Wonder van Konnersreuth?
Wat is de waarheid van het
Paus tegen Chinese
nationale kerk
r
„Met h (taa% taepiag, g^etukjenh af te teyyen
aan het heótaan aan het haaennaüavctifhe"
Therese Neumann nam in 25 jaar geen voedsel
VRIJDAG 24 DECEMBER 1954
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
Een kloeke vrouw met het gezonde verstand van een boerin
Een kwart eeuw geleden sprak iedereen over het Wonder van Konners
reuth, over de jonge vrouw Therese Neumann, waarmede wonderlijke
dingen geschiedden. Het was slechts een eenvoudig meisje uit een arm
Beiers dorpje, doch zij werd begenadigd met visioenen, droeg de wonde-
tekenen van onze Heiland in handen en voeten, beleefde 's Vrijdags hqt
Lijden van Christus mee en het vreemdste van alles at noch dronk,
ontving slechts de H. Communie, en bleef desondanks in leven. Over
Therese Neumann zijn toen boeken vol geschreven, felle disputen zijn ge
houden en geleerd en ongeleerd deed moeite om een verklaring te vinden
voor deze wonderlijke verschijnselen. Die verklaring was niet te vinden,
althans geen natuurlijke verklaring, gebaseerd op de ons bekende krachten
der natuur, en over een bovennatuurlijke verklaring sprak de Kerk de^
enig bevoegde in deze materie, zich niet uit.
Langzamerhand is er meer stilte gekomen rondom deze omstreden figuur,
mede dank zij het feit, dat het nationaal socialisme in Duitsland in de
eenvoudige en stille Therese een figuur zag, welke in zijn systeem kwa
lijk paste, en daarom elke ruchtbaarheid zoveel mogelijk onderdrukte.
Waarschijnlijk dacht men, dat „het wel over zou gaan", als niemand er meer
van hoorde. Maar het „ging niet over", want nu na al die jaren is Therese
Neumann nog altijd dezelfde, die zij was vijf-en-twintig jaar geleden, nog
altijd het „Wonder van Konnersreuth",
Maar de oude vraag is ook gebleven: „ïs het een wonder, wat daar ge
beurt in Konnersreuth?" Een klemmende vraag, welke haar beslissend
antwoord nog niet heeft ontvangen, zolang Rome geen uitspraak geeft De
gelovige echter wacht niet tot hij door een uitspraak wordt gedwongen,
doch erkent reeds bij voorbaat, dat hier de vinger Gods aanwezig is.
hoofd en wondetekenen perst en
haar bijna tot de dood toe uitput, zo
dat zij na urenlang lichamelijk en
geestelijk lijden op een stervende
gelijkt. Enige uren later verkeert zij
dan in een eigenaardige toestand van
vbrheven-zijn boven het aardse en
antwoordt zij op vragen van bezoe
kers, voorspelt zij toekomstige ge
beurtenissen, onthult zij geheime be
doelingen, onderscheidt zij echte re-
liquieën van valse, haalt zij uit een
gezelschap van totaal onbekende in
civiel geklede mensen gewijde maar
inmiddels afgevallen priesters naar
voren, leest zij gesloten brieven en
ziet zij gebeurtenissen, die zich ver
weg afspelen.
U/ie is Therese
Neumann?
Wie is eigenlijk die beroemde The
rese Neumann? Volgens de schrijf
ster Luise Rinser, die haar nog on
langs verscheidene malen bezocht, is
zij thans een 56-jarige middelgrote,
bijna statige vrouw met een gezonde
huidskleur, met grote, heldere, rusti
ge, blauwgrijze ogen, zonder enig
spoor van ascetische spanning, zon
der nervositeit of geestelijke aanma
tiging.
Zij biedt volkomen het beeld van
een gezonde, verstandige tempera
mentvolle boerin en heeft helemaal
niets van een hysterica, zoals men
haar vaak wil bestempelen.
Toch is deze vrouw getekend: haar
handen dragen, duidelijk zichtbaar,
uitzonderlijke wondetekenen, op de
handruggen vierkante met een droog
korstje bedekte littekens, ongeveer
een centimeter in het vierkant, in de
handpalmen iets kleinere en ronde
precies aansluitend op die, welke
zich op de handruggen bevinden.
Men ziet het niet, maar men weet
het: aan de voeten heeft zij soortge
lijke wondetekenen en aan de linker
borstzijde een grotere, in de lengte
uitgetrokken en diepe wond als van
een messteek. Therese is wat men
noemt: een gestigmatiseerde. Zij pro-
bert deze tekenen niet te verbergen,
maar zij laat ze ook niet opvallend
zien; zij draagt ze rustig en gelaten'
met dezelfde vanzelfsprekendheid,
waarmede zij alles draagt wat haar
is opgelegd.
Overigens, zo schrijft Luise Rinser,
wijst niets aan Therese op iets bij
zonders, wanneer men voor het eerst
tegenover haar zit behalve dan
haar ogen, die vol zijn van een dwin
gende, maar toch rustige kracht en
klaarheid en aan wie men niets kan
wijsmaken. In deze ogen ligt de na
tuurlijke, nuchtere, ietwat sceptische
verstandelijkheid van een boerin,
doorstraald van een meer dan na
tuurlijk inzicht, dat haar in staat
stelt in vreemde harten te lezen, on
bekende lotsbestemmingen te weten,
in de toekomst te zien en raad te ge
ven in gewichtige levensvragen. Van
deze gaven bemerkt de bezoeker ge
woonlijk niets, tenzij hij het geluk
heeft juist op een Vrijdag,in Kon
nersreuth te zijn en tegenwoordig te
zijn bij de Lijdensextasen van The
rese. Dan maakt hij de verandering
mee, waardoor deze nuchtere boerin
tot een extatische en visionaire per
soonlijkheid wordt, bij wie het mede
lijden met de lijdende Christus let
terlijk het bloed uit de ogen, voor-
Een gew/one eenvou
dige vrouw/
Na dat alles is zij weer een gewo
ne eenvoudige vrouw, die van bloe
men houdt en van dieren en kinde
ren, die voorzover haar steeds pijn
lijke gestigmatiseerde handen het
haar veroorloven, in de tuin werkt
en de kerk versiert, die de zieken en
stervenden in het dorp bijstaat en
tegen haar zin, maar gedreven door
een zeker plichtsgevoel, talloze be
zoekers ontvangt uit alle delen van
de wereld.
Toch heeft niet ieder, die naar
Konnersreuth reist, het geluk om
Therese te zien. Dikwijls is zij ziek
soms gewoon ziek zoals andere
mensen ook ziek zijn, soms ook heeft
zij een boete-lijden van iemand an
ders overgenomen dikwijls is zij op
bezoek bij haar zuster in Eichstatt
of tegenwoordig bij een ander psy
chologisch of theologisch onderzoek,
dikwijls ook heeft zij eenvoudig
„geen zin" om mensen te zien. Men
moet niet vergeten, dat zij èn van
nature èn wegens haar uitzonderlijke
lotsbestemming wat mensenschuw is
en vaak zeer terughoudend. Zij is
aldus het getuigenis van Luise Rin
ser geenszins een zachtmoedige
Het huis, waarin zich de won derlijke verschijnselen voordoen;
Therese's ouderlijk huis.
Bij de Fischer Bücherei te
Frankfurt am Main is een hoekje
verschenen van de hand van
Luise Rinsereen Duitse schrijf-
ster, die het „geval-Konners-
reuth" weer eens in het brand-
punt der belangstelling heeft ge-
j plaatst.
Men hoorde de laatste tijd niet
meer zoveel van dit eertijds zeer
geruchtmakende „geval" en ve-
len zullen gedacht hebben, dat
de wonderbaarlijke verschijnse-
len, welke zich in dat kleine
Beierse dorpje afspeelden, had-
den opgehouden.
Dat dit geenszins het geval is,
blijkt uit deze jongste publicatie.
De ouderen zullen zich de be-
richten omtrent de extasen, het
wonderlijke beleven van het Lij-
den van Christus en haar leven
zonder enig voedsel nog wel her
inneren, maar om, speciaal voor
de jongeren, het „wonder van
Konnersreuth" weer eens de
aandacht te schenken, welke het
verdient, geven wij hier een be-
knopt overzicht van het pro-
bleem, waarvoor Therese Neu-
mann de wereld stelt.
heilige, die ten allen tijde bereid is
zich voor iedereen op te offeren. Zij
is een mens met voortreffelijke kwa
liteiten en met een bijzondere roe
ping, maar desalniettemin een mens
met menselijke zwakheden en met
een heftig temperament, dat alleen
God in bedwang kan houden. Aan
Hem en aan zijn plaatsvervanger op
aarde, haar biechtvader pastoor Na-
ber, gehoorzaamt zij. Met andere
mensen, of het nu bisschoppen zijn
of geleerden, kan zy soms heftig van
mening verschillen, want zij is gril
lig en eigenzinnig ofschoon zij zich
veel moeite geeft om deemoedig te
worden. Zij is een persoonlijkheid
van formaat en een krachtige figuur,
De vader en moe
der van Therese
Neuman.
allesbehalve een lijdzame, zwakke,
nerveuse vrouw, zoals men zich ge-
stigmatiseerden wel pleegt voor te
stellen.
U/at zegt men
daar van?
Wanneer men nagaat wat de we
reld daar zoal van zegt, dan kan men
drie categorieën onderscheiden.
Er zijn mensen, die a priori niet aan
wonderen geloven noch oog hebben
voor dingen, welke niet in hun we
reldbeschouwing thuis horen; zij
noemen alles bedrog.
Met deze lieden kunnen wij gauw
klaar zijn. Er is in al die jaren nooit
iets van bedrog gebleken, zodat het
eenvoudig dwaas is om zich nu nog
op a'e mogelijkheid van bedrog te
beroepen.
Andere mensen trachten de won
derlijke verschijnselen te verklaren
uit hysterie, een soort geestesziekte,
welke ook wel eens soortgelijke ver
schijnselen te voorschijn kan roe
pen. Dit is een verklaring, waarmede
ernstig rekening moet worden ge
houden en waaraan vele geleerden
dan ook al hun aandacht hebben be
steed.
Vooral in het begin, toen de won
derlijke gebeurtenissen zich voor het
eerst voordeden, heeft menigeen ge
dacht, hier ongetwijfeld met een hy
sterische vrouw te maken te hebben.
Maar bij nader inzien is men meer
en meer van deze theorie terug ge
komen.
Dat men 't eerst aan hysterie dacht
is begrijpelijk, want sommige ver
schijnselen, welke zich bij Therese
Neumann voordoen, kunnen ook bij
hysterische persoonlijkheden worden
waargenomen; het doen van onthul
lingen op afstand en het zien in de
toekomst komt ook bij telepathisch
aangelegde mensen voor, enz.
Maar het grote verschil met hyste
rische personen is, dat Therese Neu
mann in geheel haar doen en laten
het tegendeel van een hysterica is.
Men zou het kunnen vergelijken met
iemand, die hoest. Wat is de verkla
ring van die hoest? Wel, iemand die
longontsteking heeft, hoest ook. Dus
is longontsteking de verklaring! Dat
zou inderdaad de verklaring kun
nen zijn, als de man die hoest ook
alle overige verschijnselen vertoont,
welke karakteristiek zijn voor long
ontsteking. Maar wanneer hij in te
gendeel een hele serie verschijnse
len vertoont, wélke in het geheel niet
wijzen op longontsteking, zal men die
theorie moeten laten varen.
Zo ook met Therese Neumann; hoe
langer men haar observeert, des te
meer komt men tot de overtuiging,
dat zij alles behalve een hysterische
figuur is; zodat hysterie niet als ver
klaring voor de merkwaardige ver
schijnselen kan gelden.
De kerk sprak zich
niet uit
Blijft nog over de derde categorie,
n.l. degenen, die in Therese een hei
lige of althans een toekomstige hei
lige zien.
Hierin is men natuurlijk volkomen
vrij, als men er maar rekening mee
houdt, dat de Kerk het laatste woord
in deze kwestie heeft. Zoals gewoon
lijk is de Kerk evenwel zeer voor
zichtig.
Nog op 28 Februari 1952 schreef de
vicaris-generaal van de aartsbis
schop van München het volgende:
„In gehoorzaamheid aan de de
creten van Paus Urbanus VIII ver
klaren wij, dat aan de genoemde
gebeurtenissen (het ging over Kon
nersreuth) geen andere dan men
selijke geloofwaardigheid kan wor
den toegekend, zolang de Kerk
hierover geen uitspraak heeft ge
daan".
Tot nog toe heeft de Kerk geen uit
spraak gedaan en zo'n uitspraak is
naar alle waarschijnlijkheid ook niet
zo spoedig te verwachten. Er is even
wel niets tegen om de verklaring van
„het geval-Konnersreuth" te zoeken
in bovennatuurlijk ingrijpen. Alles
wijst in die richting; de hele houding
van Therese zelf, de volkomen afwe
zigheid van reclame-zucht en sensa-
tie-zoekerij, de vroomheid, waartoe
het optreden van Therese inspireert
en de resultaten van terugkeer tot j
het geloof en van geloofsverdieping.
Therese zelf aanvaardt dan ook
haar lot als een roeping; zij weet dat I
zij is uitverkoren om getuigenis af
te leggen van het bestaan van het
bovennatuur lij ke.
Zonder enig voedsel
I
Een zeer bijzondere eigenaardig-
heid bij Therese Neumann hebben
wij voor het laatst bewaard om het I
afzonderlijk te behandelen; dat is
het feit, dat zij nu reeds vanaf 1926
geen enkel voedsel tot zich neemt. I
Het begon in 1918, toen zij bij het
blussen van een brand kwam te val
len en waarschijnlijk haar ruggegraat
beschadigde. Zij is daar jarenlang
ziek van geweest en één van de symp
tomen van deze ziekte was een ster
ke neiging om over te geven. Later
kreeg zij ook last van maagzweren
van een verlamming van de slok
darm. Onder invloed daarvan raakte
zij gewend aan vasten, maar sinds
1926 neemt haar maag niets meer
aan. Slechts de H. Hostie nuttigt zij,
aanvankelijk met een slokje water,
maar sinds 1927 blijft ook dit slokje
water achterwege.
Zelfs is geconstateerd, dat Therese
na dagen van extase en meeleven
met het smartelijk lijden van de Ver
losser tot 8 pond toe is afgevallen,
doch dit gewicht in weinige dagen
weer heeft ingehaald zonder iets te
eten of te drinken.
Er is geen enkele professor, die
deze gewichtstoename uit niets kan
verklaren.
De enige uitvlucht die men beden
ken kan om te ontsnappen aan de
dwingende kracht van dit wel zeer
buitengewone feit, is aan te nemen,
dat Therese en haar familie zich
schuldig maken aan bedrog.
Wij hebben reeds boven geconsta
teerd, dat er niets maar dan ook niets
is, wat de bedrogtheorie aannemelijk
kan maken. Het zou gemakkelijk zijn
deze theorie voor goed uit te schake
len door een klinisch onderzoek te
doen instellen, waarbij Therese dag
en nacht werd geobserveerd en alle
mogelijkheid om ook maar iets van
voedsel of drank binnen te smokke
len onmogelijk werd gemaakt.
Zulk een klinisch onderzoek is nog
niet geschied. Maar wel heeft er in
dertijd een onderzoek plaats gevon
den, dat aan alle redelijke eisen vol
deed, weliswaar niet in een kliniek,
maar in de eigen omgeving, in het
ouderlijke huis van Therese zelf. De
bisschop van Regensburg heeft in
1927 het bevel daartoe gegeven en
Therese heeft er met haar ouders
aan medegewerkt. Het onderzoek
stond onder leiding van dr. Seidl en
vier geroutineerde ziekenzusters heb
ben assistentie verleend. De zusters
wisselden elkaar twee aan twee af
en hebben Therese gedurende veer
tien dagen geen seconde alleen gela
ten. Zij waren bij het begin van het
onderzoek beëdigd en aan het einde
er van is him nogmaals de eed afge
nomen. Wanneer men bedenkt, welk
De enige foto, die van
Therese Neumann be
staat, haar tonend tij
dens haar visioenen.
een gewicht zulke zusters hechten
aan een eed, kan men zich voorstel
len hoe gewetensvol zij hun taak
hebben opgevat. Zij hebben inder
daad alles gedaan wat er maar ge
daan kon worden om elk bedrog uit
te sluiten; zij hebben de verschijnse
len sc-ieus gadegeslagen, alles ge
wogen en nagemeten en een gezonde
critische geest aan de dag gelegd. Zij
hebben zich niet laten overdonderen
door het abnormale van de ver
schijnselen, maar rustig en koelbloe
dig hun observaties verricht. Geen
enkel spoor van bedrog is gevonden.
En toch zijn er lieden, die het niet
geloven willen. Er moet toch ergens
een lek zitten, menen zij en de af
wezigheid van zo'n lek kan alleen
geconstateerd worden als Therese
zich in een neutrale kliniek weten
schappelijk en liefst door ongelovige
doktoren laat onderzoeken.
Therese heeft dit tot nog toe ge
weigerd.
Waarom wilde Therese zo'n onder
zoek niet?
In 1932 hebben de Beierse bis
schoppen gezamenlijk aangedrongen
op een onderzoek in een kliniek, ten
einde oOk de laatste mogelijkheid
van twijfel weg te nemen. Therese
voelde er niet veel voor, maar gaf
toch toe. Toen evenwel puntje bij
paaltje kwam, wilde niemand de
kosten betalen en Therese noch haar
ouders konden die kosten betalen.
In 1937 is opnieuw aandrang op
Therese uitgeoefend om zich aan zo'n
onderzoek te onderwerpen, maar
toen was inmiddels Hitier aan het
bewind gekomen en gingen er niet-
ongegronde geruchten, dat men in
een door nazi's gecontroleerde kli
niek gemakkelijk overlijden kon.
Maar thans is Hitier verdwenen;
waarom wil Therese op het ogenblik
nog niet? Wat heeft zij te vrezen?
Volgens Luise Rinser is het Therese
niet, die zich verzet, doch haar va
der en naar men aanneemt ook
pastoor Naber. De z.g. „Konnersreu-
ther Kreis" meent, dat het hele pro
bleem meer op theologisch gebied
thuis hoort en is door al het z.g. we
tenschappelijk geschrijf over Therese
uiterst schichtig geworden. Zodra er
een verzoek van het Beierse episco
paat komt, zal Therese er heus wel
gevolg aan geven, maar dit „ver
zoek" is nog niet gekomen.
Kardinaal Faulhaber zeide inder
tijd: „Laat dat goede kind toch met
rust".
GEISE.
De kerk van Konnersreuth.
Nieuwe Encyclieken
Paus Pius Xn heeft een dringend
beroep gedaan op de katholieken van
China om zich te verzetten tegen
communistische pogingen om een
„Chinees nationale katholieke kerk"
te stichten. Het beroep was vervat in
een encycliek, gedateerd 7 October,
waarvan de tekst gisteren bekend
gemaakt werd.
De Paus legde er de nadruk op,
dat de H. Stoel steeds werkzaam is
geweest om Chinese bisschoppen en
priesters op te leiden, en dat hijzelf
de Chinese hiërarchie heeft opge
richt en de eerste Chinees tot de
waardigheid van het kardinalaat
heeft verheven. De H. Vader ziet ver
langend uit naar de dag, dat de Kerk
in China voldoende bisschoppen en
priesters voortbrengt voor Haar be
hoeften. De Kerk dient echter altijd
onderworpen te blijven aan de H.
Stoel inzake geloof en zeden De H.
Vader verlangt eveneens naar de dag,
waarop de Kerk in China econo
misch zelfstandig zal zijn.
Tot dusver heeft de missie der
Kerk in China steeds de hulp van
buitenaf nodig gehad, maar dit heeft
nimmer enige politieke betekenis of
bedoeling gehad.
De H. Vader gaat vervolgens in op
de bewering van sommigen in Chi
na, die het autonome recht tot pre
diking willen bezitten, en beklem
toont, dat het recht en de plicht tot
prediking alleen "aan de Kerk toe
komt, dat wil zeggen aan de bis
schoppen als opvolgers der apostelen
er in vereniging met de H. Stoel.
Daarom kunnen degenen, die de be
weging van de vrije autonome Kerk
steunen zich niet voor katholie
ken uitgeven. Evenmin kunnen zij
zich, omdat zij de zelfstandige Kerk
van China ondersteunen, uitgeven
voor de ware patriotten.
De H. Vader besluit zijn encycliek
met de Chinese katholieken, die op
het dwaalspoor zijn geraakt, aan te
sporen naar de Kerk terug te keren
en voor de rest aan de keizer te ge
ven wat des keizers is, maar aan God
te geven wat aan God toekomt.
