Leiden is beeldenpark rijker geworden,
dat een volstrekt unieke plaats inneemt
«Katholieke
WEEKAGENDA
De ttSter" van de week
Zelfs toen vonden de vrouwen tijd voor ijdele versiering
B. B.
ZATERDAG 3 JULI 1954
DE LEIDSE COURANT
DERDE BLAD PAGINA 1
Opening openluchttentoonstelling op „De Burcht"
De Harmonicaspeler van M. v. d. Burgh.
Oase van rust en schoonheid in
het hart van de Sleutelstad
|\/|ET DE OPENING van de openlucht-tentoonstelling van hedendaagse
I* beeldhouwkunst op de Burchtheuvel is Leiden een beeldenpark rijk
geworden, dat weliswaar qua tuinaanleg niet kan wedijveren met parken
als Sonsbeek en Middelheim, maar wat ligging en opstellingsmogelijkhedenn
aangaat volstrekt uniek is. Waar immers vindt men midden in een stad een
dergelijke vluchtheuvel voor hen die rust en stilte zoeken; twee eigen
schappen die voor een kunstbeschouwing bijna noodzakelijk zijn. De om-
boste paden van de Burchtheuvel bieden bovendien de kans de confrontatie
met een beeld tot een persoonlijke ontmoeting te maken. De tentoonstelling
zal tot einde Augustus een ieder, die zich voor beeldhouwkunst interesseert
of de weldadige rust zoekt, geopend zijn.
De expositie omvat bijna
veertig beelden, die een prachtig
overzicht geven van wat op het ogen
blik op het gebied van de meest
bevrijde der beeldende kunsten, in
Nederland gepresteerd wordt. De op
zet om het publiek in-kennis te stel
len van een aantal stromingen in de
beeldhouwkunst is o.i. volkomen ge
slaagd. Het is hierbij opvallend te
moeten constateren, dat, een enkele
uitzondering daar gelaten, de -heden
daagse kunstenaar de natuurnaboot-
sing heeft vaarwel gezegd en zich
door vrijmaking van de vorm een
totaal nieuw uitdrukkingsmiddel ver
schaft heeft. Soms echter, blijkt het
totaal loslaten van de vorm tot een
zekere cerebrale steriliteit geleid te
hebben, die zonder de dekmantel van
de geringste inspiratie, getuigt van
grote geestelijke ai'moede.
De noordwijkse kunste
naar h. a. Bal, van wie we tot
nu toe slechts schilderstukken en
ceramische producten gezien hebben,
komt op deze tentoonstelling voor de
dag met twee werken, die een dui
delijke invloe'd van primitieve in
landse kunsten verraden. Van een
geheel ander karakter is de betonnen
harmonicaspeler van M .v. d. Burg.
Geestig van vorm en met een prach
tig gebruik van het materiaal. De
staande vrouwenfiguur van Pauline
Eecen deed ons door het gebaar even
denken aan het monument voor Rot
terdam van de echter veel abstracter
werkende Zadkine. Eecen weet in dit
beeld van een volksvrouw, zonder
zich in de abstractie te begeven, grote
dynamische expressie te leggen.
Philip Paul Koning heeft in zijn
bolgewas een wel zeer bolle betonnen
man gegoten, die als een vreemde
paddestoel tegen de Burchtheuvel
groeit. Lo Molenaar's Onschuld, dat
op een van de paden een prachtige
plaats heeft gevonden, is wel volko
men verschillend van zijn tegenwoor
dig werk.
DE KNIELENDE STIER van I. J.
Pieters, die reeds op Keukenhof
te bezichtigen was, geeft een prach
tige indruk van nauw ingehouden
kracht.
Een dergelijk resultaat wist H.
Radeker te bereiken in De Hond. Een
van de fraaiste inzendingen op deze
tentoonstelling is ongetwijfeld J. G.
van Riemsdijk's Twee schoolkinderen.
Prachtig heeft de beeldhouwer de
bijna linkse onverschilligheid van de
kinderen weten weer te geven.
Vreemd is echter de tweeslachtige
wijze waarop het werk is geconci
pieerd. Terwijl het onderstel van de
kinderen, schoenen incluis, een zeer
natuurgetrouwe weergave kreeg, is
de rest expressionistisch opgevat en
uitgevoerd.
Tenslotte hebben wij ons laten ver
tellen dat Pieter van Velzen met
„Vijf dwaze meisjes", zijn eerste
beeldhouwwerk heeft afgeleverd. De
vijf figuren zijn echter zo harmonisch
naast elkaar gecomponeerd en prach
tig van lijn en vorm, dat wij ons vol
komen kunnen begrijpen, dat men dit
beeld tot de clou van deze tentoon
stelling heeft gemaakt.
VOORKEUR
/GISTERMIDDAG werd de tentoon-
stelling van hedendaagse beeld
houwkunst, in tegenwoordigheid van
zeer vele autoriteiten door burge
meester jhr. mr. F. H». van Kinschot
geopend.
In zijn inleidend woord memoreer
de de wethouder van onderwijs, de
heer Van Schaik, de lustrumviering
van het Leids Kunstcentrum, waarbij
diverse beoefende kunsten voor het
eerst in het daglicht kwamen. Bij de
binnententoonstelling aldus spreker,
kreeg het groter beeldhouwwerk
weinig kans onder de aandacht van
het publiek te komen. Onmiddellijk
werd besloten in de toekomst een
openluchttentoonstelling in te rich
ten. De Burcht werd door haar
unieke ligging boven Hortus en het
Van der Werffpark gekozen.
Na dank gebracht te hebben aan
de gemeentediensten die de inrich
ting, en de verschillende personen die
de financiering verzorgd hadden, be
sloot spreker met de wens te uiten,
dat Leiden in de toekomst in de rij
der openluchtexpostities een vaste
plaats zou innemen.
Burgemeester Van Kinschot be
toogde, dat Nederland zich in de
laatste jaren op sculpturaal gebied
van haar sterkste kant heeft laten
zien. Vele tentoonstellingen hebben
aan een grote waardering door pu
bliek en overheid meegeholpen. Vele
steden kopen thans beelden aan ter
verfraaiing van parken en gebouwen.
Ook Leiden heeft een som voor dit
doel uitgetrokken.
Na de feestelijke drukte van het
Burchtfestijn, zo vervolgde spreker,
voimt deze manifestatie een oase van
rusf in het hart van Leiden.
Spreker eindigde met de hoop uit
tel,spreken, dat niet alleen vreemde
lingen, maar vooral stadgenoten de
kans zouden aangrijpen, kennis te
maken met de hedendaagse beeld
houwkunst.
VOOR LEIDEN
Data van bijeenkomsten e.d. kun
nen dagelijks schriftelijk of telefo
nisch opgegeven worden aan de re
dactie van De Leidse Courant, Papen
gracht 32, Leiden. Tel. 20015.
Van 3 Juli tot en met 10 Juli.
Hotel „De Burcht", Burchtsteeg,
bondscongres R.K. Blindenbond „St.
Odilia".
Gebouw Chr. Belang, Oude Singel
236, 7.30 uur, adviesavond R.K. Me-
taalbewerkersbond „St. Eloy".
WOENSDAG:
Clubhuis Mare (Ingang Caecilia-
straat) 46 uur nam. Advieszitting
Horeca bedrijven.
De ramp door G. H. van Remmen.
Graaf Folke
Bernadotte
fYE VORIGE WEEK hebben
we gezien, hoe Maria Adel-
heid, alhoewel ze zo goed voor
haar medemens was geweest,
toch erg ondankbaar behandeld
is. De ster, die we van de week
in de kijker hebben, is iets der
gelijks overkomen. Graaf Folke
Bernadotte is een ster van de
laatste tijd en zonder dat de
meesten het weten, hebben de
Nederlanders ook veel aan hem
te danken. Toen in de vreselijke
hongerwinter niemand meer iets
te eten had en de mensen langs
de weg van honger stierven, la
gen op zekere dag de winkels
vol met hagelwit wittebrood en
pakjes heerlijke boter. Dit was
voor een groot deel te danken
aan Folke Bernadotte, de Zweed
se graaf, die zijn gehele leven
gewerkt heeft om vrede onder
de mensen te brengen. In de
oorlog werd zijn land niet door
de Duitsers aangevallen en Ber
nadotte maakte van deze gele
genheid gebruik om zijn land
tot sohuilplaats te maken voor
vluchtelingen en gevangenen.
Hij ging met de Duitsers praten
en wist duizenden mensen, die
anders in de afschuwelijke con
centratiekampen gestorven wa
ren, vrij te krijgen en naar
Zweden te brengen, waar ze
weer helemaal op verhaal kon
den komen.
Dit zegt jullie op het ogen
blik misschien niet zo heel erg
veel, maar je moet je eens voor
stellen, hoe die duizenden men
sen zich voelden, toen zij in
1945 dank zij Bernadotte einde
lijk de vrijheid herkregen.
Het was Maart 1945 en de
Duitsers zelf hadden bijna niets
meer te eten, dus de gevange
nen kregen helemaal niets meer.
Uitgeteerd door honger en ver
zwakt door vele ziekten, leef
den die mensen al jaren in de
kampen. Ze moesten ontzettend
hard werken en werden dikwijls
afgeranseld. Honderden van
hen stierven en niemand, die in
1945 in een kamp was, had nog
hoop levend uit de oorlog te ko
men. Toen kwamen er op ze
kere dag lange treinen voorrij
den en 10.000 gevangenen wer
den in de beestenwagens ge
stopt. Deze mensen wisten niet
waar ze naar toe gebracht wer
den en ze dachten, dat ze wel
weer naar een ander kamp zou
den gaan, waar het missohien
nog slechter zou zijn. En dan
opeens, nadat ze uren aan een
stuk gereden hadden, worden
de deuren opengegooid en in
plaats van boze soldaten, die
met stokken klaar staan om de
stakkers uit de trein te jagen,
staan daar vriendelijke, behulp
zame verpleegstertjes, die de
uitgeteerde mensen voorzichtig
helpen uitstappen; in auto's
worden ze naar een fris gebouw
gebracht, waar eten en doktoren
op hen wachten; ze mogen weer
in een echt bed slapen en na ja
ren mishandeling is er eindelijk
weer eens iemand goed voor
hen.
Dit was het werk van de gro
te graaf Bernadotte en zo is hij
altijd in de weer geweest om de
vrede onder de mensen te bren
gen en de ongelukkigen te hel
pen. Net zolang bleef hij met de
Duitsers praten en dit was
heus niet zo prettig, want de
Duiters wisten toen, dat ze de
oorlog verloren hadden en waren
erg boos totdat hij eten naar
Nederland mocht sturen en
daarmede heeft hij honderden
mensen hier van de hongerdood
gered.
Toen de verschrikkelijke oor
log afgelopen was en op een
kwade dag de Joden en Arabie
ren in Palestina begonnen te
vechten, vroeg men Bernadotte,
of hij naar Palestina wilde gaan
om daar te pogen vrede te bren
gen. Onmiddellijk ging Berna
dotte; weer ging hij de lijden
de mensheid opzoeken om te
zien, of hij haar helpen kon.
Aanvankelijk boekte hij succes;
toen hij een maand in Palestina
was, wist hij een wapenstilstand
tot stand te brengen, maar 3
maanden later, 17 September
1948, toen hij een bezoek had
gebracht aan een Joods vluchte
lingenkamp in Jeruzalem, werd
hij buiten door een Arabier
doodgeschoten. Hij was toen 53
jaar oud en hij stierf, zoals hij
geleefd had, terwijl hij bezig
was de lijdende mensheid te
hulp te komen.
sterrenkijker.
i
KIND VIEL IN TEIL MET
KOKEND WATER.
Het driejarig zoontje van de heer
J. Arends te Kopstukken bij Mussel-
kanaal is in een teil met kokend wa
ter gevallen. Het kind werd met ern
stige brandwonden in het ziekenhuis
te Winschoten opgenomen.
DODELIJK GETROFFEN DOOR
TRAP VAN PAARD.
De 65-jarige mevrouw J. Siccama-
Txopeus uit Haren is, terwyl zij op
bezoek was op de boerdery van haar
schoonzoon in Zuurdijk, door een
paard tegen haar borst getrapt en
vrij spoedig daarna overleden.
LEIDSE VARIA
„De Golfbrekers", die aan de
kilometertocht van „De Watervrien
den" willen deelnemen op Zaterdag
10 Juli a.s. dienen zich zo spoedig
mogelijk bij het bestuur op te ge
ven.
Bij het te Manchester (Enge
land) gehouden examen voor de Im
perial Society of Teacher of Dancing
slaagde als eerste vrouw in Neder
land, mevr. Gonny Castelein-van
Haastrecht voor haar 3e Member
ship, nu in de Latijns Amerikaanse
dansen met de aantekening Com
mended (met lof).
Willian Castelein slaagde nu
voor haar 2 en 3e prof. diploma Ass.
n.m. in de moderne dansen en in de
Latijns-Amerikaanse dansen.
De dames die aan de retarite
van 6 tot 9 Juli a.s. deelnemen moe
ten Dinsdag a.s. 5 uur nam. aanwe
zig zijn aan de St. Jozefkerk, Heren
singel, alwhar de autobus staat.
De dames van de St. Leonarduskerk
worden opgevangen bij het Motor
huis Rijnsburgersingel.
In de St. Jozefparochie zijn de
bijeenkomsten voor het Jongensgilde
als volgt veranderd: De club van de
heer Hagen, Maandagavond; de ten
nisclub van de heer Van Rooijen
Woensdagavond.
Garde-estafette bracht jubileum-oorkonde naar Soestdijk
MTTmrnm: rivir
Als onderdeel van de feestelijke vie
ring van het 125-jarig bestaan der
Garderegimenten Grenadiers en Ja
gers werd Donderdagmiddag op het
Paleis Soestdijk aan H. M. Koningin
Juliana namens beide regimenten
een oorkonde aangeboden, welke
door estafettelopers van beide wa
pens van Den Bosch naar Soestdijk
was overgebracht. Na de overhandi
ging werden de estafettelopers door
H. M. voor het gebruiken van een
verversing in het Paleis genood.
De estafettelopers van de Grenadiers
en de Jagers gaan het paleis binnen
terwijl H. M. Koningin Juliana toe
ziet.
SIERADEN VAN DE VOLKVERHUIZERS
Tentoonstelling
bijzonder voor dames
Een prachtige tentoon-
STELLING voor de dames, zegt
de directeur van het Oudheidkundig
Museum van deze tentoonstelling
„Sieraden uit de Volksverhuizings-
tijd". Men zou even met de wenk-
brouwen fronsen bij de gedachte of
vrouwen niet van nature een afkeer
zullen hebben van Oudheidkunde
met het oog op eeuwige jeugd en wat
daarmede samenhangt. Na de reis
langs de vitrines gemaakt te hebben
galmt echter een tweede stem in dit
wijsje: „Dames, gaat dat zien!"
Hier in dit eigenste museum staat
gij oog in oog met uw zuster van
15 eeuwen geleden. Hier kimt gij
zien hoe de vrouw uit de volksverhui-
zïngstijd (en ge weet wat een ge
zeur zo'n verhuizing met zich brengt)
nog tijd vond om haai- schoonheid
met sieraden te benadrukken.
Kunstig bewerkte haarpennen
vindt ge daar in de gerestaureerde
zaal van het museum aan het Ra
penburg, armbanden, halssnoeren,
tiara's, allemaal voorwerpen, die deel
uitmaken van de garderobe van de
vrouw. Zonder overdrijving kunnen
we zeggendat tachtig procent van
de tentoongestelde voorwerpen iets
met de vrouw te maken heeft. De
gehele verzameling, die grotendeels
uit zuiver gouden voorwerpen be
staat, is een fortuin waard.
De heren hebben een voldoende
onafhankelijke studiezin om ook deze
tentoonstelling met een bezoek te
vereren ook al is hun kennis van de
volksverhuizing doorgaans tot één
jaartal beperkt. Hier is juist de ge
legenheid om deze interessante pe
riode van de geschiedenis weer eens
op te rakelen.
QM U AL VAST op weg te helpen:
het gaat hier om een expositie,
waarin in hoofdzaak te zien is de
prachtige verzameling die indertijd
is bijeengebracht door Baron Johan
nes von Diergardt en die in 1935
verworven is door het Römisch-Ger-
manische Museum te Keulen. Deze
collectie, die door gebrek aan exposi
tieruimte voorlopig in Keulen nog
niet kan worden tentoongesteld, is
aldaar na de oorlog alleen in 1950
tydelijk te zien geweest op een ten-
Een gouden mantelspeld uit de
Frankische tijd (6e eeuw n. C.).
toonstelling ter gelegenheid van het
1900-jarig bestaan der stad en ver
volgens dit jaar enige maanden te
Doornik en te Brussel tentoongesteld
geweest. Thans is zij van 4 Juli tot
22 Augustus in het Rijksmeuseum van
Oudheden te Leiden te zien.
Het grootste deel van de verzame
ling bestaat uit rijke grafvondsten
der Goten in Zuid-Rusland uit de 4e
eeuw. Dit Germaanse volk, oorspron
kelijk van het eiland Gothland af
komstig, was, na zich reeds vóór het
begin onzer jaartelling in het gebied
aan de mond van de Weichsel geves
tigd te hebben, omstreeks het midden
der tweede eeuw naar de Krim ge
trokken, waar het in aanraking was
gekomen zowel met de Skythisch-
Sarmatische kunst als met de goud
smidskunst der Griekse kolonisten
uit Kertsch en Olbia. Zo is daar bij
die Goten, aan de oever van de Zwar
te Zee, een half Oosterse, half Ger
maanse kunst ontstaan, van buiten
gewone verfijning, die prachtige
stukken goudsmidswerk heeft opge
leverd met filigram engranulé en
fraai gezette granaten en andere
kleurige stenen.
Deze laatste versieringswijze is in
het Oosten steeds, met name in Per-
zië, zeer in trek geweest en heeft
o.a. ook de Byzantijnse kunst sterk
beïnvloed.
Toen de Goten, verdreven door de
Hunnen, in het eind van de vierde
eeuw naar het Westen zijn getrok
ken, heeft hun kunst ook de West-
Germanen, en o.a. de Franken, sterk
beïnvloed. De collectie Diergardt be
vat ook daarvan zeer veel mooie
voorbeelden, afkomstig van Franki
sche graf vondsten in Frankrijk.
r\E VERZAMELING DIERGARDT
is tentoongesteld in 17 vitrines
vol met het prachtigste goudsmids
werk dat men zich kan voorstellen:
mantelspelden, gordelbeslag, hals
snoeren, ringen, kostbare diademen
enz. Dan volgen nog 12 vitrines met
Frankische, Skytische sieraden enz.
uit de verzamelingen van het Rijks
museum van Oudheden zelf, een
vroeg-Frankische grafvondst uit Rhe-
nen, in bruikleen afgestaan door de
gemeente Rhenen, een belangrijk ge
deelte van de prachtige vondsten uit
het Frankische grafveld van Rhenen
en tenslotte de interessante vondsten
uit graven in de pandhof van Sint
Servaas te Maastricht, die reiken van
de laat-Romeinse tijd tot in de mid
deleeuwen en die daar in de beide
laatste jaren door de Rijksdienst
voor hét Oudheidkundig Bodemon
derzoek zijn opgegraven.
Hedenmiddag werd de tentoonstel
ling geopend door de heer B. J. E.
M. de Hoog, hoofd van de afdeling
Buitenlandse Betrekkingen van het
Ministerie van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, nadat de direc
teur van het museum zonder onder
dak uit Keulen een inleiding had ge
houden.
De tentoonstelling blijft tot en met
22 Augustus a.s. dagelijks van 10—5
uur en Zondags van 15 uur ge
opend.
Opbouw en oefening In tijd
van vrede,
Succes in tijd van nood.
Bureau B. B. Langebrug 56, teL 30441.
