S)e GoidieSou^cmt
Het defensie-verdrag voor
Zuidoost-Azië aanvaard
Hom het eetói tiaax óchaai
HANDVEST
Tegen iedere agressie in dit gebied
Nederland wil
wel naar Londen
Italiaanse bandiet vloog erin
NAPELS
Adenauer kan
weer vooruit
„Peking is niet
gevaarlijk"
Operaties tegen
Amoy voorgezet
Brahmapoetra
verzwelgt stad
Retourtje Noordpool
Rustig weer
Schip in brand
Directeur: C. M v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WOENSDAG 8 SEPTEMBER 1954
45ste JAARGANG No. 13292
WEER EEN NIEUW
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
ONDERWIJZERS-
TEKORT
nen welke de minister van Onder
wijs in het laatste Memorie van Ant
woord op het Voorlopig Verslag der
Eerste Kamer 'op zijn begroting aan
de Staten Generaal betoogde voor te
leggen en waarin hij een uiteenzet
ting zou geven over de toekomstige
behoefte aan onderwijzers bij het la
ger en middelbaar onderwijs. De nota
vervult de toen gedane belofte niet
geheel. Zij behaddelt alleen de be
hoefte aan onderwijskrachten bij het
lager onderwijs. Wat het middelbaar
onderwijs betreft kan worden ver
wacht, dat de minister van Onder
wijs deze uiteenzetting zal geven in
de loop van het komende parlemen
taire jaar. Wat het M.O. betreft is
deze materie namelijk veel ingewik
kelder, omdat men hier de optelsom
v. klassen, zoals men bij 't LO nietkan
maken, daar hier voor elke klas bij
na zoveel leraren nodig zijn, als er
vakken worden gedoceerd. Hier ver-
eist dus een prognose een veel in
gewikkelder techniek en het is be
grijpelijk, dat daarvoor zulk een uit
gebreide studie noodzakelijk is, dat
deze prognose niet maar zo ineens is
te geven. Deze vereist een langere
tijd van voorbereiding en om de in
lossing dezer belofte niet te lang uit
te stellen, is de minister begonnen
met een nota alleen voor zover be
treft het lager onderwijs.
Kiek-kijkglas
„Handvest van de Stille Oceaan" in wording
De delegaties van Australië, Engeland, Frankrijk, Nieuw-Zeeland, Pa
kistan, de Philippijnen, Thailand en de Ver. Staten hebben vandaag een
verdrag voor collectieve veiligheid goedgekeurd, waarin de landen zich ver
binden tot verenigd optreden tegen iedere agressie in Zuid-Oost-Azië of het
Westelijke gedeelte van de Stille Oceaan.
Men kwam tevens overeen een verklaring van principes uit te geven,
welke bekend zal staan als het ..Handvest van de Stille Oceaan".
Het nieuwe verdrag is tot stand gekomen na een conferentie van drie
dagen in Manilla.
DE nota geeft de oorzaken van het
huidige tekort van leerkrachten
bij het lo., de maatregelen, die reeds
door de voorgangers van deze minis
ters werden genomen en een prog
nose over de toekomst.
Wat de oorzaken van het tekort
betreft wordt er in de nota op ge
wezen, dat vlak na de oorlog de scho
len voor g.l.o. voor een groot deel
werden bevolkt door kinderen, die in
de jaren met de laagte geboortecij
fers (19331937) het levenslicht za
gen, zodat de totale schoolbevolking
niet uitzonderlijk hoog was. Daar
komt bij, dat in de jaren 19471949
de achtjarige leerplicht tot een zeven
jarige werd teruggebracht Van 1950
af bestond de schoolbevolking geheel
uit generaties met geboortecijfers,
die vergeleken met het vooroorlogse
normale cijfer var ca. 180.000 als nor
maal of boven-normaal zijn te be
schouwen. Bovendien werd in laatst
genoemd jaar het achtste leerji
wederom verplicht, zodat toen een
schok moest optreden.
Dit alles viel van tevoren te bere
kenen, zoals ook te berekenen viel,
dat het hoge geboortecijfer direct na
de oorlog voor wat het l.o. betreft in
de jaren 1952 tot en met '58 de groot
ste moeilijkheden opleveren.
Door een éénjarige opleidingscur
sus is men er in 1948 reeds in ge
slaagd een extra-aantal van ruim 1400
onderwijzers aan het bestaande aan
tal toe te voegen om de eerste schop
op te vangen. En voor de toekomst
heeft de minister van Onderwijs dit
volgens de nota opnieuw overwogen,
het blijkt echter dat hij hiertoe niet
wenst over te gaan.
Om dit te beoordelen is het nodig
de prognose over de aantallen onder
wijzers, die in de toekomst beschik
baar zullen zijn na te gaan. Deze
prognose ziet er als volgt uit, dat be
ginnende met een aantal niet bezette
plaatsen van 570 in 1954 dit zal op
klimmen tot 3160 in 1956 om vervol
gens langzaam tè dalen tot 90 ir
1962.
Maar dan zullen de overschotten
beginnen te werken. Voor 1963 ver
wacht men dan een overschot van
975 opklimmende tot een overschot
van ruim acht duizend in 1970.
En dit is ronduit gezegd beangsti
gend.
Het tekort van 1956 is gemakkelijk
genoeg te verklaren. De naaste oor
zaak van het tekort is gelegen in het
feit, dat in 1956 naar schatting slechts
een betrekkelijk klein aantal onder
wijzers beschikbaar zal komen n.l.
ongeveer 1225 tegen ongeveer 3100
in de volgende jaren wat zijn oorzaak
vindt in het feit van de veranderde
onderwijzersopleiding.
Het grote tekort, dat dus voor 1956
wordt verwacht zou men kunnen op
vangen door het opschorten van de
inwerkingtreding van de derde leer-
kring der kweekschoolopleiding. De
minister van onderwijs schijnt heirte-
gen echter ernstige bezwaren te heb
ben en deze bezwaren kan men on
derschrijven. De minister van onder
wijs wenst ook geen herhaling xan
de maatregel van 1948 om door een
éénjarige opleiding middelbare diplo
ma-bezitters in het bezit te stellen
van de oude onderwijzersacte. De
enige maatregel, die hij verdedigbaar
acht is deze, dat hij bezitsters van
een B-diploma van een opleiding voor
kleuterleidster na een spoedopleiding
in de gelegenheid wil stellen de oude
onderwijzersacte te behalen en zo no
dig deze tijdelijk het recht wel geven
in de laagste twee klasen van de la
gere scholen werkzaam te zijn.
Dit alles is verdedigbaar. Het is nog
meer verdedigbaar, dat de maatre
gelen, welke de minister denkt te ne
men alleen maar maatregelen ad hoe
kunnen zijn, omdat en dan raakt
met^meteen het beangstigende aspect
van deze zaak het tekort in 1963
zich ra] wijzigen ;n een overschot.
Dit roept juist de vraag op, of men
VOORNAAMSTE BEPALINGEN.
De voornaamste bepalingen zijn:
1. In geval van een aanval in Zuid-
Oost-Azië zullen de onderteke
naars maatregelen treffen in over
eenkomst met hun wetten.
2. Men zal elkaar raadplegen over
de gemeenschappelijke verdedi
ging als er een oorlog zou drei
gen.
3. Er wordt een raad opgericht om
overleg te plegen over de mili
taire en andere voorbereidingen
die het verdrag eisen.
4. De ondertekenaars zullen elkander
bijstaan om sterker te staan tegen
aanvallen van buiten af en om
binnenlandse aanvallen op hun
gebied en hun politieke stabiliteit
af te slaan.
5. Zij zullen overleg pelgen onder
elkaar en met gelijkgezinde staten
over economische maatregelen
om de stabiliteit te vergroten.
Formosa en Hongkong vallen bui
ten het verdrag dat enkele van de
gebieden der ondertekenende landen
omvat. Vietnam, Laos en Cambodsja
worden niet vermeld, maar deze val
len onder het begrip dat minister
Dulles heeft aangeduid met de woor
den ,,een mantel van bescherming".
Men heeft besloten dat men niet-
communistische landen in Zuid-Oost-
Azië, die geen lid zijn van het pact
in geval van een communistische
aanval enkele zal helpen als zij er
om vragen. Zo hoopt men de landen,
die zich ongerust hebben gemaakt
over de militaire aspecten van het
verdrag, gerust te stellen. Op de con
ferentie werd de vraag gesteld of
men in het verdrag zou zetten dat
het tegen communistische aanvallen
is gericht. Minister Dulles verklaarde
dat Amerika zich niet verplicht zal
achten om hulp te bieden als een
niet-communistisch land een andere
staat aanvalt.
De Aziatische landen die op nauw-1
keurig omschreven beloften van i
economische hulp hadden gehoopt,
moesten met vage aanduidingen ge
noegen nemen.
De Nederlandse regering is bereid,
een uitnodiging tot bijwoning van
een eventuele conferentie in Lon
den naar aanleiding van het misluk
ken van de Europese Verdedigings
gemeenschap te aanvaarden
Het initiatief voor deze conferentie
tie is uitgegaan van de Britse pre
mier sir Winston Churchill. Als deze
conferentie-van-negen (de zes vroe
gere E.V.G.-landen, Amerika, Enge
land en Canada) doorgaat, zal zij Dins
dag 14 September beginnen. Neder
land zal dan naar alle waarschijn
lijkheid worden vertegenwoordigd
door de minister van buitenlandse
zaken, mr. J. W. Beyen.
Pseudo-journalisten
Een lange en omvangrijke jacht op
een Italiaanse bandiet is Dinsdag ge
ëindigd met de arrestatie van Luigi
Dejana, een 30-jarige Sardiniër, die
zeven maanden geleden ontsnapte uit
een Romeinse gevangenis, waar hij
wegens beschuldiging van moord en
roverij op berechting wachtte.
Hij werd gevangen genomen in de
woeste Tolfa-bergen, 70 km ten noor
den van Rome, welke gedurende
weken door honderden politiemannen
waren afgesloten en doorzocht.
Dejana liep in de val, doordat hy
inging op een verzoek om een inter
view over zijn ontsnapping en leven
in de bergen.
Drie politie-agenten, onder wie
een Judo-expert, die zich voor jour
nalisten uitgaven, hadden hem voor
zyn verhaal een grote som gi
aangeboden.
Tijdens het „interview" nam de
Judo-expert in zijn kwaliteit van
„persfotograaf" foto's van Dejana, die
onder het praten een machinegeweer
zonder tokkelaars
Napels moet het op het ogen
blik zonder een van zijn gere
nommeerde attracties stellen. De
guitaar- en mandolinespelers, die
de restaurants langs plachten te
gaan om daar, in het byzonder
voor de buitenlandse toeristen,
de oude Napolitaanse wijsjes te
tokkelen, zijn in staking gegaan,
aldus meldt de „Times". De ar
me, maar zelfbewuste musici wil
len namelijk niet langer gedwon
gen zijn met de hoed rórtd te
gaan, omdat zy dit niet in over
eenstemming met de waardig
heid van een werker achten. Zo
heeft men het onder andere aan
een door de graaf van Barcèlóna
gearrangeerde diner voor 36 le
den van het gezelschap, dat van
de vorstenreis met de Agamem
non terugkeerde, zonder de tra
ditionele Napolitaanse muzikale
begeleiding moeten stellen.
De christen-democratische partij
van dr. Adenauer heeft de absolute
meerderheid in de Westduitse Bonds
dag herwonnen.
Zij had dié meerderheid verloren,
toen een van haar leden, Karl.
Schmidt-Wittmack, naar Oost-Duits-
land uitweek.
Gisteren is bekend gemaakt, dat
Rudolf Mayer-Ronnenberg, die tot nu
toe in de Bondsdag de vluchtelingen-
partij vertegenwoordigde, omge
zwaaid is naar de christen-democra
tische partij.
De leider der Britse socialistische
partij, Clement Attlee, is Dinsdag,
vergezeld door zijn echtgenote, uit
Singapore te Darwin aangekomen.
Hij verklaarde na zijn aankomst
tegenover verslaggevers: „Ik denk
niet, dat wij ons zorgen over rood-
China behoeven te maken. De Chi
nese communisten hebben het te
druk met het behartigen hunner bin
nenlandse aangelegenheden, dan dat
de landen van het Britse Gemenebest
of de Verenigde Staten zich ongerust
zouden behoeven te maken over ac
ties hunnerzijds."
op zijn knieën had Hij overviel de
bandiet toen deze midden in zijn ver
haal was, van achteren. Na een kort
gevecht werd Dejana overmeesterd
en naar de gevangenis in Rome terug
gebracht.
Dejana werd in de afgelopen herfst
de eerste maal door een soortgelijke
truc gearresteerd Politie-agenten de
den zich toen als vissers voor, die be
reid waren hem naar zijn geboorte
land Sardinië over te brengen. Dejana
ging hierop in, werd op zee gearres
teerd en vervolgens naar Rome ge
bracht
De nationalistisch-Chinese militaire
autoriteiten te Taipeh hebben Woens
dag medegedeeld, dat „grootscheepse"
operaties van de lucht- en zeestrijd
krachten tegen Amoy en nabijgelegen
kustgebieden van het Chinese vaste
land voortduren.
Er nemen bijna honderd vliegtui
gen aan deel
In Amerikaanse kringen te Taipeh
is verklaard, dat eenheden van de
Amerikaanse zevende vloot, die geen
enkele actie in het gebied van Que-
moy hadden uitgevoerd, haar pa
trouilles nabij Quamoy versterken en
„de nationalistische bewegingen
nauwlettend gadeslaan"
De noodtoestand is afgekondigd in
Dibroegarh, de rijkste stad van As
sam, het land van de thee. Stukje bij
beetje wordt deze stad vernietigd
door het woedende water van de ri
vier Brahmapoetra „De Zoon van
de Schepper". Regeringsgebouwen
in de voorstad Tinkonia staan op in
storten. De ambtenaren helpen bij het
slopen van de gebouwen en het eva
cueren van mensen.
De vijfhonderd meter lange muur,
die de stad beschermde, is ingestort
en nu ligt de stad als een gemakke
lijke prooi voor de razende rivier.
Eergisteren liep de Indische pre
mier, Nehroe, over een weg, die nu
geheel verdwenen is. Hij maakte een
reis langs de overstroomde gebieden
van Noordoost-Indië.
Hij was er getuige van, dat delen
van de stad Dibroegarh in het water
verdwenen en hij zag verslagen toe.
hoe het postkantoor snel afbrok
kelde.
„Het is monsterachtig om aan te
zien, dat een stad wegzinkt in de ri
vier, terwijl men niet in staat is iets
te doen", zei Nehroe.
Het laatste snufje op het gebied
van de fotografie wordt deze bril-
met-camera genoemd, welke door
een Duitse firma op de markt wordt
gebracht. Het toestelletje een 16
mm apparaat is boven het rechter
brilleglas gemonteerd, met de zoe
ker voor het glas. Voor landen, waar
's zomers de zon schijnt, is deze ca
mera-zonnebril een welkome vaean-
tie uitrusting. Wie weet monteert
de fabriek ze ook nog wel eens op
parapluies voor gebruik in Neder
land....
De Scandinavische luchtvaart
maatschappij S.A.S. zal op 15 Novem
ber de eerste geregelde dienst Ko
penhagen—Los Angeles via de Noord
pool openen. Tussen beide steden zal
tweemaal per week worden gevlo
gen via de Poolroute
De plannen van de SAS zijn ge
ruime tijd opgehouden aangezien de
Canadese autoriteiten aarzelden met
het geven van toestemming voor een
tussenlanding in Winïpeg. De Cana
dezen hebben het verzoek van de
SAS vorige week echter ingewilligd.
Op Groenland zal de SAS tussenlan
dingen maken, eventueel ook op
Amerikaanse luchtbases aldaar.
Nadat de eerste dagen van Septem
ber op het vasteland van West-Euro
pa bijna overal zomers weer hadden
gebracht, waarbij ook in ons land
maximumtemperaturen van meer dan
25 graden voorkwamen, begon Za
terdag de invloed van oceaandepres
sies zich verder naar het Oosten uit
te breiden. De warme lucht werd
daarbij uit onze omgeving verdreven
hetgeen op verschillende plaatsen
met onweer gepaard ging. Dinsdag
passeerde een nieuw front ons land
Dit bracht bijna overal regen, doch
de hoeveelheden liepen van plaats tot
plaats sterk uiteen.
Zo meldde bijvoorbeeld het vlieg
veld Eelde 12 millimeter, terwijl in
Leeuwarden slechts één millimeter
viel.
Na de frontpassage nam de bewol
king snel af en kon de temperatuur
sterk dalen, waarbij op véle plaatsen
mist ontstond.
In De Bilt was de minimumtempe
ratuur 6 graden tegen 15 de vorige
nacht. Over de Britse eilanden ver
oorzaakte ondertussen een volgend
fronten systeem al weer enige regen.
Woensdagmorgen lag dit dicht bij
Londen. Het nam echter in beteke
nis af. Op de Oceaan heerst een ta
melijk grote depressieactiviteit. West-
Europa bevindt zich echter aan het
randgebied van de depressies, zo
dat de eerste paar dagen slechts wei
nig betekenende storingsgebieden tot
onze omgeving zullen kunnen door
dringen.
NIEUW PACT
TR IS EEN NIEUW HEK GEZET
in Zuidoost-Azië om de wilde
stier uit het rode Noorden het ver
dere doorbreken te beletten.
Het Verdedigingspact voor Zuid
oost-Azië, dat bedoeld is als een te
genhanger van het Nato-pact in het
Westen, is vandaag op de conferentie
van Manilla aanvaard. Zoals het
Noordatlantisch verdedigingsverdrag
voor het Westen een garantie is te
gen eventuele aanvallen van de kant
der Sovjet-Unie, zo garandeerd dit
nieuwe pact wederzijdse hulp bij een
aanval der Sovjet-Unie in het Oos
ten. De landen, die zich bij dat pact
hebben aangesloten, zijn:
0 Amerika, Australië, Nieuw-
Zeeland, Engeland, Frank
rijk, Pakistan, Siam en de Philippij
nen. Zoals men ziet. zijn er slechts
twee eigenlijke Aziatische landen bij,
de rest bestaat uit „koloniale" landen
en landen, die aan de rand van het
bedreigde gebied liggen en dus be
lang hebben bij een rustige en vreed
zame ontwikkeling in dat deel van
de wereld. Overigens is het Aziati
sche verdrag in zoverre geen tegen
hanger van het Westelijke verdrag,
dat het niet over een eigen leger be
schikt. Men heeft elkaar slechts we
derzijdse hulp en steun toegezegd in
geval van agressie bezuiden de 21e
breedtegraad, terwijl men de aard
van de agressie niet beperkt heeft
tot communistische agressie, zoals
aanvankelijk de bedoeling was van
de Westerse staten. Men wilde n.l.
wel een dam opwerpen tegen even
tuele invasies, maar zich niet in al
lerlei andere wespennesten steken,
zoals bijv. de rivaliteit tussen Pakis
tan en India. Tenslotte heeft men
die beperking toch maar laten schie
ten, blijkbaar omdat er bij een even
tuele andere agressie toch gelegen
heid genoeg is om te overwegen of
en in hoeverre men mee wenst te
doen. Bovendien heeft de beperking
tot het gebied bezuiden de 21e breed
tegraad ook de mogelijkheid van
veel narigheid afgesneden. Denken
wij bijv. maar eens aan Formosa, dat
boven die grens ligt en dus buiten
het gebied ligt, dat door het nieuwe
pact bestreken wordt. Daar is het op
het ogenblik compleet oorlogsterrein,
doch behalve Amerika dat bezorgd
de wenkbrouwen fronst en aan zijn
7e vloot denkt, die daar gestation-
neerd is behoeft geen land zich er
veel van aan te trekken. Het is im
mers een „binnenlandse aangelegen
heid" van de Chinezen. Desniettemin
is het duidelijk, dat de atmosfeer
daar in Azië geladen is, hetgeen ook
aan het neerschieten van het Ame
rikaanse vliegtuig in de buurt van de
Siberische kust wordt gedemon
streerd.
Het nieuwe pact is niet te vroeg
gekomen: laten we hopen dat het in
derdaad een betrouwbaar „hek" zal
zijn, dat z'n betrouwbaarheid vooral
zal demonstreren in z'n preventieve
werking.
Een groot schip staat enige mijlen
van kaap Villano in Noordwest-Span-
je in brand en veel reddingsvaartui
gen hebben deze haven verlaten om
hulp te verlenen.
Spaanse marineautoriteiten, die dit
bekend maakten, hebben verklaard
dat nog niet is vastgesteld welk schip
het is en hoe groot de brand is. On
der de schepen, die te hulp zijn ge
sneld, bevindt zich de Nederlandse
sleepboot Goeree.
wel goed doet de onderwijzersoplei
ding te entameren.
Natuurlijk is in dit overschot niet
verdisconteerd een mogelijke uitbrei
ding van de leerplicht tot zelfs vijf
tien jaar. Daarbij is ook geen reke
ning gehouden met het feit, dat er
momenteel meer dan 2000 leerkrach
ten in het lager onderwijs werkzaam
zijn, die in normale omstandigheden
dit onderwijs reeds zouden hebben
verlaten, zoals geoensionnêerden en
gehuwde onderwijzeressen.
Misschien zullen deze overwegingen
de verwachtte overschotten nog wat
gunstig beïnvloeden. Maar bij het te
kort aan onderwijskrachten vöor de
komende jaren, mag men het grote
te verwachten overschot daarna ze-
(Geldig van Woensdagavond
tot Donderdagavond. Opgemaakt i
te 10 uur).
MIND FR KOUDE NACHT.
Veranderlijke bewolking met i
hier en daar wat motregen, j
Zwakke tot matige wind tussen j
Zuidwest en Zuid. Minder koude
nacht. Morgen overdag ongeveer
dezelfde temperaturen als van- j
9 Sept zon op 6.03 en onder 19.11;
maan op 17.29 en onder 1.32 uur.
woQV in
r....
STOCKHOLM
zwaar
bew.
16 c
KOPENHAGEN
mist
18
AMSTERDAM
mist
18
LONDEN
zwaar
bew.
20
PARIJS
mist
19
BORDEAUX
mist
21
GRENOBLE
zwaar
bew.
26
NÜCE
zwaar
bew.
25
GENEVE
zwaar
bew.
24
ZURICH
mist
25
LOCARNO
zwaar
bew.
26
FRANKFORT
nevel
23
INNSBRUCK
nevel
24
ROMo
lichl
bew.
32
AJACCIO
zwaar
bew.
26
Ook voor de kleintjes in Rusland i
komt eens de dag, waarop zij voor „kloek" uniform, compleet met plat- j Wij vragen ons af, wat deze klein- I
het eerst naar de grote school gaan te petDeze kleintjes hier zijn op tjes in het speelkwartiertje zullen
zij het dan ookgestoken in een I weg naar dë 613e school in Moskou. spelen
Korreltje
Armoede is een veilig bezit; nie
mand poogt haar te ontnemen.
