Australisch rassenprobleem
DÉMMÉNIE
1
.v TROEF AZEN
LOONSTATEN
Prettige prijzen
VRIJDAG 5 NOVEMBER 1954
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA 3
OPGELOST IN DE SUIKER
Suikerriet snijden
valt niet mee
(Van onze correspondent in
i Australië).
Op een late avond verschenen twee
Nederlandse jongemannen, Joop Ver
gouw uit Maastricht en Henk Mul
der uit Den Haag afkomstig, aan mijn
woning.
„We komen even afscheid van U
nemen; we gaan „cane cutten".
En met dqze aankondiging wist
ik, dat deze knapen minstens drie
duizend kilometer vóór zich hadden
liggen, want „bovenin" Queensland,
daar zit de suiker. En dus het „cane
cutten".
Waarmee reeds duizenden immi
granten getracht hebben de gouden
slag ln dit land te slaan.
Want, de harde baan levert grof
geld op.
Al wordt de suiker in Australië
niet duur betaald, toch is de cultuur
van genoemd product van waarde
volle betekenis. Waar omheen zich
heel wat heeft afgespeeld.... u
Er gaan over dat „cane cutten".
zoals het hier met een enkel woord
aan iederèen duidelijk is, doch ver
taald zou moeten worden in „suiker
riet snijden", fantastische verhalen.
„Je werkt een half jaar en voor
de andere helft ben je geborgen", zo
gaat de legende, die begrijpelijker
wijs ook duizenden jonge immigranten
aantrekkelijk in de oren klinkt.
Zoals bij Joop en Henk, die op hun
zware motoren weg ronkten in het
nachtelijk duister
Ze zouden er minstens drie dagen
en twee nachten over rijden en had
den zich in voetzakken en dekens
gehuld vanwege de nachtelijke kou
door-de bergen.
Ze gingen „dik geld verdienen.
Suiker met geschiedenis.
De suiker heeft in Australië ge
schiedenis gemaakt.
Te Port Macquarie in de State
New South Wales, werd in 1823 de
eerste suiker geteeld door zekere
Thomas Scott. Zeventig ton bedroeg
zijn eerste jaarproductie.
De cultuur breidde zich uit, en
kreeg ook in Queensland vast bodem,
waar in 1867 de eerste 20 acres on
der de suiker werd gezet.
Omdat suikerriet een tropisch kli
maat en veel water vraagt, bewoog
de cultuur zich steeds meer naar het
Noorden van Queensland, zodat
rond Caïrns, pl.m. 1500 kilometer
„boven" Brisbane, het suikercentrum
ontstond.
Thans zijn er twintig steden en dor
pen binnen bedoeld gebied, die ont
staan en groei grotendeels aan de
suiker te danken hebben.
Queensland is nu de State gewor
den, welke niet alleen geheel Austra
lië van suiker voorziet, doch ook in
de suikerexport een woordje mee
spreekt.
Blanken verdrongen kleurlingen.
Men zegt dat Australië het enige
land ter wereld is, waar de suiker
cultuur door uitsluitend blanke ar
beiders wordt verzorgd.
Nu moge ik wel even denken aan
onze Zeeuwse- en Rotterdamse eilan
den, waar de suikerbiet ook door
blanke zij het dan ook veelal
modderige handen wordt behan
deld, doch hiervoor werd meer de
rietsuiker bedoeld, terwijl ook de om
vang der cultuur een woordje mee
spreekt.
Want al komt Australië op de we
reldranglijst voor suikercultuur op
de zesde plaats, (Cubs staat boven
aan met ruim vijf millioen ton) de
5.0000 vierkante kilometer suikervel
den tellen toch wel meel
Men had overigens reeds vroeg
moeilijkheden in de cultuur wat de
arbeiders betreft.
Niet alleen door het tropisch kli
maat, waarin moet worden gewerkt,
doch vooral vanwege het lage loon,
werd aanvankelijk „zwarte" arbei
ders geïmporteerd.
Veelal Kanaka's, die soms meer
van hun eilanden werden ontvoerd,
dan op eigen verlangen naar de
Australische suikervelden togen.
Toen echter in 1901 de politiek van
„blank Australië" werd ingevoerd,
scheen het alsof daarmee ook de jon
ge suikercultuur ten dode was opge
schreven.
De regering ging echter kunstma
tig dat jonge plantje in leven hou
den, niet alleen door allerlei areaal-
beperkingen en import-maatregelen,
doch ook door verlenen van subsi
dies.
De jongste oorlog deed de wereld
vraag naar suiker dermate stijgen,
dat alle beperkingen benevens het
subsidie overboord konden geworpen
worden en thans staat de suikercul
tuur solied op eigen benen, waar
door een vijfde deel van Queensland
een goed betaalt leven leidt.
In N.S.W. heeft de suikercultuur
het practisch opgegeven, want
Queensland heeft deze cultuur voor
95 pet. binnen haar gebied.
Waterslurpers.
Nu heeft Quensland met zijn bij
na tropisch klimaat, de voor suiker
rietcultuur geëingende omstandighe
den.
Daar is niet alleen de warmte, om
niet te zeggen: hitte, doch ook een
goede watervoorziening en regenval.
De cultuur wordt in hoofdzaak in
zeer brede strook langs de kust be
oefend. Wat „water" betekent voor
de suikerrietcultuur wordt duidelijk,
wanneer ik vertel dat de wortels van
één ton suikerriet gedurende de
groeiperiode, 150 ton water opslor
pen.
Men zal mogelijk vragen waarom
de beetwortel, welke aanvankelijk
voor de suikercultuur werd benut,
plaats heeft moeten maken voor het
riet. Dit schijnt uitsluitend een cul
tuurkwestie te zijn, waaromtrent men
mij niet verder wist in te lichten.
In elk geval heeft men in N.S.W.
de beetwortel uitgebannen, nadat in
1941 de laatste suikerfabriek on
danks de regeringshulp moest
worden gesloten.
Verwerking van rietsuiker.
Een rietsuikerplantage „farms"
noemt men die hier is het bezichti
gen tenvolle waard. Mocht U ooit
eens met vacantie naar Australië ko
men, waarover ik in een vorig ar
tikel schreef, verzuim dan een der
gelijk bezoek niet!
De meeste plantages beslaan een
oppervlakte van 70 acres, waarvan
60 acres gecultiveerd.
Het riet wordt geplant in stekken,
ongeveer 1520 cm. lang, die elk
minstens drie „knopen" bevatten,
waaruit de wortels schieten.
Suikerriet kan soms tot lengte van
ruim twee meter opgroeien.
Meestal wordt omstreeks April
Mei, wanneer het hier dus najaar is,
geplant en ruim een jaar later kan
de eerste oogst worden gesneden. De
wortels blyven in de grond, zodat
nog één- of tweemaal kan worden
geoogst, alvorens opnieuw wordt ge
plant.
Dat „riet snijden" is een ontzettend
zwaar werk, dat zelfs niet bij onze
hooibouw of tarwe maaien valt te
vergelijken.
Daarvan heb ik veel voorbeelden
hier gezien!
Slechts de geoefende, sterke jon
ge mensen gunnen het werk uitvoe
ren en heel vaak draait het vooral
voor immigranten op teleurstelling
uit, omdat zij het werk niet kunnen
volhouden.
Overigens kan men tijdens de
„cane cutting"-periode talrijke Ne
derlandse plattelandsjongens of an
dere uit de kluiten gewassen knapen
op de suikervelden rond Caïrns aan
het werk zien.
Men werkt gewoonlijk in groepen
en trekt van farm tot farm om het
riet snijden aan te nemen.
En inderdaad, indien men het kan
volhouden, wordt dik geld verdiend.
Doch vraag niet hoeBij deze
warmte!
Zet niet alles op de suiker
De manager van de „Australia and
New Zealand Bank" te Caïrns, Mr.
G. S. Hayward, weet wat de meeste
farmers in zijn district waard zijn.
„Het is hier buitengewoon flori-
sant in financieel opzicht", zo ver
telt hij me. „De bedrijven leveren
goede winsten op, doch het is een ge
vaar dat alles op de suiker wordt
gezet. Wanneer er iets gaat haperen,
moeten 200.000 mensen proberen el
ders werk te krijgen".
Doch Mr. Norman J. King, direc
teur van het „Suiker Experiment
Station" in Queensland, is optimis
tisch: „We kunnen tegen lage prijs
produceren en dus hebben we on
danks onze blanke arbeiders, veel
weten te bereiken", zo zet hij uiteen.
Voor 17}A cent per pond kocht de
Australische huisvrouw de suiker, de
laagste prijs ter wereld, welke thans
door hoger lonen enz. tot 30 cent is
Boekbespreking
Wij zijn allemaal maar men
sen. Zonnewijzer-serie.
Uitgeverij Het Spectrum,
Utrecht.
Dit Zonnewijzer-boekje prijkt met
een titel, welke heel wat schijnt in
te houden. Men kan er over philo«
sopheren en zich afvragen of het be
tekent, dat wij eigenlijk au fond al
lemaal dezelfde deugden en vooral
gebreken hebben, of dat wij voor
God allemaal gelijk zijn? Laten wij
er niet over twisten, want het boek-
is tenslotte niets meer dan een bun
del korte verhalen. Maar dan een se
rie verhalen, welke er zijn mag, want
de auteurs ervan zijn niet de eersten
de besten. Er zijn namen bij van
Frank O Cornor, Heinrich Federer,
Henry Bordeaux, Luis Coloma, G. K.
Chesterton, Kees Meekel, Antoon
Kooien, Stijn Streuvels enz. Van al
deze schrijvers vindt men kleine maar
kostbare pareltjes in dit papieren
schrijntje. Het is moeilijk ze alle te
bespreken; het heeft ook geen zin,
want de auteurs zeggen genoeg. Zij
mensen van allerlei slag, soms gees-
waarborgen een reeks fijne etsjes van
tig, soms kleurrijk, soms scherp
psychologisch analiserend, maar altijd
raak en treffend. Een aardig boekje
om mee te nemen en er van te genie
ten in een verloren uurtje, dat dan
niet meer verloren zal zijn.
Caïrns is een welvarende stad,
prachtig gelegen en er is reden in
eens terug te komen.
Marktberichten
LEIDEN, 5 Nov. Vee. Aanvoer:
12 stieren, 55 melkkoeien, 420 vette
koeien, 261 varekoeien, 74 graskal
veren, 13 vette kalveren, 77 nuchtere
kalveren, 500 vette schapen, 25 wei-
deschapen, 1260 vette lammeren, 23
varkens (zeugen), 225 schrammen,
457 biggen en 18 geiten. Totaal 3420
stuks. Prijzen: fokstieren 310440,
melkkoeien 725930 per stuk. vette
koeien 1.95—2.75 per kg. schoon
gewicht, varekoeien 495—680, vaar
zen 500—'.30, pinken 300—460,
graskalveren 190315 per stuk,
vette kalveren 2.20—2.55 per kg.
levend gewicht; nuchtere slachtkal-
veren 3850 per stuk, per kg. 1.10
1.20 levend gewicht, vette schapen
100125, vette lammeren 90-115,
zeugen (drachtige) 250360,
schrammen 60100, biggen 35
50 en geiten 15—38 per stuk. Han
del: stieren, melk, vette en vaar-
koe'en, vaarzen en pinken, graskal
veren, zeugen, schrammen en biggen
matig; vette kalveren, schapen en
lammeren vrij goed, nuchtere kalve
ren flauw. T.B.C.-vrije afd. zeer grote
aanvoer. (106).
Kaas. Aangevoerd 41 partijen
Goudse en 7 partijen Leidse kaas.
Prijzen: Goudse extra kwal. 2.65,
le kwal. 2.38—2.43, 2e kwal. 2.31
—2.37, en Leidse 2.42 per kg. Han
del goed.
ROELOFARENDSVEEN. 4 Nov.
Bloemen. Freesia's 815 eet, Tros-
rayonanten 4452, Chastity 2442
cent, Daydream 4151 cent, Cydonia
2539 cent, Carnaval 3142 cent,
Perfection 39—52 cent, Chatsworth 32
38 cent, Champion 28—49 cent, Mil-
lersdale 3545 cent, Radar 3842
cent. Migoli 42—51 cent, Alfretton
3756 cent, Gift 28—40 cent, Nora
27—35 cent, Chocod 50—62 cent, Sil
via 32—46 cent, Beryl 33—49 cent.
Horwood 3039 cent, Marcelli 3249
cent. Corncob 50—57 cent, Soutdown
Pink 40—52 cent, White Hope 3541
cent per bos; Indianapolis 2230 ct.,
Champion 8—12 cent, Perfection 7—13
cent, Millersdale 0—10 cent, Cycla
men 3442 cent per stuk
LEIDSCHENDAM, 4 Nov. Groente.
Sla A 8.90—12.60, sla B 3.50—
7.60, stoofsla 15—21 cent. andijvie
12 6019.10, spinazie 3448 cent,
bloemkool 16—28 cent, groene kool
2021 cent, selderij 5.607.70, pe
terselie 4.80—5.10, bospeen 14—26
cenc, prei 1417 cent, tomaten 7.40
—10.20, snijbonen 1.23—1.28, princes
sebonen 1.37—1.48, druiven 89—92
cent, bleekselderij 613 eent, knol
selderij 2432 cent, spruiten 3445
cent, kroten 1819 cent.
Eieren. Aangevoerd 58680
kipeieren. De prijzen waren voor:
3800 no. 0 21.50—21 85, 4500 no. 1
20.55—29.90, 11380 no. 2 f 19.50—
19.55, 15000 no. 3 18.20—18.50, 16000
no. 4 f 16,20—16.50, 5000 no. 5 15.10
—15.4, 3000 no. 6 14.10—1440.
Verder waren ter markt: 60 kippen
i.co4.30 en 10 duiven 6085 cent.
VKRBOND VOOR VEILIG VERKEER
Opgebroken weg
op alle
v belang
x(jn aangebracht.
w.Mitwwaw
PELIKAN
vulpen
vulpotlood
bij diefstal of verliei
gratis een nieuwe Pelikan
HET Vulpenhuis
IHAARLEMMERSTR. 169-219 - TELEF. 21400
Filiaal: Lage Rijndijk lo
Nieuwe uitschuiftafels.
Aangekocht grote partij
eiken en old finish tafels
tegen spotprijzen, wit-
emaille kolenfornuis 78 x
45, haarden, kachels, pij
pen, ellebogen, litsjumeaux
met Aupingspiraal 50.—,
enz. Koopt inboedels
Pluym, Hogewoerd. Tele
foon 21266. 7079
100 Visitekaarten be-
dr'.kt met Uw naam, adres
en envel. 4.50, 50 visite
kaarten bedrukt 3.Zij
die vóór St. Nicolaas be
stellen ontvangen een Vul
penétui cadeau! Fa. F. A.
Verhoog Zoon, Kantoor
boekhandel, Haarlemmer
straat 29, Tel. 22197. 9525B
TELEFOONTJES
worden dagelijks geplaatst
ter grootte van hoogstens
30 woorden (een woord
maximum 12 letters).
De prijs bedraagt 1.50,
uitsluitend tegen contante
betaling.
Bat»'* Diplomat Perfect meaki
U het lopen nóg prettiger I Want
deze «lanke, zeer elegante kalfs
lederen herenmolière hebben wij
voor U In elke maat In 3 breed
ten! Bata's Diplomat Perfect
past altijd Ideaal, zowel in de
lengte als In de breedte. Het is
een schoen waarmede U direct,
zonder Inlopen, op stap kunt gaan
Spijkerloos handwerksysteem
In bruin en zwart verkrijgbaar
1*0 FILIALEN IN NEDERLAND
Pyoma
Ffane!
TIENTALLEN FRISSE STREPEN.
Prima kwaliteit.
Zolang de voorraad strekt.
Niet 1.09 maar
78 ct. per meter
6 Meter per klant.
r
Haarlemmerstraat hoek Donkersteeg
GRATIS Gobelin Kleedjes of Speelgoed.
Uit onze eigen
banketbakkerij
3 e ETAGE
BANKETSTAVEN
bereid uit roomboter en
zuivere amandelspijs,
150 gram 1.00
VROOM A DREESMANN
zijn onze hoeden stuk voor stuk.
TROEF AAS s ook de bekroning van Uw
najaarstoilet als U, vakkundig bediend, uit
onze mooie collecties Uw hoed of kapje of
chapero zult hebben gekozen.
ENORME KEUZE IN ALLE MODETINTEN
EEN WEELDE VAN SJAALS.
Voor elke gelegenheid
Elegante pump
fijn calfsleer
21.90
fwift
J. MaCtfluió
HOGEWOERD 2 - LEIDEN
Ook specialist in Swift-herenschoenent
3? Bon. Emaille kolenkit
f 1.98. Grote maat 2.25.
Eerste keus. Voor deze
prijs kocht u slechts een
gelakte kolenkit. Thans
geëmailleerd voor 1.98
en f 2.25. Kolenschoppen
29 cent. Victorie-Bazar,
Hogewoerd 31 en 73. 9531B
Likeurstel, 7-delig 1.25
plastic suiker-automaat 85
cent, emaille K. T. S. bus
sen met Chroom deksel
3.95 per stel, koffiepot
met filter 1.65, porselei
nen kinderbekers met oor
45 cent. Victorie-Bazar,
Hogewoerd 31 en 73. 9531B
Vliegende schotel 39 ct.
geheel metaal, kan echt
vliegen, compleet met auto
matische 6tartinrichting
mei drukveer, in fraaie
doos. Alleen met adverten
tie. Geldig tot 13 Novem
ber. I. V. A. Haarlemmer
straat 48, Nova, Noordein
de 43. 9527B
G? Aangeboden Standard
Eight, prijs, met s^huifdak,
bouwjaar '48, banden 80%
Zuinige wagen 1 op 14. Mo
tor in Aug. 1954 gerevi
seerd. Geen handelaren.
N. F. M. Kuijpers, Lorentz-
kade 7, Leiden, Tel. 22980.
Nieuwste model.
Prijs 8 cent per stuk»
N.V. DE LEIDSCHE COURANT
X Muziekliefhebbers.
Vrolijke zang en klassieke
platen vanaf 0.50, mooie
koffergramofoons v.a. f 25,
Philips radio's vanaf 25,
mooie piano-klavier accor
deons vanaf 55.—, Electr.
motoren en onderdelen,
reparatie veren. Jan Vos-
sensteeg 41. 9536B
flT Emaille koffiekan f 2.49
grote maat, inhoud 2 Yt li
ter Prima kwaliteit emaille
kleur lichtgroen. Alleen
met inlevering van deze
advertentie. Geldig tot 13
November. I. V. A., Haar
lemmerstraat 48, Nova,
Noordeinde 43, Leiden.
9527B
"E Vier mooie stoelen f 25,
kant met Aupinspiraal 35,
2 pers. eikenhouten ledi
kanten met aupingspiraal
35, step 7.50, mooi kin
derledikant f 9.vloer
kleed 25, spiegel f 7.50,
opklapbed f 15, ledikanten
7.50, Nleuwenburg, Hooi
gracht 55. 9539B
Koopjes! Sjoelbakken!
Kindermeubelen, keuken
tafel, gebr. glasramen, aan-
maakhout 1.per zak.
Gr. vlag met stok en beu
gel, kan oo'k in de tuin
staan, ruiven v. konijnen
hok. Kinder-auto's Oude
Singel 216, werkplaats.
9526B
Modern Dressoir f 75.
theemeubel 25, divan
12.50, 2 clubfauteuils, 4
stoelen, nieuw modern
stel 155.—, kachel 17.50,
uitschuiftafel f 17.50, nieu
we deken 25, jongens en
meisiesriiwielen f 25, Hooi
gracht 55. 9539B
LANGERAAR
Abonnementen en Adver
tenties worden aangeno
men door:
NI. PIETERSE
Langeraarsewetr 175.
