1954 U/as het jaar van stilstand der u/apenen
IN TALRIJKE CONFERENTIES KLATERDEN
DE U/ATEREN DER WELSPREKENDHEID
Duitse herbewapening centraal probleem
VRIJDAG 31 DECEMBER 1954
DE LEIDSE COURANT
VIERDE BLAD - PAGINA 1
IV.'
ONZE BEWOGEN WERELD IN 195<r
WANNEER we terugdenken aan het jaar 1954 zal ons wellicht het eerst
de verregende vacantie in de gedachten schieten. Want het is een ge
ducht nat jaar geweest. Niet alleen hier in Nederland, maar in heel Europa.
Het begon al in de eerste maanden, maar toen kwam de neerslag naar be
neden in de vorm van sneeuw, in zo grote uitbundigheid, dat er in Oos
tenrijk en Zwitserland geweldige lawines naar beneden stortten, die alles
bij elkaar een paar honderd mensenlevens hebben gekost. Later in Juli
overstroomde de Donau van het rijkelijk toevloeiende nat en zette uitge
strekte vlakten, vooral in Hongarije, onder water. Ook in India liep het
de spuigaten uit.
Op politiek gebied weerspiegelde dit waterballet zich in een stortvloed
van woorden, een hele reeks van internationale conferenties, waardoor een
ware spraakwaterval over de aarde werd uitgestort. Enige resultaten zijn
op die conferenties wel bereikt, maar de regenboog, welke zich als een
teken van vrede en verzoening moet spannen over de wateren, is nog niet
in het zicht. Nog altijd hangt het IJzeren Gordijn over Europa en splijt de
wereld in twee helften; men roept elkaar over de afgrond toe, maar verstaat
elkaar niet. Het enige, dat de verscheurde mensheid nog schijnt te binden,
is de angst voor het geweld van atoombommen en waterstofbommen. Dat
weerhoudt de machten om zich op elkaar te storten in een tomeloze oorlog;
zij vergenoegen zich met de koude oorlog, een uitvinding, welke wij voor
lopig nog niet kwijt zijn.
Dramatisch einde van Indo-Chinese oorlog
Centraal probleem
Een van de centrale pro
blemen, waarom de wereld
politiek in dit jaar heeft gedraaid, is
het vraagstuk van de herbewapening
van West-Duitsland, een vraagstuk,
dat ons tot de laatste dag van het
jaar toe in spanning heeft gehouden.
Men weet, waar het om gaat Te
gen de dreigende houding van de
Russische beer heeft het Westen een
defensie opgebouwd met behulp van
Amerika, de Noordatlantische Ver
dragsorganisatie (N.A.V.O.) geheten.
Maar om dit defensie-systeem slui
tend te krijgen heeft men de hulp
van Duitsland nodig; dat is een feit,
dat door niemand wordt ontkend
Nu is de moeilijkheid, dat de Wes
terse wereld in deze eeuw reeds
tweemaal het slachtoffer is gewor
den van een Duitse aanval, zodat het
niet te verwonderen is, dat men in
het Westen een beetje huiverig is pm
de Duitser het geweer, dat hem nog
zo pas afgewrongen is, weer in han
den te geven. Maar wat doe je als je
hem en zijn geweer nodig hebt?
Dat hangt af van twee factoren: op
de eerste plaats of je hem erg hard
nodig hebt, en op de tweede plaats
of je erg bang voor hem bent.
De Ver. Staten en Canada zien in
de Russen een groter gevaar dan in
de Duitsers en de meeste andere
Europese mogendheden zijn het«met
hen eens. Vandaar dat zij geneigd
zijn het gevaar van een Duitse her
bewapening op de koop toe te ne
men.
De Fransen geloven, dat zij het
met een mooi smoesje wel op een ac-
coordje kunnen gooien met de Rus
sen, maar zijn doodsbenauwd voor
een Duitse soldaat.
Om de Fransen nu wat minder
schichtig te maken voor een Duitse
soldaat, wilde men hem een Euro
pees pakje aantrekken en hem op
nemen iri een Europees leger, ofwel
de strijdmacht van de Europese De
fensie Gemeenschap.
Daarover is dit jaar aldoor maar
gepraat, aan de ene kant door het
Westen, dat Frankrijk wilde overha
len om nu maar ja te zeggen, aan de
andere kant door Moskou, dat alle
mogelijke moeite deed om de Duitse
herbewapening te verhinderen. Het
Kremlin stuurde niet alleen nota's
die de Fransen en de Duitsers moes
ten wijzen op al de narigheden, wel
ke uit de aanvaarding van de Duitse
herbewapening zouden voortvloeien,
maar het was 90k kwistig met uit
nodigingen om 'eens te komen pra
ten.
De Vijf in Berlijn
OEEDS DE EERSTE MAAND van
het jaar zag de kopstukken van
de Grote Vijf bijeen te Berlijn met
het doel een oplossing te vinden voor
het Duitse vraagstuk.
De Russen stelden zich op het
standpunt, dat het helemaal niet no
dig was om een Westers- defengie-
stelsel op te bouwen en daarin de
Duitsers te betrekken. Zij wisten iets
veer beters: het Westen moest met
de Russen een militair bondgenoot- beurtenissen meegesleurd.
conferentie op 29 November te Mos
kou of Parijs.
Daar de Westelijke landen alle be
leefd bedankten kwamen op genoem
de datum alleen de Sovjet-satellieten
naar Moskou. Het werd een belache
lijke parodie van een „Europese"
conferentie.
Genève
WIJ ZULLEN ONZE LEZERS NIET
vermoeien met een natuurge
trouwe recapitulatie van alle inter
nationale spraakwatervallen in Wash
ington, New York, Londen, Parijs,
Brussel, Genève enz. Maar één ervan
moeten we even aanstipoen n.l. die
van Genève over Indo-China, welke
geduurd heeft van 26 April tot en
met 20 Juli.
Het was een ietwat ingewikkeld
geval, omdat over de hoofden van de
inwoners van Indo-China heen an
dere grootmachten elkaar bestook
ten. In de grond van de zaak was de
oorlog in Indo-China mets anders
dan een gevecht van de Fransen te
gen opstandige rode elementen, ver
zameld in de Vietminh. Maar de Chi
nezen steunden tamelijk doorzichtig
de rebellen met wapens en munitie
en China werd weer gedekt door
Rusland. Aan de andere kant ston
den de Amerikanen, d'e een dam
wilden opwerpen tecen de wassende
rode vloed in het Oosten en daarom
de Westers georiënteerde landen wil
den organiseren in een Zuidoost-
Aziatisch Pact, als Oosterse tegen
hanger van het Noordatlantisch Pact
in het Westen.
De meningen botsten nogal zwaar
op elkander en het Westen stond met
eenstemmig achter Amerika. De
Fransen vreesden dat zij meegesleeot
zouden worden in een nog erotere
oorlog, terwijl zij juist van die slo
pende strijd in Indo-China verlost
wilden worden. Maar ook de Engel
sen drongen er op aan, dat men niet
zó hard van stapel zou lopen en eerst
het resultaat v§n Genève zou af
wachten.
Zo stond een homogeen rood bloc
uit het Oosten tegenover een ver
scheurd Westen en dat rode bloc
maakte daar brutaal gebruik van.
Bidault, die aanvankelijk Frankrijk
vertegenwoordigde, probeerde zich
vergeefs een houding aan te meten;
hij werd in de internationale bek-
vechterij en in de wirwar der ge-
In Indo
schap sluiten. Dan was het gevoel
van bedreigd zijn uit de wereld en
dan behoefden de Duitsers geen wa
pens meer te dragen; dan kon zelfs
een hereniging plaats vinden tussen
de beide thans nog gescheiden helf
ten van Duitsland en zou alles koek
en ei worden.
Het Westen vertrouwde de Russen
echter niet en was er van overtuigd,
dat het bij de duvel te biecht zou
komen, als het zijn eigen defensie
systeem prijs gaf voor een bondge
nootschap met de Russen. Wat de
Russen dachten, weten we niet, maar
zo gingen er in Berlijn nu eens echt
goed voor zitten om over een en an
der ampel en breed een boom op te
zetten.
Hoe langer de conferentie zou du
ren, des te langer zou Frankrijk de
ratificatie van de Europese Defensie
Gemeenschap uitstellen. En de Rus
sen weten, hoe zij een conferentie
lekker lang kunnen rekken.
Het heeft geduurd van 25 Januari
tot 18 Februari; toen was men het
zat. Het enige resultaat Was een af
spraak om op 26 April te Genève op-
China was het generaal Giap, die aan
de touwties trok. Hij belegerde de
vesting Dien Bien Phoe, die de Fran-
sen in een ongelukkig besluit om hun
prestige te handhaven tot het bittere
einde wilden verdedigen. Het werd
een bitter einde; op Vrijdag 7 Mei
viel de vesting. Men kan gemakke
lijk spreken yan „glorieus ten onder
gaan" enz. maar de Fransen verlang
den hoe langer hoe meer naar het
einde en een maand later joegen zij
het kabinet-Laniel het bos in.
Toen kwam Mendès-France, de
handige jongen; hij pakte de zaak
reëler aan; sprak rechtstreeks met
Tsjoe En Lai en met Molotof en 00
2C Juli was de zaak voor elkaar. Er
was een wapenstilstand bereikt in
Indo-China, maar ten koste van het
verlies van Noord-Vietnam, dat aan
de roden werd overgelaten.
Anderhalve maand later kwam te
Manilla het Zuidoost-Aziatische Pact
tot stand, dat de vrede in deze uit
hoek van de wereld moet garande
ren, door het afstoppen van de door
sijpeling van de rode vloed naar het
Zuiden.
De laatste dagen van de ongelukkige vesting Dien Bien Phoe.
nieuw bijeen te komen ter bespre-l-.
king van de mogelijkheid om in In-1 NQQUÏD QUÏJCClCI6
do-China tot een wapenstilstand te
geraken.
i Of misschien was dat toch niet het
I enige resultaat. Deze Berlijnse con-
Iferentie was een toetssteen geweest
I voor de nieuwe koers, welke sinds de
dood van Stalin in Moskou was inge-
j luid. Het Westen wist nu, wat het
I van die z.g. nieuwe koers moest den
ken. Er was helemaal niets veran
derd in de politiek van Moskou; al
leen de tactiek was gewijzigd. Het
Westen nam zich dan ook stevig
voor, er niet meer in te vliegen.
In de kaart gekeken
I"\E MEESTEN GEVEN HET OP,
U wanneer zij bemerken, dat zij in
de kaart gekeken zijn. De Russen
evenwel niet.
Op 31 Maart zonden zij drie gelijk
luidende nota's naar de hoofdsteden
van de Grote Drie met het voorstel,
dat Rusland zou toetreden tot de
N.A.V.O.
De wereld lachte zuur om deze
wrange Aprilmop.
Nog een keer probeerde Moskou
het met de conferentie-truc. Op 4
Augustus stelde het aan de Grote
Drie voor om in Augustus of Sep
tember een bijeenkomst te houden
ter voorbereiding van een grote con-
I ferentie van alle Europese staten over
I een veiligheidssysteem, dat het hele
continent zou omvatten. Het Westen
antwoordde met een tegen-trucje en
zei: Best, als jullie het Oostenrijkse
vredesverdrag ondertekenen en vrije
verkiezingen in Duitsland toestaan
onder internationale controle.
I Moskou ging hierop niet in, maar
herhaalde op 23 October zijn uitno-
1 diging. Het antwoord werd niet afge
wacht en reeds op 13 November ging
I een uitnodiging aan alle Europese
staten in zee voor een grote Europese
De Paus weer in de St. Pieter.
„neemt" uit al zijn functies en zich voorname plaats in. Reeds in het be-
pEN HALF VERMAKELIJKE half
tragische vertoning heeft zich
van 't jaar in Egypte afgespeeld. Op
25 Februari ging opeens het doek
open en zag de wereld tot haar ver
bazing hoe generaal Naguib, notabe-
ne de sterke man van Egypte en pre
sident van het land, zomaar ontslag neemt de ziekte van de Paus ook een
terugtrekt op zijn villa ergens bui
ten Cairo. Wat is er aan de hand? De
jonge luitenant-kolonel Nasser neemt
zijn functies over (behalve die van
president) en daaruit blijkt, dat Nas
ser de grote rivaal is die op het mo
ment sterker is dan Naguib'
Maar 2 dagen later zit Naguib weer
in 't zadel; hij bleek een stel officie,-
ren van de cavalerie achter zich te
hebben.
Langzamerhand wint Naguib zijn
macht weer tering en op 25 Maart
kondigt hij zelfs het einde van de
revolutie aan en de terugkeer der
oude partijen. In Juni zouden vrije
verkiezingen worden gehouden en de
Raad van de Revolutie (Nasser c.s.)
zou ontbonden worden. Met die aan
kondiging overschatte Naguib zijn
invloed. Er kwam zo'n oppositie, dat
hij moest retireren en zijn besluiten
intrekken. Van dat ogenblik af, was
hij een verloren man. ,J
Hem werd nog de eer gegund om
op 27 Juli een overeenkomst te be
reiken met de Engelsen over de ont
ruiming van het Suez-kanaal maar
daarna was het uit.
Op 26 October werd er een aanslag
gepleegd op Nasser en dat was het
sein om de Mohammedaanse Broe
derschap finaal op te rollen en tege
lijkertijd Naguib ook. Op 14 Novem
ber werd de president eenvoudig af
gezet onder beschuldiging, dat hij be
trokken zou zijn bij een samenzwe
ring tegen de huidige regering, wier
leden hij allen zou hebben willen la
ten vermoorden. Het zou de wereld
niets verwonderd hebben, wanneer
Naguib de volgende dag weer rustig
op zijn presidentiële zetel was geklau
terd, maar de officieren, die eerder
voor hem in de bres waren gespron
gen, bleken inmiddels allen ontslagen
te zijn. Nasser had de zaak thans
grondiger voorbereid. Naguib zit nog
altijd gevangen.
Bezorgdheid over
de H. V/ader
QNDER DE ANDERE DINGEN,
welke de aandacht van de we
reld gespannen hebben gehouden,
gin van het jaar maakte de katho
lieke wereld zich ernstig ongerust
over de gezondheidstoestand van de
H. Vader.
Hij leed aan maagstoornissen en
werd als gevolg daarvan steeds zwak
ker. Maar tegen Pasen was hij al
weer zover hersteld, dat hij de ze
gen Urbi et Orbi kon geven en een
radio-boodschap aan de wereld voor
lezen, waarin de menshèid werd aan
gemaand de vrede te zoeken en de
kern-energie te gebruiken voor vre
delievende doeleinden. In het najaar
is de gezondheidstoestand van de
Fa us evenwel weer slechter gewor
den. De patiënt kreeg last van een
hardnekkige hik en moest kunstma
tig gevoed worden. Bij röntgenon
derzoek bleek er een breuk in de slok
darm te zijn, welke een fistel had
veroorzaakt bij de ingang van de
maag en het middenrif' had geïrri
teerd. Op het ogenblik is er weer een
langzame maar gestadige beterschap
te bespeuren.
Een andere belangrijke gebeurte
nis, die evenwel minder de aandacht
heeft getrokken, is het accoord, dat
op 5 October te Londen is getekend
en de opheffing betekende van het
zeurige geschil om Triest. De oplos
sing is slechts van' plaatselijke bete
kenis, maar zolang het geschil han
gende was, bezorgde het de wereld
een hoop last.
Vredig Kerstfeest
'TENSLOTTE MOGEN WE wel
eindigen met er op te wijzen, dat
wij dit jaar eindelijk eens een Kerst
mis gevierd hebben zonder dat er er
gens op de aardbol gevochten werd.
Wij kunnen helaas niet zeggen, dat
er vrede was op aarde, er was hoog
stens een wapenstilstand, maar dat
is toch ook al wat waard, want wij
zijn niet bepaald verwend op dat ge
bied. Er mogen dan nog zoveel scheu
ren en barsten in onze aardbol zit
ten, het zwijgen van de kanonnen is
toch de allereerste voorwaarde om
de Vredesboodschap van Kerstmis te
horen. In die geest bezien! mogen wij
het afgelopen jaar dan ook geen
slecht jaar noemen. Het was het jaar
van de stilstand der wapenen.
R m
Herinnering aan het proces Dominici.
