S)e Cd/dóeSoii/fccmt
Enorme veembrand in Zaandam
bracht heden 10 mill, schade
Verkiezingen
zonder keus
in Sovjet-zone
In Oost-Duitsland wordt
weer eens „gekozen»
Overval op
plantage
Volledige chaos dreigt in
Zuid-Vietnam
Britse regering grijpt in
bij havenstaking
De kerkstrijd
in Polen
Verkiezingen
in Brazilië
Keizer Haile Selassi in Engeland
„Hazel" spookt
nog rond
Vlotvaarder Willis duikt
na 4 maanden op
Handige Duitsers
verdwenen in cel
Wol contra staal
VRIJDAG 15 OCTOBER 1954
46ste JAARGANG No. 13323
Directeur: C. M v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32 ............h.—...........—
Telefoon: Directie, Abonnementen. Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p mnd„ I 6.40 p. kwart. Franco p. p. I 6.80 - Advertenties: 15'et. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Parodie der vrijheid
jet terstond, nadat men het ontvan-
Zondag zullen in Oost-Duitsland gen heeft, samenvouwen en in de bus
„verkiezingen" gehouden worden werpen. De ja-stemmers behoeven
voor de nieuwe Volkskamer. De ver- namelijk niets anders te doen. Voor
kiezing zal ook nu met behulp van het uitbrengen van een „neen"-stem
een eenheidslijst worden gehouden. js op het biljet geen gelegenheid.
De vier politieke partijen en de mas- Men kan het hoogstens door een
sa-organisaties (Vakbonden, Boeren- j potloodkras of verscheuring ongeldig
bond, Vrouwenbond, Jeugdorga*;isa- maken.
uig vu AWLiiauiK zijn Kennis is. z,o CnZijj hebben daartoe reeds ge- verkiezjngScampagne heeft
hij het zelf nog niet door heeft blijkt1 "M™0 u gleden besloten. Zij zijn k de Russische minister Molotof
A* overeengekomen bu de samen- meeepwerkt. Men heeft bliikhaar
HOOGELEERDE
ANGSTDROOM
#U/IJ vinden het woord „geleerde"
'n burgermannetjes-woord, ont
sproten aan de naieve bewondering
voor iemand, die „veel letters heeft
gevreten". Met een schep er nog bo-
ven-op is de titel „hooggeleerde" ont
staan, en het is werkelijk niet uit af
gunst of jaloersheid, dat het moeten
dragen van zulk een titel ons on
draaglijk zou voorkomen. Iedere
hooggeleerde heer weet immers maar
al te goed of zou het immers maar al
te goed kunnen weten, hoe onvolle
dig en kortzichtig zijn kennis is. Zo
hij het zelf nog niet door heeft, blijkf
dat soms genoegzaam voor de buiten-
Yenrorgg7ee7de^Qe"rpro"|f 1HT Va,n,de „de be" [ZZZ'.tet h^ïezo^'vanMoS
d, R Schippm^f van de ZZJtiZ.
versiteit te Amsterdam, heeft op dej)at betekent, dat de communisten
A.-R.-partij conferentie een referaat, een groot overwicht zullen blijven!
gehouden en daarin volgens de kran- ---- -
tenverslagen o.a. gezegd:
De r.k. bisschoppen werden
volgens spr. in het opstellen van
het mandement bewogen door
het contra-reformatorisch visioen
Tweehonerd man van de Daroel Is
lam hebben Zondagavond op de gro
te Nederlandse plantage Tjoekoel bij
Bandoeng een overval gedaan, waar
bij zij veel levensmiddelen, kleding
en geld buit gemaakt hebben.
Volgens de vertraagde berichten,
welke te Djakarta ontvangen zijn,
hebben de aanvallers, die gewapend
waren met geweren, pistolen, grana
ten en mitrailleurs, de woningen van
drie Nederlandse employé's platge
brand en de woningen van 29 anderen
geplunderd. Aangenomen wordt, dat
de schade honderdduizenden roepia's
bedraagt.
behouden boven de „burgerlijke"
politici der nog altijd bestaande
christelijke, liberale en nationale
partijen, die evenwel niets in te bren
gen hebben.
van de romanisering van Neder- D!' de ..verkiezing" onder deze
I j 5 omstandigheden noch in West-, noch
p.r, lin Oost-Duitsland veel belangstelling
(.?V"S létaaPPe daart°e.1S Uitrekt, is begrijpelijk. Het ministerie
ter de rug. de emancipatie. De voor zaken ifCje Duitse eenheid be-
r.k. beweging bevindt zich thans I treffende" in Bonn heeft in een ra
in de tweede fase: de ordening van dioboodschap aan de bevolking van
het z.g. natuurlijke leven. De aan-Oost-Duitsland te verstaan gegeven,
loop wordt genomen tot de derde j dat zij er verstandig aan zou doen
fase: de sacralisering van het
openbare leven. Concreet betekent
dit, dat in ons land het christelijk
nationale moet worden vervangen
(langs lijnen van geleidelijkheid)
door het rooms-katholieke natio
nale.
Tegen de r.k. opmars, die het
geen enkel risico te nemen om bij de
stemming een afwijzende houding
aan te nemen. Dat zou volgens het
ministerie alleen al daarom weinig
zin hebben „omdat de gehele verkie
zing een farce is en in de gehele we
reld als zodanig wordt opgevat". Bij
de stemming wordt de geheimhou-
christelijk-nationale stempel van I ding in zoverre gewaarborgd, dat
ons volkskarakter (art. 1 van het [gesloten hokjes beschikbaar zijn. De
a.r. program) zou willen vervan-j kiezers zijn echter al aangemaand,
gen door een r.k. nationaal, zul- dat het in het geheel niet nodig is
len wij in het geweer komen, al
dus prof. Schippers.
Bij het lezen van zulke hoogge
leerde uitlatingen, worden we altjjd
in een blijmoedige en zelfs opge
wekte stemming gebracht. Er zijn dus
nog altijd mensen, professoren nog
wel!, die de toekomst van de Kerk
ip Nederland met grenzeloos optimis
me beoordelen
Indien prof. Schippers het mande
ment met wetenschappelijke onbe
vangenheid had bestudeerd, zou hij
begrijpen dat de bisschoppen wel ge
dreven worden door een visioen, door
een visioen echter van andere, ge
deeltelijk minder optimistische aard
dan van een hernieuwde of voortge
zette contra-reformatie.
Prof. Schippers blijkt zelf nog in
de tijd van de contra-reformatie te
vertoeven (maar die is al héél lang
geleden!), wanneer hij gemakshal
ve 'bewezen achtend, wat hijzelf als
beweegreden van het mandement
heeft gesuggereerd „in het ge
weer" wil komen tegen een aanslag
op het christelijk-nationale (be
doeld is hier het protestants-christe-
lijk-nationale) stempel van ons volks
karakter. De op te richten schut
terij van prof. Schippers zal alleen
over een paar 17e eeuwse museum
kanonnen kunnen beschikken!
Nemen .we het de professor nu
kwalijk, dat hij als een mislukte Da
niël aan de dromen van de bisschop
pen een verkeerde uitleg geeft? Niet
in 't minst! Wij begrijpen hem zo
goed. Wij begrijpen zo goed, dat hij,
nog in het contra-reformatorische
tijdperk teruglevend, de bisschoppen
van deze tijd niet kan volgen, wan
neer zij schrijven, „dat wij Katholie
ken in het openbare leven eerder en
gemakkelijker zij het als eenheid
aan de zijde gaan staan van die
medemensen, die ook in Christus ge
loven en met ons een christelijke
maatschappij willen opbouwen...."
(par. 16).
Deze moderne vrankheid, welke
zich ook uitstrekt tot „een openstaan
voor sociale strevingen van andere
zijde (bedoeld is van andere dan po-
sitief-christelijke zijde Red.), zo
lang deze in de lijn liggen van het
geen de menselijke natuur en de so
ciale structuur van de gemeenschap
vragen" deze moderne vrankheid
en vrijheid van het volle licht staat
zo ver af van de contra-reformatori
sche droomtoestanden of visioenen,
dat deze alleen nog maar angst-vi
sioenen kunnen oproepen in hóógge-
iéérde kortzichtigheid.
- James Mason, de Britse acteur die
in 46 films is opgetreden, heeft Don
derdag bekend gemaakt, dat hij zich
terugtrekt als acteur. Hij zal in de
toekomst films produceren en schrij
ven.
Een somber perspectief
In een rapport van de Amerikaanse
senaaatscommissie voor buitenlandse
betrekkingen wort gezegd, dat de
toestand in Indo-Cliina in ernstige
mate slechter geworden is en dat
Zuid-Vietnam met chaos bereigd
wordt.
Het rapport in geschreven door se
nator Mike Mansfield, die kort gele
den een tocht van twee maanden in
Indo-China heeft gemaakt.
In het rapport wordt er op aange
drongen onmiddellijk de Amerikaan
se hulp te staken, als de wankelende
regering van Zuid-Vietnam mocht
vallen. Volgens de beste schattingen
is ruim 25 percent van de Amerikaan
se economische hulp naar gebieden
gegaan, die thans in handen der com
munisten zijn. Hij noemde enkele ge
vallen, zoals het vliegveld van Ha
noi, dat met Amerikaanse hulp aan
zienlijk verbeterd werd.
„Op de nieuwe, met Amerikaanse
hulp gebouwde startbaan kunnen
Nog geeu militairen
De Poolse regering heeft nieuwe
maatregelen tegen de Rooms-Katho-
lieke Kerk in Polen genomen, o m.
door de theologische faculteit van de
universiteiten van Warschau, Krakau
en Poznan te sluiten
Door deze maatregel blijft alleen
de onafhankelijke katholieke univer
siteit van Lublin, dit speciaal is be
schermd onder de overeenkomst tus
sen Kerk en Staat van April 1950,
over voor hoger theologisch onder
wijs, aldus berichten uit gewoonlijk
betrouwbare bronnen.
De Britse minister van Arbeid, Sir
Walter Monckton, is gisteren tussen
beide gekomen in de grote Londense
havenstaking, die zich over heel het
land dreigt uit te breiden. De minis
ter heeft de vertegenwoordigers van
de 21.000 stakende havenarbeiders en
van hun werkgevers uitgenodigd voor
een bespreking die vandaag zal plaats
hebben.
Londense stakingsleiders hebben
gisteren verklaard, dat zij de haven
staking zo nodig in de komende paar
dagen over heel Groot-Brittannië zul
len uitbreiden. Dit zou een ernstige
bedreiging betekenenvoor de aan
voer van vitale grondstoffen en
voedsel.
Kort voordat de stakingsleiders
deze waarschuwing lieten horen, had
het kabinet van premier Churchill
besloten dat de tijd nog niet rijp was
om het werk van de havenarbeiders
te laten overnemen door militairen.
In regeringskringen heeft men de in
druk dat de ontwrichting van het
dagelijks leven en het zakenleven nog
niet het critieke stadium heeft be-
Uit de nog officieuse resultaten
der drie dezer in Brazië gehouden al
gemene verkiezingen blijkt, dat deze
gewonnen zijn door twee partijen
van het midden, namelijk de sociaal
democraten en de nationale democra
tische unie.
De socialisten zullen de meeste ze
tels verwerven.
De nationale democratische unie
wist zich in het huis van afgevaar
digden te handhaven, doch leed lich
te verliezen in de senaatsverkiezin
gen.
De Braziliaanse arbeiderspartij, uit
welker gelederen president Var
gas was voortgekomen, heeft niet de
resultaten behaald, welke de op
schudding, veroorzaakt door het af
zetten van de president door de le
geleiding en de daarop volende zelf
moord van Vargas, deden verwach
ten.
reikt. Maar indien vitale diensten be
dreigd worden, zou men overwegen
het leger in te schakelen.
Het busverkeer in Londen was gis
teren volkomen ontwricht door de
staking van buschauffeurs. Bij het
aanbreken van de dag waren 83 van
de 200 buslijnen uitgevallen en op ten
minste vijftig andere lijnen reden de
weinige beschikbare bussen volge
propt de halten voorbij, waar langs
rijen Londenaren stonden te wachten
om naar hun werk te gaan. Ook voor
de ingangen van de ondergrondse ston
den lange files. De vroegere ochtend
treinen vervoerden een millioen pas
sagiers, die anders de bus nemen,
Duizenden waren gedwongen te lo
pen.
Het aantal stakers was gisteren al
gestegen tot meer dan 12.000 en nam
nog steeds toe. Volgens een officiële
schatting zijn gisteren van de 7100
zware bommenwerpers starten, die
onze bases op de Philippijnen kunnen
aanvallen", voegde hij hieraan toe.
„De situatie in Vietnam en de rest
van Indo-China is somber en ontmoe
digend", zei Mansfield. „Het zou mis
leidend en doelloos zijn daarover op
andere wijze rapport aan Senaat en
volk uit te brengen. Als de politieke
moeilijkheden niet overwonnen wor
den, zal Zuid-Vietnam nog vóór de in
1956 te houden algemene verkiezin
gen aan een algehele binnenlandse
chaos bezwijken".
Brandende cacaoboter
stroomde naar buiten
Hedenmorgen om vijf uur brak in
Zaandam een ernstige brand in de
pakhuizen „Nederland", „Tsaar Pe
ter" en „Zaandam" aan de Oostzijde
uit. De panden, die vijf verdiepingen
hoog en in gebruik bij het Zaans
Veem zijn, bevatten veel brandbaar
materiaal.
De portier van Verkade's fabrieken
ontdekte de brand en waarschuwde
om kwart over vijf de commandant
van de Zaandamse brandweer.
De brand is begonnen op de eer
ste verdieping van het pakhuis
„Tsaar Peter", waar de brandweer
lieden nog met rookmaskers konden
binnendringen. Spoedig echter sloeg
het vuur over naar het pakhuis „De
Nederlanden". Daarop werd assisten
tie ingeroepen van de brandweren
van Koog aan de Zaan, Zaandijk,
Wormerveer en Westzaan. Om half
acht kon met dertig stralen water
worden gegeven. Aangezien gevaar
bestond voor de belendende perce
len, was men genoodzaakt tien wo
ningen in de Oostzijde te ontruimen.
Waterkanon uit Amsterdam.
Om kwart over acht werd de hulp
ingeroepen van de drijvende spuit
uit Amsterdam. Te kwart voor negen
stortte het dak en een gedeelte der
muren met donderend geweld ineen.
Het ergste gevaar leek toen gewe-
De „Leeuw van Juda"
De Britse kruiser „Gambia", met
aan boord keizer Haile Selassi van
Ethiopië, is gisteren te Portsmouth
aangekomen. De keizer brengt, in ge
zelschap van zijn zoon de hertog van
Harrar, een officieel bezoek aan En
geland.
Op het Victoria-statimi te Londen
werden de gasten ontvangen door ko
ningin Elizabeth en de hertog van
Edinburgh.
Bij de begroeting op het station wa
ren ook aanwezig premier Churchill,
De wervelstorm „Hazel", die op
Zuidwestelijk Haiti honderden doden
en gewonden heeft geëist, trekt nu in
de richting van de Noordelijke Baha-
ha-eilanden en het Noordoostelijk
deel van de Ver. Staten. Het is ech
ter mogelijk, dat de storm de koers
nog eens wijzigen zal, zoals reeds
verscheidene malen in zijn korte, be
wogen geschiedenis is gebeurd.
Nu de storm boven zee woedt,
neemt zijn kracht weef toe.
Het Amerikaanse vliegdekschip
„Saipan" heeft Donderdag de eerste
Roode-Kruisploegen en voorraden
geneesmiddelen en voedsel op Haiti
aan wal gebracht. De reddingswerk
zaamheden worden echter ernstig be
lemmerd door zware regenval, waar
door wegen overstroomd worden en
stadsbussen ruim 3500 niet uitgereden rivieren buiten haar oevers treden.
Kontiki" geëvenaard
Uit een bericht van radio-Tutuila
(Samoa-groep in de Stille Oceaan)
blijkt, dat een vaartuig Vrijdag 27
mijl ten Noord-Westen van Pago Pago
de haven van Samoa een ont
moeting heeft gehad met het vlot van
de zestigjarige New Yorker William
Willis, die hiermede in gezelschap
van een kat en een papagaai, de Stille
Oceaan vanaf Peru heeft overgesto
ken en zich thans in de nabijheid
van de Samao-eilanden bevindt.
Willis heeft tot nu toe ongeveer
tweeduizend mijl meer afgelegd dan
Thor Heyerdahl c.s. in hun beroemd
geworden „Kontiki". Zijn tocht heeft
ongeveer even lang als die van de
„Kontiki" geduurd, namelijk bijna
vier maanden.
Een radioboodschap van Willis
de tweede die hij uitzond is opge
vangen door een radio-amateur te
Rarotonga. Hierop •'ond het Ameri
kaanse bestuur van Samoa het sclpp
„Manuatelo" uit om Willis op te pik
ken.
De „Manuatelo" heeft inderdaad
Willis en zijn vlot, „De zeven kleine
zusters" aangetroffen. Willis wilde
niet aan boord gaan, doch hij stemde
er wel in toe zich op sleeptouw te
laten nemen.
De „Manuatelo" en „De zeven klei
ne zusters" worden nu in de haven
van Pago Pago verwacht.
Naar Australië?
Willis vertrok uit Peru met het
vooropgezetet doel te pogen het re
cord van de „Kontiki" te verbeteren
Indien zijn vlot nog zeewaardig blijkt
en de zeestromingen op het tijdstip
van aankomst in Samoa gunstig zijn,
wil hij zijn vaart naar Australië, een
astand van twee duizend mijl, voort
zetten.
William Willis komt uit New York.
Hij is 60 jaar oud. Tientallen jaren
heeft hij op zee gezworven. Nil is het
hem gelukt om met zijn vlot, dat
slechts tien meter lang is, op de gro
te stromen van de Stille Oceaan te
drijven van de Westkust van Zuid-
Amerika, naar de Amerikaanse Sa
mao-eilanden, in de Westelijke helft
van de Stille Oceaan. Zijn vaartuig
heeft twee masten, een stuurinrich
ting en een kieL
minister Een en vertegenwoordigers
der strijdkrachten.
De „Leeuw van Juda" keizer
Haile Selassie was gekleed in de
uniform van veldmaarschalk. Hij
droeg vele buitenlandse ordeteke
nen. Voor het galadiner van Donder
dagavond, werd de keizer benoemd in
de Orde van de Kousenband.
keizer overhandigde op zijn beurt de
koningin de ketting van de Orde van
het Zegel van Salomon en de her
tog van Edinburgh kreeg de ketting
van de zeer verheven Orde van de
Koningin van Saba.
Het statiebezoek van de keizer zal
drie dagen duren, doch daarna zal hij
nog tien dagen blijven als gast van
de Britse regering.
In die periode zal hij met enige van
zijn adviseurs besprekingen met Brit
se ministers voeren.
Reuter tekent hierbij aan, dat de
keizer sinds de bezetting van Ethio
pië jarenlang in Londen ge.woond
heeft.
Oost
en
West
Enkele Duitse touristen, afkomstig
uit Dusseldorf betaalden tijdens hun
bezoek aan Rotterdam met marken,
die uit de Oostzdne afkomstig waren,
terwijl zij voorgaven, dat het West
marken waren.
Daar het koersverschil nogal aan
zienlijk is,'werd door deze „handig
heid" een groot aantal winkeliers
ernstig benadeeld.
De Nederlandse justitie noemt het
echter geen „handigheid", maar op
lichting en heeft een aantal Duitsers
aangehouden, die zich voor de recht
bank zullen moeten verantwoorden.
ken. De brandende cacaoboter
stroomde uit het gebouw en dreef
op het water van de Zaan, hetgeen
een fantastisch gezicht opleverde.
Omstreeks half tien stortte de zuide
lijke muur van pakhuis „De Neder
landen" in een. Van de brandweer
lieden die in allerijl een goed heen
komen zochten, werden er enigen
door het vallende puin getroffen.
Gelukkig deden zich geen ernstige
ongelukken voor.
Het aanvankelijk bestaande gevaar
voor het pakhuis „Zaandam", dat ge
heel gevuld was met tarwe, kon tij
dig worden bezworen; het kon wor
den behouden.
Twee vemen verwoest.
Door twintig spuiten het hoofd
stedelijk waterkanon was inmiddels
cok aangekomen werd met veer
tig stralen water gegeven. Omstreeks
tien uur kon gezegd worden dat het
ergste gevaar was geweken. De bei-
d° pakhuizen „Tsaar Peter" en „De
Nederlanden" zijn geheel verwoest.
De schade wordt geschat op onge
veer tien millioen gulden.
Dit is een van de grootste branden
die ooit in de Zaanstreek hebben ge
woed. Omtrent de oorzaak staat nog
niets vast. De brandweercomman
dant vermoedt, dat er gisteravond bij
het laden van goederen gerookt is.
Wol moest wijken
De machinist van de goederentrein
VenloEindhoven ontdekte van
nacht, dat er iets niet helemaal in
orde was en bracht zijn machine tot
stilstand.
Toen hy uitgestapt was, kwam hij
tot de ontdekking, dat hij dwars door
een kudde schapen gereden was, die
zich op de spoorbaan begeven had.
Deze nachtelijke wandeltocht kost
te twaalf schapen het leven, ter
wijl twee zo ernstig gewond wer
den, dat zij ter plaatse afgemaakt
moesten worden.
DR. EDUARD VAN BEINUM.
Aan Eduard van Beinum, leider
van het Amsterdamse-Concertge
bouworkest, dat thans een tournée
door de Verenigde Staten maakt, is
door de Rutg.ers-Universiteit te New
Brunswick, in de Amerikaanse staat
New Jersey, het eredoctoraat in de
muziek verleend, „als erkenning van
zijn uitzonderlijke verdiensten als
Nederlandse kunstenaar".
Het eredoctoraat werd uitgereikt
door dr. Lewis Webster Jones, pre
sident der universiteit. Het Concert
gebouworkest concerteert thans te
Brunswick.
Vlug en vaardig
JL.
Zo langzamerhand zijn we van de
helicopter al heel wat gewend. In
Zweden weet men ook weg met deze
„clown" van de lucht: in Avesta
moest dezer dagen een kruis op een
kerktoren worden geplaatst en in-
plaats van veel moeilijk gehijs,
knapte de helicopter het karwei vlug
en netjes op
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Vrijdagavond tot
Zaterdagavond. Opgemaakt te
10 uur).
DROOG WEER.
Droog weer met overdrijven
de wolkenvelden. Overwegend
matige Zuid-Westelijke wind.
Weinig verandering in tempera
tuur.
16 Oct.: zon op 7.05 en onder 17.46;
maan op 20.27 en onder 12.52 uur.
Het weer in Europa
HELSINKI
onbewolkt
C.
STOCKHOLM
mist
1 M
OSLO
licht bew.
1
KOPENHAGEN
zwaar bew.
7
LONDEN
geheel bew.
14
AMSTERDAM
regen
11
BRUSSEL
geheel bew.
10
PARIJS
nevel
9
BORDEAUX
mist
8
GRENOBLE
mist
2
NICE
onbewolkt
10
WARSCHAU
zwaar bew.
9
BERLIJN
nevel
9
FRANKFORT
mist
4
MüNCHEN
onbewolkt
4
ZURICH
mist
0
GENEVE
nevel
2
LOCARNO
onbewolkt
1
WENEN
mist
2
INNSBRUCK
mist
-2
ROME
onbewolkt
10
Korreltje
De dwaas doet zijn ervaringen op
bij zichzelf; de wijze bij anderen.