LONDENSE CONFERENTIE
WEER EEN STAP VOORUIT
Prins Bernhard in een goudmijn
Wysjinsky komt met nieuw
ontwapeningsplan
De uitlevering der Bredase
oorlogsmisdadigers
Prins Bernhard bij de Zoeloe's
Nieuwe loketbediening P.T.T^
verkort wachttijden niet
Korreltje
Directeur: C. M v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
VRIJDAG 1 OCTOBER 1954
46ste JAARGANG No. 13312
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80'- Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Directeur Neher werd Commandeur
COMPROMIS VOORSTEL VAN
SPAAK AANVAARD
WAPENPRODUCTIE-PLAN BERGT
VOETANGELS EN KLEMMEN
De Negenlandenconferentie van Londen is gisteren weer een flinke stap
verder gekomen. Al ontbrak het deze keer aan het vuurwerk van Woensdag,
veroorzaakt door het Britse aanbod om permanent land- en luchtstrijd
krachten op het Europese vasteland gestationeerd te houden, de vooruitgang
van gisteren was daarom toch nog geenszins te verwaarlozen.
Dit succes kwam voort uit een compromis-voorstel van Spaak inzake de
kwestie der controle op de Europese bewapening.
Spaak is erin geslaagd, een middenweg te vinden tussen de Franse eis
van zeer strenge en ver doorgevoerde controle op en beperking van de be
wapening, en de voorkeur der andere landen voor een grotere vrijheid van
beweging op bewapeningsgebied.
SPAAKS OPLOSSING.
Spaaks oplossing houdt o.a. in, dat
er in de strategisch meest bedreigde
gebieden (dus in de eerste plaats
Duitsland) geen atoomwapens en
geen wapens voor bacteriologische
en chemische oorlogvoering mogen
worden vervaardigd, maar dat de
fabricatie van andere wapens in
clusief „zware" wapens zoals tanks,
kanonnen en bommenwerpers wel
is toegestaan, zij het dan ook onder
strikt toezicht van de zeven-lande a-
groep.
Volgens het oorspronkelijke Franse
plan hadden er in het geheel geen
zware wapens in Duitsland gemaakt
mogen worden. Het is nu de taak van
de commissie van deskundigen, uit te
maken waar de Westelijke grens van
de „strategisch meest bedreigde ge
bieden" zal lopen, m.a.w. of daar
nog ander dan Duits gebied onder
zal vallen.
De conferentie is het er voorts
over eens geworden, dat de nieuwe
organisatie van het Verdrag van
Brussel de maxima zal bepalen voor
de militaire sterkte van elk der aan
gesloten landen, terwijl het bepale.n
van de minima daarvan zoals ook
thans het geval is aan de N.A.V.O.
zal worden overgelaten. Er zal een
uitvoerenden raad van de verdrags
organisatie worden geschapen, die
met alle vorengenoemde werkzaam
heden belast zal worden. Daarnaast
heeft Spaak nog voorgesteld, een
parlementair lichaam in het leven
te roepen, waaraan een bepaalde
mate van „politieke leiding" zal wor
den opgedragen. Omtrent dit punt
moet men nog tot overeenstemming
komen. In conferentie-kringen meent
men wel, dat die overeenstemming
kan worden bereikt, maar men ver
wacht over het algemeen niet, dat
dit zeven-landen-parlement meer
dan raadgevende bevoegdheid zal
krijgen.
NOG VOETANGELS EN
KLEMMEN.
De meeste voetangels en klemmen
voor de conferentie liggen nog in
het Franse plan inzake de wapen -
productie (niet te verwarren met het
nu aanvaarde plan voor de controle
op en de bepreking van strijdkrach
ten en de door deze te gebruiken wa
pens).
De ministers hadden gisteren een
Franse nota voor zich, gebasseerd op
de Woensdag door Mendès-France
gegeven toelichting hieromtrent. Het
kernpunt van dit plan is de oprich
ting van een Europees wapenpro
ductie-bureau, waarin alle bestellin
gen en aankopen van de producten
der Europese wapenfabrieken ge
concentreerd zouden worden en dat
de beslissende instantie zou zijn voor
de aanmaak van wapens, controle op
de productie, en oprichting van
nieuwe fabrieken.
Kritiek van minister Beyen.
De Nederlandse minister van bui
tenlandse zaken, mr. Beyen, nam de
leiding bij het oefenen van kritiek
op dit plan. Hij zeide dat het Franse
voorstel er gemakkelijk toe zou
kunnen leiden dat de conferentie
verstrikt zou raken in allerlei com
plicaties. Hij was bang dat een po
ging om de conferentie „hier en nu"
een beslissing te laten nemen over
dit Franse voorstel ernstige moeilijk
heden zou kunnen veroorzaken.
De minister zei, dat hij zou aarze
len, beslissingen van practische aard
te nemen omtrent zaken waarvan
niet alle aspecten onder de loupe
konden worden genomen, en hij deed
een beroep op Mendès-France, niet
zo zeer om het doel van zijn voor
stel op te geven, maar om af te zien
van zijn wens dat men zich nog op
deze conferentie accoord zou verkla
ren met een systeem van wapenpro
ductie op de grondslag van een ge
dwongen indeling. Mr. Beyen wees
er op, dat de besluiten van de con
ferentie in zo kort mogelijke tijd
goedgekeurd moeten worden door
de parlementen van de betrokken
landen, en dat het daarom goed zou
zijn als de conferentie zich zou be
perken tot de meest essentiële for
muleringen.
De Canadese minister Pearson en
de Italiaan prof. Martino verklaar
den het met hun Nederlandse ambt
genoot eens te zijn.
Mendès-France zelf gaf zich ech
ter nog niet gewonnen. Hij verdedig
de zijn plan als „een goed voorbeeld
van internationale samenwerking",
maar hij drong er niet op aan, dat
het zou worden aanvaard precies zo
als het daar lag. Het kon aan de des
kundigen worden voorgelegd, zodat
deze er hun mening over zouden
kunnen geven.
„Interessante stap in juiste richting"
De leider van de Russische delegatie op de Algemene Vergadering der
V. N. Wysjinsky, heeft Donderdag een nieuw ontwapeningsplan ontvouwd,
dat, naar zijn zeggen, gebaseerd is op voorstellen van Frankrijk en Enge
land, welke in Juni j.l. op een bijeenkomst van een subcommissie van de
ontwapeningscommissie der V.N. te Londen door de Sovjet-Unie werden
verworpen.
De leider der Amerikaanse delegatie, Cabot Lodge, verklaarde onmiddel
lijk, nadat het Russische plan was ingediend, dat het zorgvuluig en oprecht
door de Amerikaanse vertegenwoordigers zal worden bestudeerd.
Ook een woordvoerder van de Franse afvaardiging noemde het Sovjet-
voorstel een „interessante stap in de juiste richting".
ring van de bewapening.
Het eerste deel van het Russische
plan omvat, dat de staten binnen
zes maanden (of een jaar) hun be
wapening, hun strijdkrachten en hun
militaire uitgaven volgens nader
overeen te komen nomen met vijftig
procent verminderen, uitgaande van
de begrotingen en de omvang van
de strijdkrachten op 31 December
1953. Wanneer deze vermindering,
onder toezicht van de tijdelijke con
trolecommissie, een feit zal zijn, zul
len verdere maatregelen worden ge
nomen, zoals een vermindering van
de resterende bewapening en strijd
krachten een verdere verlaging van
de militaire uitgaven en een volledig
verbod van atoomwapens. In deze
phase zal de permanente comissie
van toezicht worden ingesteld.
Nog meer arrestaties
in Djakarta
Het totaal aantal Nederlanders, dat
Dinsdag in Djakarta gearresteerd
werd, blijkt 10 te zijn.
Behalve de zes reeds doorgegeven
WAT HET PLAN INHOUDT.
Wysjinsky stelde voor, atoom-, wa-
stof- en andere wapens voor massa-
vernietiging onvoorwaardelijk te
verbieden, de conventionele wapens
„aanzienlijk" te verminderen en een
internationaal controle-apparaat in
te stellen, dat op de naleving van de
ze besluiten moet toezien.
Het Russische plan voorziet in de
instelling van twee internationale
controlecommissies, waarvan de
tweede een permanent lichaam zal
zijn met „de bevoegdheid tot contro
le, met inbegrip van inspectie op
permanente basis", teneinde uitvoe
ring van het ontwapeningsverdrag te
verzekeren.
- De eerste commissie zou een tij
delijk orgaan, onder de veiligheids
raad, moet zijn om in de eerste plaats
van de staten inlichtingen te ver
krijgen omtrent de toepassing van
de bepalingen inzake de verminde-
In het gebouw van het hoofdbe
stuur van de P.T.T. te Den Haag
heeft Dr. L. Neher Donderdagoch
tend 30 Sept afscheid genomen van
het personeel. Namens H. M. de Ko
ningin werd dr Neher door de Mi-
onderscheiden met het Commandeur
schap in de Orde van de Nederland
se Leeuw.
Foto: De minister mr J. Algera
(rechts) speldt dr. Neher de hoge
onderscheiding op de borst. In het
nister van Verkeer en Waterstaat midden mevr. Neher.
Weinig kans meer
In geallieerde kringen in Bonn
worden volgens het ANP, de kansen
op uitlevering der vijf Bredase oor
logsmisdadigers, die zich in handen
der Duitse justitie bevinden, thans
uiterst gering geacht. Het door de
Nederlandse regering aan de geal
lieerde hoge commissie gerichte ver
zoek tot uitlevering der misdadigers
is reeds door de algemene commis
sie van de hoge commissie behan
deld en deze heeft naar verluidt in
haar advies" aan deJboge commissaris
sen een aantal zwaarwichtige bezwa
ren tegen een uitlevering door de be
zettingsautoriteiten opgesomd.
De beslissing over het lot der oor
logsmisdadigers ligt thans in handen
van de hoge commissie, doch ook
wanneer deze beslissing nog genomen
zou kunnen worden voordat het tot
de opheffing van het bezettingssta
tuut komt, moet er rekening mee
worden gehouden, dat de hoge com
missie geen mogelijkheden tot een in
grijpen meer zal zien.
In geallieerde kringen laat men er
namen werden die dag nog aangehou
den: J. van der Struys, gepension-
neerd sergeant van het KNIL; C. H.
Wedding, gepensionneerd KNIL-ser-
geant, werkzaam bij Velodrome; L.
J. van Aken, voormalig milicien bij
het KNIL, thans werkzaam als wa
ker bij het Nederlandse Hoge Com
missariaat in Djakarta en H. Maas,
gepensionneerd KNIL-fourier, later
burger-ambtenaar bij de Nederlandse
militaire missie, thans werkzaam als
administratieve kracht bij de assu
rantie maatschappij „De Nederlan
den van 1845".
Naar Pi-Aneta voorts verneemt, is
het hoofd van de consulaire afdeling
van het Nederlandse Hoge Commis
sariaat er nog niet in geslaagd gege
vens te verkrijgen over de redenen,
die tot deze arrestatie hebben geleid.
Een opname van Z. K. H. Prins Bernhard .rechts), die hier in gezelschap
van de heer E. M. Stewart op een diepte van ongeveer 1600 meter een tocht
maakt door de Zuid-Afrikaanse goudmijn van de „West Rand Consolitated
Goldmine".
Een vermoeiende dag
Prins Bernhard heeft zich gisteren
van uit Durban per auto naar het
prachtige „Dal de duizend heuvelen"
begeven om iets te zien van het leven
der Zoeloe's in hun kralen.
De Zoeloe's was verteld dat een
grote koning der blanken van ver
overzee hen met een bezoek zou ver
eren. De grond dreunde dan ook van
opgewonden Zoeloe's, die hun blijd
schap over het bezoek van de Prins
in hun dansen uitten. De Prins bracht
een uur in de kraal door en vertrok
beladen met geschenken, zoals Afri
kaanse kralen voor koningin Juliana
en de vier prinsessen, en wandelstok
ken.
Daarna gebruikte de Prins een war
me maaltijd van kerry-rust, die door
een inheemse kok was toebereid. De
Prins nuttigde de spijzen zoals zij
oorspronkelijk toebereid waren met
grote hoeveelheden kerry er in en
wist zich er beter doorheen te slaan,
dan menigeen in het Zuidafrikaanse
gevolg.
Na afloop van zijn bezoek aan de
Zoeloe's vloog de Prins naar Bloem
fontein, waar hij aanzat aan een ban
ket, dat hem wordt aangeboden door
de gouverneur van Oranje-Vrij staat.
Op de officiëële receptie deed zich
een aardig voorval voor, toen als laat
ste aan de prins graaf Littichau werd
voorgesteld, die de prins onmiddellijk
herkende als een oude vriend, met
wie hij 24 jaar geleden op school was
geweest.
Een tocht door Bloemfontein, wel
ke volgens het programma na de re
ceptie zou worden gemaakt, werd
wegens vermoeidheid van de prins
en zijn gevolg afgelast.
Familietragedie in
Stockholm
Graaf Adolph von Rosen, een
Zweedse ex-diplomaat, die tijdens de
oorlog ook Nederlandse belangen in
Duitsland heeft behartigd, is gister
morgen dood in zijn woning te Stock
holm aangetroffen. Naast hem lag
het stoffelijk overschot van zijn 43-
jarige echtgenote Barbro.
De politie neemt aan, dat de 53-
jarige graaf in een acute aanval van
psychische depressie zijn vrouw
heeft doodgeschoten en daarna de
hand aan zichzelf heeft geslagen.
Bekend was, dat de graaf in fi
nanciële moeilijkheden verkeerde.
Hij had vroeger eigendommen in
Duitsland, waarop echter na de oor-
lag door het Zweedse bureau voor
controle op kapitaal in het buiten
land beslag was gelegd.
weliswaar geen twijfel over, dat men
gaarne een terugkeer der misdadi
gers naar Nederland had gezien en
dat men voor de behandeling dezer
zaak door de bondsrepubliek geen
bewondering koestert, maar men ziet
aldus het ANP kennelijk geen
mogelijkheid meer tot uitlevering
over te gaan, nadat de Nederlandse
regering eerst, zonder succes, de uit
wijzing door de Duitse regering heeft
verzocht.
Ware door dit uitwijzingsverzoek
aan de Duitse reg. de zaak niet in de
huidige juridische verstrikkingen ge
raakt, dan zouden volgens geallieer
de deskundigen betere kansen voor
een geallieerd ingrijpen hebben be
staan.
Scelba krijgt
vertrouwsmotie
De Italiaanse Kamer van Afge
vaardigden heeft gisteren een motie
van vertrouwen in de regering-Scel-
ba, ingediend na een debat over de
schandaalzaak-Wilma Montesi, aan
vaard.
De christen-democratische (R.K.),
liberale, republikeinse en sociaal-de
mocratische afgevaardigden stemden
voor de regering. Tegen stemden
communisten, links-socialisten, natio
nale koningsgezinden en na-oorlogse
fascisten.
Met de stemming is een debat van
drie dagen over het aftreden van At-
tillio Piccioni als minister van buiten
landse zaken hij wil, als advocaat,
zijn gearresteerde zoon zelf verdedi
gen beëindigd.
Tank met straalmotor
De eerste tank ter wereld met een
straalmotor is gisteren gedemon
streerd in Chertsey (Engeland). Drie
nieuwsgierige Russen mochten de de
monstratie niet bijwonen.
De Russen kwamen bij de poort
van het proefstation voor gevechts
wagens en zeiden, dat zij gehoord
hadden, dat de demonstratie met de
nieuwe tank voor het publiek toegan
kelijk was. Officieren van de Britse
veiligheidsdienst deelden de Russen
toen mee, dat de demonstratie alleen
voor genodigden was.
De Russen hadden geen uitnodi
ging. Wel koning Feisal van Irak,
verscheidene attaché's van Westelij
ker dan Rusland gelegen landen en
een groep fototgrafen.
Zij zagen, hoe de tank met schril
geloei over een Baily-brug reed en
daarna een snelheid van bijna 32
km. per uur op de proefbaan haalde.
De tank ziet er uit als een tor.
SLUISINGANG OUDE TONGE
VOLGENDE WEEK IN GEBRUIK.
Vermoedelijk zal Dinsdag a.s. de
toegang tot de haven van Oude Tonge
op Goeree-Overflakkee worden ge
opend. De hulpdam voor de bouwput
van de nieuw aangelegde keersluis in
het eveneens nieuwe dijkgedeelte
Herkingen-SIuishaven zal dan, als de
plannen door kunnen gaan, worden
verwijderd.
Het was de bedoeling dat dit al
enige dagen eerder zou gebeuren,
maar door het slechte weer van de
laatste dagen heeft men oponthoud
gehad. In de nu nog droogstaande
bouwput van de keersluis moeten nog
enige werkzaamheden worden ver
richt.
3 October (Zondag) is de ge-
denkdatum van Leidens Ontzet.
Dit feit zal morgen (Zaterdag)
2 October gevierd worden.
De Leidse Courant zal daarom
Zaterdag 2 October niet
verschijnen.
Onze kantoren zijn die dag
gesloten.
DE DIRECTIE.
Naar aanleiding van proefnemingen
met een gewijzigd systeem van loket
bediening, dat het publiek zoveel mo
gelijk de gelegenheid gaf de postza
ken aan één loket af te doen, heeft
de hoofdredacteur posterijen richtlij
nen uitgevaardigd voor de vaststel
ling van een juiste verdeling van de
loketwerkzaamheden. Aldus „De
Ambtenaar", het orgaan van de Al
gemene Nederlandse Bond van Amb
tenaren.
Enige tijd geleden zijn in enkele
gemeenten proeven genomen met een
gewijzigd systeem van loketbediening.
De bedoeling hiervan was, de wacht
tijden van het publiek te bekorten.
Aldus dacht men de gespecialiseerde
werkwijze te vervangen door de ge
combineerde werkwijze gebleken is,
dat de wachttijden van het publiek
bij de nieuwe werkwijze vrijwel niet
worden bekort. De bezwaren bij de
gespecialiseerde methode van lange
rijen aan sommige loketten en kort
rijen aan andere loketten, bleken
meer van psychologische aard te zijn.
AUDIëNTIE BISSCHOP VAN
HAARLEM.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem zal Dinsdag 5 October geen
audiëntie verlenen.
HEEFT U EEN
DEKEN NODIG?
ONZE DEKEN-EXPOSITIE
WIJST U DE WEG.
HAARLEMMERSTRAAT
172 174 179.
FILIAAL: HERENSTRAAT
MIDZABONNEN
voor onze cliënten.
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Vrijdagavond tot
Zaterdagavond. Opgemaakt te 10
uur).
ZACHT WEER.
Overwegend droog weer met
veranderlijke bewolking. Tot ma-
tig of vrij krachtig toenemende j
wind tussen Zuid-West en Zuid.
Opnieuw hogere temperaturen.
2 Oct.: zon op 6.41 en onder 18.17;
maan op 12.45 en onder 20.14 uur.
3 Oct.: zon op 6.43 en onder 18.15;
maan op 13.39 en onder 21.04 uur.
4 Oct.: zon op 6.44 en onder 18.13;
maan op 14.24 en onder 22.04 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenoch
tend 7 uur luiden:
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
WARSCHAU
BERLIJN
FRANKFORT
MUNCHEN
ZURICH
GENEVE
LOCARNO
ROME
geheel bew.
regen
zwaar bew.
licht bew.
motregen
zwaar bew.
zwaar bew.
motregen
zwaar bew.
regen
half bew.
geheel bew.
nevel
regen
regen
motregen
regen
sneeuw
licht bew.
10
14
13
11
13
18
14
22
10
10
18
21
Menig hoofd is niet meer waard
dan de hoed, die erop staat.
