3)e Coid6e(Soii/tcmt
Frankrijk verwerpt Europese Defensie Gemeenschap
COMMUNISTEN JUICHTEN EN
ZONGEN DE INTERNATIONALE
Hoe men denkt over de
houding van Frankrijk
Pres* Eisenhower hoopt
op begrip bij Russen
Einde van een debat, dat nog
niet eens begonnen was
Volgende
agenda-punt
Na negen jaren
scheiding
Noodlottige
aanvaring
DINSDAG 31 AUGUSTUS 1954
45ste JAARGANG
No. 13285
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 33
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
DE FRANSE NATIONALE VERGADERING HEEFT MAANDAGAVOND
MET 319 TEGEN 264 STEMMEN HET VERDRAG INZAKE HET EURO
PESE LEGER AFGEWEZEN. DE BESLISSENDE MOTIE OM OVER TE
GAAN TOT „HET VOLGENDE PUNT VAN DE AGENDA" KWAM AAN
DE ORDE NADAT DE VERGADERING DRIE DAGEN HAD GEDEBAT
TEERD OVER DE VRAAG, OF ZIJ HET VERDRAG, DAT REEDS DOOR
VIER VAN DE ZES BETROKKEN LANDEN IS GERATIFICEERD, ZOU
BEKRACHTIGEN.
VRIJWEL VANAF HET BEGIN DER BERAADSLAGINGEN WERD AL
GEMEEN AANGENOMEN, DAT HET VERDRAG ZOU WORDEN VER
WORPEN.
Vóór de stemming had de bejaarde radicale staatsman Edouard E lot in
een bewogen beroep om het legerplan te verwerpen verklaard,, aat „de
E. V. G. het einde van Frankrijk zou betekenen".
De stemming, ,die beschouwd kan worden als een der belangrijkste be
slissingen van het na-oorlogse Frankrijk, nam ruim een half uur in beslag.
vierkant van de hand was gewézen.
Tezelfdertijd deed Mendès-France
echter een beroep op de vergadering
om snel een beslissing te nemen ten
einde aan de „vreselijke onzeker
heid", die het Franse openbare le
ven verlamde, een einde te maken.
De 82-jarige Herriot, die, zoals hij
zei, „zeer plechtig, aan het einde van
mijn leven", sprak, had de opvatting
verkondigd, dat de EVG Duitsland
in de armen van Rusland zou drij
ven, een verklaring, welke enerzijds
met applaus en anderzijds met pro
testen werden begroet. Een van de
bezwaren van Herriot was, dat En
geland niet volledig aan de voorge
stelde organisatie zou deelnemen.
De motie om over te gaan tot „het
volgende punt van de agenda", in
gediend door de uiterst rechtsge
oriënteerde generaal Adolphe Aume-
ran en krachtig gesteund door Hen-
riot, maakte een einde aan het debat,
dat in feite nauwelijks begonnen
was.
De voorstanders van het legerplan
hadden, in een wanhopige poging
om nog iets van het verdrag te red
den, getracht het debat op te schor
ten en de mislukte besprekingen te
Brussel op grond van de door Men
dès-France gestelde voorwaarden te
hervatten. De premier had laten we
ten, dat hij, indien de vergadering
zulks wenste, bereid was naar Brus
sel terug te keren met zijn protocol,
dat een verzwakking van het boven
nationale toezicht op het voorgestel
de Europese leger beoogde en dat
door de overige vijf EVG-landen
BLINDE LEIDERS
De verwerping van het
E.D.G.-verdrag door de Franse
Nationale Vergadering is een zware
slag voor het streven naar Europese
eenheid. De slag is niet onverwachts
aangekomen, maar zal desalniette
min haar invloed terdege doen gel
den.
Het feit van de verwerping en de
manier, waarop het Franse parlement
dit verdrag zelfs geen behoorlijk de
bat waardig heeft gekeurd, wekken
teleurstelling en wrevel. Het was
„le mort sans phrases" voor
0 een idee, dat notabene van
Franse oorsprong was, een
idee, dat de bedoeling had Frankrijk
te beschermen zowel tegen de geva
ren van het Russische als van het
Duitse militairisme. en thans ver
worpen werd in naam van Frank-
ryks zelfstandigheid.
De Fransen hebben zich het hoofd
op hol laten brengen door grote
woorden als de „oude glorie van
Frankrijk", „nationale grootheid",
„trots" en „souvereiniteit" en de te
genstemmers hebben werkelijk de il
lusie, dat zij dat alles van de onder
gang hebben gered. Zij zongen fier
de Marseillaise tegen de communis
ten op, die hun Internationale galm
den, maar zij zagen niet in, dat niet
de Marseillaise-zangers doch die van
de Internationale inderdaad reden
hadden om te juichen.
Dat onze eerste reactie een teleur
stelling is, mag werkelijk geen won
der heten, evenmin dat er stemmen
opgaan om nu maar door te gaan
zonder Frankrijk. Zelfs is het begrij
pelijk als men zich gaat afvragen of
Europa wel rijp is nu verdere po
gingen te doen om tot eenheid te ge
raken en of 't niet beter is, het stre
ven naar een Ver. Europa te laten
varen, totdat een nieuwe oorlog of
een nieuw Korea onze ogen opnieuw
opent voor de noodzaak van aaneen
sluiting.
Doch bij alle begrijpelijke teleur-
jtelling lijkt ons het woord van
Eisenhower te pas gesproken, dat het
laatste wat men doen kan is: de moed
te laten zakken. In de diverse hoofd
steden heeft men de consequenties
van de verwerping reeds lang over
wogen en de gedachten laten gaan
over nieuwe mogelijkheden. Lukt
het niet langs de éne weg, dan kan
men het doel toch nog zien te berei
ken langs een andere weg.
Nieuwe conferenties staan thans
voor de deur, maar de rol, welke
men Frankrijk toegedacht had als
leidende factor op de weg naar de
Europese eenheid, zal Frankrijk daar
waarschijnlijk niet meer te spelen
krijgen. In blinde leiders hebben wij
geen vertrouwen.
wachters er van weerhouden wor
den, dat hij de voormalige Gaullist
Jean Nocher, een fel tegenstander
van een Europees leger, te lijf ging.
Intussen poogde de voorzitter over
te gaan tot nieuwe punten van de
agenda, waaronder het in tweede le
zing behandelen van enige minder
belangrijke wetsvoorstellen. Aanvan
kelijk kon hij zich echter niet ver
staanbaar maken. Van een ogenblik
van betrekkelijke stilte maakte hij
tenslotte gebruik om mee te delen,
dat de zitting werd verdaagd tot
Dinsdagochtend.
WAT NU?
Na de stemming verklaarde pre
mier Mendès-France in de wandel
gangen tegenover verslaggevers, dat
het moeilijk zal zijn de toestand .,te
verbeteren", doch hij was van oor
deel, dat dit toch mogelijk zal zijn.
„Er zal nu zeker in Frankrijk, de
overige vijf E.V.G.-landen, Engeland
en in de V.S. de wens zijn een nieu
we oplossing te vinden", aldus de
premier. Deze oplossing zal z.i. kun
nen worden gevonden in de herfst,
wanneer de verschillende parlemen
ten op reces zijn.
AFTREDEN OF NIET?
Na bekendmaking van de uitslag
der stemming maakten drie pro-ED
G-ministers bekend dat zij vanmor
gen om 11 uur vergaderen zouden
om te bepalen of zij hun portefeuil
les zouden irleveren.
Het waren Maurice Bourges-Mau-
noury, Emile Huguges en Claudius
Petit. Als teken van protest zaten
zij gisteravond reeds op zetels die
zij als depute's hebben in plaats van
op de regeringsbanken. Zij zouden
hun besluit om 12 uur aan de pre
mier meedelen en volgens onoffi
ciële berichten zouden zich misschien
nog vier collega's bij hen voegen.
UIT DE PARTIJ GEZET.
Jules Moch (oud-minister van
landsverdediging), oud-premier Da
niel Mayer en Max Le Jeune, drie
vooraanstaande leden der Franse so
cialistische partij, zijn als zodanig
geroyeerd.
Het bestuur van de Franse socia
listische partij heeft verklaard, dat
de genoemden zijn geroyeerd wegens
hun houding tijdens het debat over
de E.V.G., die een openlijke opstand
was tegen de partij.
Naar men meent te weten, zouden
wellicht ook disciplinaire maatrege
len getroffen kunnen worden tegen
het vijftigtal socialistische parle
mentsleden, dat tegen de E.V.G. ge
stemd heeft. Hierdoor zou de socia
listische partij feitelijk gehalveerd
worden.
REYNAUD WIL INTERPELLEREN.
De onafhankelijke republikein Paul
Reynaud heeft toestemming ge
vraagd te mogen interpelleren over
de buitenlandse politiek van de re
gering. Het verzoek werd onder
steund door vijftig handtekeningen.
Verjaardag van Prinses-Wilhelmina
Opgewonden tonelen.
Onmiddellijk nadat de uitslag
van de stemming was bekendge
maakt, stonden de communisten op
en zongen de Internationale. Oud
premier Reynaud, een van de sterk
ste voorstanders van de E.Y.G., liep
naar het spreekgestoelte en verklaar
de: „Dit is de eerste maal in de ge
schiedenis van Frankrijk, dat een
verdrag, getekend door Franse minis
ters, is verworpen, zonder dat de on
dertekenaars een kans hebben gehad
hun standpunt toe te lichten".
Daarop stonden de voorstanders
van de E.V.G. op en zongen de Mar
seillaise. Kreten voor en tegen het
verdrag klonken door elkaar en de
socialistische voorstander van de E.
V.G. Emile Dubois moest door zaal-
«Grote tegenslag"
President Eisenhower heeft de ver-
werping van de Europese Verdedi
gingsgemeenschap door het Franse
parlement een „grote tegenslag" in
de strijd tegen het internationale
communisme genoemd. Hij zei dit
Maandagavond in een toespraak.
Hij verklaarde de E.V.G. te be
schouwen als een noodzakelijk mid
del voor de vrije wereld om de uit
breiding van het communisme te kun
nen stuiten.
Ondanks deze tegenslag, zo zeide
Eisenhower, was de wereld van vrije
landen nog steeds overweldigend
sterk. „Wanneer wij tegenslag héb
ben, zijn wij teleurgesteld. Wij moe
ten echter niet ontmoedigd zijn."
Als de vrije wereld zioh niet aan-
Ter oplossing van de
wereldproblemen
„Amerika wanhoopt niet aan het
succes van het streven om Rusland
er toe te brengén oplossingen voor
belangrijke wereld-problemen in
studie te nemen", zo heeft president
Eisenhower Maandagavond in een
openingsrede voor het jaarlijkse con
gres van het „American Legion" (het
Amerikaanse verbond van" oud-strij
ders) betoogd.
Eisenhower, die overigens toegaf,
dat de pogingen tot toenadering met
Rusland tot nu toe ontmoedigend
zijn geweest, verklaarde dat men bij
een analyse van de huidige interna
tionale situatie rekening moet hou-i
den met vijf feiten:
1. Het communistische dictatoriale
regiem is zeer handig in het kiezen
en het gebruiken van ieder dankbaar
middel om het doel te bereiken. Zo
hanteert het een propaganda, welke
„nieuwe en zeer drastische tegen
maatregelen eist."
2. Het gebruikt verder subversie
ve middelen, die Amerika eveneens
onschadelijk dient te maken. Als
voorbeeld gaf Eisenhower hierbij de
gang van zaken in Guatemala.
3. De vrijheid van iedere afzon
derlijke natie in de vrije wereld
hangt direct af van eenheid van alle
vrije naties.
Daarom heeft de Amerikaanse- re
gering steeds getracht de bondge
nootschappen binnen de vrije we
reld te verstevigen bondgenoot
schappen die gebaseerd moeten zijn
op het principe van „verenigde vrij
heid".
4. De vrije wereld moet een grote
verscheidenheid van krachten ont
wikkelen om op een breed front de
communisten met succes te kunnen
weerstaan.
5. Amerika is de rijkste en de
sterkste natie in de vrije wereld en
moet daarom een zeer groot deel van
de last dragen.
Anne krijgt zijn geesteskind
De Amsterdamse beeldhouwster
Suus Berkhout heeft van het Drents
Genootschap opdracht gekregen tot
de vervaardiging van een beeld
houwwerk van „Bartje" naar de ro
man van de schrijver Anne de Vries.
Het beeld zal de schrijver worden
aangeboden ter ere van zijn verjaar
dag, op 4 September a.s.
Suus Berkhout bij het ontwerp
voor het beeld van „Bartje".
SCHEEPSRAMP BIJ MINDANAO.
Een klein Philippijns zeilschip met
zestig passagiers aan boord heeft
Zondagochtend ter hoogte van Min
danao (Philippijnen) schipbreuk ge
leden. Men vreest, dat 54 personen
verdronken zijn. Zes schipbreuke
lingen werden in de loop van de dag
gered. De passagiers werden in hun
slaap verrast.
een zou scharen zou „de eenheid van
het communisme, bereikt door ge
weld, door de politie buiten de deur
en de spion in huis", de landen één
voor één overweldigen.
ENGELANDS MENING.
Bij Britse diplomaten overheerste
gisteravond de mening, dat Groot-
Britannië, nu Frnarijk het verdrag
voor de E.D.G. heeft verworpen, zijn
volledige steun zal geven aan recht
streeks toetreden van West-Duits-
land tot het Noordatlatische pact.
Men betreurt te Londen de hou
ding van de Franse volksvertegen
woordiging zeer. De E.D.G. is door
de Britse regering steeds beschouwd
als de beste wijze om West-Duits-
land weer een leger te geven. De
Britse regering zou nu voorstander
zijn van het volgende plan:
1. Toelating van West-Duitsland
tot het Atlantische pact.
2. Herstel met Frans-Brits-
Amerikaanse instemming van de
Westduitse souvereiniteit. Dit zou
een onmiddellijk van kracht wor
den van de overeenkomsten van
Bonn, waarin West-Duitsland deze
souvereiniteit wordt toegekend, in
houden. Tot nu toe was het herstel
van de souvereiniteit, waardoor een
einde zou komen aan de Brits-Frans-
Amerikaanse bezetting van Duitsland
afhankelijk gesteld van totstandko
ming van het Europese leger.
Westduitse reactie.
Een woordvoerder der Westduitse
regering heeft Maandag verklaard,
dat de federale regering geen enkel
voorstel tot wijziging van het EVG-
verdrag zal doen. Zij meent dat het
op de weg van de andere onderteke
naren van het verdrag ligt om even
tueel dergelijke voorstellen te doen.
De Westduitse onder-kanselier
Franz Bluecher zeide, dat het nieuws
der Franse verwerping hem diep had
getroffen en nog meer verontrust,
„ook al kwam het niet onverwachts
voor mij".
De leider der Westduitse socialisti
sche opposite, Erich Ollenhauer,
heeft Maandagavond voorgesteld een
nieuwe viermogendhedenconferentie
te houden over de Europese veilig
heid en een Duitse hereniging.
In een commentaar op Frankrijks
„dramatische verwerping" van het
EVG-verarag zeide Ollenhauer on
der meer: „Men moet niet pogen het
Europese-'.egerplan in een andere
vorm tot nieuw leven te brengen.
De EVG is dood en met haar Ade
nauers buitenlandse politiek, die uit
sluitend daarop was gegrondvest."
JUICHTONEN ACHTER
IJZEREN GORDIJN.
Het communistische radiostation
van Oost-Berlijn noemt het besluit
der Franse Nationale Vergadering
„een dodelijke slag voor Adenauers
buitenlandse politiek" en een „over
winning voor de millicenen Franse
patriotten".
,Er bestaat geen twijfel aan dat
deze beslissing de weg zal banen voor
een vreedzame ontwikkeling in
Europa en dat de Europese volken
thans de toekomst, bezield door nieu
we hoop, tegemoet kunnen zien". Al
dus deze Oostduitse communistische
stem.
H.K.H. prinses Wilhelmina
op vacantie in Noorwegen,
viert heden haar 74ste ver
jaardag.
Radio en televisie zullen
in de avonduren in een
nationaal programma aan
dacht besteden aan de ver
jaardag van H.K.H. Prin
ses Wilhelmina. De radio
zendt van 8 uur 's avonds
af over beide zenders een
programma uit, dat opent
met een concert door het
Radio Philharmonisch or
kest, gevolgd door een
klankbeeld „Gravin van
Buuren", dat door Kees
Middelhoff is samengesteld
met medewerking van het
Koninklijk Huisarchief.
Het programma bevat
voorts o.m. een herinne
ring aan de Koninginne
dagviering in 1904, samen
gesteld door Alex de Haas
en een toespraak van dr
L. G. Kortenhorst, voorzit
ter van de Tweede Kamer
over het Koningin-Wilhel-
mina-fonds. De televisie
zendt haar nationaal pro
gramma van half acht tot
kwart voor acht uit. Het is
een televisiespel van Tom
Bouws, getiteld „Standvas
tig Hart". In het spel zijn
oude filmreportages uit
het leven van de Prinses
verwerkt.
Massaal
kankeronderzoek
Er is een electronisch apparaat ge
construeerd, aldus meldt de Medi
sche Nieuwsdienst te New York, dat
het misschien mogelijk zal maken
tot massaal onderzoek voor het
vroegtijdig ontdekken van kanker
aandoeningen over te gaan, zoals dat
ook reeds met behulp van Roentgen-
stralen ten aanzien van TBC ge
schiedt. Het Amerikaanse kankerge
nootschap heeft dertigduizend dollar
toegewezen voor ontwikkeling van
het apparaat, de cyto-analisator, voor
practisch gebruik. Het apparaat zou
uitstrijksels van kanker bevattend
weefsel automatisch en snel van nor
maal weefsel onderscheiden. De wer
king van het apparaat berust op het
feit, dat bij aanwezigheid van kan- i
ker zekere delen van een cel veran-
deringen in grootte en mate van j
lichtopneming ondergaan.
Na negen jaar in Tsjechoslowakije
te zijn vastgehouden is een Oosten
rijks meisje gisteren bij haar ouders
in Wenen teruggekeerd.
De hereniging was het gelukkige j
einde van een wanhopige strijd door
een Oostenrijkse vader en een Brit
se moeder om hun kind, de twaalf
jaar oude Anni Vostatek.
In 1945 liet de moeder Ann: in
haar woning te Praag achter om haar
Britse paspoort in Londen te laten
verlengen. Voordat zij daarin ge
slaagd was en voordat haar echtge
noot uit een krijgsgevangenenkamp
naar Wenen teruggekeerd was, ging
het ijzeren gordijn dicht.
Alle pogingen van de ongelukkige
ouders om hun kind terug te krij
gen, waren vergeefs, totdat zij on
verwachts bericht kregen, dat hun
blonde kind Zondag in het Oosten
rijks-Tsjechische grensstation Gmünd
aanwezig zou zijn.
Met tranen in zijn ogen, omhelsde
Vostatek zijn dochter, maar Anni
kon zelfs niet „Vati" zeggen. Zij
fluisterde wat woorden in het Tsje
chisch om uiting aan haar vreugde
te geven.
Een Franse sleepboot, de „Abeille
4", is in de haven van Le Havre in
botsing gekomen met het Panamese
schip „Atlantic". De sleepboot brak
in tweeën en beide stukken zonken
onmiddellijk.
Van de dertien leden van de be
manning worden negen vermist. De
vier overigen zijn gered.
Het ongeluk gebeurde, toen de Pa-
namees de haven binnenstoomde.
ED.G.-tegenstanders
DANSACADEMIE WIELINGA
STRENG BESLOTEN CLUBS VOOR.HEN DIE PRIJS
STELLEN OP EEN BESCHAAFD R K. MILIEU
NIEUWE RIJN28-LEIDEN-TEl.21707
(Advertentie)
HOE
wordt
het
weer?
Geldig van Dinsdagavond tot
Woensdagavond. Opgemaakt te
10 uur.
WARM WEER
In de nacht en ochtend plaat-
selijk mist, overigens droog, vrij
j zonnig en warm weer. Zwakke
i tot matige Zuidelijke wind.
1 Sept. Zon op 5.50 en onder 19,29;
maan op 10.34 en onder 20.13 uur.
Het weer in Europa
STOCKHOLM vrijwel onbew.
13 c
OSLO
licht bew.
20
KOPENHAGEN
zwaar bew.
20
AMSTERDAM
geheel bew.
18
LONDEN
licht bew.
15
LUXEMBURG vrijwel onbew.
21
PARIJS
onbewolkt.
26
BORDEAUX
onbewolkt.
26
GRENOBLE
onbewolkt.
25
NICE
onbewolkt.
23
GENEVE
nevel.
26
ZURICH
onbewolkt.
24
LOCARNO vrijwel onbew.
24
BERLIJN
licht bew.
21
FRANKFORT
half bew.
25
MUNCHEN
half bew.
20
ROME
onbewolkt.
28
AJACCIO
onbewolkt.
25
WENEN
half bew.
22
INNSBRUCK
mist.
20
Jules Moch (links), socialistisch
afgevaardigde in de Franse Nationale
Vergadering, en de ere-voorzitter van
de Nat. Vergadering, de 82-jarige
Edouard Herriot, betreuren de ver
werping van het E.D.G.-verdrag niet.
Korreltje
I°der stekeltje droomt ervan een
wal is te zijn.
