
randen van het ijs vastklampte.
Taüió R&lnücficL v.e>tl>w(L rvaaA Herenigde Staten
Vergezeld van zijn particulier secretaris, dr. F. A. de Graaff is Z.K.H. Prins
Bernhard Zondagavond naar de Verenigde Staten vertrokken, waar hij
voorbereidende besprekingen zal voeren in verband met een conferentie
van Amerikanen en Europeanen, welke binnenkort onder zijn presidium
in Oosterbeek gehouden zal worden. De foto toont de Prins en zijn secretaris
op weg naar het vliegtuig.
Het is de heer Bruijn, die acht
maanden onschuldig in de gevange
nis gezeten heeft en verleden week
op vrije voeten is gesteld. Direct na
zijn vrijlating gaf hij te kennen zo
spoedig mogelijk zijn oude werk
zaamheden te willen hervatten.
In afwachting van de administra
tieve rompslomp, die zijn onschuldi
ge veroordeling met zich meebrengt
is de heer Bruijn gisteren een voor
schot gegeven op zijn gederfde sa
laris.
CAMPERT-PRIJS GEWEIGERD
Op principiële gronden heeft de
58-jarige Haagse dichter Nes Tergast,
die het grootste deel van zijn leven in
Indië heeft doorgebracht, de hem
aangeboden Jan Campertprijs 1954
1000) geweigerd. Men had hem
deze prijs willen toekennen voor zijn
dichtbundel „Werelden".
De heer Tergast staat afwijzend
tegenover het instituut van over-
heids- en semi-overheidsprijzen voor
de kunst. Hij heeft verscheidene be
zwaren tegen dit systeem en wil nu
de prijzen niet aanvaarden omdat hij
zich de vrijheid van critiek wil voor
behouden.
Overigens heeft Nes Tergast niets
tegen de Jan Campert-stichting als
zodanig en is hij bevriend met ver
scheidene juryleden.
2).e „fantjeó" Heü&eti de oden u-eMadet." w-eel
De „Van Speyk' is weer thuis! Het fregat, dat anderhalf jaar dienst in de
wateren van de Nederlandse Antillen heeft gedaan, kwam Zondag aan op
de rede van Texel en meerde Maandagochtend te Nieuwediep af. Toen het
vaartuig de haven invoer, prijkte voor op de boeg de „loden verrader",
het beeld, dat nu eens de tuin van de familie Madoero in de West siert en
dan weer na een roemrijke verovering door mannen van de Neder
landse Marine een schip tooit, zorgvuldig door de „Jantjes" bewaakt.
De foto toont enige bemanningsleden van de „Van Speyk" die trots de
„loden verrader" bewonderen.
In het najaar klaar!
gen, Utrecht en Luik vertegenwoor
digd, alsmede het Koninklijk Neder
lands Meteorologisch Instituut, de
P.T.T. en het natuurkundig labora
torium van de N.V. Philips. De bouw
van de radio-telescoop te Lhee werd
mogelijk gemaakt door een subsidie
van de Nederlandse organisatie voor
zuiver wetenschappelijk onderzoek.
Spiegel van 25 ton.
De waarnemingen, die te Lhee zul
len worden gedaan, staan ouder lea
ding van ingenieur C. A. Muller, die
thans dergelijke observaties op be-
worpen voor decimetergolven (10 totPer^^e schaal in Kootwijk verricht.
100 centimeter). De bouw van het instrument ver-
I keert reeds in een vergevorderd sta-
De stichting „Radiostraling van j dium en men hoopt in het najaar met
zon en Melkweg" werd opgericht in de wetenschappelijke waarnemingen
1948; haar voorzitter is professor dr. te kunnen beginnen. De grote spie-
J H. Oort, hoogleraar in de astrono-1 gel, die een doorsnede van 25 meter
mie aan de rijksuniversiteit te Lei-1 heeft en met gaas is bedekt, is al
Dezer dagen organiseerde het be
stuur van de „stichting radio-stra
ling van zon en melkweg" een excur
sie naar Lhee, een plaatsje, onder de
gemeente Dwingelo, waar een radio
telescoop wordt gebouwd, die tot
dat de radiotelescoop in Manchester
gereed zal zijn de grootste ter we
reld is. Zal de radiotelescoop in Man
chester met haar spiegel van 75 me
ter doorsnee gebruikt worden voor
het onderzoek van langere golfleng
ten (metergolven), het Nederlandse
instrument is in het bijzonder ont
den en directeur van het observato
rium alhier. In de stichting zijn de
sterrenwachten van Leiden, Gronin-
Waf de fabrikant wil
en de winkelier niet mag
De Staatssecretaris van Economi
sche Zaken heeft bij de Tweede Ka
mer de derde nota van wljzi:'hi,-,m
ingediend op het wetsontwerp „re
gelen tot beperking van de vrijheid
tot het aanbieden en verstrekken
van geschenken in verband met het
uitoefenen van een bedrijf (wet be
perking cadeaustelsel)".
De staatssecretaris stelt voor arti
kel 2 te lezen als volgt:
1. Het is verboden in verband
met het uitoefenen van een bedrijf
geschenken aan te bieden of te ver
strekken in de vorm van goederen,
tenzij deze van dezelfde soort zijn
als goederen, welke bij het uitoefe
nen van dat bedrijf tegen betaling
plegen te worden verstrekt.
2. Het in het eerste lid vervatte
verbod geldt niet, indien aanneme
lijk kan worden gemaakt, dat bij
het aanbieden en verstrekken der
geschenken niet wordt onderschei
den tussen directe of indirecte afne
mers en niet-afnemers.
3. Het in het eerste lid vervatte
verbod geldt evenmin ten aanzien
van het aanbieden en verstrekken
van geschenken aan wederverkopers
van goederen, als bij het uitoefenen
van het betrokken bedrijf tegen be
taling plegen te worden verstrekt,
aan bij algemene maatregel van
bestuur aan te wijzen, naar ons oor den vermeden.
deel in economisch opzicht met zo
danige wederverkopers gelijk te
stellen groepen personen.
Verschil tussen en en of.
Ter toelichting deelt de staatsse
cretaris o.a. mede:
In deze redactie van artikel 2
wordt in het eerste lid gesproken
van: „Aan te bieden of te verstrek
ken" en in het tweede en derde lid
van: „aanbieden en verstrekken". De
aandacht zij er op gevestigd, dat dit
verschil in terminologie bewust is
gekozen. Indien in het eerste lid het
woord „en" ware gebruikt, zou dit
kunnen leiden tot de opvatting, dat
voor veroordeling wegens overtre
ding van het verbod het aanbieden
en het verstrekken beide zouden
moeten worden ten laste gelegd en
•bewezen. Hierdoor zouden vooreerst
de gevallen, waar aanbieder en ver
strekker verschillende personen zijn
men denke aan het geval, dat de
fabrikant de cadeaure^eling in de
pers aankondigt en de winkelier
deze feitelijk uitvoert buiten het
verbod vallen. Hetzelfde zou gelden,
ingeval uitsluitend van aanbieden of
waarschijnlijker verstrekken
sprake is. Eovendien zou de vervol
ging van overtredingen worden be
moeilijkt; het zal immers somtijds
moeilijk zijn het aanbieden en ver
strekken, ook al vinden zij beide
door dezelfde persoon plaats, beide
te bewijzen. Door gebruik van he*
woord .,of" v/orden deze moeilijkhe-
Bij het tweede lid ligt de situatie
anders. Zou men hier het woord „of"
gebruiken, dan zou van de uitzon
dering ook kunnen profiteren degene,
die wel aan iedereen aanbiedt, maar
zich bij de verstrekking tot afnemers
beperkt. Hier dient derhalve het
woord „en" te worden gebezigd.
In het derde lid is om taalkundige
reden het woord „en" gebruikt, al
zou hier, wegens de van die van het
tweede lid afwijkende constructie,
verandering in „of" geen materiële
gevolgen hebben.
Uitzonderinge op de regel.
Met de thans gegeven redactie van
het tweede lid wordt niet meer be
oogd dan een verduidelijking der
bedoeling. Het is bij deze redactie
duidelijk, dat het bij de mondelinge
behandeling gegeven voorbeeld van
de fabrikant, die zijn arbeiders bij
de geboorte van een kind een ge
boortelepel schenkt, onder de uit
zondering van dit lid valt. Immers,
bij de verstrekking dezer geschen
ken wordt geen rekening gehouden
met de hoedanigheid van afnemer,
doch sledhts met die van arbeider.
De staatsecretaris merkt nog op,
dat het geven van dergelijke ge
schenken naar zijn oordeel zeker ge
schiedt „in vehband met de uitoefe
ning van een bedrijf". Wijziging de
zer uitdrukking in „bij de uitoefe
ning van een bedrijf" is, zoals uit de
bovenstaande blijkt, voor het geval
der geboortelepels onpodig. Deze wij
ziging zou overigens ongev/enste ge
volgen kunnen hebben in andere ge
vallen, waar men wellicht met suc
ces zou kunnen stellen, dat de ca
deau-actie weliswaar in verband met
'och niet bij de uitoefening van een
bedrijf geschiedt.
vrijwel geheel gemonteerd. Deze spie
gel weegt 25 ton en zal in de maand
April op een draaibare toren wor
den geplaatst. De gehele constructie
weegt niet minder dan 300 ton. Op
de spiegel worden de radiostralen
van zon en Melkweg op het gaas op
gevangen en de parabolische vorm
van de spiegel kaatst deze stralen
terug en concentreert deze op een
punt, namelijk op de antenne, die uit
het middelpunt van dc spiegel om
hoog rijst. Vandaar worden de stra
len naar „het waarnemingshuis" ge
leid, dat zich aan de onderzijde van
de spiegel bevindt en dat nog ge
bouwd moet worden.
Het „gehele" heelal.
Doordat de spiegel op een ronde
railbtian kan draaien, is het mogel.'jl:
de telescoop op alle delen van het
heelal te richten. Een speciaal me
chanisme zal zorgdragen voor het
automat'sch volgen van een eenmaal
ingesteld gebied.
Ter weerszijde van de grote teles
coop is men bezig de fundamenten
te maken voor twee kleinere spie
gels, zoals ook in Kootwijk staan op
gesteld. Deze spiegels komen uit
Noorwegen en werden cadeau ge
daan uit „de oorlogsbuit" die de
Duitsers daar achterlieten.
Achter het observatorium komt
o m. een laboratorium, waarbij di
verse zit-slaapkamers worden inge
richt ten behoeve van .studenten
waarnemers", die in Lhee een studie
tijd komen doormaken. Wanneer de
radiotelescoop in Lhee in gebruik
zal zijn genomen, blijft de P.T.T. in
Kootwijk nog observaties van gelijke
aard doen.
Op het ogenblik is de radioteles
coop nog niet voor het publiek te be
zichtigen, maar het bestuur van de
stichting heeft het voornemen om
van de zomer, wanneer het observa
torium vrijwel gereed zal zijn, be
langstellenden gelegenheid te geven
het instrument in ogenschouw te
nemen.
