Storm brach t geen ramp, doch Biesbosch
ging onder om ander land te beveiligen
Duizenden wanhopige
boeren turen o ver'twater
Door een noodlottige vergissing
viel 'n jongeman uit rijdende trein
Oud Alblas toonde dankbaarheid
voor hulp in de rampdagen van 1953
WOENSDAG 29 DECEMBER 1954
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
De storm van de vorige week is vrij kalm over Nederland heen gegaan en
hoewel men in Februari 1953 getoond heeft, hoeveel begrip de buitenstaan
der kan opbrengen voor de bevolking, die leeft bij de gratie van een paar
dijken, toen de dag voor Kerstmis de storm in betekenis afnam en nergens
grote rampen gemeld waren, heeft men het bedreigde gebied vergeten, om
dat „er niets gebeurd was".
Er waren inderdaad geen mensen omgekomen en de schade was niet
„spectaculair", maar als men na de stormdagen een bezoek had kunnen
brengen aan de Biesbosch en de Langstraat, zou men wellicht minder rus
tig Kerstmis gevierd hebben.
Deze twee gebieden zijn zwaarder getroffen dat tijdens de beruchte Fe
bruaridagen en alhoewel de zee geen mensenlevens geëist heeft, de schade
is enorm. Daar ko>mt bij, dat deze schade min of meer „moedwillig" is, want
de Biesbosch heeft de ontmoedigende taak om in tijd van nood de ramp
van andere gebieden af te wenden. Daarom mogen zijn dijken niet een
bepaalde hoogte overschrijden en daarom zal dit land steeds als eerste een
prooi van het water worden, terwijl andere gebieaen, die wellicht gevaar
lijker liggen, dank zij de Biesbosch gespaard blijven.
Hulp gevraagd
In de Kerstnacht en de dag daar
voor heeft de Rijkspolitie de bevol
king van de Biesbosch geëvacueerd.
Met kleine bootjes is men daar weer
over het onder water gelopen land
gevaren om de gezinnen van hun be
dreigde boerderijen te halen.
En de Biesbosch ging en kwam en
kele dagen later weer terug, om het
land verwoest en de woningen be
schadigd te vinden.
En zij staren nu in stilte over hun
land, dat groter schade heeft opge
lopen, dan in Februari 1953 en dat
door geheel Nederland vergeten
schijnt, omdat „de storm geen ranap
veroorzaakt heeft".
Ook de steun van regeringswege
schijnt niet de spontaneïteit te heb
ben, die de Februaridagen getekend
heeft; alleen het Rampenfonds heeft
toegezegd, dat zij op dezelfde basis
als in de rampdagen de helpende
hand zal bieden.
MILLIOENEN-SCHADE.
Deskundigen van waterschappen
en de stichting van de landbouw in
N.-Brabant hebben gisteren de scha
de, die de jongste storm in de Bies
bosch en de polders van de Langstraat
heeft aangericht op een bedrag van
vijf a zes millioen gulden geraamd.
Dit is het bedrag dat nodig zal zijn
voor het herstel van de dijken, de
waterloop en de wegen, maar er is
r.og niet in verdisconteerd de bedrijfs
schade en de schade aan huizen,
boerderijen enz. die de bewoners van
het gebied hebben geleden.
In de dijken van Biesbosch en Lang
straat heeft de storm ruim 50 stroom-
gaten geslagen, waarvan sommige
meer dan 60 meter breed zijn en nog
steeds doet daar het water zijn ver
woestende werk en maakt de gaten
groter. Iedere dag betekent hier toe
name van de schade, die groter is
dan in de beruchte Februaridagen
van het vorig jaar, doch deze keer
zijn er, doordat de bewoners tijdig
gewaarschuwd zijn geworden, geen
slachtoffers gevallen.
Wel zijn enkele honderden men
sen met boten van de rijkspolitie
van de bedreigde plaatsen gehaald
en het feit, dat vrijwel alle boerde
rijen na de ramp van Februari tele
fonische aansluiting hebben gekre
gen, heeft waarschijnlijk veel onheil
voorkomen. Nu was ieder voorbe
reid en kon tijdig maatregelen voor
evacuatie nemen.
HET LAND IS TE DUUR.
De schade is belangrijk groter dan
vorig jaar, omdat de kosten van her
stel veel meer zullen bedragen dan
toen. In de eerste plaats kan men
thans nergens volstaan met proviso
rische maatregelen, omdat men mis
schien nog de winterstormen te wach
ten heeft, voorts zijn de werkdagen
in deze maand korter dan in Fe
bruari en volgende maanden en ten
slotte is er naar verhouding minder
materiaal beschikbaar, omdat de
meeste aannemers aan het werk zijn
in Zeeland en moeilijk hun objecten
daar in de steek kunnen laten.
De stemming in de Biesbosch onder
de landeigenaren en pachters is van
zelfsprekend mismoedig. Niet alleen
door de klap, die men thans weer ge
kregen heeft maar ook door het pers
pectief, dat deze biedt.
De kosten van herstel van sommi
ge van de 80 a 90 polders in de Bies
bosch zullen nu vaak zo hoog zijn, dat
het niet meer de moeite loont ze te
maken, waarbij men dan nog de ri
sico loopt, dat het water bij de vol
gende storm weer zijn vernielend
werk kan doen.
Het herstellen van de schade door
particulier initiatief zou voor vele
polders een enorme en vrijwel on
draaglijke verhoging van de water
schapslasten met zich mee brengen
en op sommige plaatsen zouden die
komen op een eenmalige heffing van
70 a 80 gulden per h.a., wat het dub
bele is van het huidige tarief.
Boer Schutter in de polder St. An
na zeide ons, terwijl hij mistroostig
over het water staarde: „Al zouden
we helemaal geen pacht meer beta
len, dan wordt het land voor ons nog
te duur".
De ambitie van de boeren om in
dit land een bedrijf te hebben, dreigt
hier teloor te gaan, omdat de risico's
te groot zijn.
HET BLAUWBORSTJE.
Het zwaarst is de zuidelijke Bies
bosch getroffen, die grotendeels be
hoort tot het gebied van de gem. Ma
de en Drimmelen op het Noord-Bra-
fcantse vaste land. Duizenden hecta
res vruchtbaar land staan hier onder
water en het gebied roept huivering
wekkende associaties op met de toe
stand van de tweede maand van het
vorige jaar. In de Annapolder b.v. is
35.000 vierkante meter grond weg
geslagen en in enkele boerderijen
heeft het water tot de rand van de
tafel ip de woonkamer gestaan.
Het noordelijk deel, dat komt tot
de gemeente Werkendam is er wat
beter afgekomen, maar ook hier ziet
men grote troosteloze watervlakten
en stroomgaten waardoor het water,
al naar gelang het getij, binnen of
weg stroomt.
Met een scheef oog bekijkt men in
dit gebied thans degenen, die er voor
ijveren om de gehele zuidelijke Bies
bosch tot een natuurreservaat te ma
ken. Het leven van duizenden hard
werkende Nederlanders is, volgens
he»>, belangrijker, dan het zeldzame
blauwborstje dat men hier ontdekt
zou hebben.
Met een scheef oog kijkt men ook
in de richting van Dordrecht, waar
men de polders wel een voldoende
hoge dijk heeft gegeven en waar
overstromingen thans sinds jaren
niet meer voorkomen. „Waarom wij
wel en zij niet", roept men in de
Biesbosch. Maar de waterstaat heeft
daar zeer goede redenen voor, omdat
dit watergebied als bergboezem moet
dienen bij hoge vloeden en verho
ging van de dijken hier waarschijn
lijk desastrueuze gevolgen elders zal
hebben.
REMMEND LEVEN.
De Biesbosch zit thans echter weer
met de brokken en men kan die
daar, zo meent men, onmogelijk meer
zelf dragen. Daarom hebben de land
bouworganisaties zich daar tot de re
gering gewend om bij haar om steun
voor herstel van wegen en dijken
aan te kloppen. In de wet op de wa-
tersnoodschade 1953 heeft de rege
ring erkend, dat zij morele plichten
heeft om in te grijpen bij grote ram
pen, zo redeneren de mannen van de
Biesbosch en volgens hen is dit inder
daad een grote ramp. Hoe de rege
ring daarover denkt is nog niet be
kend, maar mocht, de overheidsvisie
negatief zijn, dan zou men, zo hoort
men in de Biesbosch, gelden uit het
Rampenfonds beschikbaar kunnen
stellen.
.Dijken rond de Biesbosch" is thans
de roep die hier over het water van
boerderij tot boerderij gaat. En als
dat niet kan, danJiever vandaag dan
morgen beginnen., aan het Deltaplan,
met als primfcir object de bescher
ming van dit zwaar getroffen gebied.
30.000 Nederlanders hier wachten
op de uitvoering van het Deltaplan,
zo zeide burgemeester Odenkerk van
de gemeente Dussen en Hank. „Hoe
meer water er komt, hoe minder we
aan de welvaart kunnen denken",
zc zegt hij. „Want welvaart en wa
ter zijn hier met een diabolisch raf
finement aan., elkaar xerbonden.
Enerzijds levea er veei mensen van
het water en dé dijkwerkers, zortëfèF
wie Nederland voor een groot deel
een drasse woestenij zou zijn, vinden
hier voor een belangrijk deel hun
bakermat. Maar het is de tragiek
van de streek, dat deze experts bij
uitstek niet de kans krijgen hun ge
bied afdoende te beschermen.
DE BOER. HIJ PLOEGDE VOORT.
Want op het andere front vecht de
Biesbos een welhaast hopeloze strijd
tegen het water, omdat de dijken nu
eenmaal maar een bepaalde hoogte
mogen hebben. En dit heeft weer
zijn terugslag op het gehele maat
schappelijk, economisch sociaal stre
ven van deze nijvere bevolking. Het
Deltaplan zit voorlopig nog op de
lange baan, maar daarmede echter
ook de ruilverkaveling in deze
vruchtbare polders en de ontwikke
ling van het provinciaal wegennet.
Dit laatste heeft weer zeer sterk zijn
invloed op de mogelijkheid om indus
trieën aan te trekken.
Zo lijkt de situatie voor sommige
gemeenten hopeloos en des te meer
bewondering moet men opbrengen
voor de mensen hier die ondanks te
genslag en het vooruitzicht van nieu
we plagen, toch hun vasthoudendheid
en onverzettelijkheid bewaren en
vaak niet los te rukken zijn van de
grond die hun dierbaar is. Het is een
oud cliché, maar het heeft sinds de
Februaridagen nog niets van zijn
glans verloren: „Dit is weer de Ne
derlander op zijn best".
Zijn verloofde probeerde
tevergeefs hem te redden
Een alledaagse vergissing is Maan
dagavond op de spoorlijn tussen Ros
malen en Den Bosch oorzaak gewor
den van een tragisch, ongeluk, dat
aan een 28-jarige opzichter uit Ul-
venhout het leven heeft gekost.
De jongeman was met zijn ver
loofde te Arnhem in de trein gestapt
en meende bij Oss reeds Den Bosch
bereikt te hebben.
Op het station bemerkten zij hun
vergissing en poogden weer in de
trein «te stappen, die reeds rijdende
was.
Zij kwamen toen in de haast in
een 2e klas wagon terecht en om
moeilijkheden te voorkomen, poog
den zjj een derde klas coupé te vin
den.
Zij openden een deur die echter
toegang gaf tot het laatste vertrek
van de trein, de conducteursplaats.
Toen de jongeman daarop weer een
deur opende, kwam hij in de open
lucht terecht- en de zuiging trok
hem naar buiten. Hij heeft nog ge
poogd zich vast te klampen aan de
deurpost en ook het meisje heeft nog
wanhopige moeite gedaan haar ver
loofde te redden, doch het mocht
niet baten.
Daar de deur naar de coupé's
dichtgeslagen was, kon het meisje
geen alarm maken en moest wachten
tot Den Bosch bereikt was.
Onmiddellijk werden hulpdiensten
in beweging gezet, waardoor men
vrij spoedig de jongeman zwaarge
wond langs de spoordijk vond.
Hij is in de loop van de nacht aan
zijn verwondingen bezweken.
Ncd. straaljager in
Duitsland neergestort
Piloot om het leven gekomen
Een straaljager van het type F84
Thunderjet van de koninklijke lucht
macht, gestationneerd op de vliegba
sis Volkel, is gistermiddag op een
oefenvlucht boven Duits grondgebied,
3 kilometer ten oosten van Breiten-
burg, verongelukt. De bestuurder, de
gehuwde sergeant-vlieger P. J. Oost-
dijk uit Nijmegen, is daarbij om het
leven gekomen.
e verongelukte vlieger was 21
jaar. Sergeant-vlieger Oostdijk was
op een navigatievlucht en had te
kampen met slecht weer. De oorzaak
van het ongeluk is nog niet vastge
steld.
MR. CALS MOET WEER RUST
HOUDEN.
Minister CaLs zal niet, zoals werd
verwacht, by de aanvang van het
nieuwe jaar zijn werkzaamheden
kunnen hervatten. Na zijn terugkeer
uit Zwitserland, waar 'hij enige tijd
verbleef voor herstel van zijn gezond
heid, had hij reeds het contact met
het ministerie weer opgenomen, toen
hij tijdens de Kerstdagen tengevolge
van een longontsteking werd ge
dwongen wederom rust te nemen.
RELIGIEUZE VERPLEEGSTERS
„GESCHAT" OP 1200,— PER JAAR
De vergoeding voor religieuze ver
pleegsters, die bij de prijscalculatie in"
rekening mag worden gebracht, is
door de minister van Economische
Zaken met ingang van 1 Januari ver
hoogd van 600 gulden tot 1200 gulden
per jaar buiten het levensonderhoud.
Voor ongediplomeerde religieuze ver
pleegsters is dit bedrag van 400 op
800 gulden gebracht.
Deze toestemming houdt verband
met de frijsbeheersing, die voor de
ziekenhuizen nog steeds geldt. Bij de
berekening van de kostprijs van de
verpleging zijn de ziekenhuizen aan
strenge voorschriften gebonden. In
deze kostprijs mag voor een religieu
ze verpleegster nog steeds niet het
normale salaris voor een verpleegster
Worden doorberekend. Deze maatre
gel is te vergelijken met de Duitse
maatregel in de oorlogsjaren, toen
religieuze onderwijzers ook slechts
een deel van het geldende salaris
kregen uitbetaald, zodat vele congre
gaties bij hun liefdewerken in moei
lijkheden kwamen.
VROUW DOOR TREIN GEDOOD.
Op de onbewaakte overweg bij het
z.g. Wyde Gat in de gerueente Stap
horst is Dinsdagmiddag een inwoon
ster der gemeente Staphorst door
een trein gegrepen en gedood.
De vrouw, de 57-jarige J. Portiek-
Bovenhuis zou de overweg per rij
wiel oversteken. Daar een trein uit
de richting Zwolle naderde liet zij
deze eerst passeren. Klaarblijkelijk
heeft zij daarna niet d» trein gezien,
die uit tegenovergestelde richting,
uit Meppel, naderde. De vrouw werd
door deze trein gegrepen en meege
sleurd. Zij werd vrijwel op slag ge
dood.
Het treinverkeer ondervond een
geringe vertraging.
Ondergelopen polder in
Ridderkerk
Onderhandelingen duurden
2 jaar
In een buitengewone raadsverga
dering heeft de gemeenteraad van
Ridderkerk gisteravond gesproken
over het onderlopen van de in deze
gemeente gelegen polder Voordon
kersloot en Woude tijdens de storm
van 23 December j.l., tengevolge
waarvan 140 gezinnen een goed heen
komen moesten zoeken.
De publieke tribune
zaal was geheel bezet.
de raads-
ALPHEN AAN DEN RIJN
In de nieuwe Chr. Landbouw
school vond Dinsdagmorgen een bij
zondere plechtigheid plaats. Een
plechtigheid, die getuigenis aflegde
van een grote dankbaarheid voor be
toonde hulp iri nood. Hiertcte waren
in een der zalen bijeengekomen af
gevaardigden van de drie boeren
standsorganisaties uit Oud Alblas en
uit de Rijnstreek, burgemeester Ed.
C. Witschey van Alphen a. d. Rijn,
burgemeester H. M. Zwart van Oud
Alblas en enkele wethouders uit die
gemeente.
De heer J. D. v. d. Akker, spre
kend namens de L.C.O., herinnerde
aan de rampzalige Zondagnacht van
De vertegenwoordigers van alle Febr 1953 Nauwelijks had de radio
fracties gaven er blijk van geheel
achter de maatregelen van B. en W.
ten aanzien van de vóór en na de
ramp getroffen maatregelen te staan.
Zowel ae burgemeester als de wet
houder van openbare werken lieten
uitkomen, dat niets is verzuimd om
het onderlopen van de polder te
voorkomen.
Reeds vóór de ramp van 1 Fe
bruari 1953 heeft het gemeentebe
stuur pogingen aangewend deze pol
der een grotere beveiliging te geven.
De lange duur van de onderhande
lingen met de daarbij betrokken in
stanties hebben er echter toe geleid,
dat eerst op 23 November j.l. op kos
ten van de gemeente kon worden
begonnen met het ophogen van de
kade langs de rivier. Ondanks het
risico dat men loopt met het uitvoe
ren van een dergelijk werk in dit
jaargetijde, zal dit met kracht wor
den voortgezet. Onmiddellijk na het
onderlopen van de polder heeft het
gemeentebestuur 'alle maatregelen
getroffen om de polder zo spoedig
mogelijk droog te krijgen. Hiertoe
zijn een hevel, twee pompen en een
poldergemaaltje in werking gesteld.
De burgemeester roemde de voor
treffelijke wijze, waarop de door de
commissaris der koningin in het le
ven geroepen rampenorganisatie zich
onder leiding van kolonel Termaten
heeft geweerd.
het bericht verspreid, dat behalve
vele mensen ook veel vee geëva
cueerd moest worden, of de drie or
ganisaties te Alphen a. d. Rijn namen
het initiatief om te helpen, waar ge
holpen moest en kon worden, door
het vee uit de bedreigde gebieden op
hun bedrijven in de Rijnstreek op te
nemen. Het werk werd verder uitge
voerd door de L.C.O. middels de
bureauhouders van de voedselcom-
missaris.
Burgemeester Zwart sprak namens
alle veehouders uit zijn gemeente.
Nog vers liggen die dagen in ons ge
heugen, aldus zei spr., vooral nu de
stormen in de Kerstweek nog eens
op de dijken beukten. De 3e Febr.
2953 was voor het vee de belang
rijkste dag, toen vastgesteld moest
worden, dat de gehele gemeente Oud
Alblas onherroepelijk onder water
zou komen te staan. Spr. releveerde
de komst van de Rijnstreekdelegatie,
met de heer Joh. de Jong aan het
hoofd, die spontaan hulp aanbood.
Dankbaar was spr. namens zijn ge
hele gemeente hiervoor. Maar ge
dachtig het gezegde, dat woorden
vervliegen, besloot men tot de aan
bieding van een tastbaar bewijSLVAtt
dankbaarheid, die men vond iri een
stevige rustbank voor de hall ydn de
Chr. Landbouwschool. Zich .realise.-"
rend, dat aan de hulpactie door alle
richtingen werd deelgenomen, stelde
burgemeester Zwart voor om de
bank t.z.t. over te brengen naar een
gebouw of plaats, welke een alge
mener betekenis heeft. Burgemeester
Zwart bood voor de school een wand
klok aan en voor de heer Joh. de
Jong zelf een kist sigaren.
Burgemeester Witschey herinnerde
er aan, dat toen in die Februari
stormnacht heel ons volk werd ge
troffen, de plicht van naastenliefde
gestalte kreeg. Die plicht werd door
Alphen a. d. Rijn begrepen. Op zulke
momenten zien we nog eens duide
lijk, dat wij niet alleen staan, maar
deel uitmaken van de gemeenschap.
Hoewel het gevaar van overstromin
gen ook voor deze streken niet denk
beeldig was, dacht men dadelijk aan
hulpverlenen aan de reeds getroffe
nen. En de heer De Jong had zijn
maatregelen al getroffen, toen spr.
meende de aandacht op deze kant
van de hulpverlening te moeten ves
tigen. Dat was Alphen op zijn best.
De geschenken die nu aangeboden
zijn zijn bewijzen van dankbaarheid.
Dit doet goed, vooral als we ons rea
liseren, dat uitingen van dankbaar
heid schaarse bloemen zyn.
Met een dankwoord ook van de
heer J. D. v. d. Akker werd het offi
ciële gedeelte besloten. De gasten
werd in Hotel „Toor" een diner aan
geboden.
Zittend van links naar rechts: Joh.
de Jong, dir. Chr. Landbouwschool
Alphen a. d. Rijn, C. van Veen, voorz.
van de L.T.B. te Aarlanderveen, J. D.
v. d. Akker, voorz. van de L.C.O
distr. 6/H, Alphen.
Staand, van links naar rechts: H.
van Leeuwen, oud-voorz. van de
Holl. Mij. v. Landb. Alphen, II. S.
Kroft, voorz. van de LTB, Alphen,
H. H. Zwart, burgemeester van Oud
Alblas, I). de Jong, best.lid CBTB en
lid Sticht, van de Landb. Aarlander
veen. Foto v. d. Horst.
.I*?*
ék 4**%
