Machtig boek van grootmeester der
Italiaanse letteren: Giovanni Papini
KERSTPUZZLE
DE STORIADl CRISTO"
Een orthodox Bijbelverhaal
met rauw-realistische
vol kleur en
schilderingen
leven
DE LEIDSE COURANT
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim^
E'EN boek, dat reeds enkele tiental-
len jaren oud is, doch nog de
volle belangstelling verdient van
ieder Christen en eigenlijk van iedere
niet-Christen, is het boek van Gio
vanni Papini „Zo zie ik de Chris
tus".
Het is een merkwaardig boek,
merkwaardig vooral omdat het een
meesterwerk van deze schrijver ge
worden is, dat in nauwe samenwer
king met zijn eigien bekering tot
stand kwam.
Daarom eerst enige bijzonderhe
den omtrent de schrijver zelf.
/JTOVANNI PAPINI werd in 1891
te Florence geboren en reeds als
jongeling wijdde hij zich aan de lite
ratuur. Als zovele jongeren van zijn
tijd gaf hij daarbij uiting aan zijn
woelige geest. Hegel was daarbij zijn
ideaal en dat van zijn strijdmak
kers. Italiaanse philosofen lieten zich
veelvuldig horen in het tijdschrift,
dat Papini redigeerde. Maar hij was
het met hun zienswijze en beschou
wingen op den duur niet eens, het
geen tot een felle strijd met hen
voerde, hetgeen tot gevolg had, dat
hij zich afscheidde.
Zijn woelige geest bleef zeer strijd
vaardig. Hij pleitte voor deelname
van Italië aan de eerste wereldoorlog,
hij bestreed alles wat met zijn in
zichten strookte en hoewel katholiek
gedoopt vond elke vorm van gods
dienst in hem een vurig bestrijder
Zijn ongeloof en haat tegen Chris
tus, zijn eigen geestelijke strijd en
die van zijn tijdgenoten demonstreer
de hij op felle wijze in zijn autobio
grafisch boek: Un Uomo finito, dat in
1912 versoheen. Omstreeks 1920 even
wel zweert hij de vrijdenkerij en de
anti-christelijke ideeën van zyn jon
ge jaren af en van nu af wordt hjj
een der felste voorvechters van een
volstrekt christendom zonder com
promissen Een der oorzak'en was ge
legen in een gebrek aan zijn ogen.
Daardoor kon hij zelf niet deelnemen
aan de oorlog en trok hij zich terug
in Bulciano, een gehucht in de Apen
nijnen. Hier kwam hij tot bezinning
en na veel innerlijke strijd keerde hij
tot de Moederkerk terug.
Nu verschijnen zijn belangrijkste
boeken waarvan sommige tot de
klassieken der katholieke literatuur
zullen behoren En daarbij behoorde
in de eerste plaats zijn meesterwerk,
dat in nauwe samenwerking met zijn
bekering tot stand kwam, dat er zo
wel de stoot toe gaf als de vrucht
er van is, zijn „Storia di Cristo",
Dit boek werd in 31 talen uitge
geven; hierin is hij even heftig vóór
de Christus als hij vroeger godloo
chenaar was. Zijn katholieke ge
dichten en schetsen oogstten veel bij
val, evenals zijn positief katholieke,
opbouwende boeken: Sant Agostino
en Dante Vivo. Zijn Gog, dat in 1930
verscheen, werd een knappe satyre
op de hedendaagse maatschappelijke
en geestelijke verwording.
In 1935 werd.Papini benoemd tot
hoogleraar aan de universiteit van
Bologna, om de beroemde leerstoel
van Carducci en Pascoli in te nemen,
doch hij kon deze benoeming wegens
oogziekte met aanvaarden. In op
dracht van Mussolini zette hij zich
aan de beschrijving van de geschie
denis der Italiaanse letterkunde.
De 73-;arice auteur is thans vrij
wel blind en half verlamd. Niettemin
schreef hij on^n^s nog het boek
De Duivel" dat vepl stof heeft doen
opwaaien, terwiil hii nog grote wer
ken onder honden "heeft, waaronder
een over Mgvia en een over Het laat
ste Oordeel.
De
wijze waarop Giovanni Papini in
dit bock het leven van Christus ver
haalt, is enig in haar soort. Tal van
schrijvers hebben dit vóór hem en na
hem ook gedaan, ieder op zijn eigen
manier, de een volgens tekstgetrou
we paraphrase in enigszins andere
woorden, sommigen „moderniseer
den" en vervalsten de evangelie-ver
halen, zo zelfs, dat ze als het ware
onherkenbaar werden
Papmi deed dit niet. Hij houdt
orthodox vast aan de gegevens van
In 1922 verscheen bij Teulings' Uitgeversmaatschappij te 's Her
togenbosch de eerste druk van Giovanni Papini's „Zo zie ik de
Christus", een werk dat tot oorspronkelijke titel had: „Storia di
Cristo". De vertaling werd door Ir. J. J. Weve verzorgd.
Thans is bij Lannoo Thielt, te Den Haag, een tweede uitstekend
verzorgde druk verschenen, waarbij de nieuwe uitgave is nagezien
en bewerkt door Maarten van Nierop.
Wij geven van dit boek in dit artikel een korte beschrijving. Wij
hopen, dat het lezen ervan voor velen een aansporing moge zijn het
boek te lezen, voor vele christenen en niet-chr istenen, gelovigen en
ongelovigen. Wij hopen, dat het velen bezinning moge brengen op
de eeuwige waarhedenDan hebben wij dit niet tevergeefs ge
schreven op het Kerstfeest 1954.
nooit ergens ter wereld geboren
de gewijde geschiedenis, maar met
een geweldige verbeeldingskracht
verwerkt hij die gegevens tot tafere
len vol kleur en leven, tot scènes van
aangrijpende dramatiek, soms tot
poëtische ontboezemingen, maar bij
na overal rauw-realistisch.
De schrijver verantwoordt zich.
DEEDS in de inleiding tot zijn
werk een inleiding die alleen
reeds 24 pagina's beslaat weet Pa
pini de lezer te boeien door zijn rea-
listisch-nuchtere kijk op de feiten.
Hij schrijft daar:
„Zij, die zich vrijdenkers noemen,
omdat zij uit vrees voor het cachot
uit het leger zijn gedeserteerd, hun
keren er sinds vijfhonderd jaar naar,
Jezus voor de tweede maal te ver
moorden, Hem te doden in de har
ten der mensen.
Nauwelijks scheen de tweede doods
strijd van Christus in een laatste ge
reutel te zijn overgegaan, of de lijk
dragers traden naar voren. Ver
waande buffels, die de bibliotheken
tot hun stallen hadden gekozen; wind
builen, die meenden dat zij in de
luchtballon der wijsbegeerte de hoog
ste hemel konden bereiken; profes--
soren, die zwelgden in een rampza
lige roes van philologie en metaphy-
sica, zij allen trokken de Mens
wil het als evenzovele Kruisvaar
ders, gewapend op tegen het Kruis.
ALS men de auteur op deze wijze
de bestrijders van de grandioze
Christus-figuur hoort hekelen, dan be
grijpt men ook met welk een scherp
ontledingsvermogen hij doordringt in
de psychologie van tollenaars en fari-
zeeën, van apostelen en Samaritanen,
van kinderen en vrouwen, van heer
sers en onderdanen.
Daarom is het ook, dat hij het
droombeeld van een proper vriende
lijk stalletje, waarin de Christus ge
boren werd en waar men Maria en
Jozef, en herders in vrome gewa
den en de koningen in met goud af
gezette en geborduurde mantels, in
rauwe werkelijkheid terugbrengt tot
de stal, die een verblijfplaats is van
dieren, duister, vies en stinkend
De os en de ezels, de herders en de
wijzen worden door Papini in nuch
tere werkelijkheid ten voeten uit ge
tekend, om maar niet te spreken van
de wijze, waarop hij de heersers dier
dagen „te kijk" zet.
„Octavianus, de zoon van de ver
delger der Velletriërs, had zich in
de oorlog laf betoond, wraakzuchtig
als overwinnaar, verraderlijk tegen
over zijn vrienden en wreed bij het
uitoefenen van weerwraak
„Herodes de Grote was een mon
ster: een der meest trouweloze mon
sters, die uit de gloeiende woestijnen
van het Oosten zijn voortgekomen,
dat er trouwens meer dan een had
voortgebracht, waarvan de aanblik
afschuwelijk was.
Hij was geen Hebreeër, geen Griek,
en evenmin een Romein. Hij was een
Idumeeër: een barbaar, die voor Ro
me kroop en de Grieken naaapte om
zich daardoor van zijn overwicht op
de Hebreeën te verzekeren. Zoon van
een verrader, had hij zich met ge
weld meester gemaakt van het rijk
van zijn meester, de laatste der on
gelukkige Asmoneïden. Om zijn ver
raad een schijn van wettigheid te ge
ven, huwde hij Mariana, een nicht
van hem, die hij later, op een onge
gronde verdenking, liet ombren
gen.
MOET MEN FELLER taal horen,
dan leze men dit boek, waarin
de Kindermoord van Bethlehem de
felste aanklacht tegen Herodes was,
de man, van wie geschreven staat,
dat zijn lichaam levend tot bederf
overging.
Is het wonder, als men Papini in
zijn machtig boek gaarne volgt bij
zijn geschiedenis van Christus? Van
de eenvoudigste Evangelie-gebeurte
nis weet hij met veel verve een eigen
persoonlijke visie te geven, maar
niettemin de waarheid getrouw. Op
bewonderenswaardige wijze verhaalt
hij de ene passage na de andere uit
het Evangelie en wij volgen hem als
Jezus teruggevonden wordt in de
tempel, als hij als zoon van de tim
merman zijn ouders onderdanig is en
gedwee dient, als hij zich laat dopen
door Johannes in de Jordaan.
We zouden zo door kunnen gaan,
maar het is niet nodig om te bewij
zen, dat het geen verwondering
wekte dat Papini met dit boek de
wereld veroverde. Zijn machtige pen
had voor goed een streep gezet on
der zijn verleden.
Toen hij aan dit werk begon, was
hu zelf nog niet aan het atheïsme
ontworsteld, Christus was voor hem
één der grote persoonlijkheden, die
hij doorgronden wilde
Al schrijvend heeft hijzelf Christus
ontdekt: zelf was hij de eerste be
keerling van zijn boek..,,
Nederland- mag de Uitgeverij Lan
noo Thielt te Den Haag dankbaar
zijn, dat door een herdruk na 32 ja
ren opnieuw de aandacht gevestigd
wordt op dit meesterwerk van Pa
pini, de grote Florentijnse schrijver.
M. ZONDEROP.
kast en een bij do slaapkamers,
waar reeds verschillende mensen
slapen. Waar ga je dan het eerst
blussen?"
„Ik zou eerst met een emmertje
water naar de tapkhst gaan!" zei
een der mannen resoluut.
„Vindt U die tapkast zo belang
rijk?"
,,De tapkast zelf niet", luidde het
antwoord. „Maar vlak er achter
hangt het leitje met de poffers".
Beroep en liel'de. Vader: „Komt
U om de hand van een van mijn
dochters? Maar van wie precies?
Jongeman: „Ik ben wijnhandelaar
meneer. De oudste, natuurlijk".
Jantje: Ik schaam me, dat die jon
gens zo hard werken, terwijl ik niets
doe."
Onderwijzer: „Dat is gemakkelijk
te verhelpen. Ga meehelpen!"
Jantje: „Nee, dan schaam ik me
toch liever".
Brandweer. In het dorp was
een vrijwillige brandweer opgericht
en op de eerste instructie-avond
werden de nieuwelingen getest.
„Stel U voor", zei de instructeur,
„dat er in het dorpscafé een dubbele
brand uitbreek. Een onder de tap-
Met een verbeeldingskracht, die de
familie Radcliffe zou beschaamd heb
ben, toonden zekere luchthartige
praatjesmakers aan, dat het Evange
lie-verhaal slechts een legende was,
waaruit op zijn best een natuurlijk le
ven van Jezus zou kunnen worden
opgebouwd, die voor één derde pro
feet, voor één derde tovenaar en voor
het laatste derde deel volksbedrie
ger was geweest; en die geen wonde
ren heeft gedaan, behalve dan de
hypnotische genezing van de een of
andere bezetene; en die niet aan het
kruis stierf, maar door de koude van
het graf bij kwam en onder geheim
zinnig gedoe terugkeerde, om te doen
geloven, dat Hij verrezen was. An
deren beweren, dat Jezus slechts
een mythe is, ten tijde van Augus
tus en Tiberias ontstaan, en dat de
gezamenlijke Evangeliën kunnen wor
den teruggebracht tot een onhandig
samenvoegsel van profetische teksten.
Anderen stelden Jezus voor als een
eclecticus, die bij de Grieken, debuidel, 35. huisdier, 36. voornaam-
Boeddhisten en de Esseners ter schole woord, 37. bekende afkorting, 38. af
was gegaan en het aldaar geleerde sluiting, 40. academische titel (afk.),
handig had vermengd, ten einde zich 43. afkorting van neon, 45. zachte
voor de Messias van Israël te doen dikke, wollen stof, 46. met veel
doorgaan. Weer anderen maakten spoed, 49. behoeftig p_ejsoon,
Hem tot een humanitaire maniak, een
Horizontaal: 1. ijverig, 8. weder
woord, 14. zijn inziens (afk.), 15.
Europeaan, 16. vorderen, 17. oorlogs
god, 18. oude lengtemaat, 20. uitroep,
22. helder, schoon, 24. koord van een
speeltuig, 26. maand van het jaar, 27.
niet warm, lauw, 29. voorvoegsel, 30.
priem, 32. zwaardvis, 33. aardstreek,
ook grens, 34. waterdoorlatend, 36.
aantal honden voor de jacht, 38.
overdekte markt, 39. in de laagte, 41.
zedig, 42. openbaar, 44. eer, 47. ont
kenning (spreektaal), 48. volgens an
dere (afk.), 50. term bij het boksen
(afk.), 51. tegenzijde van de loef
zijde, 53. uitroep, 54. slokje, 56
metselspecie, 60. stad ten W. v. Newj
York, 62. voorzetsel, 63. meisjesnaam,
64. munt in Nederland (afk.), 65.
vervoeging van een hulpwerkwoord,
67. vordering, 71. kleefmiddel, 73.
niet dikwijls, 75. een der buitenpla-1
neten, 81. dienstmeisje, 83. bijwoord, j
85. stuk geschut, 87. meisjesnaam, 88.
regenboogvlies van het oog, 90. stuk
stof, 92. keurig, 93. nattig koud, 95. j
schaapkameel, 97. holte in een muur,1
98. telwoord, 100. graveur, 102. Euro-1
peaan, 103. gewicht (afk.), 104. lust
hof, 105. vurig, oprecht, 106. vlug,
108. bekende afkorting, 109. ieder be
treffend, 110. sierplant, laurierroos.
Verticaal: 1. jongensnaam, 2. meis
jesnaam, 3. zeehond, 4. alleenzang, 5.
wijze, 6. dwaas, 7. vereniging tot be
vordering van ijssport, 8. meisjes
naam, 9. gebak, 10. romp van een
gestrand schip, 11. aardsoort, 12.
rund, 13. Europeaan, 14. neusdoek,
19. gem. in de Neder-Betuwe, ten
N.W. van Kesteren, 21. gem. in Z.H.,
23. deel van de bijbel (afk.), 25. ont
kenning (Eng.), 26. dorp a. d. Graaf,
ten N.O. van Sliedrecht, 28. vrouw
van Jacob, 30. achting, 31. gebod, 33
taaie aardsoort, 91. naschrift (afk.
Lat.), 93. karaat (afk.), 94. meisjes
naam, 96. insect, 98. gem. in Gelderl.,
99. metaalsoort, 100. ik (Lat.), 101.
kippenloop, 104. landbouwwerktuig,
107. lord (afk.).
Bij juiste invulling leest men op
de cijfers: 9, 30, 54, 18, 5, 21, 19, 67,
38, 80, 96, 61, 57, 87, 72, 3, 104, 47, 88,
4, 29, 1, 24, 44, 82, 70, 85, 68, 15, 81,
75, 98, 27, 28, 100, 105, 97, 13, 2, 62,
53, 41, 42, 78, 93, 26, 7, 48, 16, 101, 35,
110, 55, 108, 60, 73, 46, 23, 103, 56, 37,
43, 109, 66, 89, 10. 69, 51, 65, 50, 33.
52, 92, vier regels van een kerst
liedje.
Oplossingen tot en met Donderdag
a.s. aan het bureau van ons blad. Op
de enveloppe „Kerstpuzzle" vermel
den.
Goede oplossingen worden beloond
met:
Eén Missaal;
3 Portemonnaies;
3 Naaigarnituurtjes;
3 Rozenkransen;
1 stel Manchetknopen;
3 Sieraden
De gelukkigen van deze week zijn:
P. Driehuis, Nassaustraat 8, Bode
graven: de taart; mcj. Anne-Marie
Kuijpers, Lorontzkadc 7, Leiden: het
sieraad en A. Lemmers, Raadhuis
laan 14, Leimuiden: het bock.
voorloper van Rousseau en van de
hoogverheven Democratie; voor die
tijd een voortreffelijk man, maar die
men tegenwoordig onder toezicht
van een psychiater zou stellen. Nog
anderen, die Hem voor altijd wilden
doen verdwijnen, vatten het denk
beeld van de mythe, op en kwamen
op grond van lo^e beweringen en ver
gelijkingen tot de slotsom, dat Jezus
graafschap in Engeland, 52. trots, 53
grote zeeroofvis, 54. British Colum
bia (afk.), 55. muzieknoot, 57. en wel
(afk.), 58 .maanstand (afk.), 61. vlug,
66. eiland van Friesland, 68. dat is
(afk. Lat.), 69. onbep. voornaam
woord, 70. spitse bek van een vpgel
72. voorvoegsel, 74. spijstafel, 76
klein kind, 77. kookvat, 78. plotse
ling, 79. voorzetsel, 80. voegwoord
82. biersoort, 84. zijtak Seine. 86
gem. in Z.H., 89. stad in Letland, 90.
