Tweede Kamer protesteerde tegen Amerikaans plan
om E.D.G. op te richten zonder Frankrijks steun
Mendès-France spreekt met Tsjoe En Lai
j Kan Mendès-France
I Chinees spreken?
Vijf - divisie-plan ondervond geen tegenstand
maar bezorgdheid over personeelsbeleid bleef
H. M. de Koningin in rampgebied
Unie-besprekingen zullen
niet lang duren"
Geheim overleg in Zwitserland
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOUEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WOENSDAG 23 JUNI 1954
45ste JAARGANG No. 13226
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
DE WANKELMOEDIGE EN VERDEELDE FRANSE POLITIEK HEEFT
VIA HET AMERIKAANSE HUIS VAN AFGEVAARDIGDEN GISTE
REN OOK ONS PARLEMENT BEÏNVLOED EN DEZE INVLOED DEMON
STREERDE ZICH IN EEN FEL DEBAT, DAT HET OVERIGENS GUN
STIGE ONTHAAL VAN DE DEFENSIE-NOTA VAN IR. STAF KRUIDE.
DAAR DE FRANSE REGERINGEN) NOG STEEDS NIET HEEFT BE
SLOTEN DE E. D. G. TE AANVAARDEN EN DAARMEDE EEN HECHT
BOLWERK TEGEN EEN MOGELIJKE RUSSISCHE AANVAL TE VER
ZEKEREN EEN VAN DE MOTIEVEN IN PARIJS OM DE E. D. G. TE
VERWERPEN IS HET INSCHAKELEN VAN DUITSE DIVISIES IS
AMERIKA ONGEDULDIG GEWORDEN EN EEN VAN DE PARLEMEN
TARIËRS ALDAAR HEEFT ONLANGS EEN MOTIE INGEDIEND, WAAR
IN VOORGESTELD WORDT OM EEN VERKLEINDE E. D. G." OP TE
RICHTEN, BESTAANDE UIT BELGIE—NEDERLAND—LUXEMBURG EN
DUITSLAND.
OM DIT PLAN TE ANIMEREN HEEFT DE BEDOELDE AMERIKAANSE
AFGEVAARDIGDE RICHARDS, TEVENS VOORGESTELD OM VAN
DE GOEDKEURING VAN DIT PLAN DE WAPENLEVERANTIES VAN
AMERIKA AAN DE BETREFFENDE LANDEN AFHANKELIJK TE
STELLEN.
DE WAARDERING VOOR DEZE AMERIKAANSE POLITIEK IS GIS
TEREN IN DE TWEEDE KAMER ONVERBLOEMD GEBLEKEN. ALLE
PARTIJEN VERKLAARDEN ZICH FELLE TEGENSTANDERS VAN DIT
PLAN, DAT DUITSLAND ONGETWIJFELD DE OVERHAND OP ZIJN
DRIE COLLEGAE ZOU GEVEN.
DE VERSCHILLENDE WOORDVOERDERS VROEGEN ZICH VER
BAASD AF, HOE DRIE KLEINE LANDEN HET DUITSE MILITAIRISME
ZOUDEN MOETEN WEERSTAAN, WANNEER FRANKRIJK, DAT ZICH
NOG ALTIJD EEN GROTE MOGENDHEID NOEMT, BEVREESD IS, DIT
MILITAIRISME NIET ONDER DE DUIM TE KUNNEN HOUDEN.
UIT ALLE REDEVOÊRINGEN, DIE AAN DIT VOORSTEL GEWIJD
WAREN BLEEK EEN DUIDELIJKE WREVEL OVER HET AMERIKAAN
SE VOORSTEL EN HET WERD DAN OOK DOOR IEDEREEN VERWOR
PEN. ALS ONDOELMATIG EN GEVAARLIJK.
Daarnaast bleek echter, dat de Kamer de minister van oorlog goed gezind
was en in grote lijnen waardering voor zijn beleid kon opbrengen.
Het 5-divisie-plan, dat in het verleden nogal op tegenstand gestuit is, on
dervond nu geen moeilijkheden meer en de Kamer had met enige reserve
waardering voor de bekorting van de diensttijd.
Wel werden er nog bezorgde woorden gewijd aan de verdediging van
Nederland in geval van een Russische oorlog.
Men wilde om te beginnen de verdedigingsline van de IJsel naar de
Elbe verplaatst zien en voorts werden er bezorgde stemmen verheven over
de paraatheid van de Nederlandse defensietroepen, dus de territoriale
troepenmacht.
Men achtte voorts het luchtwapen te weinig ontwikkeld, hetgeen Neder
land in geval van oorlog voor zeer onaangename verrassingen zou kunnen
stellen.
Vragen over luchtmacht
en territ. verdediging
De heer VERMEER (Arb.) ver
trouwde dat Nederland tot het laat
ste aan de E.D.G. zal vasthouden;
Frankrijk heeft thans aan te nemen
wat het twee jaar geleden onderte
kende. Hij betoogt, dat Amerika
vooral aandacht schenkt aan de
luchtmacht; men trekt daar blijkbaar
de consequenties uit de ontwikkeling
in de Sovjèt-Unie.
VERMEER:
Vijf divisies hanteerbaar?
Spreker wenste nog eens dank te
brengen aan de Amerikaanse rege
ring en aan het Amerikaanse volk in
zijn geheel voor de grote hulp bij de
opbouw der defensie. Hij vraagt de
aandacht voor de betekenis van de
inschakeling der Nederlandse indus
trie.
Opmerkend, dat we een legerkorps
van vijf divisies gaan vormen, vraagt
hij of dat wel een hanteerbaar appa
raat is. Hij oppert de gedachte de
vijf divisies en de bewakingstroepen
in legerkorpsen samen te brengen.
Grote aandacht zal z.i. moeten wor
den besteed aan de paraatheid van
de territoriale troepen.
De plannen ten aanzien van de
luchtmacht vervullen hem met zorg.
Wat het personeelsbeleid aangaat,
zegt spr. in de nota geen afgerond
beleid te vinden.
Spr. verklaart in twijfel te rekken
of er in 1957 voldoende personeel van
goede kwaliteit aanwezig zal zijn.
Hij hoopte, dat de minister de ar
gumenten voor verkorting van de
diensttijd zal aangeven en dat hij
zich duidelijk zal uitspreken over de
paraatheid van de troepen. Verleden
jaar bleek verkorting niet mogelijk
en nu wel; een verklaring ter zake is
nodig.
Hij betoogt tenslotte, dat we ons
bewust moeten zijn, dat onze inspan
ning vandaag nog onvoldoende is. Dat
zal veranderen als we in Europa meer
eenheid vinden voor een verdedi
gingsstelsel, dat zijn grens niet heeft
aan de IJssel maar aan de Elbe. Spr.
verklaart, dat de minister op zijn
steun kan rekenen, al zal dat gepaard
kunnen gaan met critiek.
FENS:
De heer FENS (K.V.P.) verklaart,
dat het vlootplan zijn volkomen in
stemming heeft.
Spr. vraagt of het de bedoeling is
''-or het gezamenlijke optreden van
de Noordelijke legergroep het hele
Nederlandse grondgebied te doen
dekken, ook zolang het vjjf-divisie-
plan nog niet voltooid is.
De nota stelt niet in uitzicht, dat
het tekort aan officieren in 1957 zal
zijn ingelopen; terzake acht de heer
Fens voorzieningen nodig. Ook met
betrekking tot de onderofficieren
heeft hij dergelijke wensen.
Hij vraagt waarom de regering nü
komt met een verkorting van de
duur der eerste oefening. In 1951 be
pleitte spr. 20 maanden. De minister
vond het niet nodig, maar later kwam
hij toch tot de conclusie, dat het wel
nodig was.
Wat de kwestie der paraatheid der
parate eenheden aangaat, heeft men
in andere NAVO-landen een andere
opvatting dan in Nederland; elders
vindt men 75 pict.-paraatheid vol
doende.
Wanneer dat hier ook was aange
nomen, zou dat op allerlei gebied
voordeel hebben gehad.
O.m. vraagt spr. de specialisten-sol
daten van de lichting 1952-in enige
verkorting te geven, omdat zij anders
enige maanden langer in dienst moe
ten blijven dan de onderofficieren.
VISCH:
Luchtmacht baart zorg.
De heer VISCH (KVP) vraagt of
het schema voor de opbouw van de
luchtmacht aan redelijke eisen vol
doet met het oog op de positie van
Nederland.
Aan de RijnIJssel-linie zegt spr.
niet veel waarde te kunnen hechten.
De begroting van de luchtmacht
moet z.i. worden herzien.
WELTER:
Zes millioen Russische soldaten,
De heer WELTER (KNP) zegt, dat
Rusland thans zes millioen man on
der de wapenen heeft. De ontzaglijke
bewapening van Rusland maakt het
nodig, dat de andere landen zich gro
te kosten getroosten om een afweer-
apparaat tegen agressie op te bou
wen.
Op het ogenblik wordt getracht in
de toch al zo gecompliceerde NATO
een nieuw lichaam, de EDG, te per
sen. Dat moet z.i. desorganiserend
werken.
Spr. stelt de vraag of de regering
niet als zodanig gebonden is, dat een
gesprek met haar eigenlijk niet veel
1 zin meer heeft. De vijf divisies zijn
primair; wat er overblijft kan ge
bruikt worden voor vloot en lucht
macht.
De heer Weiter hoopt, dat aan de
territoriale verdediging het redelijke
wordt gedaan.
Tegen de verkorting van de dienst
tijd voor de landmacht zegt de heer
Weiter geen bezwaar te hebben en hij
vraagt of de minister niet een Co-
lumbus-ei kan ontdekken, waardoor
ook de marine kan genieten van de
verkorting.
TILANUS:
Rustig afwachten.
De heer TILANUS (CH) juicht het
toe, dat de diensttijdverkorting is
aangekondigd, nog vóór de defensie
nota is behandeld.
De ontwikkeling van het E.D.G.-
probleem zal hij rustig afwachten.
Spr. merkt op, dat de nota geen in
lichtingen verschaft over de sterkte
der maritieme verdediging van
Nieuw-Guinea en de Antillen. Naar
zijn mening zal de regering de ogen
flink open moeten houden.
Tenslotte verklaart hij, dat Neder
land de verplichtingen in NAVO-
verband 'behoorlijk nakomt en dat hij
de minister gaarne zal steunen.
DE GROOT:
Geen vertrouwen
De heer DE GROOT (CPN) be
toogt, dat in de nota op lichtzinnige
wijze wordt gespeeld met de ge
dacht aan oorlogsvoering met atoom
wapens.
De heer De Groot betoogt verder,
dat de regering moet aftreden en
men zich vrij moet maken van de
volgelingen van Romme.
Tenslotte ontzegt hij de regering
zijn vertrouwen.
Te acht uur wordt de vergade
ring, die te half zes werd onderbro
ken, voortgezet.
KORTHALS:
Is Rusland niet sterker?
De heer KORTHALS (WD) stelt
vast, dat zijn fractie zwqre offers
voor de defensie blijft nodig achten.
Het gaat er echter om hoe ze wor
den besteed en daarvoor is kennis
nodig van de gevaren, die ons be
dreigen. In dit verband gaat hij de
bewapening van Rusland en de sa
tellietstaten na. Het Westen zal al
le zeilen moeten bijzetten en de
grimmige werkelijkheid moeten
blijven erkennen.
Spr. vraagt of de sterkere mecha
nisering van de Russische krijgs
macht niet had moeten leiden tot
wijziging van het plan van 1950.
Zijn de infanteriedivisies wel vol
doende gevechtswaardig in verge
lijking met de tank- en gemechani
seerde divisies van Rusland.
Spr. meent, dat de territoriale
troepen niet voldoende aandacht
hebben gekregen in de nota. Aan de
opbouw van de luchtverdediging
moet z.i. met grote kracht gewerkt
worden; Nederland moet ook de
beschikking hebben over geleide
projectielen. Spr meent, dat de re
gering het gevaar van luchtlandin
gen onderschat.
it personeel-technisch oogpunt
zijn er aan de opbouw van het vijf
divisieplan grote moeilijkheden ver
bonden; spr wil gaarne vernemen
welke bijzondere maatregelen de
minister zal nemen.
BRUIN SLOT:
Dupe van anders kort
zichtigheid.
De heer BRUIN SLOT (AR) vraagt,
of de IJssellinie houdbaar is als het
Noorden des lands door de vijand
is bezet.
Hij betoogt, dat de Nederlandse
en de Amerikaanse regering er door
worden gedupeerd, dat niet alle lan
den doordrongen zijn van de nood
zaak van een geïntegreerde Europe
se defensie.
Een afdoende garantie dat de mi
nister het vijf-divisiën-plan wat het
kader betreft kan bemannen, is er
niet.
In grote lijnen kan spr. zich met
's ministers beleid verenigen.
Een bedreiging van Nieuw Gui
nea wordt in de nota praktisch als
quantité negligeable beschouwd;
daarmede kan hij zich niet vereni
gen. Z.i. moet er altijd een oorlogs
schip aldaar aanwezig zijn.
ROMME:
Ook Amerika heeft voordelen.
De heer ROMME (KVP) betoogt,
dat er niets is dat de noodzaak van
een doeltreffende defensie overbo
dig maakt. Voortgegaan moet wor
den met deze inspanning in de mate
waarin dat mogelijk is.
De strijd tegen het communisme
moet worden gevoerd voor gods
dienstzin, christelijke naastenliefde
en christelijke rechtvaardigheid.
Spr. meent, dat het congres Ame
rika veelal meer ziet als gever dan
als ontvanger van wederzijdse hulp.
De werkelijkheid is, dat Amerika
gelijk als Europa er belang bij heeft
dat er sprake is van militaire kracht
i en economische stabiliteit.
ZANDT:
De heer ZANDT (SG) verklaart,
dat ondanks alle waardering voor
de nota, enkele punten hem ver
ontrusten. Dat een deel van ons land
niet zal worden verdedigd, ontmoet
bij hem ernstige bedenking. Hij
verzoekt het daarheen te leiden, dat
het gehele land zal worden verde
digd. In de IJssellinie zegt spr. wei
nig vertrouwen te hebben.
Hy vraagt of de minister op 1 Oc-
Op de eerste dag van het bezoek, dat H. M. de Koningin aan het rampgebied
bracht, bezocht zij in de namiddag het Pestalozzihuis te Heijningen, een
door Zwitserland geschonken gebouw, dat geheel is gewijd aan de zorg voor
baby en kleuter. We zien de Koningin hier op het consultatiebureau voor
zuigelingen.
Demonstratie te
Djakarta
De Unie-besprekingen in Den Haag
zullen niet lang duren, omdat reeds
bij de opstelling van de agenda zal
blijken, dat overeenstemming onmo
gelijk zal zijn en dat de delegatie van
Indonesia daarop zal besluiten naar
huis terug te keren".
Dit gaf gisteren als zUn persoon-
lUke mening te kennen de Indonesi
sche minister van Sociale Zaken, R.
P. Soeroso, bij het vertrek van de
minister van Buitenlandse Zaken Soe-
narjo, de leider van de Indonesische
vereiste aantal parate officieren en
reserve-officieren. Als hij niet erin
slaagt het tekort aan te vullen kan
de parate divisie niet gevormd wor
den, aldus spr.
De luchtmacht heeft naar zyn
oordeel een betere verzorging nodig
dan tot nu toe.
STAF:
Dankbaar.
De minister van Oorlog en van
Marine, de heer STAF dankt voor
de goede woorden over de nota ge
sproken. Na dit debat zal ze worden
uitgereikt aan officieren, aspirant
en réserve-officieren.
Spr. merkt op, dat er afspraken
zyn, dat geen gegevens over bond
genoten worden verstrekt.
Te kwart voor elf breekt de mi
nister zijn rede af. HU zou deze he
denmorgen voortzetten.
De vergadering wordt verdaagd
tober a.s. kan beschikken over het I tot vanmiddag éen uur.
Amerika kijkt achterdochtig toe
De nieuwe Franse premier Mendès-France verklaarde gisteren, dat hij
vandaag in Bern, Zwitserland, een bijeenkomst zal hebben met de premier
van communistisch China, Tsjoe en Lai.
Dit zal de eerste maal zijn dat een Franse premier een Chinese premier
ontmoet. De bijeenkomst zal worden gehouden op „Frans grondgebied",
namelijk op de Franse ambassade in Bern. De beide premiers zullen als hun
eigen ministers van Buitenlandse Zaken handelen.
Premier Mendès-France verklaarde aan journalisten na zqn eerste kabi
netszitting: „Ik zal de eer hebben monsieur Tsjoe en Lai in Bern te ontvan
gen. Onze besprekingen zullen handelen over het huidige stadium van de
conferentie in Genève."
Hij zeide te verwachten Woensdagavond of Donderdagmorgen weer in
Parijs terug te zullen keren.
OVER VREDE IN INDO-CHINA
Hoewel de premier niet precies
heeft gezegd wat hij van premier
Tsjoe en Lai wil vernemen, ver
klaarden welingelichte kringen dat
de premier in de eerste plaats wil
weten wat de minimum voorwaar
den van communistisch China voor
een vrede in Indo-China zijn en in
de tweede plaats er op zal wijzen
dat Frankrijk het niet zal opgeven
als de onderhandelingen mochten
mislukken.
Mendès-France zeide dat hij ge
durende zijn reis naar Zwitserland
geen ontmoeting zou hebben met
leden van de Vietminh-delegatie.
Voor de kabinetszitting van gis
termiddag had premier Mendès-
France een uur lang zijn plan be
sproken met president Coty. De ka
binetszitting werd bijgewoond door
alle 16 ministers en 13 staatssecre
tarissen.
Officiële Franse kringen zeiden,
dat premier Mendès-France niet om
de bijeenkomst met minister Tsjoe
De Franse nationale defensieraaden Lai had gevraagd. Zij zeiden dat
komt Maandag bijeen om te spre
ken over militaire maatregelen met
betrekking tot Indo-China. De Raad
zal een rapport over'de toestand in
Indo-China aanhoren van opperbe
velhebber generaal Paul Ely. Ver
wacht wordt dat generaal Ely zal
aandringen op een versterking van
het Franse expeditie-leger als de
vredesonderhandelingen mochten
mislukken.
beide zUden uitdrukking hadden ge-
feven aan hun wens voor een
ijeenkomst „bU onderlinge over
eenkomst".
In diplomatieke kringen zegt men
dat Amerika een koele houding te
genover de Franse pogingen aan
neemt. Deze indruk wordt nog be
vestigd door officieuse berichten
omtrent het onderhoud, dat Men
dès-France met Bedell Smith heeft
gehad. De mening overheerst, dat
Amerika geen verantwoordelijkheid
op zich wil nemen ten aanzien van
de komende fase van de Frans-
communistische onderhandelingen
over Indo-China.
delegatie ter Unie-conferentie.
Op het vliegveld van Djakarta
werd minister Soenarjo door 'n groep
demonstranten, die spandoeken mee
droegen, een resolutie overhandigd,
waarin de afschaffing van de Unie
en de teruggave van WestelUk Nieuw
Guinea werd geëist. In de resolutie
wordt gezegd, dat voortzetting van
de Unie „het herstel van het Neder
landse koloniale stelsel, gegrondvest
op het leven en bloed van de Indone
sische patriotten, die tUdens de volks
revolutie zU'n gesneuveld" zou bete
kenen.
Voorts wordt Nederland er in de
resolutie van beschuldigd „de souve-
reiniteit van de republiek te hebben
geschonden door het koloniale stelsel
op Indonesisch grondgebied (n.l. op
Westelyk Nieuw Guinea) te handha
ven."
Voor het vertrek van het vliegtuig
las de heer Hoesain Kartasasmita,
voorzitter van de commissie van sa
menwerking van politieke partijen, 'n
verklaring voor, waarin wordt ge
zegd, dat de RTC-overeenkomst en de
Nederlands-Indonesische Unie zeer
nadelig zUn voor het Indonesische
volk, omdat zU niets anders beteke
nen dan een nieuwe vorm van het
Nederlandse imperialisme.
Verder wordt in deze verklaring
gezegd, dat gehoopt wordt, dat de de
legatie er in zal slagen de Unie on
middellijk op te heffen en West Irian
terug te voeren binnen het Indonesi
sche rijksverband.
(Geldig van Woensdagavond
tot Donderdagavond. Opgemaakt j
J te 10 uur).
j WESTELIJKE WIND.
Matige, langs de Waddenkust
S tijdelijk krachtige Westelyke i
wind. AanvankelUk opklaringen,
later meer bewolking maar droog
weer. TamelUk koel.
Westelijke wind
Het K.N.M.I. deelt mede:
Gedurende de laatste dagen breid
de een zeer groot hogedrukgebied op
de Oceaan, waarvan het centrum
zich ten Noorden van de Azoren be
vindt, zich langzaam in Noordooste
lijke richting naar Engeland uit.
Langs de Noordflank van dit hoge
drukgebied bewegen verschillende
depressies van Canada over het Noor
delijk deel van de Oceaan in de rich
ting van Noorwegen. Een van de de
pressies passeerde vanmorgen het
Noordelijk deel van de Noordzee ver
gezeld van veel wind. Een front van
deze depressie, dat over Engeland
slechts onbetekenende hoeveelheden
regen had veroorzaakt, naderde toen
over de Noordzee ons land. Na het
passeren van deze depressie breidt
het vorengenoemde hogedrukgebied
zich opnieuw verder in Noordooste
lijke richting uit, zodat ook de op de
Oceaan naderende volgende storingen
waarschijnlijk geen belangrijke in
vloed op het weer in ons land zullen
uitoefenen. De winden blijven in de
Westhoek, waardoor een tempera
tuurstijging van enige betekenis nog
niet zal kunnen optreden. De bewol
king zal tijdens het passeren van
zwakke met de depressies samenhan
gende fronten nu en dan toenemen,
maar de kans op regen is de eerste
paar dagen zeer gering.
24 Juni: zon op 4.20 en onder 21.04;
maan op 0.08 en onder 13.57 uur.
Het weer in Europa
De weerrappórten van hedenoch
tend 7 uur luiden:
weer
temp.
STOCKHOLM
zwaar bew.
23 C.
OSLO
zwaar bew.
18
KOPENHAGEN
onbewolkt
20
AMSTERDAM
half bew.
19
LONDEN
zwaar bew.
21
LUXEMBURG
zwaar bew.
22
PARIJS
zwaar bew.
21
BORDEAUX
zwaar bew.
25
GRENOBLE
half bew.
28
NICE
half bewolkt
25
GENEVE
half bewolkt
28
ZURICH
nevel
28
LOCARNO
30
BERLIJN
zwaar bew.
24
FRANKFORT
nevel
26
MUNCHEN
regen
24
WENEN
zwaar bew.
29
INNSBRUCK
half bew.
25
ROME
onbewolkt
30
AJACCIO
onbewolkt
26
MALLORCA
licht bew.
Korreltje
HU, die voor anderen een raadsel
is, is een puzzle voor zichzelf.
