Spoedopleiding nieuwe onder
wijzers zal bevorderd worden
Minister Cals in de Eerste Kamer
Dodenkruispunt nabij Laren gaat verdwijnen
75000 Weduwen zouden in aanmerking komen
voor de noodregeiing
DE KOSTEN t 50 MILLIOEN
Oude gebruiken zullen Zondags tot
op 200 m. hoorbaar mogen blijven
Geperfectionneerde koppeling zal
losschieten aanwagens voorkomen
Wagenvoerders zagen lichtpuntje
in feilen van knipperlichten elders
26482 Landbouwstudenten
WOENSDAG 20 OCTOBER 1954
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Tegemoetkomingen
voor onderwijzers
Minister Cals heeft gisteren in de
Eerste Kamer de sprekers over de
Onderwijsnota beantwoord.
Wat het aangevallen beleid van
zijn ambtsvoorgangers betreft, zei de
minister, dat hun geen verwijt treft,
want de geboorteprognoses zijn tot
voor kort algemeen te laag gesteld
geweest. Daardoor kon niemand het
ontstane onder wij zerstekort voorzien.
Het „vooruitzien", dat men van de
regering vergt, is ieder mens maar
in beperkte mate gegeven.
Er is geen sprake van, dat het te
kort aan onderwijzers hem onver
wacht heeft overvallen. Verleden
jaar heeft spr. in deze Kamer al ge
wezen op de geleidelijk groeiende
noodtoestand. Het is irreëel de schuld
op de een of andere instantie te wil
len afwentelen. De door de Staten-
Generaal aanvaarde Kweekschoolwet
moet niet tegen de minister worden
uitgespeeld.
De verantwoordelijkheid voor het
beleid wordt door de regering en
volksvertegenwoordiging gezamen
lijk gedragen en niet alleen door het
ministerie.
Van een werkelijk tekort aan ver
plichte onderwijzers is eigenlijk niet
eens sprake, betoogde spr., al gaf hij
toe, dat er bezwaren bestaan tegen
grote klassen. Van onbevoegde leer
krachten bij het L.O. is in ons land,
in tegenstelling tot Engeland, geluk
kig geen sprake.
De ramingen in de Onderwijsnota
zijn niet te optimistisch geweest. In
tegendeel, de cijfers, die de minister
tal onvervulde vacatures is ondanks f
de toeneming van het aantal leerlin
gen het laatste jaar niet toegenomen.
Het was en bleef ca, 470.
Werkloze onderwijzers en onder
wijzeressen, die klagen, dat zij on
danks het leerkrachtentekort niet
aan de slag komen, moeten bedenken i
dat de tekorten erg plaatselijk zijn,
zodat niet alle sollicitaties dadelijk
succes opleveren, aldus minister Cals. I
Het weghalen van kleuterleidsters
om deze op te leiden voor de lagere
school zal zeker niet ongelimiteerd
gebeuren en moet alleen als een tij
delijke noodmaatregel worden gezien.
De 6%
Spr. ontkende, dat de salariëring
der onderwijzers te laag is, althans
in verhouding tot vergelijkbare groe
pen.
Verhoging zou wrijving opwekken
met anderen in overheidsdienst. Wel
kon de minister de verzekering ge
ven dat het onderwijzend personeel
met ingang van 1 October de 6 pro- zers, want deze komen meestal
cent loonsverhoging krijgt. Over de aanmerking voor een officiersoplei-
wijze van uitbetaling wordt nog ding en zijn dus bestemd voor het
LEZEN
Minister Cals was gisteren in i
de Eerste Kamer weinig te spre
ken over de wijze waarop spm-
mige Kamerleden vroegere uit-
spraken van hem over het on
derwijzerstekort hadden geci
teerd. Hij was daarover bijzon-
der boos op de heren Geugjes
(CPN) en Wendelaar (VVD).
„Lezen blijkt vaak moeilijk te
zijn, maar uit het feit, dat deze
afgevaardigden er bijzondere
moeite mee hebben, zou men
kunnen afleiden dat het onder
wijs in dit vak op de confessio-
nele school béter is dan op de
openbare", merkte hij onder ge
lach van de Kamerleden op.
overleg gepleegd.
Voor onderwijzers, die een akte
behalen, deelde spr. mede, dat hij zal
bevorderen, dat zij voortaan een af
zonderlijke beloning zullen ontvan
gen.
Het Bezoldigingsbesluit zal met
deze toezegging in overeenstemming
worden gebracht.
Vrijstelling.
Er zijn dit jaar tot September 702
kader. Voor die moeilijkheid dient
begrip te worden getoond.
De gehuwde onderwijzeressen wor
den niet meer ontslagen en de mi
nister is van plan de tijdelijke aan
stelling van leerkrachten van deze
categorie te bevorderen.
Tegen de door enige Kamerleden
voorgestelde spoedcursus voor ge
slaagden van middelbare scholen,
had de minister wel ernstige bezwa
ren, maar omdat er geen andere sug-
onderwijzers vrijgesteld van militai- gesties uit de Kamer zijn gekomen
re dienstplicht. Daarnaast zijn er nog |o min het onderwijzerstekort te voer-
35 aanvragen om vrijstelling bij de (zienzegde hij tenslotte ^toe, een jaar
minister van Oorlog in behandeling.
waren voorgelegd, heeft hij zelf nog Minister Staf kan echter niet onbe-
wat afgezwakt.
Op het gebied van het lager onder
wijs slaat Nederland overigens in
vergelijking met andere Europese
landen geen slecht figuur. Het aan-
INSTELLING PRODUCTSCHAP
PLUIMVEE EN EIEREN.
Bij de Tweede Kamer zijp inge
diend een wetsontwerp tot instelling
van een productschap voor pluimvee
en eieren en een ontwerp van wet
tot opheffing van het bedrijfschap
voor pluimvee en eieren. Aan de me
morie van toelichting bij eerstge
noemd ontwerp, van de minister voor
Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisa
tie, van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening a.r. en van Economi
sche Zaken a.i. is het volgende ont
leend:
Uit het advies van de S.E.R. blijkt,
dat hoewel tussen de onderne
mersorganisaties geen overeenstem
ming werd bereikt omtrent de be
stuurssamenstelling niettemin alle
betrokken organisaties van oordeel
zijn, dat zulks aan de totstandkoming
van dat lichaam niet in de weg be
hoort te staan. In verband hiermede
adviseert de raad thans de instelling
van het onderhavige productschap te
bevorderen.
perkt blijven doorgaan met het af
staan van dienstplichtige onderwij-
lang bij wijze van prow een derge
lijke snelle opleiding te zullen invoe^
ren en wel met ingang van Septem
ber 1955.
Het beruchte kruispunt op de weg
AmsterdamAmersfoort, nabij La
ren, is gedoemd te verdwijnen. Sinds
enige maanden wordt er hard ge
werkt aan een nieuw wegtracé ter
verhoging van de verkeersveiligheid.
Naar men hoopt zullen binnen enkele
maanden wanneer de baan gereed
zal zijn de vele verkeersongeluk
ken tot het verleden behoren.
Onze luchtopname geeft een over
zicht van de werkzaamheden.
„Luchtopname ANP-foto.
Aan het voorstel der K.V.P. tot het
totstandkomen van een noodwet voor
weduwen, die ouder zijn dan 45 jaar
of voor jongere weduwen, die de
zorg voor kinderen hebben, is het
volgende ontleend:
Uitgaande van de raming, dat er
75.000 weduwen (op een totaal van
125.000) voor de noodvoorziening in
aanmerking komen, zal de uitvoering
van dit plan ongeveer 50 millioen
gulden per jaar kosten. De noodre
geiing beoogt gelijkstelling van de
weduwen met alleenstaande bejaar
den, met daarmee samenhangend
een kinderuitkeringsregeling. Dank
zij de nauwe aansluiting op de Nood
wet Ouderdomsvoorziening en het
Behalve openbare
vermakelijkheden
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een wetsontwerp tot aanvulling der
Zondagswet In de memorie van toe
lichting van de minister van Binnen
landse Zaken wordt het volgende
meegedeeld.
Reeds kort na het in werking tre
den van de nieuwe Zondagswet bleek,
dat tal van oudsher in verschillende
gemeenten bestaande gebruiken niet
langer voortgang konden vinden.
Aanvankelijk leek het niet uitgeslo
ten, dat door de interpretatie der
desbetreffende bepalingen door de
betrokken organen van de justitie en
rechterlijke macht een oplossing voor
de gerezen moeilijkheden zou worden
verkregen
Geoleken is echter, dat langs deze
weg geen afdoende oplossing moge
lijk is.
Dauwtrappen en vlóggelen.
Bij onderzoek is komen vast te
staan, dat in verscheidene provinciën
gebruiken, als hier bedoeld voorko
men. Men denke aan bel dauwtrap
pen, het zingen en spelen van kerst-
Lederen in de Kerstnacht, het vlögge-
l?n' (Ootmarsum), dat gepaard gaat
met het zingen van oude paasliede-
ren, Palmpasen-optochten met mu
ziek, het met muziek ter kerke bege
leiden van priesters, die hun eerste
Heilige Mis opdragen, van gouden
bruidsparen, jubilerende verenigingen
Zo min mogelijk wijzigen.
De regering moet constateren, dat
bij het tot stand komen der wet niet
is voorzien, dat zij het voortzetten
van tradities als hier genoemd, onmo
gelijk zou maken. Dit laatste is
geenszins de bedoeling geweest, inte
gendeel, het streven bij de voorberei
ding der nieuwe Zondagswet is er
juist op gericht geweest in de be
staande situatie zo min mogelijk in
grijpende wijzingen te 1 engen.
Een en ander heeft aanleiding ge
geven de indiening te bevorderen
van het onderhavige wetsontwerp,
houdende aanvulling van de Zondags
wet met o.m. een bepaling, waarbij
het verbod, zonder strikte noodzaak
gerucht te verwekken, dat op een
afstand van meer dan 20 Om. hoor
baar is en het verbod tot het houden
van optochten en bijeenkomsten in
de open lucht in beginsel niet van
toepassing worden verklaard op in
het volksleven gewortelde tradities
en gebruiken.
Alleen bestaande tradities
Het zou echter niet met het karak
ter en het doel der Zondagswet stro
ken deze vrijstelling te doen gelden
voor alle tradities en gebruiken De
regering meent, dat slechts de bij het
in werking treden dezer wet bestaan
de tradities en gebruiken behoren te
worden uitgezonderd.
Voorts brengt de aan de Zondags
wet ten grondslag liggende gedachte
met zich, dat de voorgestelde rege
ling niet mag gelden ten aanzien van
die tradities en gebruiken, welke als
openbare vermakelijkheid in de zin
der wet zijn te beschouwen.
Op deze laatste categorie zal het
regime der wet ten volle van toepas
sing moeten blijven.
Voor elke gemeente afzonderlijk.
Teneinde buiten twijfel te stellen,
of bepaalde tradities en gebruiken
onder de werking van de voorgestel
de regeling vallen, is in het ontwerp
aan Gedeputeerde Staten opgedragen
deze, nadat burgemester en wethou
ders terzake zijn gehoord, voor elke
daarvoor in aanmerking komende ge
meente of groep van gemeenten met
name aan te geven
De regering meent, dat door toe
voeging van de bovenbedoelde bepa
ling aan de Zondagswet met hand
having van de grondslagen dezer wet
zoveel #als verantwoord is, wordt
tegemoet gekomen aan de bezwaren,
welke met recht tegen het afsnijden
van vele waardevolle, in het volksle
ven gewortelde tradities en gebruiken
kunnen worden aangevoerd
daarvoor bestaande administratieve
apparaat, zullen de uitvoerende or
ganen Rijksverzekeringsbank en
Raden van Arbeid in een mini
mum van tijd in staat kunnen zijn
om de nood onder van genoemde
groep te lenigen.
Evenals bij de Noodwet Ouder
domsvoorziening zal de regeling haar
rechtvaardiging méér vinden in de
nood, die snel hulp eist, dan' in een
principiële of verzekerings-techni-
sche beredenering. Vandaar, dat bij
voorbeeld ook het systeem van ge
meenteclassificatie van de noodwet
is overgenomen. Wél is de KVP-
commissie van oordeel, dat deze dient
te vervallen, zodra een wettelijke re
geling van de ouderdomsvoorziening
tot stand is gekomen.
Volgens de ontwerp-regeling ko
men weduwen zonder kinderen voor
uitkering in aanmerking, indien zij
een eigen jaarlijks inkomen hebben
(resp. in de vijf gemeenteklassen)
van minder dan 1250, 1195, 1145, 1090
en 1935 gulden. Voor weduwen met
kinderen is deze „toelatingsgrens"
tot de verzekering 100 gulden hoger
gesteld. Het bedrag, dat een weduwe
zonder kinderen maximaal kan ont
vangen is resp. 696, 672, 642, 618 en
594 gulden per jaar. Voor de weduwe
met kinderen gaat hier echtar (be
halve genoemde honderd gulden) de
kinderbijslag meetellen, zowel bij de
bepaling van de „toelatingsgrens" als
de uitkeringsgrens.
Omdat er bij de Noodwet Ouder
domsvoorziening tussen de „toela
tingsgrens" (in de eerste gemeenter
klasse: 1250 gulden) en de uitke
ringsgrens (in dezelfde klasse: 696
gulden) een verhouding bestaat van
10056, heeft de studiecommissie
deze zelfde verhouding doorgetrok
ken bij de grensbepaling van eigen
inkomen, dat óók de kinderen even
tueel kunnen hebben. Vandaar, dat
ei bij de „toelatingsgrens" van de
moeder 268 gulden wordt geteld voor
het eerste kind, 300 voor het tweede,
300 voor het derde. 418 voor het vier
de, 418 voor het vijfde, 471 voor het
zesde, enz.
Een moeder met 6 kinderen mag
dus 2175 gulden (de som van ge
noemde bedragen) plus 100 gulden
meer aap inkomen hebben om toege
laten te worden tot de noodregeiing,
dan een. weduwe zonder kinderen.
De kindéruitkeringen zelf, zijn ge
lijkgesteld aan de normale kinderbij
slag. Trekt men bij de bejaarden
eerst een bedrag van 200 gulden af
voordat men tot de berekening van
de definitieve uitkering overgaat (en
doet men dit eveneens voor de we
duwen), voor de kinderen geldt een
aftrekbedrag van 50 gulden per kind.
Voor de wezen geldt dezelfde re
geling, zij het met een zeker voor
behoud. De KVP-commissie is van
oordeel, dat men in deze gevallen
geen rekening mag houden met de
inkomsten van de oudere kinderen
uit het opgedeelde gezin, en
die van de pleegouders. Haars inziens
komen dan de financiële baten van
de wezenvoorziening volledig ten
goede aan hen, die de achtergebleven
kinderen hebben opgenomen in het
eigen gezin.
Voor alle verdere bepalingen, in
zake de berekening van eigen in
komsten uit vermogen, de aanvrage
om uitkering, de uitvoering van de
wet e.d., kan men vrijwel volledig
te rade gaan bij de voorschriften,
welke gelden voor de Noodwet
Ouderdomsvoorziening.
NENORM
Het losslaan van aanhangwagens is
een voortdurende zorg van de over
heid, alsmede van de Nederlander in
het algemeen. Losgebroken aanhang
wagens rijden met vrij grote vaart
stuurloos over de weg en vormen een
groot gevaar. Het losbreken is in
practisch alle gevallen het gevolg
van onbetrouwbare koppelingen of
niet juist gemonteerde koppelingen.
De organisaties voor het wegvervoer
besteden alle mogelijke moeite om
de bezitters van de ruim 40.000 vracht
auto's, die geschikt zijn om met een
aanhangwagen te rijden, voor te lich
ten over koppelingen en de politie
oefent een voortdurende controle op
de toestand van de koppelingen, het
geen niet kan voorkomen, dat er toch
nog regelmatig ernstige ongevallen
ontstaan door het losbreken van aan
hangwagens.
Een deskundigen-commissie is er
in geslaagd egn normblad voor een
veilige koppeling, alsmede normen
voor het bevestigen van de koppeling
aan het trekkende voertuig ennhet
koppelingsoog aan de aanhangwagen
samen te stellen.
Duidelijk kenbaar
Trekhaken, volgens deze norm ver
vaardigd, komen in aanmerking voor
het merk Nenorm, ter aanduiding van
genormaliseerde waren, dat met de
naam van de fabrikant of diens han
delsmerk op een aangegeven deel van
de haak moet zijn gesmeed of ge
perst, zodat de politie bij controle di
rect kan controleren of de koppeling
juitt is samengesteld. De vorm van
de sluiting is zodanig gekozen, dat
zonder de sluiting te openen, het trek
oog niet zo op de haak kan worden
gelegd, dat de wagen kan worden
meegetrokken.
Beveiligingen
Het openen van de sluiting moet
geschieden met de kracht van min
stens 10 kg en ten hoogste 15 kg.
Daarbij moet de sluiting bestand zijn
tegen een opwaartse kracht van ten
minste 1000 kg. De sluiting is tegen
ongewenst openen verzekerd door een
met de hand te bedienen borging,
welke handborging niet kan worden
geplaatst als de sluiting niet goed is
gesloten. Daarbij is er een duidelijk
onderscheid tussen de geborgde en de
niet geborgde stand,
j Men hoopt met het algemeen toe
passen van de normkoppeling de vei-
i ligh^id op de weg te dienen.
Te snel rijden door onveilig sein
GEVALLEN VAN
„BEDRUFSBLINDHEID"
Op 3 Februari jl ontspoorde op het
emplacement van de legerplaats 01-
debroek een sneltrein, doordat deze
trein met te grote snelheid door enige
wissels reed, die daarop niet bere
kend zijn, de machinist van de trein
uit Amersfoort stond gisteren terecht
voor de rechtbank te Zwolle, tegen
hem werd 100 geëist, subsidiair
twintig dagen hechtenis. De N.S.
hebben de man voorts disciplinair
gestraft.
Aangezien de trein niet van het
hoofdspoor gebruik kon maken bij
het passeren van de legerplaats,
doordat daarop een andere trein de
fect stond, moest over een aftak-
spoor gereden worden. Via enige
wissels werd de sneltrein hierop ge
bracht. Het waren wissels, die niet
met grote snelheid gepasseerd moch
ten worden. Het voorsein, drie km
voor Oldebroek en het inrijsein,
anderhalve km verder, werden zo
danig ingesteld, dat de bestuurder
wist dat hij vaart moest minderen
tot 45 km. De bestuurder verklaar
de echter, dat het voorsein dit niet
aangaf en dat het inrijsein hem
waarschuwde, dat hij een onveilig
signaal kon verwachten, waarop hij
remde. Toch reed hij met 90 km
door de genoemde wissels. De loco
motief en een aantal rijtuigen liepen
uit de rails, zonder persoonlijke on
gelukken te veroorzaken.
Lichten van slag?
Deskundigen van de N.S. verklaar
den dat de seinen normaal function-
neerden. De wisselstand bracht mee,
dat de sienen goed stonden. Bij sto
ringen in de seininstallatie moch
ten deze voorkomen springt het
licht altijd op rood, aldus ir J. Slin-
kers uit Utrecht, een der getuigen.
Er zijn echter gevallen bekend dat
machinisten pertiment beweerden
een andere lichtcombinatie gezien te
hebben dan in werkelijk het geval
was. Dit noemt men de „bedrijfs
blindheid".
De officier van justitie sloot de
mogelijkheid uit dat de lichten „van
slag" af waren, bij nadering van de
trein.
Verdachte's verdediger voerde
aan, dat er toch een aantal storingen
in lichtinstallaties bekend is. Hij
legde een overzicht van 85 storingen
over, die in een periode van zeven
tig dagen in ons land onlangs voor
kwamen.
Auto extra trein.
Voorts stond terecht de 33-jarige
vrachtwagenchauffeur Van V. te
Delft, die op 25 November door een
sneltrein met zijn trekker met op
legger op de overweg te Berkum
werd gegrepen. Deze overweg wordt
door knipperlichten beveiligd. De
trein ontspoorde, waardoor enkele
reizigers licht werden gewond, de
chauffeur bleef ongedeerd, zijn wa
gen en de lading spoorrails, die op
de trailer lag, werden volkomen ver
splinterd. Slechts de cabine bleef in
tact.
Van V. verklaarde gisteren, dat
het knipperlicht op rood sprong, toen
hij op 20 meter de overweg was ge
naderd.
Door de gladheid van de weg en
zijn zware lading, vond hij het be
ter door te rijden, temeer daar er
genoeg speling is voor de trein, zou
aankomen, zo meende hij. De auto
werd echter meteen op de overweg
gegrepen. Van V. zei voldoende
uitgekeken te hebben, maar niets
van de trein te hebben gezien. De
wagenvoerder van de trein had de
auto wel degelijk zien aankomen. Hij
was zelfs uit de cabine gesprongen.
Tegenstrijdige verklaring.
Aanvankelijk had verdachte tegen
over de politie verklaard, dat het
rode licht al brandde ttoen hij kwam
aanrijden. Ook de bel had hij niet
gehoord, een getuige achter wel. De
bel is gekoppeld aan het rode licht.
De officier verklaarde dat ook in
dit geval de lichten in. orde waren, zo
als bij onderzoek bleek. Verdachte
heeft niet goed uitgekeken, door
welke oorzaak ook. Hij eiste 200,
of 50 dagen hechtenis.
De verdediger voerde het geval
aan van de knipperlichtinstallatie bij
Noorddorp. Door een storing sprong
het licht daarvan eens op rood, toen
de trein nog passeerde. Ook omge
keerd is dus een fout mogelijk, zo
meende de raadsman. De N.S. eisen
van verdachte een schadevergoeding
van 146.000.
De rechtbank zal over veertien da
gen uitspraak doen.
Jongeman pleegde
twaalf inbraken
Om auto te kunnen rijden
De Arnhemse recherche heeft we
derom de hand weten te leggen op
een jeugdige inbreker, die liefst
twaalf inbraken pleegde. In totaal
heeft de 23-jarige Arnhemmer daar
mede ongeveer vierduizend gulden
weten te bemachtigen.
De jongeman die nimmer werd ver
oordeeld, had als werkwijze gedu-
iende de middaguren woningen bin
nen te dringen, waarvan de bewo
ners afwezig waren. Zijn inbrekers
activiteit dateert van 24 April j.l.
Van het gestolen geld had hij bij zijn
arrestatie niets meer in zijn bezit. Hij
blijkt een manie voor autorijden te
hebben en aan het huren van auto's
zijn buit te hebben opgemaakt.
Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek heeft de nieuwste gegevens
over het land- en tuinbouwonderwijs
gepubliceerd. In 1953 groeide het
aantal leerlingen op de scholen van
25.908 tot 26.482 (d.i. met 2,2%) en
op de cursussen van 27.371 tot 29.989
(2,3%). Er werden in genoemd jaar
tot de scholen 9.304 leerlingen toege
laten, terwijl er -8.730 vertrokken.
Een einddiploma verkregen 6.376
leerlingen. Van 90% der leerlingen
was de vader in de land- of tuinbouw
werkzaam.
Inplaats van room
Het is een oude gewoonte van
de veehouders in Culemborg en
elders om in de vroege morgen
de vloeistof, waarin zoveel bief
stukken en haringen verborgen
zijn, in melkemmers langs de
weg te zetten. Dit is zoals men
zal begrijpen niet zozeer een
daad van louter menslievend
heid. De emmers worden name
lijk opgehaald door de melkrij
ders van de fabriek. Af en toe
nemen deze lieden wel eens een
proefje en zo bleek, tot begrij
pelijke verbazing van de melk
rijder op een gegeven ogenblik,
de emmer inplaats van de vloei
stof geworden biefstukken,
krachteloos slootwater te bevat
ten, met een dikke laag kroos
als room er bovenop. Natuurlijk
was deze verdunning buiten ver
antwoordelijkheid van de boer
tot stand gekomen; evenals de
vele andere melkgeweldplegin-
gen die hierna aan het licht kwa-
men.
