S)e CcldóeSou^cmt
CHURCHILL RICHTTE ERNSTIGE
WAARSCHUWING TOT FRANKRIJK
Geen verdere concessies van
Engeland te verwachten
De bijna 80-jarige denkt nog niet aan aftreden
Scheepsrampen op de
Atlantische Oceaan
Tweede Kamerlid Tilanus 70 jaar
Doodstraf voor
Fatemi
Hanoi door
Vietminh bezet
Prins Bernhard uit Zuid-Afrika
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
MAANDAG 11 OCTOBER 1954
46ste JAARGANG No. 13319
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C J. ROOZEN. BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertences: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Sir Winston Churchill heeft Zaterdag tijdens het congres van de conserva
tieve partij te Blackpool een ernstige waarschuwing gericht tot Frankrijk
in verband met de Londense overeenkomst over de Duitse herbewapening.
Er kan geen sprake zijn van verdere grote tegemoetkomingen aan Frank
rijk, zei de Britse premier. Zijn Franse collega Mendès-France heeft in-»
tussen verklaard dat thans een grote meerderheid van het Franse parle
ment voor de Duitse herbewapening schijnt te zijn.
door de Labuur-regering besloten en
de conservatieven hadden haar hier
bij gesteund. Thans volgde de conser
vatieve regering dezelfde lijn.
DIT OF NIETS ANDERS.
Over de Londense overeenkomsten
om een bewapend Duitsland in de
verdediging op te nemen zei hij: „Ik
geloof vast, dat deze overeenkomst
een monument en een mijlpaal kan
worden op onze weg naar dat vreed
zaam samenleven, wanneer de duur
zame vrede, waarnaar wij verlan
gen, stevig gegrondvest kan wor
den.'-
Indien de negenmogendhedenover-
eenkomst niet zou worden geratifi
ceerd, „weet ik geen andere manier
om een stelsel tot stand te brengen,
waa?in Duitsland in het algemeen
belang van alle betrokkenen kan
worden opgenomen."
„De militaire kracht aan conven
tionele wapens, waarover de landen
van de NAVO beschikken, is natuur
lijk veel geringer dan die van de
Sovjet-Unie en de Sovjets behoeven
niet voor een aanval te vrezen."
„In feite lijdt het geen twijfel, dat
de Sovjet-Unie het gehele vaste land
van Europa onder de voet zou kunnen,
lopen en op deze wijze de Britse
eilanden het leven onmogelijk ma
ken, ware het niet dat de Verenigde
Staten heden de meerderheid bezit
ten op het gebied van atoomwapens,
die, als zij (de meerderheid) wordt
gehandhaafd, een afweer tegen een
communistische agressie zal zijn."
beste kansen, om deze „afschu
welijke tijd" zonder een wereld-ca
tastrofe door te komen, waren gele
gen in de vorming van een Europees
leger met sterke Duitse contingen
ten. Tot deze politiek was indertijd
Niet bemoedigend.
De premier zeide, dat hij steeds se
dert de dood van Stalin de hoop had
gehad, dat er in de Sovjet-Unie een
nieuwe wind zou gaan waaien, „een
nieuwe hoop op vreedzaam samen
leven met het Russische volk".
„Het is onze plicht om geduldig
en moedig na te gaah, of er een der
gelijke kans is of niet. Tot zolang ik
leef en de kracht daartoe heb, zal ik
hiernaar blijven streven."
Maar, zo voegde hij er aan toe, ik
ben van mening, dat de Sovjet-hou
ding ten aanzien van Duitsland en
Oostenrijk niet bemoedigend is.
Nog geen rust.
In een korte toespraak na zijn
hoofdrede dankte Sir Winston Chur
chill verscheidene functionarissen en
ministers. Verwijzend naar minister
Eden zeide hij: „Er is nog genoeg
voor ons beiden te doen." Te Black
pool vatte men deze uitlating op als
een duidelijke aanwijzing voor zijn
besluit om zich nog niet terug te
trekken. De volgende maand wordt
de premier tachtig jaar.
De zee wemelde
van haaien
In de afgelopen dagen hebben zich
op de Atlantische Oceaan enige
rampen afgespeeld, welke nu eerst
bekend zijn geworden. Twee grote
schepen zijn in het stormweer van de
vorige week vergaan, waarbij in to
taal 39 mensen het leven hebben ver
loren.
Het ene schip, de Amerikaanse
ertsboot Mormackite (6214 ton) is 150
mijl van de kust van Virginia in een
hevige storm gekapseisd. Gisteravond
waren 11 opvarenden gered. Van 12
anderen waren de stoffelijke over
schotten gevonden en de overige 25
hebben waarschijnlijk eveneens de
dood gevonden.
Geridderd
De heer H. W. Tilanus, voorzitter
van de Christen-Historische Unie en
voorzitter van de C.H. Tweede Ka
merfractie is bij bevordering be
noemd tot grootofficier in de Orde
van Oranje-Nassau. De minister-pre
sident, dr. Drees, heeft hiervan Za
terdagmiddag mededeling gedaan tij
dens een receptie, welke in de Haag
se Dierentuin werd gehouden ter ge
legenheid van de zeventigste verjaar
dag, welke de heer Tilanus Dinsdag
5 October mocht vieren.
De minister-president, dr. Drees,
herinnerde er aan, dat hij de heer Ti
lanus verleden Dinsdag al had kun
nen gelukwensen. Namens de rege
ring uitte hij zijn bijzonder warme
waardering jegens de jubilaris en hij
voegde daar een persoonlijk woord
aan toe. Er zijn hier niet alleen
geestverwanten om u heen, zeide hij
o.a., zoals u uw werk niet voor één
volksdeel hebt verricht. Dat werk is
geweest in het belang van het volk
als geheel. Op onderwijsgebied hebt
u de belangen van het volk als ge
heel voorgestaan. Dat hebt u ook ge
daan op defensiegebied, als voorzit
ter der defensiecommissie. Dat hebt
u 32 jaar gedaan als Kamerlid, alleen
onderbroken door vier jaar gijzeling
in interneringskampen, welke wel
licht tot de actiefste van uw politieke
loopbaan hebben behoord. Gij zijt het
voortreffelijk voorbeeld van iemand,
die rustig en stil, maar vastbesloten
het land hebt gediend. Twee en der
tig jaar Kamerlid wil heel wat zeg
gen; steeds zijt gi; constructief werk
zaam geweest, gij hebt alleen naar
het belang van de zaak, het land en
het volk gezien en een plaats ver
overd bij het deel van het volk dat u
huldigt, maar de waardering verkre
gen van allen.
Spr. herinnerde er aan, dat de heer
Tilanus en hij op 9 October 1940 sa
men in Buchenwald aankwamen. Her
inneringen aan die tijd ophalend zei
de dr. Drees, dat de heer Tilanus toen
sterk zichzelf is gebleven, de rusti
ge, stille werker, die anderen wist te
bemoedigen door zijn voorbeeld. Her
innerend aan de in St. Michielsgestel
doorgebrachte tijd uitte pr. zijn waar
dering voor de activiteiten van de
jubilaris in dat gijzelaarskamp:
Nadrukkelijk verklaarde spr., dat
de regering voor het werk van de
heer Tilanus bijzonder erkentelijk is,
waarna hij hem mededeling deed van
de hem verleende onderscheiding.
Zeer vele sprekers voerden daarna
nog het woord.
Foto: de heer P. Wagenaar, secre
taris van het „Comité 5 October 1954",
(rechts) hangt de heer Tilanus de
versierselen, behorende bij de onder
scheiding om, nadat hem de docu
menten van deze onderscheiding door
dr. W. Drees waren aangeboden.
Het andere schip, de Noor Emma
Bakke (4721 ton) is in vlammen op
gegaan en gezonken na een ontplof
fing in de machinekamare op onge
veer 250 mijl van de Marokkaanse
havenstad Casablanca. Van de 49 op
varenden zijn er twee om het leven
gekomen.
De „Mormackite", die op weg was
van Buenos Aires naar Baltimore,
werd Donderdagochtend overvallen
door zware storm. Alles zou wellicht
goed gegaan zijn, als de ertslading
niet aan het schuiven was geraakt.
Maar dit gebeurde wel, en 't 6.214 ton
metende schip sloeg om en zonk bin
nen het uur.
Het duurde tot Vrijdagmiddag voor
de scheepvaartmaatschappij Moore-
McCormick het schip als vermist op
gaf.
Meer dan 24 uur dus klemden de
overlevenden zich toen reeds wan
hopig vast aan alles wat maar drij
ven wilde.
En eerst Zaterdag werden zij ont
dekt door verkenningsvliegtuigen, die
onmiddellijk vlotten omlaag wierpen,
doch de schipbreukelingen waren te
uitgeput om deze te kunnen bemach
tigen.
Zij moesten wachten voor te hulp
geroepen schepen eindelijk nabij ge
komen waren om sloepen uit te zet
ten en hen op te pikken.
De verhalen van de overlevenden
doen de haren te bergen rijzen. Een
van hen, Pedro de Jesus vertelde:
„Op nauwelijks 'n meter afstand van
mij werd een man weggesleurd door
een haai. Onmiddellijk kleurde het
water zich rood van bloed, en dit trok
andere haaien aan. Ik heb als een
waanzinnige van mij afgetrapt om de'
haaien te ontkomep, en het is nog ge
lukt ook, al begrijp ik niet hoe."
Een andere overlevende, Eemmy
Rosario, die ook vertelde dat hij de
haaien van zich af had weten te hou
den door wild om zich heen te trappen,
meende er wel 300 of 400 gezien te
hebben.
Hoessein Fatemi de voormalige
Perzische minister van Buitenlandse
is na een geheim proces door een Per
zische militaire rechtbank ter dood
veroordeeld.
Fatemi tekende terstond beroep aan
tegen het vonnis. Hij was er van be
schuldigd, een samenzwering op
touw te hebben gezet om de sjah van
de troon te stoten.
Twee mede-verdachten, dr Ali Sja-
jegan en Ahmad Razavi, die be
schuldigd worden, leiders te zijn van
een opstand tegen de sjah, zijn ver
oordeeld tot levenslange gevangenis
straf.
Het Vietminh-leger heeft Zaterdag
Hanoi bezet en het Franse garnizoen
heeft zich over de Rode Rivier te
ruggetrokken.
Dit is geschied in overeenstemming
met de overeenkomst van Genève.
Zondag is een grote militaire para
de gehouden ter viering van het feit,
dat de stad nu na een koloniaal be
stuur van 80 jaar in handen van de
Vietminh is.
Langs de brede boulevards van het
moderne Hanoi stonden veel mensen
om de jong soldaten van de 308?te
divisie, die merendeels de slag om
D;en Bien P.hoe hebben meegemaakt,
toe te juichen. De stad was versierd
met rode vlaggen en met de vlaggen
an de Vistnurh en de Chinese volks
republiek.
Het handjevol Franse burgers dat
nog in Heno.' is, kan zich vrij bewe
gen en ontmeet geen vijandigheid.
Trotzky's moordenaar
De Hoge Raad van Mexico heeft
het tien jaar oude hoger beroep van
de moordenaar van Trotzky verwor
pen. Daarmee is het vonnis van twin
tig jaar gevangenisstraf bevestigd.
In 1943 hoorde de moordenaar,
Jacques Mornard, dit vonnis tegen
zich uitspreken, nadat hij in 1940 was
gearresteerd wegens de moord, die
in de buitenwijken van Mexico City
werd gepleegd. Trotzky was hoofd
van de vierde communistische Inter
nationale.
Mornard heeft om voorwaardelijke
vrijlating gevraagd, omdat hij reeds
een groot deel van zijn straf heeft
uitgezeten, maar de Sociale dienst
van Mexico, die als commissie van
beroep optreedt deelt mede, dat er
op vrijlating weinig kans is, omdat
Mornard geen enkel berouw heeft
getoond. Berouw is een vereiste voor
voorwaardelijke vrijlating.
Om het Suez-kanaal
De Brits-Egyptische besprekingen
over de ontruiming van de Suez-
kanaalzone door de Britse troepen
zijn onverwacht opgeschort, omdat
er bij de uitwerking van de details
van de ontwerp-overeenkomst over
deze ontruiming moeilijkheden zijn
gerezen.
De Britse onder-minister van Bui
tenlandse Zaken, Nutting, is van
avond naar Londen teruggekeerd
voor overleg met zijn regering.
De Egyptische premier Nasser gaf
toe, dat er meningsverschillen zijn
ontstaan, maar hij meende, dat deze
niet onoverkomelijk zijn.
Stoottroepen herdachten hun gesneuvelden
Op Zondag 10 October werd in Leeuwen aan de Waal de jaarlijkse doden
herdenking gehouden voor de gesneuvelden van het regiment stoottroepen
in de strijd tegen de terugtrekkende Duitsers. In de Rooms Katholieke en
Protestantse Kerken werden diensten gehouden en bij het monument voor
de gesneuvelden werd een krans gelegd. Foto: een overzicht van de her
denkingsplechtigheden op het ere-kerkhof te Leeuwen.
ROUW OP URK.
Op Urk wordt thans als vaststaand
aangenomen dat de U.K. 174 in de
nacht van Woensdag op Donderdag
j.l. tijdens de storm is ten onder ge
gaan. Van Zaterdagmiddag vier uur
af is van alle vissersschepen in de
haven van Urk, meer dan tweehon
derd, de vlag halfstok gehangen.
Alle vermakelijkheden zijn afge
last; de café's sloten Zaterdagavond
om zes uur inplaats van om tien uur.
Indonesisch kabinet
staat nog
Doordat het congres van de Partai
Indonesia Raya heeft besloten de po
litiek van premier Ali Sastromidjojo
te blijven steunen, is het gevaar voor
een scheuring in het Indonesische
kabinet voorlopig afgewend.
De drie ministers van de PIR, Wong-
sonegrogo (vice-premier), Hazairin
(binnenlandse zaken) en Roosseno
(verkeer) zullen dus niet, zoals de
21 leden tellende parlementsfractie
wilde, hun portefeuille ter beschik
king stellen, zodat de partij zich
bij de oppositie zou kunnen voegen.
Het is nog niet bekend, of de dissi
dente parlementsleden zich tegen het
besluit van het partijcongres zullen
verzetten en de PIR in de steek zul
len laten, om een eigen fractie in de
wetgevende vergadering te vormen.
Dit kan volgens de Indonesische grond
wet, die de indertijd gekozen leden
van het nog steeds voorlopige parle
ment vergunt desnoods van partij te
veranderen.
Hoger minimumloon
in Frankrijk
De Franse premier Mendès-France
heeft Zaterdag bekend laten maken,
I dat de regering besloten heeft het
1 wettelijk toegestane minimumloon in
het gebied van Parijs van 115 franc
tot 121,5 franc per uur te verhogen.
Tevens werd gezegd, dat van nu af
aan streng de hand aan dit minimum
zal worden gehouden.
Ambtenaren hebben toezegging
gekregen, dat er bij de volgende be
groting iets voor hen zal worden ge
daan.
In een toespraak te Louviers heeft
Mendès-France verklaard, dat het
minimumloon in April van het vol
gend jaar zo mogelijk opnieuw zal
worden verhoogd.
MEER TOMATEN IN 1953 NAAR
BUITENLAND.
Blijkens schattingen van het be
drijfschap groenten en fruit is de
aanvoer van tomaten op de Neder
landse veilingen niet groter geweest,
dan in 1953. De hoeveelheid stookto-
maten bleef volgens thans bekende
cijfers bij 1953 ten achter. De oorzaak
hiervan moet worden gezocht in de
ongunstige zomer.
De buitenlandse oogsten var» toma
ten zijn door dit weer ook vertraagd,
hetgeen van gunstige invloed was op
de uitvoer van het Nederlandse pro
duct. Van April tot en met Sep
tember van dit jaar werd bijna 80.000
ton tomaten uitgevoerd tegen bijna
64.000 ton over April t.e.m. December
van 1953. Engeland nam tot dusver
reeds bijna 5000 ton meer af, dan in
1953 en West-Duitsland met bijna
46.000 ton al ruim 8.000 ton meer.
Nog eens terug met
zijn dochters?
Prins Bernhard, die thans op de te
rugweg is van Zuid-Afrika naar Ne
derland, hoopt Woensdag 20 October
op Schiphol aan te komen. Hij doet
het kalm aan, na veertien dagen van
intensieve inspanning. In de veertien
dagen die hij er heeft doorgebracht
heeft de prins meer van Zuid-Afrika
gezien dan 99 procent der mensen, die
hun gehele leven er hebben gewoond.
Hij heeft alle facetten van dit land
van tegenstellingen van primitieve
gemeenschappen tot de moderne wol
kenkrabbers van Johannesburg
aanschouwd en Kaapstad de mooiste
stad van Zuid-Afrika genoemd, nadat
hij in vele steden was geweest en al
lerlei typen landschappen, waaronder
het Krugerpark, had gezien.
De prins neemt een grote hoeveel
heid geschenken met zich mee naar
huis. Ook heeft hijzelf souvenirs ge
kocht. Hij heeft zoveel geschenken
gekregen, dat een aantal hem nage
bracht zal worden. De prins heeft
films gemaakt ter lengte van in to
taal een paar honderd meter. Hij
heeft handtekeningen gegeven aan
Korea-detachement
neemt afscheid
Het Nederlandse detachement in
Korea heeft Zondag afscheid geno
men van het V.N.-opperbevel tijdens
een indrukwekkende plechtigheid,
die gehouden is nabij het centrale
front in Korea.
Bijna vier jaar lang Jjebben Neder
landse militairen deel uitgemaakt
van de V.N.-strijdkrachten. In het
midden van deze maand zal het de
tachment naar Nederland vertrek
ken.
Generaal Maxwell Taylor, com
mandant van het Amerikaanse acht
ste leger, zei dat de Nederlandse sol
daten tot de besten onder de strijd
macht van de V.N. behoorden.
duizenden, belangstellenden.
De prins heeft zich bij de Zuid-
Afrikanen het meest geliefd gemaakt
door zijn spontane gebaren. Op weg
naar het Krugerpark maakte hij bij
voorbeeld een omweg om de kleine
Nederlandse gemeente in Pietersburg
in Noord-Transvaal te bezoeken. Door
velen is hij uitgenodigd terug te ke
ren en de prins heeft geantwoord, dat
hij dit hoopt te kunnen doen.
Vóór de prins te Pretoria in het
vliegtuig stapte, zeide hij, dat hij zó
van de reis had genoten, dat hij graag
met zijn dochters terug wilde komen.
De prins vloog Zondag van Mo
zambique naar Zanzibar, waar hij
door de sultan ontvangen werd. Van
daag landde hij in de omgeving van
Aroesja in Tanganjika om met zijn
gevolg enkele dagen in het oerwoud
door te brengen.
Op 16 October zal de thuisreis wor
den hervat via Napels en Parijs. In
laatstgenoemde rtad zal de prins be
sprekingen voeren in aansluiting op
een eerder dit jaar te Oosterbeek ge
houden conferentie.
De beul van Parijs
De Duitse ex-generaal Karl Oberg,
hoofd van de Duitse politie in Frank
rijk tijdens de bezetting, en zijn
plaatsvervanger Helmut Knochen
zijn door het Franse militaire tribu
naal ter dood veroordeeld. Zij heb
ben direct appèl aangetekend.
Verwacht wordt, dat het hoger be
roep zal worden aanvaard. In dat ge
val zal het Opperste Gerechtshof de
100 kilo wegende dossiers moeten
bestuderen om na te gaan of het tri
bunaal geen vergissing heeft begaan
tijdens het proces, dat een maand
heeft geduurd. Het Hof zal geen uit
spraak behoeven te doen over de
vraag, of het vonnis gerechtvaardigd
is of niet.
Oberg, die de beul van Parijs ge
noemd werd, was ten laste gelegd,
dat hij verantwoordelijk was voor de
terechtstelling van 1000 gijzelaars,
voor de deportatie van 80.000 Fran
sen en voor de arrestatie van 114.000
anderen.
HOE
wordt
het
weer?
Geldig van Maandagavond tot T
Dinsdagavond. Opgemaakt te i
10 uur).
DROOG WEER.
Vannacht weinig wind met j
plaatselijk mist of lichte nacht- j
vorst. Morgen overdag droog
weer met eqkele overdrijvende J
wolkenvelden. Matige, langs de J
Waddenkust later vrij krachtige 1
wind tussen West en Zuidwest
en weinig verandering in tem- J
peratuur. 1
12 Oct.: zon op
maan op 17.30 en
12 October 6.10
5.58 en onder 17.54;
onder 7.25 uur.
Het
uur V.M.
weer in Europa
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
PARUS
BORDEAUX
GERNOBLE
NICE
WARSCHAU
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
ZURICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
weer temp.
half bew. 6 C.
onbewolkt 6
zwaar bew. 5
mist 7
mist 4
mist 3
mist 10
motregen 10
mist 13
geheel bew 6
zwaar bew. 9
nevel 0
nevel 6
nevel 5
nevel 4
nevel 2
nevel 6
zwaar bew. 2
geheel bew. 6
zwaar bew. 1
zwaar bew. 10
Korreltje
Zie wat is kwaad vermoeden vlr
van tong.
„L_ Shakespea.
