Wethouder van der Kwaak ziet vele lichtpunten opgloeien in de duisternis van de begroting Gemeentelijke nutsbedrijven blijken goed te renderen Verwachting dienstjaar 1954 Spoorboekje" vol Ben W^plannen Koers der gemeente verliest zich in een wijd perspectief JAG 18 SEPTEMBER 1954 DE LE1DSE COURANT TWEEDE BLAD PAGINA 3 De ontwerp-begroting voor 1955 is uit. Op de bodekamer van de gemeente hebben enige stapels turven van boe ken gelegen, die nu in handen van gemeenteraadsleden en de pers zijn overgegaan. De boeken hebben de afmeting van het interlokale telefoonboek van A tot en met II, zodat men onmiddellijk zal begrijpen, dat wij een zeer kri tische keuze uit de cijfers en verslagen moeten doen. Het is moeilijk, want als men zo eens wat ronöbladert dan ziet men enige hoofdstukjes, die on middellijk de aandacht priemscherp spitsen. De hoofdstukken als: veemarkt, de woningbouw, het actuele uitbrei dingsplan Zuidwest, de sanering van de binnenstad en meer van die on derwerpen, die de Leidenaar stof voor avonden van discussie kan opleveren. Zo is het met de getallen. Het draait allemaal om het getal 16.421.151, Dat is het totaal van de geschatte inkomsten in het jaar 1955 en zoals dat in een goede boekhouding betaamt: de totale som van de geraamde uitga ven is daarmee in overeenstemming. Een diepgaand inzicht in de gemeente balans echter zou men pas kunnen krijgen wanneer men een groot aantal cijfers ter vergelijking naast elkaar zou kunnen leggen. Deze pagina zal echter het aanzicht krijgen van een accountantsrapport en de krant zou haar taak om een leesbare voorlichting te geven tussen brood en thee voorbijstreven. jaren 1953 tot en met 1957. Is het gevolg hiervan aan de ene kant, dat de gemeenten nu nog twee jaar lan ger moeten wachten op een meer de finitieve regeling van de financiële verhouding en kan deze wijziging daarom moeilijk worden toegejuicht, anderzijds heeft zij tenminste het voordeel, dat de gemeenten thans reeds weten, met welke wet zij ook voor de jaren 1956 en 1957 hebben te rekenen; dit betekent een winstpunt. Nadelig keerde in een batig saldo Wij hebben over de begroting met de wethouder van financiën, de heer D. van der Kwaak gesproken en van hem kregen wij de indruk, dat het gezegde „Volharding leidt tot een doel" op de gemeentebegroting van toepassing is. In het verleden heeft men bij het vaststellen van de begroting steeds met subjective maatstaven gemeten. Geleidelijk aan is men objectiever geworden. De financiële verhouding tussen rijk en gemeente is hier grotendeels de oorzaak van. In de begroting voor 1954 moest nog gemeld worden, dat de gemeenten nog in het duister tas ten omtrent de inhoud van de rege ling, thans is er een lampje aange knipt. De wet is er weliswaar nog niet, doch de Tweede Kamer heeft de behandeling medio Juli" j.l. beëindigd. De gemeenten weten dus nu in grove lijnen, waar zij voor de jaren 1953 en volgende aan toe zijn. Een verheugend bericht staat in het centrum van deze begroting. Het na delig saldo van de gemeenterekening over 1953 van 216.996.is gekeerd in een batig saldo van 383.000. De oorzaak: dezer dagen kreeg het gemeentebestuur bericht dat het op 600.000 meer kan rekenen door de wijzigingen in de grootte van de be lastinguitkeringen. Als bijzonderheid kan vermeld worden dat dit te dan ken is aan de bloei van de Leidse industrieën in de jaren van 1946 '50.. Men kan ongetwijfeld spreken van een koekje van eigen deeg (ondernemingsbelasting) maar het smaakt toch bijzonder goed. Het lopende dienstjaar wordt hier door nagenoeg sluitend. Het is een gelukkig feit, dat de re gering voor de moeilijkheden van de gemeenten een milder gelaat toont. Grotere vasthoudendheid van de Sta- ten-Generaal t.o.v. de gemeentepoli tiek is hieraan niet vreemd. Overige wijzigingen. Behalve de hierboven genoemde wijzigingen, zo lezen wij in de gelei-, debrief is aan de aanvankelijk in het ontwerp vermeld© rijkscommissie van advies voor de gemeentefinanciën, 'n ruimere taakomschrijving en een groter aantal leden toebedeeld.Belang- rijk is, dat van de veertien leden, die, naast de door de Kroon te benoemen voorzitter, van deze raad deel zullen uitmaken, er zeven worden benoemd uit een voordracht opgemaakt door de Vereniging van Nederlandse Ge meenten. Men mag dit als een succes voor de gemeenten zien en van deze wijziging een vergroting van de in vloed verwachten van de gemeenten op het beleid van de Regering ten aanzien van de gemeentefinanciën. Wij kunnen onze beschouwingen Omtrent de financiële verhouding tus sen het Rijk en de gemeenten beslui ten met de mededeling, dat de nieuwe wet niet, zoals aanvankelijk was voorgesteld, zal gelden voor de jaren 1953 tot en met 1955, doch voor de De rendabiliteit van nuts bedrijven. Het deed B. en W. veel genoegen ten aanzien van de rendabiliteit van de nutsbedrijven een gunstig geluid te kunnen laten horen. Wel is, in het bijzonder ten aan zien van de gasfabriek en de electrici- teitsfabriek, de ontwikkeling van de kolenprijs van evident belang, doch er was voor ons geen aanleiding met de prijsverlaging, die in de laatste maanden voor de door de fabrieken te gebruiken kolensoorten kan wor den verkregen, ook niet in de begro tingen voor 1955 rekening te houden. In dit voetspoor leek het juist een overeenkomstige verlaging van de opbrengstprijs van de gascokes in de begroting van de gasfabriek op te nemen. Wanneer men bedenkt, dat men vele jaren een begroting voor de gas fabriek heeft moeten aanbieden, die sloot met een nadelig saldo, zal men zich kunnen voorstellen, dat het ba tig saldo, dat in de begroting vöor 1955 tot een bedrag van 115.730. kon worden geraamd, B. en W. van blijdschap vervult, vooral omdat dit succes kon worden bereikt in weer wil van de gestegen salaris- en loon kosten en zonder dat ditmaal een ta riefverhoging moest worden voorge steld. Het resultaat is het gevolg van een aantal gunstige en ongunstige factoren. Als gunstige factoren kunnen ge noemd worden: de voordelen, die het gevolg zijn van de verwerking van kraakgas. Hoewel wij nog slechts be schikken over de resultaten van een korte bedrijfsperiode, hebben wij VOOR UI IS HET BESTE JUIST GOED GENOEG! En zeker wanneer het gaat om dansles. Innerlijke beschaving en de juiste sfeer spe len hierbij een be langrijke rol. Op Di. 8 u. nog plaats voor Heren. Vraagt inlichtingén en/ of prospectus. DANSACADEMIE WIELINGA STRENG BESLOTEN CtUBS VOOR HE[4 DIE RRIJS STELLEN OP EEN BESCHAAFD R K MILIEU NIEUWE RIJN28-LEIDEN-TEL.21707 Vatten wij de verwachtingen om trent het dienstjaar 1954 samen aan de hand van de gegevens, waarover wij thans de beschikking hebben, dan kan het volgende worden opgemerkt. Aanvankelijk werd opgenomen als stelpost, wegens subjectieve verho ging der algemene uitkering uit het gemeentefonds, een bedrag van 1.050.000.hetwelk bij raadsbesluit van 14 Juli 1954, Ingekomen Stukken no. Ill, werd teruggebracht tot 446.996.— Te verhogen met de kosten van de salaris- en loonsverhogin gen in 1954 525.000. en de kosten, voortvlo-^■n-'c uit sedertdien beschikbaar ge stelde credieten 80.000. Te verminderen met: de te verwachten verhoging van het basisbe drag van de belastinguitkering uit het ge meentefonds, die voor 1954 wordt gerchat op de verhoging van het percentage van de alge mene uitkering van 120 tot 126% 1.051.9 Zodat voor 1954 nog een aanspraak op een subjectieve verho ging van de algemene uitkering uit het gemeentefonds zou kunnen resteren van circa 291.213. Of dit bedrag zal worden ontvan gen, is op dit ogenblik nog niet te °ggen, omdat enerzijds de totstand- .oming van de wet moet worden af gewacht en anderzijds het subjectieve oordeel van de ministers van bin nenlandse zaken en van financiën bij de bepaling van de verhoging een rol spéélt. hiermede voor 1955 volledig rekening: gehouden; het vervallen van de om zetbelasting, die voorheen verschul digd was bij de verkoop van cokes; de belangrijke stijging van de gasver- koop. Over 1955 wordt een verkoop van 39 millioen m3 geraamd, een hoe veelheid, die 7 millioen m3 hoger is dan de verkoop in 1953. Als ongunstige factoren kunnen worden genoemd de stijging van de: personeelslasten en die van de kapi- taalslasten, welke hand in hand gaan Lichtpunten in de duisternis met de uitbreiding van het debiet. De winst van de electriciteitsfa- briek is voor 1955 geraamd op 1.200.220.tegenover voor 1954 1.175.897.—, Hoewel door de N.V. Leidse Duin water-Mij in de toekomst grote uit gaven wegens investeringen worden verwacht en dus, zodra de lasten, wel ke hieruit voortvloeien, gaan werken, een wijziging in het beeld zal ont staan, hebben B. en W. gemeend voor de raming van de winst voor 1955 zich te mogen baseren op de ver wachtingen, die voor dat jaar reëel aanwezig moeten worden geacht. Aan de hand van deze verwachtingen, die mede gebaseerd zijn op de resulta ten over 1953, is een stijging van de winst van ƒ160.001).— tot 200.000.— aannemelijk. De sociale zorg. Het ligt voor de hand, dat de stij ging van de lonen en salarissen en de in verband daarmede noodzakelij ke aanpassing van de steunnormen voor armlastigen ook de kosten van de dienst voor Sociale Zaken opnieuw hebben doen stijgen. Voor het eerst is in 1954 de stijging van het aantal ondersteunde gezinnen van armlastigen evenwel tot staan ge komen. Dit aantal bedroeg namelijk op: 1 Juli 1948: 649; 1949: 707; 1950: 822; 1951: 995; 1952: 1158; 1953: 1257; 1954: 1209. De kosten van de gemeentelijke werkplaats konden voor 1955 ƒ51.500 lager worden geraamd dan voor 1954, hetgeen, uit het oogpunt van het ge meentelijke budget bezien, als een verblijdende factor moet worden be schouwd. Roomburgpark officieel geopend K Leids recreatiegebied met prachtig wandel-en speelpark uitgebreid De tijd zal complex trots aanzien geven Leiden is wederom een prachtig parkcomplex rijker geworden. Gister middag werd aan de Vollenhoven- kade het park „Roomburg" door bur gemeester jhr. mr. F. H. van Kin schot officieel geopend. Het nu nog vrij landelijk aandoende complex zal over enkele jaren, wanneer het als het ware ingemetseld zal zijn, een verademing vormen voor omwonen den. Gisteren echter maakten na de plechtigheid reeds velen van de ge legenheid gebruik zich in de lanen of gezeten op de vele banken eens lekker te laten uitwaaien. Gelijktijdig met het indienen van de ontwerp-hfigroting 1955 doet de ge meente dit jaar mededeling over de verschillende belangrijke gemeente lijke werken, die B. en W. in voorbereiding hebben genomen en waarom trent in de naaste toekomst voorstellen aan de raad zijn te verwachten. Een soort troonrede dus, waarin evenals bij de opening van de Staten- Generaal de plannen in min of meer gevorderd stadium aan het publiek worden medegedeeld. Het is een zeer interessante brief. Hier en daar wordt in verband met de plannen een verder verwijderd perspectief geopend, waarvan de realisering minder spoedig voor de deur staat. Tevens wordt in het schrijven de gelegenheid geopend om enige an dere belangrijke aspecten van het gemeentebeleid, die met de financiën van de gemeente niet in direct verband staan, aan te snijden. „de Goede Woning") hun voltooiing. Men hoopt, dat na goedkeuring van deze plannen door de raad nog dit jaar tot aanbesteding kan worden overgegaan. In de particuliere sector heerst eveneens een vrij levendige bouwbe- drijvigheid. Aan de Burggravenlaan zijn 78 woningen (premiebouw) in aanbouw, terwijl met de bouw van 18 middenstands-flatwoningen even eens aan de Burggravenlaan reeds een aanvang is gemaakt. Met de bouw van 60 woningen zal de Coöp. Flat-exploitatievereniging „Vridemo" binnenkort een begin maken. Ter be steding van herbouwplichten zijn 29 woningen aan de Andries Schotkade vrijwel gereed en 26 woningen (t.w. 15 aan de Kanaalweg en 11 aan de De Mey van Streefkerkstraat) in aan bouw. Voorts vindt nog premiebouw plaats aan de Boerhaavelaan en de Houtlaan (resp. 4 en 12 woningen). Rekening houdende met de econo mische eisen, welke een zich ontwik kelende stadswijk stelt, heeft B. en W. opdracht gegeven tot het ontwer pen van een, enigszins uitgewerkt, schetsplan voor een winkelcentrum in het uitbreidingsplan „Zuidwest". Met alle voorbehoud, hetwelk ten aanzien van dit plan noodzakelijk is, deelt men mede, dat het ontwerp omvat de bouw van 30 winkels, waar boven in twee verdiepingen 60 middenstandswoningen zijn geprojec teerd. Voor het uitwerken van plan nen voor de bouw van pl.m. 200 ar beiderswoningen in de nabijheid van dit winkelcentrum hopen B. en W. binnenkort opdracht te kunnen ge ven. Tenslotte is in ernstige overweging een plan voor de bouw vanwege de gemeente van een zgn. torenflat in de Rodenburgerpolder, geprojecteerd ten Noordoosten van het recreatie centrum aan de Kanaalweg. Nieuwe Veemarkt. Een hoogst belangrijk voorstel, dat zeer binnenkort aan de Raad zal wor den voorgelegd, is de bouw van een nieuwe, overdekte, veemarkt. De voorbereiding daarvan is thans zover gevorderd, dat B. en W. in zijn laat ste vergadering zijn standpunt om trent een voorlopig schetsontwerp heeft bepaald. Het ligt in het voorne men dit voorstel na het horen van de desbetreffende commissiën vóór de behandeling van de gemeentebe groting voor 1955 in de raad aan de orde te stellen. Tenzij zich niet ver moede beletselen zouden voordoen, acht men uitvoering van dit voorne men mogelijk. De keus voor de plaats van de nieuwe veemarkt is gevallen op het Noordoostelijk deel van het Schut tersveld, terwijl het parkeerterrein in de onmiddellijke nabijheid daarvan bij Groenoord een plaats kan vinden. Dit noopt tot het maken van een brug over de Haarlemmertrekvaart daar ter plaatse; anderzijds zullen de wegen op het Schuttersveld moeten worden voltooid. Dit laatste omvat mede het aanleggen van de weg in het verlengde van het viaduct Rijns- burgerweg, welke via Schuttersveld, langs molen ,,de Valk" en over de alsdan „verlaten" Nieuwe Beesten markt verbinding krijgt met de bin nenstad. Wanneer dit wegenstelsel tot stand komt, kan de Turfmarktsbrug in haar huidige gedaante niet langer gehand- hoofd blijven. De uitwerking van het plan voor een nieuwe brug ter plaat se, waarvan het schetsontwerp "reeds door- het college en de commissie voor de openbare werken is. beoor deeld, is ter hand genomen. Nog aangestipt zij, dat voltooiing van de hoofdverbindingsweg door plan-Noord, de Willem de Zwijger laan, logischerwijze daarbij is inbe grepen. Deze weg zal zijn aanslui ting aan het verkeerswegennet in de provincie moeten verkrijgen door de bouw van de brug over het provin ciale vaarwater de Zijl. Woningbouw. De woningbouw blijft een belang rijk vraagstuk vormen. Ondanks de zeer moeilijke omstan digheden wij wijzen op het ernsti ge tekort aan geschoolde bouwvak arbeidersis de bouw van 264 wo ningen aan en nabij de Kanaalweg in vlot tempo verlopen en kort gele den gereed gekomen. Ook het bouw plan van 331 woningen in Leiden- Nóord vordert snel. De bouw van 99 woningen aan de Lage Morsweg Cwo- ninbouwvereniging „de Tuinstad- wfjk") heeft dezer dagen een aan vang genomen. Als onderdeel van een bouwplan van pl.m. 400 woningen in het uit breidingsplan „Zuidwest" naderen; de plannen voor de bouw van circa 200 I woningen (woningbouwvereniging Uitbreidingsplan „Zuidwest" Wegenschema. Zoals uit het bovenstaande blijkt, speelt zich de uitbreiding van de stad voor een belangrijk deel in het Zuidwesten van de gemeente af, zulks ondanks het feit, dat men er nog niet in is geslaagd de noodzake lijke herziening van het uitbreidings plan „Zuidwest" aan de raad aan te bieden. De oorzaak van deze ver traging is gelegen in het feit, dat men niettegenstaande voortdurend aan dringen bij de Rijkswaterstaat, nog geen zekerheid heeft omtrent het juiste tracé van Rijksweg 4b, de ver binding tussen Rijksweg 4 (Den Haag-Amsterdam via de Haagse Schouw) en Rijksweg 4a (de nieuwe verkeersweg Amsterdam-Rotterdam -ten Zuidoosten van Leiden). Deze Rijksweg 4b was zoals bekend is steeds geprojecteerd door het ge- fiied van het uitbreidingsplan „Zuid- Vest'-. De bebouwing van de in dit plan begrepen terreinen is thans ech ter zo ver voortgeschreden, dat vast stelling van het uitbreidingsplan niet langer kan worden verschoven. B. en W. hebben dan ook in de afgelopen maanden hun standpunt in deze be paald en stellen voor het ontwerp op korte termijn aan de raad voor te leggen. Sanering binnenstad. De sanering van de oude stadskern vereist een omvangrijke voorberei ding. De voorbereiding is reeds aan merkelijk voortgeschreden voor het gebied tussen de Herengracht en de Zijlsingel. Men verwacht dan ook, dat in de loop van 1955 ten aanzien van dit stadsdeel de nodige besluiten ge nomen kunnen worden. Op een eer der tijdstip hopen B. en W. voorstel len tot onbewoonbaarverklaring van woningen in dit complex aan de or de te stellen. Tevens kan een voor stel tegemoet worden gezien tot on bewoonbaarverklaring van woningen in de omgeving van de geprojecteer de verbreding van de verbindingsweg tussen Herengracht en Uiterstegracht. De demping van deze laatste gracht is dringend noodzakelijk, zodat een voorstel daartoe in 1955 te verwach ten is. Onbewoonbaarverklaring van wo ningen in en sanering van andere stadsdelen zijn mede in voorberei ding, doch de uitwerking van de plannen daartoe is minder ver ge vorderd. Scholenbouw, Schouwburg c.a. De scholenbouw blijft voortdurend de aandacht vragen. Voor het bijzonder onderwijs zijn voor het jaar 1955 urgentieverkla ringen gevraagd voor de bouw van vier scholen, n.l. voor de Inrichting In zijn openingswoord ging burge meester Van Kinschot in het kort de ontstaansgeschiedenis van het park na. In 1949, aldus spreker, gaf de gemeenteraad zijn goedkeuring aan het voorstel van B. en W. een nieuwe stadswijk te stichten, waarin speelweiden en een sportpark waren opgenomen. Er is een groenstrook ontstaan, waarop Leiden trots kan zijn en die tevens een prachtige over gang vormt naar het landelijk gebied aan de overkant van het Rijn- en Schiekanaal. Niet alleen de jeugd, zo vervolgde spreker, maar ook de ouderen zullen van dit nieuwe pai'k kunnen genieten. Na dank gebracht te hebben aan degenen, die aan het ontstaan van het park hebben mee gewerkt verklaarde de burgemees ter het voor geopend. Kanaalweg onbruikbaar. Wethouder A. J. Jongeleen toonde zich er vooral verheugd over dat de opening bijna onmiddellijk gevolgd was, op het door het toenemende ver keer als wandelpad verloren gaan van de Kanaalweg. De jubilerende Plantsoendienst heeft onder leiding van de heer Galjaard wederom uit stekend werk geleverd. De zich steeds verder uitbreidende Profes sorenwijk en eigenlijk heel Leiden, zal van dit prachtige complex kun nen profiteren. Aldus wethouder Jon geleen. Hierna maakte het gezelchap, waarin wij o.m. opmerkten: de wet houders D. van der Kwaak en J. C. van Schaik, de gemeentesecr. mr. J. Bool, vele raadsleden, ir. D. Boo- gerd, dir. van Gemeentewerken, de heer A. Galjaard, chef van de plant soendienst en het bestuur van de Ver. Professorenwijk een rondwan deling door het park, waarbij ook de nieuw© sportvelden bezichtigd wer den. van Liefdadigheid voor Roomsch-Ka- tholieken een lagere school in het Haagwegkwartier en een lagere school aan de Timorstraat, en voor de Gereformeerde Schoolvereniging een school voor lager en een voor uitgebreid lager onderwijs in het Haagwegkwartier, terwijl bovendien nog aanhangig is het verzoek aan de Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen voor die Schoolver eniging voor de bouw van een lagere school in het Morskwartier. In de culturele sector dient in dit verband gewezen te worden op de voorbereiding van de bouw van een nieuwe schouwburg. De commissie van advies, welke daarmede is be last, is met haar werk naar is geble ken reeds belangrijk gevorderd. 1953 1954 1955 (raming) (raming) 154.975 149.516 169.576 164.358 160.000 200.000 164.542 160.500 163.500 302.556 305.940 313.940 62.299 67.590 76.300 179.170 167.045 192.000 137.622 152.000 152.000 394.386 393.841 394.755 142.945 151.539 159.174 117.276 103.000 117.000 23.335 25.000 24.000 364.178 350.000 350.000 21.723 22.080 21.080 5.141.221 4.892.736 5.045.046 1.564.483 1.449.997 1.488.570 Enige belangrijke inkomsten en uitgaven Enige belangrijke inkomsten van de gemeente Leiden. Omschrijving Huur van huizen en andere gebouwen Ontvangsten Duinwaterleiding Markt-, Haven-, Brug- en Liggeld en precario Straat- en baatbelasting Schoolgelden c.a. openbaar lager onderwijs Idem bijzonder lager onderwijs Idem middelbaar- en voorber. hoger onderwijs Bijdragen van Rijk en Gemeenten v. onderwijs Bijdrage van de provincie in de kosten van verpleging van geesteszieken Bijdragen van particulieren alsvoren Belasting op de honden V ermakelij kheidsbelasting Vergunnings- en verlofsrecht Uitkeringen uit het Gemeentefonds Batig saldo Electriciteitsfabriek (incl. retributie) Totaal van alle bedragen (ook van die, welke niet op dit overzicht voorkomen): Enige belangrijke uitgaven van de gemeen L Omschrijving Salarissen (excl. onderwijs en bedrijven) Personeelsuitgaven (sociale voorzieningen) Gemeentelijke bijdragen voor woningbouw Uitgaven Gemeentewerken Kosten straatverlichting (excl. rente en afschr.) Salarissen openbaar lager onderwijs Salarissen voorbereidend lager- en middelbaar onderwijs Kosten verpleging geesteszieken Kosten van de Dienst voor Soc. Zaken Kosten van steunverlening aan behoeftigen Kosten van geneeskundige verzorging van behoeftigen Overige kosten van steunverlening (netto) Kosten van de Sociale Raad Nadelig saldo Gemeentelijke Werkplaats Nadelig saldo Openbaar Slachthuis Totaal van alle bedragen (ook van die, welke niet op dit overzicht voorkomen): 13.902.580 14.946.271 16.421.151 Leiden: 1953 1954 1955 (raming) (raming) 1.950.456 1.949.392 2.159.986 304.926 307.234 371.287 54.688 83.420 83.138 1.672.571 1.694.955 2.019.264 198.344 227.630 238.600 890.850 829.360 1.038.932 683.823 578.141 751.118 687.051 711.458 762.217 340.889 326.736 364.020 1.144.063 1.171.350 1.228.O50 202.477 190.300 217.100 43.416 51.410 64.768 42.686 44.204 48.046 59.605 83.500 34.000 43.792 50.000 63.500 13.902.580 14.946.271 16.421.151

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1954 | | pagina 9