S)e Cddóe6ou^cmt
[Be aarde scheurde
De hevige aarbevingsramp
verwoestte Algerijnse stad
Nieuwe sensatie in de
»affaire-Montesi«
Anthony
door
Eden op tournee
West-Europa
Moskou waarschuwt tegen
een Duitse herbewapening
VRIJDAG 10 SEPTEMBER 1954
45ste JAARGANG N
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
DUIZEND IS
VEEL!
TE
*|N de Verenigde Staten van Ame-
rika zijn in de laatste 14 jaar
rond 50.000 nieuwe kerken gebouwd.
Een groot gedeelte daarvan waren
katholieke bedehuizen. De Kerk
vormt met 31millioen getrouwen,
veruit de grootste geestelijke ge
meenschap in de Ver. Staten.
Een paar duizend kerken! Dat is
van het goede (voor hier) wel wat te
veel zou de bisschop van Haar
lem denken.
Maar met honderd kerken erbij in
ons bisdom zou de achterstand door
de oorlog en het tekort door de snel
le toename der bevolking reeds flink
zijn ingelopen.
Het Fonds voor de Kerkenbouw
(tweede collecteschaal op Zondag)
„boert" niet slecht geenszins. De
bijdragen van dit jaar worden ge
raamd op ruim anderhalfmillioen gul
den. Dat betekent 5 pet. goedgeefs
heid méér vergeleken bij verleden
jaar.
Anderhalf millioen! Het is een
groot bedrag, dat tot dankbaarheid
stemt. Maar de bouw van één (be
scheiden) kerk in Amsterdam kost
ƒ700.000....
Wie een treinreis maakt van Am
sterdam naar Rotterdam en de enor
me, bijna onmenselijk-hoge en uit
gestrekte nieuwe woonwijken in het
vluchtig voorbijgaan ziet (behalve de
stadsuitbreidingen, welke hij niet
ziet) moet wel onder de indruk ko
men van het nijpende probleem, in
elk van die stenen woestijnen
„tuinsteden" of „tuindorpen" een
kerk te bouwen. Een rustige, stem
mige kerk, waar het menselijk hart
de kracht en steun vindt,-welke het
in deze woelige, benarde en toch weer
al te vrolijke tijd zoZeer behoeft. Een
kerk, waarin hij door middel van
het offer-geheim opgenomen wordt in
de eenheid met het Goddelijke en
hier op aarde hemels voedsel tot zich
kan nemen.
Geef kerken aan de nieuwe steden!
Deze steden worden uit de grond ge
stampt. Stamp tegelijkertijd kerken
uit de grond! Anders is 't te laat. Wees
gerust de nieuwe parochianen van
de nieuwe parochies zullen, op de
lange duur, hun kerken zélf betalen.
Het fonds verstrekt slechts renteloze
voorschotten op lange termijn, om öp
korte termijn overal waar er, soms
onverwacht, behoefte aan komt, een
kerk te bouwen.
Er moet dikwijls zeer snel worden
ingegreoen om in een nieuwe stads
uitbreiding een kerk ingevoegd te
krijgen (nog afgezien van de scho
len) en daartoe moet de bisschop over
kapitalen kunnen beschikken. Lenen
zou veel te duur en veel te zwaar
uitkomen voor de jonge parochies. De
bisschop leent het liever van Ons. En
v/ij allen kleine kapitalisten
mogen gerust berekenen, dat wat aan
de bisschop gegéven wordt (want hij
geeft het niet meer terug!), geléénd
wordt aan God, die, anders als de
aan weerskanten renteloze bisschop,
woeker-rente zal betalen, omdat wij
bezorgd zijn geweest voor Zijn Rijk.
De Castries huilde
Dat zelfs de hardste „kerel" wel
eens in tranen kan uitbarsten, toont
deze opname van de verdediger van
Dien Bien Phoe, de Franse generaal
de Castries, die na enige weken har
de, onmenselijke strijd en een tijd in
eenVietminh-concentratiekamp ein
delijk op vrije voeten is gesteld.
Herriot geroyeerd
De Franse delegatie van de Euro
pese beweging heeft eenstemmig be
sloten, de 82-jarige Edouard Herriot
van zijn functie van ere-voorzitter te
ontheffen en als lid te royeren, om
dat hij zich tegen de Europese De
fensie Gemeenschap heeft gekeerd.
Met Herriot werden vier Franse
ministers en tien Kamerleden allen
tegenstanders van de EDGgero
yeerd. De namen der ministers lui
den: Edgar Fauré, Robert Buron,
Frangois Mitterand en Emmunuel
Temple.
Reeds meer dan elfhonderd doden
Zwaarste aardschok ooit in Afrika gevoeld
Duizenden mensen zijn Donderdagavond Orieansville, dat 's morgens in
seconden tijds tot een puinhoop was gemaakt, ontvlucht.
De hevige aardschok heeft naar schatting aan elf honderd mensen het
leven gekost. Het aantal gewonden is nog veel groter.
Met man en macht is men bezig doden en gewonden onder het puin uit
te halen.
Orieansville, een moderne Franse stad met 32.000 inwoners, is voor een
groot deel met de grond gelijk. De drie hotels, het ziekenhuis, het station
en talrijke woonblokken hebben de schok niet weerstaan.
In dorpen en steden in de omgeving is de schade groot. Sommige dorpen
zijn geheel verwoest
Uit Parijs wordt gemeld, dat de regering een dag nationale rouw heeft
afgekondigd. Vandaag hangen van alle openbare gebouwen de vlaggen
halfstok.
DE AARDE SCHEURDE.
De aardbeving is de zwaarste, wel
ke men zich in Afrika herinnert. De
mensen in het getroffen gebied slie
pen toen de beving zich voordeed.
De grond scheurde en grote gebou
wen stortten als kaartenhuizen in el
kaar. Door gebroken gasleidingen
ontstonden hier en daar branden.
De mensen vluchtten in paniek de
straat op in hun nachtkleding. Zij
zochten hun heil in het vrije veld,
buiten de stadsmuren.
Elk kwartier stijgt een vliegtuig
met gewonden op met bestemming
Algiers. Er moeten honderden en
nog eens honderden gewonden ver
voerd worden.
Het aantal doden wordt alleen in
Orieansville al op 600 geschat. Men
vreest dat het aantal gewonden de
2.000 zal overschrijden.
Een handelsreizigers uit Algiers,
die in een hotel te Orieansville lo
geerde, zegt van ooggetuigen te heb
ben gehoord ,dat op het moment van
de aardbeving een vuurbal in de
lucht te zien was, omgeven door
zware wolken. De maan werd rood
achtig en er stak een krachtige
wind op.
De vleugel van het hotel waar de
reiziger sliep, is gespaard gebleven.
Hij vertelt: „Ik werd mijn bed uit
geworpen door een reeks enorme
schokken. Stukjes van het plafond
vielen naar beneden en er was een
verschrikkelijk lawaai".
Voor de
V eiligheidsr aad
De Veiligheidsraad van de UNO
komt Vrijdagmiddag (vandaag) bij
een ter bespreking van de Ameri
kaanse klacht tegen Rusland wegens
het neerschieten van een „Neptunus"-
bommenwerper door twee MIG's ten
Oosten van Wladiwostok, waarbij een
adelborst uit Californië om het leven
is gekomen.
De Amerikaanse regering heeft een
brief tot de Veiligheidsraad gericht,
waarin het neerschieten van het
vliegtuig (het was de zesde maal,
dat de Russen een Amerikaans toe
stel neerschoten) een incident ge
noemd wordt, dat de handhaving van
de internationale vrede en veilig
heid in gevaar brengt.
Kardinaal De Jong
69 jaar
Heden viert Kardinaal de Jong,
aartsbisschop van Utrecht, die nog
steeds ernstig ziek is, zijn 69ste ver
jaardag in het klooster te Amers
foort, waar hij wordt verpleegd.
Een hevige luchtstroom.
Een andere ooggetuige vertelt:
„Ik had juist de bioscoop verlaten,
omstreeks 0.1.00 uur, toen het begon.
Eerst voelde ik een ontzettende
luchtstroom, waartegen ik volko
men machteloos was. Toen voelde ik
en enorme klap tegen mijn schou
ders. Het was zoiets alsals een
atoom-explosie. Ik moet een paar mi
nuten buiten bewustzijn zijn geweest.
Toen ik weer bijkwam was de straat
een onherkenbare puinhoop gewor
den. Overal lagen brokken puin.
Het lawaai en het gegil en gekerm
van gewonden en doodsbange vrou
wen en kinderen was vreselijk om
aan te horen. Ik zag mannen en vrou.
wen, naakt en halfnaakt, naar het
marktplein, de dichtbijzijnde open
plek, rennen. Uit de ruïnes stegen
vreselijke angstkreten en gillen op".
Een ander ooggetuige bevond zich
eenstortte. Deze man, Bougra, een
employé van de gemeentelijke reini
gingsdienst, sproeide de straat. „On
verhoeds werd ik getroffen door een
windstoot met oceaankracht. Er joe
gen vettigzwarte wolken door de
lucht voor een bloedrode maan langs.
Opeens spleet de aarde. Mijn knieën
knikten. Overal om mij heen stortten
de gebouwen in met donderend
weid. Vlak voor mijn voeten zag ik
een diepe scheur in het plaveisel ko
men, die snel langer en breder werd
Gelukkig had ik mijn positieven
gauw weer bij elkaar''
De stad Orieansville.
Orléansville werd in 1843 door
Franse kolonisten gesticht. De stad,
die thans ongeveer 35.000 inwoners
telt, werd gebouwd op de fundamen
ten van een Romeinse nederzetting
en is gelegen op een door hoge ber
gen omgeven plateau, 160 km. ten
Westen van Algiers. Er wonen onge
veer 6000 Europeanen.
De reddingsploegen werden aan
merkelijk bemoeilijkt door de Over
stroming van het vliegveld van Or
ieansville. Ook honderden hectaren
bouwland werden overstroomd door
het water dat vrij spel kreeg, door
dat de kleine Lamartinedaïn het be
gaf tijdens de aarbeving.
NIEUWE SCHOKKEN.
In de nacht van Donderdag op
Vrijdag zijn vijf nieuwe aardschok
ken gevoeld. De laatste, die zich kort
na het aanbreken van de dag voor
deed, duurde verscheidene seconden.
Gevreesd wordt, dat deze nieuwe
aardschokken de verwoesting van Or-
ook op straat, toen Orieansville in- léansville volledig hebben gemaakt.
Een prins erbij
betrokken
Er is weer een nieuwe sensatie in
„de affaire-Montesi": de geruchtma
kende zaak betreffende Wilma Mon-
tesi, wier lijk maanden geleden langs
het strand werd gevonden en van wie
officieel werd verklaard, dat zij een
verdrinkingsdood had gevonden
waarna een Italiaans blad „onthul
de", dat zij in werkelijkheid tijdens
een „verdovingsorgie in een gezel
schap van decadente aristocraten"
zou zijn overleden.
De sensatie is deze, dat de autori
teiten thans opdracht gegeven heb
ben de paspoorten in te houden van
niemand minder dan (de 28-jarige)
prins Maurits van Hessen, zoon van
de zuster van ex-koning Umberto
van Italië; alsmede van Piero Pic-
cini, zoon van de Italiaanse minister
van Buitenlandse Zaken, en van de
gewezen chef van de politie van Ro
me, Saverio Polito. De pas van de
man, die in deze zaak als de kwade
genius zou zijn opgetreden, de mar
kies van Montagna, was al ingetrok
ken.
Prins Maurits van Hessen heeft
Donderdag ontkend, dat hij ook
maar iets met deze zaak uitstaande
zou hebben. „Ik ken niet één der
by de affaire-Montesi genoemde per-
sorfen", zei hij. De prins vertoeft op
het eiland Capri, waar hij gisteren
aankwam aan boord van het jacht
van Don Juan van Spanje.
Hij heeft een villa op Capri, ge-
Op zoek naar
nieuwe mogelijkheden
Met een vliegtuig van de Britse
luchtmacht zal minister Eden een be
zoek brengen aan Brussel, Bonn, Ro
me en Parijs om met de regeringen
van de landen, die aan de Europese
defensiegemeenschap zouden hebben
deelgenomen, overleg te plegen over
hetgeen er thans te doen staat, nu de
E.D.G. door Frankrijk verworpen is.
Edens doel is' om met de ministers
van de zes landen te spreken over
andere mogelijkheden tot bewape
ning van West-Duitsland, bij wijze
van voorbereiding tot een later te
houden conferentie.
Zaterdag zal Eden te Brussel arri
veren en daar zal» hij de ministers
van Buitenlandse zaken van Neder
land, België en Luxemburg ontmoe
ten. Minister Beijen heeft daartoe
zijn vacantie in Frankrijk onderbro-,
ken. De volgende dag vliegt hij naar
Bonn voor een onderhoud met kanse
lier Adenauer. Dinsdag zet hij de reis
voort naar Rome, waar hij zijn Ita
liaanse collega Piccioni zal raadple
gen, en vandaar gaat de reis naar Pa
rijs voor overleg met premier Men-
dès-France. Eden zal op zijn rond
reis vergezeld worden van Sir Frank
Roberts, het hoofd van de afdeling
Duitsland van het Foreign Office.
De Britse regering hoopt aan het
einde van September de reeds eer
der voorgestelde conferentie van ne
gen te houden, yraarop ook Amerika
en Canada zullen worden uitgenodigd
als belanghebbenden bij een Duitse
herbewapening. Te Parys is het
nieuws van Edens reis met grote
voldoening ontvangen.
Men verwacht, dat Edens gesprek
ken een grote bijdrage zullen kun
nen leveren tot het vinden van een
algemeen aanvaardbare oplossing
voor het probleem, hoe men West-
Duitsland binnen het Atlantische de
fensiesysteem zal kunnen brengen.
erfd van zijn moeder, die de zuster
van ex-koning Umberto van Italië
was en in 1944 als gevangene der
nazi's omkwam in het concentratie
kamp Buchenwald. Prins Maurits i
haar oudste zoon.
Een woordvoerder van het Ita
liaanse ministerie van Binnenlandse
Zaken heeft bevestigd, dat de pas
poorten in beslag zijn genomen. Hij
verklaarde, dat dit vereist was voor
het gerechtelijk onderzoek, doch hij
geloofde niet dat er nu ook spoedig
arrestaties zullen volgen.
Kamerleden onderscheiden schijn van werkelijkheid
Kamerleden moeten een gezonde
kijk op de dingen van het dagelijkse
leven hebben. Ook moeten zij zich
kunnen aanpassen aan de omstandig
heden, waarin het volk zich bevindt.
Vandaar ook dat die parlementsle
den, die tijdens hun tocht langs de
industrieën van Nederland, bij de
werf van E. J. Smit te Westerbroek
(Foxhol) een kijkje namen bij een
van de lassers, zich gauw van een
masker voorzagen, om het devies
„Kijk niet in de vlam" te kunnen
negeren. De dame op de foto is Jkvr.
mr. C. W. Wittewaal van Stoetwegen.
De heren parlementsleden wensten
hun incognito niet prijs te geven.
Zou nieuwe oorlog
uitlokken
Het Russsiche ministerie van bui
tenlandse zaken heeft een verklaring
doen uitgaan, waarin het waar
schuwt, dat een herbewapening van
Duitsland waarschijnlijk een nieuwe
oorlog zou uitlokken. De verklaring
werd uitgezonden door het officiële
Russische persbureau Tass en van
nacht te Londen opgevangen.
Volgens de Russische regering is de
verwerping door Frankrijk van het
plan om een Europees leger te vor
men met Duitse divisies „een belang
rijke gebeurtenis in het politieke le
ven van Europa". Een herleving van
het Duitse militarisme zou „een di-
BLANK EN BRUIN OP SCHOOL.
Dezer dagen, by het begin van het
nieuwe schooljaar, zaten neger- en
blanke kinderen voor het eerst in
verscheidene staten van Amerika bij
elkaar op school, aldus meldt de
„Daily Telegraph". Dit was ingevol
ge de uitspraak van het opperge-
rechtshof in Mei jl., dat rassen
scheiding op openbare scholen tegen
de grondwet indruist.
Er is geen melding gemaakt van
incidenten.
HoeraEr is vjeer een kerk bij
recte bedreiging van de volkeren van
Europa" zijn geweest, aldus de Rus
sische verklaring.
De Russische regering wijst er ver
volgens op, dat „de mogelijkheden
voor het bereiken van een overeen
komst over het Duitse probleem" nog
niet zijn uitgeput en herhaalt haar
uitnodiging aan de Westelijke mo
gendheden om opnieuw een confe
rentie te beleggen teneinde het Duit.
se probleem en de Europese veilig
heid in het algemeen te bestuderen.
De Sowjetunie is bereid, aldus de
verklaring, om alles te doen wat in
haar macht ligt teneinde een accoord
te vinden over de nog onopgeloste
internationale kwesties, zoals Duits
land, een systeem voor collectieve
Europese veiligheid, een verbod voor
atoomwapens en een algemene ver
mindering van de bewapening. In de
Russische verklaring wordt de con
ferentie van Genève, waarop een wa
penstilstand voor Indochina werd
bereikt, als een voorbeeld genoemd
van de mogelijkheid om de vrede
te versterken, „mits de betrokken
mogendheden daar werkelijk naar
streven".
De verklaring zegt tenslotte, dat
Rusland nog wacht op een antwoord
van de Westelijke mogendheden op
de nota's van 24 Juli en 4 Augustus,
waarin een conferentie van alle Euro
pese mogendheden wordt voorgesteld
over collectieve veiligheid en het
Duitse probleem. Dat antwoord, al
dus verluidde te Londen, zal nog de.
ze week worden verzonden. De Wes
telijke Grote Drie zullen er in naar
voren brengen, dat zulk een confe
rentie alleen aanvaardbaar zou zijn,
indien Rusland er in toestemt vrije
verkiezingen in geheel Duitsland te
doen houden.
(Geldig van Vrijdagavond tot
Zaterdagavond. Opgemaakt te
10 uur).
ENKELE BUIEN.
Over het algemeen veel be-
wolking met enkele buien. Ma-
tige tot krachtige wind tussen
Zuidwest en Zuid. Dezelfde tem-
peraturen als vandaag of iets la-
gere.
11 Sept.: zon op 6.06 en onder -3.06;
maan op 18.10 en onder 4.13 uur.
Hst weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen^ 7 uur luiden:
geheel bew. 18 C.
zwaar bew. 17
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
i AMSTERDAM
LONDEN
LUXEMBURG
I PARIJS
1 BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
GENEVE
ZUERICH
i LOCARNO
I BERLIJN
FRANKFORT
MUENCHEN
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MALLORCA
zwaar bew.
half bew. 20
mist 20
regen
zwaar bew. 21
mist 22
onbewolkt 22
licht bew. 23
onbewolkt 22
mist 22
half bew. 25
nevel 22
nevel 22
licht bew. 20
nevel 26
mist 24
onbewolkt 28
licht bew. 25
licht bew.
GEDENK ZONDAG EXTRA „DE TWEEDE SCHAAL" VOOR DE BOUW
VAN NIEUWE KERKEN IN ONS BISDOM. EN WAT GE ZONDAG EXTE
GEEFT, GEEF DAT IN DEN VERVOLGE IEDERE ZONDAG.
Korreltje
Do b^ste ervaring is die, welke
men met sir rt moet betalen.
