S)e&2idóe6oti^cmt Vandaag is de Brusselse conferentie begonnen j Hebt U nog iets te lijmen in Brussel 1 i TWEE LEGE DOPPEN Rniiiic.fi jjifio-o-kldïifi" in Plymouth Eerst E.D.G. en dan praten met Moskou Lijk van Marcel Loubens geborgen Sultan schendt historisch asyl-recht Alcide de Gasperi onverwacht overleden Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DONDERDAG 19 AUGUSTUS 1954 45ste JAARGANG No. 13275 bureaux: papengracht 32 Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1-50 Men kan het eens zijn of niet met de Franse premier, maar men zal moeten toegeven, dat hij spijkers met koppen weet te slaan. Na de hopeloze kwestie van de oorlog in Indo-China te hebben door gehakt en een begin te hebben ge maakt met de pacificatie van Noord- Afrika, pakt Mendès-France de E.D. G.-koe bij de horens. Het heeft jaren geduurd, voordat één van de elkaar opvolgende Franse regeringen heeft durven beginnen aan deze hete 0 brei; zij hebben er tot nu toe als voorzichtige katten omheen gedraaid, bang zich te branden. Mendès-France heeft de kwestie nu kort en goed scherp gesteld: „Ik zie geen kans om het E.D.G.-verdrag, zo als het er ligt, door het Franse par lement geratificeerd te krijgen. Wat wilt gij nu, mijne heren collega's te Rome, Den Haag, Brussel, Luxemburg en Bonn? Laten we het verdrag zo, dan komt er niets van terecht; of zullen we het wijzigen, zodat er al thans nog iets overblijft?" Dat is het nu reeds beruchte rea lisme van Mendés-France; de beken de keuze tussen het halve ei en de lege dop. Volgens de Nederlandse opvatting, welke ook gedeeld schijnt te worden' door de beide andere Benelux-part ners, gaat het hier echter niet om een half ei of een lege dop, maar om twee leeg doppen. Want de Franse wijzigingsvoorstellen welke niet bekend gemaakt zijn schijnen zo danig te zijn, dat er van de oorspron kelijke op zet van hel E.D.G.-verdrag weinig overschiet. Deze opzet toch was het Europese karakter van het verdedigings-systeem; het zou geen samenwerkend Frans-Nederlands- Belgisch-Luxemburgs-Duits-Italiaans leger zijn, maai- een Europees leger, met een boven-nationaal karakter. En het was juist dat boven-nationaal ka rakter, dat het Europese leger moest kenmerken en dat een stap nader moest betekenen naar de politieke eenheid van West-Europa. De Fran se voorstellen beroven de E.D.G. juist van dit kenmerkende karakter wan neer zij naar verluidt het be slissingsrecht over het leger in han den willen leggen van een raad van nationale ministers, die alleen beslui ten zouden kunnen nemen met een parigheid van stemmen. Op die ma nier houdt Frankrijk niet één, maar wel tien vingers in de pap, terwijl het aan Bonn geen enkele vinger toe staat. Want wat het voor zichzelf niet wil n.l. -zich onderwerpen aan de besluiten van een boven-nationaal lichaam wil het wel opleggen aan Bonn. Het is begrijpelijk, dat de Duit sers daar weinig lust toe gevoelen. Zij zijn bereid afstand te doen van hun zeggenschap over eigen solda ten, mits de anderen hetzelfde doen. Maar als met name Frankrijk zich terug trekt, lijkt het ons voor de Duitsers vrijwel Onmpgelijk zich daarbij neer te leggen. De vooruitzichten voor de heden begonnen Brusselse conferentie zijn derhalve niet al te rooskleurig. Maar aan de andere kant is men er toch ook van overtuigd, dat er water bij de wijn gedaan zal moeten worden, wil men nog iets redden. En waar een wil is, daar is altijd een weg te vin den. De Fransen hebben al meer ge toond, dat zij buitengewoon vinding rijk zijn in het uitwerken van com- promisseh; wellicht weten zij er nu ook een mouw aan te passen. De zittingen zijn besloten, zodat de heren onder elkaar zijn en lustig kunnen passen, meten en lijmen. Over het lot van de Europese Defensie Gemeenschap Hedenmorgen zijn de afgevaardigden der zes landen, die samen de Euro pese Defensie Gemeenschap (E.D.G.) vormen, hun overleg begonnen in de grote eetzaal van het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken te Brus sel, rondom een hoefijzervormige tafel, waarvan zekere humoristen hebben opgemerkt, dat de hoeken niet zijn afgerond. De redevoeringen zullen on middellijk worden vertaald volgens het systeem, dat ook bij andere inter nationale conferenties wordt gevolgd. Er zullen drie talen worden gebruikt, nl. Frans, Duits en Italiaans. De Ne derlandse afgevaardigden, die allen het Frans machtig zijn, hebben, ten ein de de debatten te bespoedigen, er van afgezien een Nederlandse vertaling te eisen. BENELUX EENSGEZIND. De openingsvergadering droeg een besloten karakter. Slechts de minis ters met een of twee van hun advi seurs hebben de bijeenkomst bij gewoond, die gewijd was aan een breedvoerige politieke gedachten- wisseling, in aansluiting op een uit eenzetting van de Franse minister president. Minister Beyen verklaarde na af loop van een diner met zijn Belgi sche en zijn Luxemburgse ambtge noot, resp. Spaak en Bech, dat de Benelux-landen „eensgezind in hun houding tegenover de E.D.G. zijn en dat er geen meningsverschillen behoeven te worden opgelost". Waar de belasting omlaag gaat De ïnkostenbelasting in Australië zal in het nieuwe begrotingsjaar met pet. worden verlaagd. De minister van financiën, sir Arthur Fadden, die dit gisteren bij de indiening van zijn begroting mededeelde, kondigde ver der een verlaging van de Omzetbelas ting op sommige artikelen aan. Deze belastingverlaging geldt on der meer voor meubilair, versnape ringen, speelgoed, huishoudelijke ar tikelen en muziekinstrumenten. Sedert 1949, in welk jaar de tegen- woordigen regering aan het bewind kwam, zijn de inkomstenbelastingen thans in totaal met bijna 30 pet. ver laagd. Het 300 ton metende Russische oefenschip „Alfa" kwam Dinsdag 17 Aug. in de haven van Plymouth aan. Voordat het schip in Plymouth arriveerde, was het door de Russen als vermist opgegeven en had het al vijf dagen niets van zich laten horen, hoewel het nu hier en dan daar werd gesignaleerd en langzamerhand de naam van „spookschip" kreeg. De kapitein had als enig commentaar op het niet beantwoorden van de uitgezonden oproepen, dat de radio van het schip defect was. De Britse minister van buitenland se zaken, Anthony Eden, zal zijn va- cantie in Karinthië (Oostenrijk) be korten en naar Londen terugkeren voor overleg, de volgende week, over de resultaten van de conferentie van Brussel over de Europese Verdedi- gingsgemeenschap, aldus wordt uit gewoonlijk welingelichte kringen te Londen vernomen. Stakingsrel te München Een hevig gevecht heeft gisteren een einde gemaakt aan het rustig be loop van de stakingen in West-Duits- land van de laatste dagen. 21 Mensen hebben letsel opgelopen bij het gevecht, dat voor de hekken van de Siemens-fabrieken in Mün chen plaats had. Twee groepen van tweehonderd politieagenten moest men in de strijd werpen, die ging tussen stakers en werkwilligen. On der de werkwilligen was een groot aantal vrouwen, van wie enkele ge wond werden bij de heftige aanval len die posters op haar deden. De eerste groep politiemannen werd door een aanval van de stakers zo in het nauw gedreven, dat een tweede groep van tweehonderd met de gummiknuppel in de vuist te hulp moest komen. Het werd een ware veldslag. De stakers vormden een vliegende brigade, die depolitie in de rug aanviel. De politie knuppelde zich een weg door de strijdenden om de werkwilligen te bevrijden. Ondertussen wordt in Beieren nog steeds voorzichtig onderhandeld over uiteenlopende compromis-voorstellen. Men schat, dat nog ongeveer 110.000 arbeiders in Beieren staken. Amerikanen trekken troepen terug Vier Amerikaanse divisies zullen binnen enkele maanden uit Zuid- Korea worden teruggetrokken, zo heeft het Amerikaanse ministerie van Defensie bekend gemaakt. In een korte verklaring heet het, <jat deze troepen naar andere gebie den zullen gaan, waar zij vermoede lijk „de belangen van de Ver. Staten beter zullen dienen". Op het ogen blik zijn er zes Amerikaanse divisies op Korea. In Seoel werd naar aanleiding van deze Amerikaanse stap de Nationale Vergadering in spoed bijeengeroe pen. Dit is nog slechts één keer eer der. in de geschiedenis van Zuid-Ko- rea gebeurd, namelijk, toen de Noord-Koreanen het land binnenvie len. De premier Pjoen Toen-tai, ver klaarde, dat.Zuid-Korea niet accoord kon gaan met het terugtrekken van de Amerikaanse troepen, of de Chi nezen moesten in Noord-Korea even eens hun troepenmacht op gelijke wijze verminderen. Onverbloemde taal De Ver. Staten en Groot-Brittannië hebben zonder er doekjes om te win den, een Frans voorstel, om spoedig een conferentie van de ministers van Buitenlandse Zaken van de Grote Vier te houden, van de hand gewe zen. Een diplomatieke woordvoerder zei gisteren, dat de Brits-Amerikaanse weigering gegoten was in de meest onverbloemde termen, welke in vele jaren door de Westelijke geallieer den aan Frankrijk gericht zijn. De diplomatieke uitwisseling von'd plaats voor de twee recente Russi sche uitnodigingen voor conferenties. De eerste, in September, beoogde, dat de ministers van Buitenlandse Zaken van de Grote Vier de besprekingen zouden heropenen over een Duitse vredesregeling. De tweede uitnodi ging betrof een conferentie met de V.S. over een veiligheidsstelsel tus sen Oost en West. Volgens de Rus sische suggestie zou Communistisch China uitgenodigd worden waarne mers te zenden. Vertegenwoordigers van de Weste lijke Grote Drie werken in Londen aan een antwoord aan Rusland. De groep is overeengekomen het Russi sche aanbod voor een Veiligheids conferentie niet volledig van de hand te wijzen. Eerst moet echter nage gaan worden in hoeverre Rusland bereid is tot een aanvaarbare rege ling van de Duitse kwestie. Ondertussen is premier Mendès- France medegedeeld, dat zijn idee voor een spoedige bijeenkomst met Rusland niet in overweging genomen kan worden, voordat het E.D.G.-ver drag bekrachtig is. Met het antwoord aan Moskou wordt intussen gewacht op de uit slag van de Brusselse conferentie en de Franse reactie daarop. UITBARSTING De leider van de Indonesische de legatie bij de Ver. Staten, dr. Soed- jarwo Tjondronegoro, heeft gisteren aan de secretaris-generaal der V.N. het formele Indonesische verzoek overhandigd om de kwestie-West- Irian (Nieuw-Guinea) op de agenda van de komende Algemene Vergade ring der V.N. te plaatsen. In een begeleidend memorandum zegt de Indonesische regering o.a., dat zij het noodzakelijk acht deze brandende kwestie onder aandacht van de Algemene Vergadering te brengen, daar het in deze wel eens tot een uitbarsting kan komen. De stoffelijke resten van de Belgische speleoloog Marcel Loubens, die twee jaar geleden bij een expeditie in de grot van Pierre St. Martin op noodlottige wijze om het leven kwam, zijn thans na enige dagen uitputtend zwoegen aan de oppervlakte gebracht Aalmoezenier Attout van de expeditie leest de H. Mis voor de gestorvene bij de aluminium kist waarin Loubens werd geborgen. Liet 40 Oelema's arresteren De persoonlijke lijfwacht van sul tan Sidi Mohammed Ben Moulay heeft een razzia uitgevoerd op hft gewijde toevluchtsoord van de heilige moskee van Moulay Idriss te Fez. Gistermorgen vroeg werden hier door- de bewakers van de sultan 40 Oele ma's, die de terugkeer van de ver bannen sultan Sidi Mohammed Ben Yussef wensen, opgepakt. Deze Oelema's zijn mohamme daanse priesters en geleerden, die de problemen van de dynastie oplossen en er zeggenschap in hebben. Zij hadden een toevluchtsoord gezocht in de z.g. „Horm", een enclave van on geveer 200 bij 100 m., een gebied dat De vroegere Italiaanse premier Al cide de Gasperi is vandaag aan een hartzwakte overleden. De Gasperi had zich al enkele da gen onwel gevoeld, maar zijn dood kwam onverwacht. Hij is 73 jaar oud geworden. De ex-premier is overleden in zijn zomerhuis bij Val Sugana in Noord- Italië. Van 1946 tot 1953 is de Gasperi bij na ononderbroken premier geweest. De Rooms-Katholieke staatsman was een groot voorstander van Eu ropese eenheid en de E.V.G. Hij leid de Italië het Westelijke kamp bin nen na een doorslaand succes, bij sterke communistische oppositie, in de critieke verkiezingen van 1948. Vorig jaar werd hij weggestemd, kort nadat zijn christelijk democra tische partij stemmen verloren had bij de algemene verkiezingen. In het begin van dit jaar heeft de partij hem als leider vervangen door de 46-jarige prof. Amintore Fanfani. Jarenlang Italië's premier Alcide de Gasperi is in 1881 gebo ren in een dorpje in Zuid-Tirol, dat toen deel uitmaakte van het Oosten rijks-Hongaarse rijk. Het het vredesverdrag van 1919 werd hij Italiaan en parlementslid in Rome. Daar sloot hij zich aan bij de Volkspartij, een Rooms-Katholieke democratische partij en de voorloper van de huidige Christelijk Democra tische partij. Toen de fascisten van Mussolini in October 1922 naar Rome marcheer den, ging de Volkspartij deel uitma ken van Mussolini's kabinet. De Gas peri was hier sterk tegen, omdat hij geloofde, dat Mussolini, als hij een maal vast in het zadel zat, zich als dictator zou opwerpen. Dit gebeurde inderdaad op 3 Januari 1925. Aan het einde van 1925 verklaarde de Gasperi op een bestuursvergade ring van zijn partij, dat de omstan digheden het onmogelijk maakten voort te werken. Dat was de laatste vergadering. en naar Vicenza gebracht. Daar trachtten zij hem te dwingen zich bij de fascisten aan te sluiten. Ondanks zijn weigering werd hij toch vrijge laten. Hij ging naar Rome, waar hij leef de onder de naam Carlo Rossi. Hij verdiende een mager inkomen voor zijn gezin door boeken van het Duits in het Italiaans te vertalen. Door bemiddeling van vrienden kreeg hij een betrekking in de bi bliotheek van het Vaticaan en vijf tien jaar lang heeft de toekomstige premier daar gewerkt. Na de fascistische ineenstorting van midden 1943 werd dë Gasperi lid van het nationale bevrijdingscomité, dat alle zes anti-fascistische politieke partijen, van de communisten tot de christen-democraten, in zich ver enigde. Na de bevrijding van Rome werd de Gasperi' minister zonder porte feuille in een kabinet, dat was sa mengesteld uit alle partijen van de verzetsbeweging. Aan het einde van het jaar werd hij minister van buitenlandse zaken en na een regeringscrisis premier. In zijn eerste kabinet was Nenni vi ce-premier en de communistische Hij trok zich terug in zijn huis in leider Togliatti minister van justitie. de Dolomieten en een tijd lang was hij het doelwit van een heftige fascis tische perscampagne. Na een aanslag op Mussolini .te Bologna in 1926 werden er repre sailles genomen. De Gasperi werd In de zomer van 1946 werd Italië een republiek. Begin 1947 verlieten de communisten en hun socialistische bondgenoten de regering en gingen in de oppositie. Samen met Mario Scelba, zijn mi- door de zwarthemden gearresteerd nister van binnenlandse zaken die thans premier is, maakte de Gasperi zich op om communisten en meo- fascisten te tonen, dat hij geen ge weld zou dulden. De algemene verkiezingen van 1948 werden een overwinning voor de christen-democraten en brachten Italië stevig aan de zijde van het westen. Met Amerikaanse steun werkte de Gasperi daarna aan de economische opbouw van zijn land. Zijn plan voor de agrarische hervor ming had tot doel tienduizenden boerenarbeiders te bevrijden uit de armoede, waarin zij eeuwen geleefd hadden. De communisten noemden hem „een lakei van het westerse imperia lisme", terwijl de neo-fascisten hem „een politiek van onderdrukking" verweten. De rechtervleugel van zijn eigen partij beschuldigde hem van „socialistische neigingen". Zijn lin kervleugel daarentegen vond hem te conservatief. In tijden van crisis ble ven zijn partijgenoten hem echter trouw. De Gasperi was zeer precies in zijn werk. Zijn dag was streng ingedeeld. Aan een rommelig bureau kon hij niet werken. Uit zijn huwelijk met Francesca Romani, gesloten in 1921, zijn vier dochters geboren. De Gasperi was matig in spijs en drank. Hij las graag, bij voorkeur over politieke en sociale onderwer pen. Frans, Duits en Engels sprak hij vloeiend. De Gasperi leed al enkele maanden aan asthmatische bronchitis, maar zijn dokters beschouwden dit niet als gevaarlijk. In' de loop van de nacht kreeg De Gasperi een hartzwakte. Een ontbo den arts gaf hem een injectie, die onmiddellijk verlichting gaf. Om twee uur vanochtend bemerkte zijn echtgenote, dat hij moeilijk adem haalde. De Gasperi zei dat zijn hart het niet langer kon volhouden. Zijn vrouw, dochters, kleinkinderen en schoonzoon waren aan zijn bed toen hij stierf. Te Val Sugana, het plaatsje waar de staatsman is gestorven, verklaar de een lid van de familie, dat zijn grootste zorg voor hij stierf de EVG was. De afgelopen week heeft hij ge- regeld met Rome getelefoneerd om, nieuws over de Franse amendemen ten en reacties van andere landen te weten te komen. Gisteren belde hij voor het laatst premier Scelba op. Toen hij het laatste nieuws hoorde, was hij bit ter gestemd en zeer bezorgd. „Het is nu of nooit met de EVG", zei hij herhaalde malen door de tefelfoon. ook door de Franse autoriteiten als onschendbaar wordt beschouwd. Het was de eerste maal in de ge schiedenis van Marokko, dat de lijf wacht van de sultan een politie-actie heeft uitgevoerd op gewijde grond. De gehele groep, op drie na, die van wege hun hoge leeftijd of ziekte elders werdën ondergebracht, is ver voerd naar de voormalige Lalla Aicha school om de beslissing van de sultan af te wachten wat er met hen moet gebeuren. Marokkaanse autoriteiten hebben mede gedeeld, dat de maatregelen uitsluitend de kerk betroffen en bui ten de juridictie van de Franse rege ring vielen. Men vreest, dat het inci dent nieuwe manifestaties tegen de huidige sultan ten gevolge zal heb ben. Volgens de laatste berichten wer den eveneens 30 andere Arabische notabelen en aanhangers van de on wettig verklaarde Istiqulal (onafhan kelijkheids) partij bij de razzia op gepakt. Ook zij zouden een terugkeer van de voormalige sultan voorstaan. Men vermoedt, dat de gehele groep of door de sultan zelf of zijn grootvizier zal worden ontvangen. De maatregel van sultan Moulay Arafa deze mensen te laten arreste ren heeft grote verwondering gewekt en kwam als een plotselinge verras sing voor de autoriteiten in Rabat. Geldig van Donderdagavond'tot Vrijdagavcod. Opgemaakt te 10 uur. s aanhoudend koel weer s Half tot zwaar bewolkt met af en toe wat regen. Overwegend matige wind tussen Zuidwest en Noordwest. Weinig verandering s in temperatuur. 20 Aug.: zon op 5,30 en onder 19.55," maan op 21.58 en onder 13.44 uur. FM weer in Europa De weerrapporten van hedenmor gen 7 uur luiden: STOCKHOLM zwaar bew. 19 c OSLO geheel bew. 18 KOPENHAGEN zwaar bew. 17 AMSTERDAM motregen. 19 LONDEN zwaar bew. 18 LUXEMBURG zwaar bew. 20 PARIJS zwaar bew. 24 NICE zwaar bew. 23 GENEVE regenbui. 25 ZURICH regenbui. 25 LOCARNO zwaar bew. 25 BERLIJN nevel. 22 FRANKFORT nevel. 19 MUNCHEN regenbui. 23 ROME onbewolkt. 28 Korreltje Eenzaamheid is een goed gezel schap.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1954 | | pagina 1