S)e &2id6e(2oti/tcwtt
Eisenhower en Churchill
waarschuwen Frankrijk
Langer dralen met E.D.G* zou
schadelijk zijn
Koning krijgt
Kouseband
President van Guatemala
in ballingschap
Unie - bespreking
begonnen
Mendès - France
heeft eigen plan
Het ideale huis van ir. Witte
Overstromingen
in Texas
Bij komende zonsverduistering
alleen zwartberoet glas nemen
M
H
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 33
DINSDAG 29 JUNI 1954
45ste JAARGANG
No. 13231
Weer een president
in ballingschap
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p mnd„ t 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
DE LICHTE UNIE
\7ANDAAG BEGINNEN de bespre-
kingen tussen Nederland en In
donesië over de opheffing van het
Unie-statuut.
Men kan niet zeggen, dat de on
zekerheid over het lot van de Unie
ons volk tot in z'n grondvesten be
roert; de scheiding van de Siamese
tweeling uit Friesland had meer be
langstelling dan deze operatie, welke
de scheiding van de twee Unie
partners ten doel heeft.
De reden daarvan is, dat de Unie
nooit geleefd heeft. Toen het Unie
statuut als resultaat van de Ronde-
Taf el-conferentie op 2 November 1949
te Den Haag werd ondertekend, was
het reeds een doodgeboren
0 kindje. Men sprak dan ook
reeds van een „vederlichte"
Unie, n.l. van een Unie zo geheel en
al zonder inhoud, dat zij als een veer
tje kon zweven.
Wij hebben de hoop gekoesterd, dat
de practijk haar enige inhoud zou
geven, maar tezelfder tijd waren onze
verwachtingen niet al te hoog ge
spannen. In de loop van de jaren
werd het duidelijk, dat wij alle hoop
wel konden opgeven, omdat de pes
simistische verwachtingen bewaar
heid werden.
En thans drukt deze „verlichte"
Unie, volgens de Indonesiërs, als een
loden last op hun schouders en be
lemmert als een dood gewicht de
hartelijke functionering van de be
trekkingen met Nederland.
Zonder enige franje komt het hier
op neer, dat het Unie-statuut een
samenstel is van rechten en plichten,
wederzijds. De rechten zijn aange
naam, de plichten drukken. Men wil
nu proberen om wat meer aangena
me rechten te krijgen en wat min
der onaangename plichten en dat kan
het beste gebeuren als men wat los
ser tegenover elkander staat. Dan is
de band geen Unie meer, maar heet
dan verdrag.
Ons blijft het hetzelfde,. welk eti
ket er geplakt wordt op de nieuwe
verhouding tussen Nederland en In
donesië. Het komt meer aan op dat
gene wat onder het etiket zit en dat
heeft doorgaans slechts die waarde
welke de wederzijdse goede wil er
aan toekent. Veel moed hebben wij
er niet op; maar van de andere kant
moeten wij ons er van bewust blij
ven, dat er nog talloze banden zijn,
welke ons met Indië verbinden, ban
den, welke niets te maken hebben
met welke Statuut ook, en welke
door geen enkele opzegging verbro
ken kunnen worden. Voorzover deze
banden liggen in de financiële en
economische sector dienen zij bevei
ligd te worden en daarom zullen de
onderhandelingen met belangstelling
worden gevolgd.
Plannen voor Zuidoost-Azië
worden in studie genomen
Nederlander in
Duitsland overvallen
Jn de nacht van Zondag op Maan
dag is de 66-jarige Nederlandse auto
mobilist O. uit IJmuiden te Otters-
berg in het district Verden in Neder-
Saksen door twee jongelieden over
vallen en neergeslagen. De aanran
ders verdwenen na de overval met
de auto 'van de heer O., die met
zware verwondingen in het zieken
huis van Verden moest worden op
genomen.
De Nederlander had de jongelui,
die hem gevraagd hadden te mogen
meerijden, in zijn auto meegenomen.
Onderweg gaf hij een van hen het
stuur in handen, waarop deze de wa
gen in plaats van naar de grote ver
keersweg BremenHamburg naar
Ottersberg reea en de wagen op het
goederenemplacement van het sta
tion liet stoppen. Hier overvielen de
jonge bandieten de argeloze automo
bilist en sloegen hem met een hard
voorwerp op het hoofd. Er ontspon
zich een hevig gevecht, waarbij de
Nederlander één van de aanranders
met een zakmes verwondde. Het ge
lukte de hevig bloedende heer O. ten
slotte, de auto te verlaten. Toen hij
naar de post van een spoorwegwach
ter liep, werd hij door een der on
verlaten ingehaald en van zijn geld
beroofd.
Behalve zijn auto zijn ook vier
koffers met kleren en 180 gulden, 160
Zweedse kronen en 150 Deense kro
nen hem ontstolen.
Maandag is de auto van de heer O.
bij Wintermoor in het district Sol-
tau (Neder-Saksen) aangetroffen.
Ook de daders zijn aangehouden.
Het zijn de 17-jarige verkoper Erich
Lichtenberger en de 16-jarige vulka-
niseur Wilhelm Bayer, beiden uit
Wenen. Zij hebben een bekentenis
afgelegd. Het gestolene is achter
haald.
Drie weken geleden waren zij uit
Wenen naar Hamburg gegaan. Zij
wilden nu naar Zuid-Duitsland, maar
hadden geen geld meer.
Jolian van Oldenbarnevelt zal
zeer binnenkort een standbeeld krij
gen in het middenplantsoen van de
Haagse Lange Vijverberg; de Haag
se gemeenteraad heeft aan een daar
toe in het leven geroepen stiohting
een aanvullend bedrag vap 11.500,
geschonken.
President Eisenhower en premier Churchill hebben gisteren in een ge
meenschappelijk communiqué gezegd, dat zij het er over eens zijn, dat W.
Duitsland zijn plaats moet innemen als een gelijke partner onder de Wes
terse naties, opdat het kan bijdragen tot de verdediging van de vrije we
reld. Dit kan het best geschieden via de E.D.G. Langer dralen met het
van kracht worden van de E.D.G. en de verdragen van Bonn, zou de soli
dariteit van de Atlantische naties schaden.
Zij waren het er eveneens over eens, dat de internationale situatie sterk
verslechteren zou, indien de Franse regering te Genève voor eisen gesteld
wordt, welke een aanvaardbare overeenkomst betreffende Ïndo-China zou
verhinderen. De twee leiders zeiden, dat zij door zullen gaan met plannen
voor collectieve verdediging in Zuidoost-Azië.
VREEDZAAM NAAST ELKAAR.
Aan een perslunch na het publice
ren van dit communiqué heeft Chur
chill een pleidooi gehouden voor een
„werkelijk goede poging" voor een
vreedzaam samenleven naast Rus
land, om het risico te verkleinen van
een conflict, „dat ons als overwin
naars zou achterlaten op een me
nigte ruïnes".
De twee leiders beloofden plannen
voor collectieve defensie in Irado-Chi-
na door te zullen zetten.
Het geven van een volledige ver
klaring betreffende de Anglo-Ameri-
kaanse doelstellingen in deze periode
van wereldcrisis werd echter tot he
den uitgesteld.
Het communiqué hield zich bezig
met drie specifieke onderwerpen:
West-Europa, Zuidoost-Azië en
atoomkwesties.
„Wij bespraken Zuidoost-Azië", zei
den de twee leiders, „en in het bij
zonder onderzochten wij de situatie,
welke zou voortvloeien uit het slui
ten van een overeenkomst over Indo-
China, maar overwogen ook de si
tuatie, welke zou voorvloeien uit
een uitblijven van zulk een overeen
komst. Wij zullen plannen doorzetten
voor collectieve defensie, om in beide
gevallen paraat te zijn".
Over de atoomenergie zeiden de
twee leiders:
„Wij hebben ook technische samen
werking wat betreft atoomenergie be
sproken. Wij waren het er over eens,
dat onze beide landen voordeel zou
den hebben bij zulk een samenwer
king, als maximaal toegelaten door
de Amerikaanse wetgeving".
Him langste en meest gedetailleer
de verklaring betrof de E.D.G. en de
Koningin Elizabeth van Engeland
heeft gisteren in het Buckingham Pa
leis te Londen de hoogste Britse on
derscheiding, de Orde van de Kouse
band, verleend aan koning Gustaaf
Adolf van Zweden, die aan boord van
de kruiser „Tre Kronor" voor een
staatsbezoek van vier dagen aan de
Britse eilanden is gearriveerd.
Zijnerzijds kende de Zweedse ko
ning de hoogste Zweedse orde, de
Orde van de Serafijn, toe aan de her
tog van Edinburgh, de echtgenoot
van de Britse koningin.
Koning Gustaaf Adolf en koningin
Louise werden op de Theems met 21
saluutschoten begroet. Daar ook na
men twee Britse oorlogsschepen het
escorte van de „Tre Kronor" over
van de Zweedse torpedobootjager
„Upsala".
Nabij Londen begaf het konings
paar zich aan boord van een Britse
koninklijke sloep, waarmee het naar
de Westminsterpier, in het hart van
Londen, voer.
Fransen ontruimen
post in Annam
De Frans- Vietnamese strijdkrach
ten hebben de belangrijke post Ankhe
in Midden-Annam ontruimd, aldus
heeft het Franse opperbevel in Sai
gon Dinsdagochtend bekendgemaakt.
De ontruiming past in het kader
van de hergroepering der Frans-Viet-
namese strijdkrachten. Twee weken
geleden reeds was tot de evacuatie,
die verleden week in de nacht van
Donderdag op Vrijdag werd voltooid,
besloten, aldus het bericht.
Het terugtrekkende garnizoen werd
door in hinderlaag liggende Viet-
minhstrijdkrachten verscheidene ke
ren aangevallen. Door de aanvallen
werd de colonne van de Franse unie
troepen gesplitst, aldus een medede
ling van het Franse opperbevel.
De Fransen beschouwden Ankhe als
een sleutelpositie, daar het de Oos
telijke toegangen tot het plateau van
Kontoem in Zuid-Annam beheerste.
Ankhe ligt ongeveer 140 km. van
Nwa Trang, aan de Annamese kust.
algemene situatie in West-Europa.
De eigenlijke besprekingen tussen
Eisenhower en Churchill zijn nu af
gesloten. Churchill keerde vandaag
kort na het middaguur echter naar
het Witte Huis terug voor een laatste
gesprek met de president over hun
gemeenschappelijke verklaring.
De Franse eerste-minister, Mendès-
France, heeft Maandagavond op een
persconferentie verklaard, dat hij
„met veel tevredenheid" heeft kennis
genomen van het communiqué.
Groot-Brittannië en de Verenigde
Staten tonen, dat zij de houding van
de Franse regering, die een einde wil
maken aan de huidige onzekerheid
over de E.V.G. begrijpen en goedkeu
ren, aldus Mendès-France.
Waarnemers te Washington waren
evenwel van oordeel, dat de verkla
ring van Churchill en Eisenhower
niet alleen een waarschuwing inhoudt
voor de communisten om niet te veel
te eisen, maar ook voor Frankrijk om
niet een te hoge prijs voor de vrede
te betalen.
Men gaat „studeren".
Er zullen te Washington in over
eenstemming met het door Eisenho
wer en Churchill aangegaan accoord
Brits-Amerikaanse studiegroepen
worden gevormd ter voorbereiding
van plannen voor de verdediging van
Zuid-oost-Azië, aldus is Maandag
avond van diplomatieke zijde te
Washington vernomen.
Militaire junta neemt gezag over
President Jacobo Arbenz Guzman heeft gisteravond zijn land verlaten,
na onder druk van het leger eerder op de dag te zijn afgetreden en heeft
zich naar Argentinië begeven via San Salvador en Panama. De militaire
Raad, aan wie hij het gezag had overgedragen, heeft ogenblikkelijk de
communistische partij buiten de wet gesteld. Aan het hoofd van de militaire
junta staat kolonel Enrique Diaz, de chef van de legerstaf, die dadelijk de
staat van beleg voor het gehele land afgekondigd heeft.
DIAZ VERTROUWT HET NIET.
De anti-communistische rebellen
hebben spoedig r.a het aftreden' van
president Arbenz doen weten dat zij
gee' vertrouwen hebben in de nieu
we militaire regering en haar niet
zullen erkennen. Ook nebben zij hun
dreigement herhaald dat zij de mili
taire doelen in de hoofdstad zullen
bombarderen wanneer de strijd
krachten van de regering zich niet
gewonnen geven.
Dit dreigement is gisteren xeeds
uitgevoerd.
Volgens de laatste berichten be
vinden de strijdkrachten van de re-
bei jen zich nog op ruim honderd ki
lometer van de hoofdstad. Kolonel
Diaz zou pogingen willen doen om
een einde aan de strijd te maken
maar uit niets is nog gebleken dat de
regermg reeds stappen in die rich
ting heeft ondernomen.
Kolonel Armas, de leider der re
bellen, zou hem gisteren 24 uur tijd
hebben gegeven om contact oo te ne
men.
Heel duidelijk is de situatie in
Guatemale overigens niet. De am
bassadeur van Guatemala in Mexico
ontkent, dat de opstandelingen de
steden Chiquimula en Zacapa in hun
bezit hebben. Het nationale leger is
nog steeds meester van het gehele
grondgebied, zei hij.
De eerste secretaris van de Guate-
malaanse ambassade te Washington,
Anguiano, heeft ontslag genomen uit
protest tegen de „kuiperijen van het
internationale communisme" in zijn
land. Volgens hem is het nieuwe mi
litaire bestuur in Guatemala „een
nieuwe manoeuvre van de communis-
In de LairaiSsezaal op het Binnen
hof in Den Haag, boven de Ridder
zaal, waar op 2 November 1949 het
statuut van de Unie tussen het ko
ninkrijk der Nederlanden en de
toenmalige Verenigde Staten van In
donesië werd ondertekend, zijn van
ochtend om elf uur de Nederlands-
Indonesische besprekingen begonnen
over het opheffen van de Uniever
houding en daarmede verband hou
dende vraagstukken.
De conferentie wordt gehouden op
verzoek van de Indonesische rege
ring en is een voortzetting van het
overleg, dat in 1952 eveneens in Den
Haag werd gehouden en werd afge
broken naar aanleiding van een ka-,
binetscrisis in Indonesië.
De besprekingen zullen in besloten
vergaderingen worden gevoerd.
CHIRURG VERGAT IETS.
Het hof van beroep te Luik heeft
een door de rechtbank van Neufcha-
teau tegen een chrirurg uitgesproken
voorwaardelijke gevangenisstraf van
vier maanden bevestigd. De heelkun
dige had na een operatie vergeten
stukken verbandgaas te verwijderen
uit. de buikholte van een patiënt. De
chirurg zal zijn cliënt, die het over-
Prof. v. Dodewaard
12'/2 jaar hoogleraar
Morgen hoopt prof. dr. J. A. E. v.
Dodewaard te Warmond het feit te
herdenken dat hij 12 y, jaar aan het
theologicum als hoogleraar verbon
den is. Professor v.: Dodewaard stu
deerde In Rome en promoveerde op
het proefschrift „Der Einfluss der
zwei Apostelfürsten im Markus
Evangelium". Naast zijn taak als
hoogleraar wijdde de jubilerende
professor zich in de afgelopen jaren
aan wetenschappelijk werk, dat op
het terrein van de bijbelwetenschap
lag. Hij was een der medewerkers
aan het Bijbels Woordenboek en ver
zorgde het exegetische gedeelte van
het drie-delig werk „Kerstmis, Pa
sen en Pinksteren".
Wetenschappelijke bijdragen van
zijn hand verschenen in „De Neder
landse Katholieke Stemmen", het
Artsenblad, „Biblica" e.a.; onder
meer is professor Van Dodewaard
een der vaste medewerkers van het
parochieblad „Sursum Corda" Hij
verleent assistentie bij de vertaling
van het Nieuwe Testament en aan de
uitgave van het Bijbels Handboek.
Prof. Van Dodewaard zal mor
gen in intieme kring te Warmond ge
huldigd worden.
SPIRITUELE GELUKWENS.
De ondervoorzitter van de Konink
lijke Harmonie van Maastricht, welk
korps heden op Soestdijk het verja
ringsfeest van Z.K.H. Prins Bern-
hard zal opluisteren, heeft een schrif
telijke gelukwens gericht tot Prinses
Wilhelmina en Prinses Armgard van
Lippe Biesterfeld, met de verjaar
dag van Prins Bernhard.
Deze gelukwensen gingen verge-
zeld van een korf met flessen Lim- leefde, een schadevergoeding moeten
burgse bloedwijn. uitbetalen van ten minste fr. 320.000.
In de eenzaamheid
van de poolcirkel
Omtrent de dood van pater W. Ge-
lissen O.M.I. uit Vijlen, die op 8
Juni in de missie onder de Eskimo's
in eenzaamheid gestorven is, bereiken
het K.N.P. thans de volgende bijzon
derheden.
Pater W. Gelissen 33 jaar, werd op
zijn missie-statie in Sayluk gevonden
door Pater J. Verbeek, die tot dezelf
de missie behoort. Hij werd op zijn
bed aangetroffen, blijkbaar bezweken
aan een beroerte, die hem in de nacht
moet overvallen zijn. Pater Gelissen
was een man van forse gestalte en
scheen zelfs gestorven nog goed ge
zond.
In alle eenzaamheid heeft pater
Verbeek zijn metgezel moeten begra
ven. Zeker er waren enige bevriende
Eskimo's aanwezig, maar helaas geen
enkele katholiek. De missie Immers,
die in 1947 gesticht is, heeft nog geen
enkele bekering kunnen maken. Wel
staan de Eskimo's meer en meer
sympathiek tegenover het geloof; zij
komen zelfs de godsdienstige plech
tigheden bijwonen.'
In het hoge Noorden is pater Gelis
sen de eerste missionaris, die normaal
begraven is. Al zijn voorgangers zijn:
er gestorven, maar nooit heeft men
hun stoffelijk overschot teruggevon
den.
tische minderheid om de macht
handen te houden".
Als gevolg van de regeringswijzi
ging heeft de inter-Amerikaanse vre-
descommissie besloten haar reis naar
Guatemale uit te stellen. De commis
sie wacht nieuwe instructies van de
Organisatie van Amerikaanse sta
ten af.
BIJEENKOMST AMERIKAANSE
MINISTERS..
De raad van de Pan-Amerikaanse
Organisatie heeft Maandag een re
solutie goedgekeurd, waarin werd
gevraagd op 7 Juli te Rio de Janei
ro een vergadering van ministers
van buitenlandse zaken der Ameri
kaanse staten ter bespreking van de
kwestie Guatemala te beleggen.
De balling.
San Salvador meldde Dinsdagoch
tend vroeg, dat ex-president Arbenz
in San Salvador is aangekomen, op
doorreis naar Buenos Aires.
De Franse premier Mendès-France
heeft gisteren in een informeel pers-
gesprek bekend gemaakt, dat hij een
eigen plan voor het Europese leger
in petto heeft, dat naar voren ge
bracht zou worden, als alle andere
pogingen om de standpunten van
voor- en tegenstanders in Frankrijk
te verzoenen, waren mislukt.
De premier weigerde over zijn plan
dat men te Parijs een „P.M.F."-
plan noemt (Pierre Mendès-France
wordt wegens de lengte van zijn
naam vaak PMF genoemd) bij
zonderheden te onthullen. Wel ont
kende hij met klem, dat zijn plan
een substituut voor de EDG zou bete
kenen.
Hij zei, dat hij nu slechts optrad als
„arbiter of bemiddelaar" in de dis
cussies, totdat deze misschien geheel
zouden vastlopen. Dan zou hij met
zijn eigen plan voor de dag komen.
In 1960 vrije huren
Blijkens een publicatie van de minister van Wederopbouw, geplaatst in
„Bouw", is de minister niet van pl'an de rijkssubsidie op de huurprijs van
nieuwe woningen nogmaals te verhogen.
De minister is van mening, dat de staat met de 300 millioen gulden sub
sidie, die zij per jaar op de huren verstrekt, het maximum bereikt heeft.
De bewindsman blijkt trouwens helemaal geen voorstander te zijn van
gesubsidieerde huren, hij geeft als zijn mening te kennen, dat de regering
moet streven om in 1S60 het jaar waarin de minister hoopt, dat de wo
ningnood overwonnen zal zijn de huren geheel vrij te hebben, zodat er
weer een vrfje huurvorming mogelijk zal zijn. Dan zullen slechts de kwa
liteit en de ligging der huizen de huur bepalen.
Omtrent de kwaliteit van de toekomstige huizen heeft de minister ook
zeer vastomlijnde ideeën. De minister vindt, dat de huizen ruim behoren
tezijn, met twee woonkamers en voldoende ruime slaapkamers, terwijl het
gehele huis voorzien moet zijn van de moderne vindingen als douchecellen,
parketvloeren en centrale verwarming.
In dc Amerikaanse staat Texas is
de Rio Pecos een zijrivier van de Rio
Grande, buiten haar overs getreden.
In Ozona zouden acht personen ver
dronken zijn.
Hefschroefvliegtuigen hebben Zon
dag en Maandag de 226 passagiers
van een trein, die tussen Langtry en
Del Rio was gestrand, naar Del Rio
overgebracht.
De Mexicaanse stad Cuidad Acu-
ma, die tegenover Del Rio aan de
andere kant van de Rio Grande ligt,
is ontruimd.
WAT W'J WOENSDAG A S. ZULLEN ZIEN
De zonsverduistering op30Juni
Kijken met blote oog of zonnebril gevaarlijk
Met het oog op de zonsverduistering van 30 Juni a.s. wordt van medische
zijde met klem aangeraden, niet miet het blote oog naar de zon te kijken,
maar zulks te doen door een zeer zwart beroet glaasje. Het anders verblin
dende zonlicht wordt bij de komende verduistering 80 pet. verduisterd,
maar de warmtestralen werken op het netvlies in. Daar het oog door
zijn bouw als een brandglas werkt, bestaat grote kans op verbranding
van de gele vlek van het oog, een veroranding, welke onherstelbaar is.
Men zij dus gewaarschuwd en gebruike bij obéervatie van de zon een
zwart beroet glaasje. Een zonnebril, ook al is die zeer donker, is beslist
af te raden, daar deze nog te veel licht en warmtestralen doorlaat.
(Geldig van Dinsdagavond tot
Woensdagavond. Opgemaakt te
10 uur).
IETS WARMER.
Koude nacht. Morgen overdag
droog en aanvankelijk vrij zon
nig weer, maar later weer toe
nemende bewolking. Zwakke, la
ter meest matige wind tussen
Noordwest en Zuidwest. Hogere
middagtemperaturen.
30 Juni: zon op 4.23 en onder 21.04;
maan op 4.00 en onder 21.23 uur.
30 Juni: 13 u. 26 min. N.M.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor-
gen 7 uur luiden:
weer
temp.
STOCKHOLM
onbewolkt
19
C.
OSLO
half bew.
16
KOPENHAGEN
zwaar bew.
18
AMSTERDAM
geheel bew.
13
LONDEN
zwaar bew.
16
LUXEMBURG
licht bew.
17
PARIJS
onbewolkt
18
BORDEAUX
half bew.
19
GRENOBLE
licht bew.
22
NICE
onbewolkt
29
GENèVE
ZURICH
LOCARNO
regenbui
24
BERLIJN
geheel bew.
21
FRANKFORT
licht bew.
20
MUNCHEN
regen
12
WENEN
licht bew.
20
INNSBRUCK
zwaar bew.
17
ROME
half bew.
32
AJACCIO
onbewolkt
28
MALLORCA
onbewolkt
23
Korreltje
Het baat niet of getracht u voor
te doen, zoals ge in werkelijkheid
niet zijt.
