Koning Haakon op weg naar Nederland
„Alles voor Noorwegen" het devies
van 'n Deense prins, die koning werd
Grootvader en kleindochter
IW1T5EMAND
CBUlSMAN
Maaf-dótad Cl»io. met het hexaemde Atadhuió
PROGRAMMA VAN HET BEZOEK
Milliocn dollars verdiend
door vij fling
EEN HISTORISCH MOMENT
D.itóDAG 10 AUu-ioi US 1954
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 2
De 82-jarige Noorse koning Haakon VH, die deze week een bezoek aan
jNederland zal brengen, heeft in de bijna 50 jaar van zijn koningschap
de naam „de populaire koning", die het volk hem heeft gegeven, ten volle
verdiend. Door de jaren heen is hij trouw gebleven aan het devies dat
hij zich stelde toen hij koning van Noorwegen werd: „Alles voor Noorwe
gen". Vooral gedurende de tweede wereldoorlog heeft de koning hel hart
van alle Noren gewonnen door zijn krachtige houding tegenover de Duitse
aanvallers.
Koning Haakon is op 3 Augustus 1872 geboren als tweede zoon van de
Deense kroonprins, de latere koning Frederik VIII, Hij is Christian Fvcde-
rik Carl Valdemar Axel gedoopt en pas toen hij koning van Noorwegen
werd, wijzigde hij zijn naam in de typische Noorse naam Haakon.
De jonge prins kreeg een opleiding bij de marine en klom op tot de rang
van kapitein-luitenant-ter-zee bij de Deense marine. In 1896 huwde hij
dochter van de Britse koning Edward VH, prinses Maud, die hem enkele
jaren later een zoon schonk, Alexander genaamd.
de Noorse hoofdstad aan met zijn
j vrouw, koningin Maud, en zijn twee
jarig zoontje, wiens naam in Olav
was gewijzigd.
De kroning had plaats in de oude
koninklijke residentie Trondheim.
Symbool van verzet.
De koning heeft zich steeds van
deelneming aan politieke debatten
in Noorwegen onthouden ofschoon hij
alle gebeurtenissen met de grootste
aandacht volgt. Slechts eenmaal loste
hij naar eigen inzicht een politieke
crisis op, toen hij de socialisten
tegen het advies van de aftredende
premier in verzocht een nieuwe
regering te vormen. Maar ook toen
handelde hij in volledige overeen
stemming met de Grondwet.
In 1938 stierf koningin Maud. Ne
gen jaar tevoren was kroonprins
Olav, het enige kind van het ko
ninklijk paar, in het huwelijk getre
den met de Zweedse prinses Martha,
die het afgelopen jaar overleed. Uit
dit huwelijk zijn drie kinderen gebo
ren: de prinsessen Ragnhild en As-
trid en prins Harald.
Toen de Duitsers in April 1940
Noorwegen zonder waarschuwing
aanvielen, nam de koning reeds een
grote plaats in in de harten van het
Noorse volk, maar zijn houding in
die critieke uren maakte hem zo
mogelijk nog meer populair. De ko
ning bleef standvastig in zijn besluit
Noorwegen volgens de grondwet te
blijven regeren en wees alle wenken
om af te treden van de hand. Toen er
twee maanden gevochten was, be
sloot de koning het land te verlaten
en van Engeiand uit de strijd tegen
de Duitsers voort te zetten.
Voor de Noren thuis en in het bui
tenland werd de koning in balling
schap het symbool van het verzet en
de eerste letter van zijn naam (H.) en
het cijfer 7 werden het teken voor
alle goede Noren. In Groot-Brittan-
nië werkte de koning onvermoeid
voor Noorwegens zaak en hij werd
bij zijn terugkeer in Noorwegen, na
de bevrijding, beloond toen hij bij
aankomst door honderdduizenden No
ren werd toegejuicht.
Nadat de Unie van Zweden
Noorwegen in 1905 was ontbonden,
werd de toen 33-jarige prins Carl van
Denemarken verzocht koning van
Noorwegen te worden. Dit was geen
toevallig verzoek, daar zyn voorva
deren eeuwenlang koningen van
Noorwegen en Denemarken waren
geweest.
Ingewikkelde politieke strijd.
Voordat de kroon aan de Deense
prins werd aangeboden, had zich een
ingewikkelde politieke strijd afge
speeld. De Zweedse koning wenste
niet, dat een Zweedse prins koning
van Noorwegen werd, terwijl de De
nen vreesden de Zweden tegen zich
in het harnas te jagen als zij een
Deense prins tot koning van de nieu
we monarchie lieten verkiezen. An
dere Europese mogendheden stelden
ook veel belang in de kwestie, vooral
Engeland en Duitsland. Zelfs in
Noorwegen was de openbare mening
verdeeld. Een niet onaanzienlijke
minderheid scheen voor een repu
bliek te zijn.
Prins Carl van Denemarken werd
tenslotte verzocht koning te worden,
maar hij ste'.de als voorwaarde dat
het Noorse volk hem zou aanvaarden
Er werd een volksstemming gehou
den en de Deense prins kreeg een
grote meerderheid. 260.000 kiezers
waren voor een monarchie en prins
Carl, 70.000 gaven de voorkeur aan
een republiek.
In November 1905 kwam prins
Carl thans koning Haakon in
Vriendschaps- en
Familieband
Koningin Wilhelmina en koning
Haakon hebben tijdens hun bei
der ballingschap in Londen gro
te vriendschap onderhouden,
verbonden als beide vorstelijke
personen waren door een fami
lieband. Immers de oud-oom van
koningin Wilhelmina, prins Fre
derik, de broeder van koning
Willem H, is de overgrootvader
van koning Haakon.
Het bezoek van koningin Ju
liana aan Noorwegen leeft nog
in de gedachten van de Noren.
Sprak niet een der bladen van
een „lente van blijdschap" door
H. M.'s bezoek ontstaan?.
Sportieve koning.
Na de dood van koningin Maud
trok de koning zich min of meer uit
November 1905. Prins Carl van
Denemarken wordt als koning Haa
kon VH op Noorse bodem begroet.
Op de arm draagt hij zijn zoon
Alexander, wiens naam hij verander
de in Olav.
Koning Haakon Vn en prinses
Ragnhild, thans mevrouw Lorentzer
door haar huwelijk met een Noorse
reder.
het openbare leven tei'ug, maar hij
•bleef zich kwijten van zijn vele plich
ten. De koning was altijd te vinden
bij belangrijke sportgebeurtenissen.
Elke zomer woont hij in Zuid-Noor-
wegen de zeilwedstrijden bij, waar
aan zijn zoon en kleinkinderen deel
nemen.
De koning is een uitzonderlijk veel
zijdige persoonlijkheid en zijn ken
nis van de wereldpolitiek heeft de
Noorse regering vele keren geholpen
bij het nemen van een beslissing. Zijn
wens om alles uit de eerste hand te
weten en nauwkeurig te bestuderen
heeft hem een gedegen kennis ver
schaft van alle zaken die verband
houden met het besturen van het j
land.
daar stelt men de allerhoogste eisen aan koffie en ook
d£6r wordt Bnisman meer en meer gebruikt.
Lekkerder koffie schenken en tegelijk op dnxe koffie
besparen, dèt bereikt men
door het gebroik van
(Advertentie)
Ook wetenschappelijke
samenwerking
Noorwegen als land met een
eeuwenoude, zeer eigen cultuur,
met een groots verleden en een
atmosfeer, welke in ons land zo
veel gelezen Noorse literatuur
op bijzondere wijze wordt weer
gegeven, is in de jongste tijd met
Nederland tot nauwe wetenschap
pelijke samenwerking gekomen
op het gebied der atoomenergie
door de arbeid van de Kernreac
tor te Kjeller, welke door het
initiatief van beide landen tot
stand is gekomen.
NEDERLANDS BONDSELFTAL
TERUG UIT DE WEST.
Hedenmorgen om vijf minuten voor
zes is het Nederlands Bondselftal van
zijn West- Indische tournée op Schip
hol teruggekeerd. Als uur van aan
komst was oorspronklijk Maandag
avond 10 uur opgegeven.
Voor het driedaagse bezoek van
koning Haakon VII van Noorwegen
aan Amsterdam en enige andere
plaatsen in het Westen van het land
is het volgende programma vast-'
gesteld:
Donderdag 12 Augustus:
8.30 uur: aankomst van het ko
ninklijk jacht „Norge" in de sluis te
IJmuiden.
11 uur: aankomst van de „Norge"
in de haven van Amsterdam (nabij
BPM).
11.30 uur: aankomst van de koning
per motorsloep aan de Prins Hen
drikkade, nabij de St. Nicolaaskerk.
Na begroeting door koningin Juliana
en prins Bernhard wordt naar het
paleis gereden.
12.15 uur: aankomst ten paleize.
12.45: kranslegging door koning
Haakon bij het nationaal monument.
13 uur: terugkeer ten paleize.
13.30 uur: noenmaal in de troon
zaal.
16.15 uur: vertrek van het paleis
per auto naar het Rokin voor de
rondvaart, aangeboden door het ge
meentebestuur.
17 uur: terugkeer per auto van het
Rokin naar het paleis.
19.30 uur: ontvangst door de koning
van buitenlandse missies.
20 uur: avonddis ten paleize.
Vrijdag 13 Augustus:
Bezoek aan o.m. Rotterdam, Sta-
venisse, Bergen op Zoom en Den
Haag.
Zaterdag 14 Augustus:
Bezoek aan Amsterdam.
17.45
jacht.
vertrek van het koninklijk
EXPERIMENT DRUKTE
BALLON IN IJSSELMEER
Ter gelegenheid van de sportweek
te Landsmeer is gisteren bij wijze van
experiment een ballon van de Haag
se ballonclub opgestegen. Voor de
eerste maal werd een Nederlandse
ballon uitsluitend gevuld met cokes-
ovengas. Daar zowel druk als op
waartse kracht van het gas niet mee
vielen, zal het wel bij deze proef
blijven.
Ballon-commandant De Vos poog
de een sleepvaart over het IJsselmeer
te maken, hetgeen door de buiige
windstoten mislukte. Hij moest twee
maal een onderdompeling in het IJs
selmeer ondergaan. Weer op land ge
komen heeft de drijfnatte ballonvaar
der de landingskabel uitgeworpen in
een gladiolenveld. De ballon werd
veilig geborgen.
Dood wierp
zwarte schaduw
Op het kleine kerkhof van Corbell,
in de verre uitgestrektheid van het
Canadese land, is gisteren Emilie
Dionne naar haar graf gebracht.
Alleen de naaste familieleden wer
den toegelaten.
Voor de eerste maal in twintig ja
ren is de schaduw gevallen over het
Frans-Canadese gezin, waar in 1934
de geboorte van vijf meisjes het be
gin betekende van een weg die ge
plaveid zou worden door fortuin.
Vader en moeder Dionne, arme
boerenmensen, verwisselden bouw
land en boerderij voor een ruime
villa, waar in de loop van jaren mil-
lioenen toeristen hun autoês parkeer
den ora een glimp op te vangen van
de vijf: Marie, Emilie, Cecile, Anette
en Yvonne.
Zelden zijn millioenen dollars snel
ler verdiend dan hier in deze villa,
waar jaar in jaar uit onafzienbare
stromen Amerikanen en buitenlan
ders langs de kinderkamer trok om
de vijf ongestoord met haar poppen te
zien spelen.
Ongestoord, omdat de hoefijzervor
mige speelkamer omgeven was door
glazen wanden waardoor men wel
naar binnen, maar niet naar buiten
kon zien.
Drie minuten duurde de tocht rond
de kinderkamer. Tijd is geld. De sal-
do's van vandaag, twintig jaren na
die gedenkwaardige 28ste Mei 1934,
wijzen het uit.
Alleen al in het geboortejaar van
de vijfling kwamen honderdduizen
den toeristen naar Dionne-stad en
naar schatting bedroegen de verterin
gen en andere revenuen in de pro
vincie Ontario 51 millioen dollar. Dit
kolossale bedrag steeg in 1936 tot
ruim honderd millioen dollar.
Kleintjes met groot banksaldo.
Op de dag, dat de vijfling vier jaar
oud werd, was voor hen niet minder
dan 600.000 dollar op-de bank vastge
legd. Dit bedrag was in hoofdzaak
verkregen uit advertenties en films,
waarvan de beroemde kinderen het
middelpunt vormden.
Bovendien had vader Dionne een
souvenierswinkeltje vlak bij zijn huis
ingericht en het spreekt vanzelf dat
deze zaak eveneens floreerde.
Het waren tal van korte filmpjes,
die van de kinderen werden gemaakt
tijdens de groei van baby naar kleu
ter en reeds op tweejarige leeftijd
hadden zij ieder 50.000 dollar als
„ster" verdiend.
Nog vers ligt de film „Country-
doktor" (Plattelandsarts) in het ge
heugen. De rolprent waarin dr. Da-
foe (op 2 Juni 1943 overleden) naast
de vijfling de belangrijkste rol
speelde.
De New York Times heeft bere
kend dat de Dionne-familie als be
langrijkste Canadese attractie voor
toeristen in de loop der jaren, een
kapitaal heeft weten te vergaren van
anderhalf millioen dollar. Dit geld
wordt voor het fortuinlijk gezin ver
antwoord beheer door het bestuur
van de staat Ontario.
Motorbootje in buiten-IJ in
grote moeilijkheden
Gisteravond heeft een motorbootje
geseind dat het in moeilijkheden ver
keert op het Buiten-IJ aan de west
zijde van fort Pampus.
Het passagiersschip „Stad Amster
dam" van de rederij Zwaag, die de
seinen opmerkte, kon echter geen
hulp bieden.
Het personeel van de Oranjeslui
zen heeft de rijkspolitie te water ge
waarschuwd, die er direct op uitge
gaan is, om hulp te verlenen.
Om kwart voor tien is het iytor-
bootje „Het Ty" dat op het Buiten-IJ
in moeilijkheden verkeerde, de Oran
jesluizen binnengebracht. Aan boord
bevonden zich twee dames en twee
de hoge golven en het ruwe weer
was men genoodzaakt geweest de
luwte op te zoeken.
Schipper De Wild van het motor
schip „Pax", die de seinen had ge
zien, heeft het scheepje op sleeptouw
genomen. De politieboot die reeds
was uitgevaren, behoefde geen assis
tentie meer te verlenen en kon wor
den teruggeroepen.
Twee-dubbeldik wittebrood
Zaterdag 28 Augustus wordt een
gedenkwaardige dag voor de familie
Th. van de Langeberg, aan de Hee-
scheweg 167, te Oss. want dan gaan
drie dochters en één zoon uit het
gezin trouwen.
De vier echtparen trouwen tegelijk
in de Dekenale kerk te Oss en er
wordt een enorme toeloop verwacht.
Alleen al de vijf families van de
bruidsparen komen in totaal met hon
derd bruiloftsgangers.
De drie zusters, resp. 24, 24 en 26
jaar trouwen met drie inwoners van
Oss. Haar broer heeft zijn bruid in
het naburige Heesch.
t
