Geen grote gebeurtenis, maar lief en leed
schilderden 1954 op 's levens schilderij
Meextand ging tang* Banen nan geteideiykheid
Heeft een jaaroverzicht wel
het minste nut?
VRIJDAG 31 DECEMBER 1954
DE LEIDSE COURANT
■DE BT.AD - PAGINA
A LS EEN FORSE TREK op het eeuwige schilderij is 1954 thans uitge-
tekend en de loop van deze lijn, die 365 dagen geleden nog zoveel
gespannen verwachtingen wekte, is nu tastbare werkelijkheid geworden.
Men kan van mening verschillen over het nut van een jaaroverzicht.
Men kan bespiegelen of deze balans wel past bij de geur van oliebollen
en gekruide wijn.
Men kan vinden, dat het jaar met al zijn zorg en moeite voldoende aan
zichzelf heeft en niet bezwaard moet worden met een beschouwing achteraf.
Maar misschien schuilt juist in het laatste argument tevens de levens
kracht van het jaaroverzicht.
Het leven schildert zijn grillige lijnen, die tezamen tot een compositie
komen.
Deze lijnen kunnen soms scherp getrokken zijn en soms donker van
kleur lijken.
Maar tezamen vormen deze lijnen het schilderij, dat in ieder onderdeel
toont, hoe het leven niet slechts voldoende hoogtepunten en effecten geeft
om de schoonheid te doen overheersen, maar hoe tevens het leven zelfs de
scherpste krassen door de barmhartige tijd met een milde schaduw op
de achtergrond drijft.
land weer toneel van rouw, toen op
29 September een autobus 'vol Belgi
sche vacantiegangers door een tech
nische storing van de Limburgse
Cauberg stortte, waarbij 13 mensen
onmiddellijk gedood werden en 16
Links boven toont, dat het
protocol tijdens koninklijke be
zoeken niet alles voorkomen kan:
Koningin Juliana komt met haar
sleep onder een auto.
Links beneden toont de ravage
van het treinongeluk bij Eist.
Rechtboven vereeuwigde het
moment, waarop de Koningin
met haar handtekening 'n belofte
aan „De West", in 1942 gedaan,
bekrachtigde.
Rechtsonder: Een van de vele
Nederlandse schepen, die in het
afgelopen jaar tijdens hun strijd
met de elementen het onderspit
dolven.
In het hart van de pagina staat
een van de kinderen, die met
duizenden in de grauwe barak
ken van Oostenrijk en Grieken
land wachten op de helpende
hand van de vrije volkeren.
vele scheepsrampen, die ons water
rijke landje kreeg te incasseren.
Op 15 Februari verging voor de En
gelse kust de „Josien", hetgeen 11
Nederlandse vissers het leven kostte.
Bijzonder tragisch was de vermis
sing van de Helderse en Urkse vis
sersboten „Hendrina" en „De Jonge
Jochem", die in de stormnacht van 5
op 6 October in de kokende golven
met tezamen 16 opvarenden ten on
der zijn gegaan.
De ramp met de „Carpo" op 28
November, waarbij 21 Nederlanders
het leven verloren, kreeg een wrange
bijsmaak door de aanwezigheid van
een tankboot. die volgens de kapi
tein geen redding kon bieden.
VURIGE BALANS
Een rose gloed krijgt de zwarte
bladzijde door enkele grote branden,
waarbij de schade in het oog en in de
getallen lopend was.
De Roermondse eiermijn betaalde
op 26 Januari 1 millioen tol aan de
DE ZWARTE BLADZIJDE
Het afgelopen jaar heeft voor Ne
derland geen veranderingen gebracht,
die het volksleven ernstig beïnvloed
hebben.
Als we met de zwarte bladzijde
beginnen, is vooral de K.L.M. door
1954 zwaar bezocht. Op 31 December
19,>3 stierf vrij onverwacht haar pre
sident-directeur, dr. Plesman en nog
tweemaal meer zou de K.L.M. in
1954 haar vlag halfstok moeten hijsen.
Maandag 23 Augustus stortte de
„Bontekoe in het zicht van de thuis
haven voor Bergen in zee; het wa
ter sloot zich boven de 21 inzittenden,
die allen om het leven kwamen en
verhulde tot nu toe het mysterie van
de ramp. Nog niet bekomen van de
ze tragische ramp, werd Nederland
Zondagmorgen 5 September opge
schrikt door het ongeluk met de
.Triton", het K.L.M.-toestel, dat m de
Ierse Shannon stortte, hierbij kwa
men 28 van de 55 inzittenden om het
leven.
Nog diezelfde maand werd Neder -
zwaar gewond, van wie 2 enkele uren
naderhand overleden.
Deze drie rampen markeren
zwarte bladzijde van 1954 en deze
wordt geaccentueerd door de vry
..-.VVJ
Rode Haan; een maand later, op
Februari, vlogen twee grote benzine
tanks op het B.P.M.-terrein te Per
nis in brand, die eerste na twee da
gen blussen gedoofd konden worden.
Zaandam zag op 15 October een groot
veem in vlammen verdwijnen en
noteerde 10 millioen schade.
Voor West-Nederland had 1954 bij
de aanvang al een verrassing door
met een overigens zeer goedaar
dige witte-pokken-epidemie te
starten. 1 Januari werd het eerste
geval in Den Haag geconstateerd en
het duurde tot ver in Maart eer alle
noodmaatregelen opgeheven konden
wórden.
Half September meldde zich in
Katwijk een paratyphus-epidemie, die
snel om zich heengreep, maar spoe
dig bedwongen was.
Op 19 October bracht een voor Ne
derland ongewoon ernstig treinonge
val bij Eist 6 doden en 11 zwaarge
wonden.
KONINKLIJKE BALANS.
Dit was in onvolledige lijnen de
donkere schaduw, die 1954 over Ne
derland wierp. Maar het afgelopen
jaar was ook gul met goede gaven.
Viermaal vierde Nederland feest
omdat hoge buitenlandse gasten ons
land - met een bezoek vereerden.
Het Deense koningspaar kwam op
26 Mei voor een vierdaags bezoek
naar ons land; op 21 Juni arriveerde
de Franse president Coty met zijn
echtgenote, van wie vooral de laat
ste onmiddellijk het warme hart van
Nederland veroverde; de 82-jarige
koning Haakon VII uit Noorwegen
kwam op 13 Augustus in ons land en
het koninklijk gastenbezoek werd
gesloten door de sympathieke keizér
Haile Selassie uit Ethiopië, die op 3
November te zamen met zijn zoon
en schoondochter voor een bezoek
van bijna een week in ons land aan
kwam.
BALANS VAN ONWIL.
Op 16 November arriveerde nóg
een aantal buitenlandse bezoekers,
die echter langer dan enkele dagen
bleven. Naar aanleiding van het be
zoek dat minister Staf in Februari
aan Amerika bracht, werd in het ka
der van de Europese veiligheid een
afdeling Amerikaanse vliegers op
So°Rterberg gelegerd.
Daarmede zün we het roemruchte
poi;t;ek° front genaderd.
Voor Katholiek Nederland bewaart
dit hoofdstuk een bemoedigend ver
haal. w°"t t'ï^ens de ^ruv^'-iale Sta
ten-verkiezingen op 21 April werd de
K V P wo,3r Neerlands grootste poli
tieke partii.
Langs effen banen is de politiek
echter ook dit jaar niet gegaan. Na
bijna 5 jaren van onvruchtbare sa
menwerking werd Dinsdagavond 10
Augustus te 18.20 uur in Den Haag
het Uniestatuut met Indonesië offi
cieel verbroken; de houding van dit
jonge land ten opzichte, van Neder
land bleek enkele maanden later
weer eens duidelijk, toen het op 24
September de kwestie Nieuw-Guinea
op de agenda van de V.N. liet plaat
sen. Dat de weifelende wereld ein
delijk de ogen opengaan, bleek uit de
steun, die Nederland tijdens de be
handeling van vele landen mocht on
dervinden en Nieuw-Guinea gaat
dan ook als Nederlands grondgebied
1955 in.
KLOPPENDE BALANS.
Meer hoopgevend was de mijlpaal,
die Nederland met de „West" op 15
December mocht bereiken. Na begrip
volle onderhandel m®en werd het
statuut voor het „Koninkrijk Nieuwe
Stijl" bekrachtigd, waarmede Neder
land blu'k "af, dat de Koninklijke be
lofte van 7 December 1942 geen holle
frase is geweest.
Inmiddels had op 12 Maart de re
gering het S.E.R.-rapport voor ouder
domspensioen ontvangen, waarmede
men hoopt aan de thans geldende
noodwet een (zeer noodzakelijk)
einde te maken; dit zou wel eens een
agendapuntje voor 1955 kunnen wor
den.
Voor de jonge generatie was het
regeringsbesluit van 15 Juni weer
meer attractief, want daarmede werd
de dienstplicht met 2 maanden ver-A
kort. En met onverholen geestdrift
heeft geheel Nederland de in de
Troonrede gebrachte belofte van be
lastingverlaging ontvangen.
DOORSLAANDE BALANSEN.
Wanneer men verbaasd is, dat in
het politieke overzicht het „Mande
ment", dat op 30 Mei uitgegeven
werd, geen plaats heeft gekregen, dan
dient men te bedenken, dat partij
politiek dit bisschoppelijk schrijven
tot een politiek geschrift gebombar
deerd heeft, terwijl de eigenlijke in
houd zuiver een katholieke aangele
genheid was.
Dit was niet de enige sprekende ac
tiviteit in katholiek Nederland. De
„Zonnewijzer-actie" van 26 Maart
deed een grootse poging om het ka
tholieke boek in het gezin te brengen;
pater Loop formeerde een „Duizend-
Dienstmaagden-Divisie" tot steun en
vervanging van moeders in grote ge
zinnen en enkele grote „bliksemlote-
rijen" bezorgden Nederland spannen
de Zondagen en diverse organisaties
aardige kapitaaltjes.
Een actie zonder prijzen, die in
practisch geheel Nederland een enor
me weerklank gevonden heeft, startte
in de Octobermaand, toen de eerste
duizenden guldens voor de vluchte
lingen in Griekenland en Oostenrijk
hun weg naar giro nummer 5100 von
den. Thans is het drie maanden later,
maar de stroom die de 2y« millioen
al ruim overschreden is, schijnt nog
lang niet opgedroogd.
EIND-BALANS.
Wanneer een jaar nethes in een
overzicht staat, is er toch weer heel
wat gebeurd. De greep, die we uit
1954 genomen hebben, is vluchtig en
sommigen vinden hem wellicht wil
lekeurig.
Maar slechts zelden vindt de mens
persoonlijk de zwaartepunten van
zijn leven in wereldgebeurtenissen.
Ieder beleeft zijn meestal onbekende
leven in zijn hart en daar zal ook de
balans opgemaakt moeten worden.
Maar ook deze persoonlijke balans
zal, naast schaduw, lichtstraaltjes ge
ven. die het oude jaar een milde glans
zullen schenken.
En zelfs al moet 1°55 met een brok
je tragiek uit 1954 begonnen wor
den, dan geeft de oude balans de ze
kerheid, dat het nieuwe jaar de
scherpte van dit leed zal verzachten,
terv-ijl het tevens in al zijn grillig
heid ongetwijfeld enkele warme rust
punten zal ge-'en.
Deze zekerheid is te putten uit de
balans van 1954 en zal over 365 da
gen ook op de volgens balans te vin
den zijn.
