S)e £eidóe(Bou/fca/nt Troepen van Guatemala in gevecht met invasieleger De Antillen vragen en klagen Wil Djakarta z'n schuld niet betalen? Geknok in Guatemala Weinig betrouwbare berichten Genève in kalmer vaarwater Myxomatose-proces in Frankrijk St. Bonifacius-congres te Plymouth Verkeersvliegtuig ging op z'n rug liggen DINSDAG 22 JUNI 1954 45ste JAARGANG No. 13225 Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BUREAUX: PAPENGRACHT 32 Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 NIEUWE BRANDHAARD J7EN NIEUWE BRANDHAARD is eind vorige week uitgebroken en wel in Midden-Amerika, in Gua temala, gelegen tussen Mexico in het Noorden en Honduras in het Zuiden. Nu zijn revoluties in deze streken niet bepaald zeldzaam en aan dood gewone schietpartijen tussen een stel letje generaal om het blijkbaar vette baantje van het presidentschap pleegt men hier weinig aandacht te schen ken. In dit geval liggen de zaken evenwel iets anders; het betreft, hier meer dan een ordinaire greep naar de macht, daar deze revolutie zich afspeelt tegen de achtergrond van de grote spanning in de wereld, 0 de spanning, tussen Oost en West, tussen de communistische en de niet-communistisohe wereld. In Guatemala is nl. een regering aan het bewind, die zoal niet recht streeks communistisch dan toch sterk rood getint is en het communisme bevordert. Met het gevolg, dat Sov jet-Rusland groot belang heeft bij zo'n rood bruggehoofd op het Ame rikaanse vasteland en dat van de an dere kant de Ver. Staten groot be lang hebben bij een uitroeiing' van dit broeinest. Tegen deze achtergrond krijgen de wapenzendingen naar Gua temala en de moderne krijgsuitrus- ting van de „opstandelingen", die over de grens van Honduras komen, een eigenaardig relief. Natuurlijk wordt ieder verband ten stelligste ontkend, maar ieder denkt er het zijne van. De grondslag van de communisti sche activiteit in Guatemala is. ge legd onder de dictatuur van 'generaal Jerge Ulbico. Onder zijn regiem wer den de Indianen, die ongeveer drie kwart van de bevolking uitmaken, Uitgebuit door de eigenaars van de grote koffieplantages, die tweederden van de export van het land voor hun rekening namen. Ellendige levens omstandigheden vormen een buiten gewoon geschikte voedingsbodem voor 'het communisme, dat in Guate mala tegen de verdrukking in welig begon te tieren, aangewakkerd door communistische propagandisten uit Mexico en Cuba. Toen president Arbenz in Maart 1951 aan de markt kwairn, liet hy de communisten hun gang gaan en deze maakten van de gelegenheid gébruik om 'n sterke arbeiderspartij op te rich ten, waar zij de lakens konden uit delen. Zijn eigen populariteit trachtte hij te verhogen door anti-Britse (te gen 't aangrenzende Brit-Honduras) en anti-Amerikaanse gevoelens op te hitsen. Voorts ontwierp hij een groot plan voor landhervorming, waarvan o-a. de onteigening van de „United Fruit Company", een Amerikaanse maatschappij, een onderdeel vormde. Kortom, uit deze kleine opsomming blijkt wel, dat president Arbenz, in ternationaal gezien, een lastig heer schap is, die moeilijkheden veroor zaakt met zijn buren en daar hebben de tegenstanders van zijn bewind dankbaar gebruik van gemaakt. Dé Guatemalaanse regering heeft onmiddellijk de Veiligheidsraad in geschakeld, doch deze heeft het dank zij het veto van de Sovjet-Unie niet verder kunnen brengen dan een re solutie, wèUke hierop neerkomt: Laat ze het zelf maar opknappen. Dat doen ze. dan ook op het ogen blik. Er wordt stevig geknokt in de grensstreek, met voorlopig nog on duidelijke uitslag. Gezien de zo even geschetste ach tergrond wacht men met belangstel ling op de afloop. Geen gebruik uan Amerikaanse wapens De strijdkrachten van president Arbenz zijn thans slaags geraakt met het invasieleger bij de grote militaire basis van Zacapa, op iets meer dan hon derd kilometer van Guatemala City. Volgens een communiqué van het Guatemalaanse opperbevel, dat gisteravond laat in de buitenwereld werd ontvangen, waren de gevechten Zondagavond tegen het middernachtelijk uur begonnen. Volgens de regering zouden de opstandelingen hier en daar gedwongen zijn terug te trekken. Zondagavond had president Arbenz voor geheel Guatemala de staat van beleg afgekondigd. Dit besluit liet hij vergezeld gaan van een beroep op de inwoners van Guatemala City tijdelijk particuliere auto's af te staan ten behoeve van de regeringstroepen. LEGER TOT DUSVER TROUW. Een correspondent van Reuter seinde Maandag dat tot dusver het leger president Arbenz trouw was gebleven. In Guatemala City heerst een merkbare spanning, maar de re gering heeft er bij de bevolking op aangedrongen de kinderen weer naai school te sturen en ook zelf aan het werk te blijven. Volgens radiobe richten uit Brits-Honduras hebben de leiders der opstandelingen ver klaard, dat Zondag Coban was ge bombardeerd, en dat ook de stad Gua temala zou worden aangevallen. De radio van het invasieleger zelf meldde, dat dit leger in drie colon nes oprukt, met als doel de spoorweg en wegknooppunten. in het Zuiden van het land. Het embleem van het „bevrijdingsleger" is een blauwe arm band waarop een zwaard en een dwarshout zijn afgebeeld, De wapen spreuk is „Met God en eer". Het communiqué van het opperbe vel bevestigde bovendien dë geruch ten, diat een van de toestellen, die Guatemala City hadden gebombar deerd, met twee Noord-Amerikanen was' bemand Na een noodlanding zijn zij door de Mexicaanse regering geïnterneerd. In de Veiligheidsraad is gisteroch tend het Franse voorstel, waarin wordt aangedrongen op stopzetting van het bloedvergieten en waarin alle leden van de Verenigde Naties wordt gevraagd zich te onthouden van hulp aan de strijdende partijen, eenstemmig aangenomen. De diplomatieke vertegenwoordiger van Guatemala te Washington ver klaarde naar aanleiding hiervan, dat de Veiligheidsraad „wel iets behulp zamer" had kunnen zijn. Later op de dag zei hij, dat de wapens die on langs door de Verenigde Staten naar Honduras en Nicaragua zijn gezon den, thans worden gebruikt door de strijdkrachten die Guatemala zijn binnengevallen. Dit is onmiddellijk door de Verenigde Staten tegenge sproken. Een woordvoerder van het Ameri kaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft ontkend, dat de opstan delingen in Guatemala gebruik ma ken van de Amerikaanse wapens, welke kortelings naar Honduras en Nicaragua zijn gezonden. Het verzen- dèn van de wapens had plaats gehad in overeenstemming met het defensie verdrag van Rio Amerikaanse mili taire experts zien er, tezamen met de autoriteiten van het land waar zij werken, oip toe, dat de wapens niet gebruikt worden voor andere dan in het verdrag omschreven doelen. Weggaan en geld toe Nu de cracks vertrokken zijn Hoewel de conferentie van Genè ve, door het heengaan van bijna alle kopstukken, een belangrijk deel van haar ogenschijnlijke glans heeft ver loren, wordt er nu harder dan ooit gewerkt aan de voorbereiding van de directe wapenstilstandsonderhan delingen tussen Frankrijks Indo- chinese bondgenoten Laos en Cam- Voor het hof te Breux (Frankrijk) wordt momenteel gepleit voor de konij nen. De konijnen wel te verstaan, die zijn gestorven ten gevolge van Myxo- matose. Konijnenhouders, wier dieren alle stierven door deze vreselijke ziekte, in Europa gebracht door Dr. Paul Armand-Delille, een inwoner van Dreux, die het virus uit Australië liet komen en er de konijnen op zijn land goed mee wilde uitroeien, hebben deze dokter een proces aangedaan. Zij bisen schadevergoeding. Mr. Fliriot (in toga, staand, links) pleit voor hen, lie hun konijnen verloren door de Myxomatose epedemie. Mr. Maurico Gargon (in toga zittend, met het hoofd naar rechts gekeerd) verdedigt' de dokter. bodja enerzijds, en de communistische Vietminh anderzijds, waartoe de vol tallige conferentie jl. Zaterdag zo plotseling de deur wist te openen. Gisteravond zijn de delegatieleiders van Laos, Cahbodja en de Vietminh voor het eerst zonder vertegenwoor digers van de Westelijke mogendhe den o f Rusland bijeen geweest. Zij waren te gast bij de Chinese minister van buitenlandse zaken, .Tsjoe En Lai die hun in zijin villa een diner aan bood. Het is de bedoeling dat dit di plomatieke contact leidt tot militair contact, d.w.z. onderhandelingen tus sen de staven der drie genoemde strijdende partijen. Men heeft goede hoop dat dit con tact nog deze week zal kunnen wor den gelegd. Intussen ziet 't er naar uit dat alleen de wapenstilstandsonder handelingen tussen Laos en de Viet minh hier in Genève gehouden zul len worden. Cambodja staat er op, in Indochina zelf met de. Vietminh te onderhandelen, en de communis ten hebben daar tot dusver geen be zwaar tegen' gemaakt. Intussen is de „grote" conferentie over Indochina nog niet afgelopen. De negen landen die daar aan mee doen komen vandaag weer bijeen (zoals thans gebruikelijk achter ge sloten deuren) om verder te zoeken naar een oplossing van de vraag, die zij j.l. Zaterdag tijdelijk ter zijde schoven: als er een wapenstilstand wordt gesloten, wie moet dan toezicht houden op de uitvoering daarvan? Zoals bekend wilden de communis ten aanvankelijk een „neutrale" vier- mogenhedencommissie, bestaande uit 6 vertegenwoordigers van Polen, Tsje cho-Slowakije, Indië en Pakistan, met vetorecht voor elk der leden. Sindsdien heeft Mölotof zich bereid verklaard, Indonesië aan die vier toe te voegen, ofwel een commissie van drie te helpen oprichten, bestaande uit Polen, India en Indonesië. De Westelijke mogendheden voe len weinig voor Polen en Tsjecho- Slowakije als leden van zulk een commissie. In ieder geval staan zij er op, dat eventuele communistische le den geen recht van veto mogen genie ten. Met verbazing hebben Haagse krin gen kennis genomen van de verkla ring die de Indonesische minister van Buitenlandse Zaken, Soenarjo, tegenover een buitenlands persbu reau heeft afgelegd en volgens welke zijn land bij de komende Unie-be sprekingen een belangrijk deel van zijn schulden aan Nederland wenst te zien kwijtgescholden. Deze woorden hebben in Den Haag opzien gébaarö. Men herinnerde zich daar nog* al te goed een andere ver klaring van een der Indonesische lei ders, welke niet zo heel lang geleden werd afgelegd, en waarin werd ge zegd, dat er „bij de opheffing der Unie geen bepaalde speciale regeling der schulden nodig zou zijn, omdat Indonesië zijn schulden zou betalen". Hij zou zelfs in bedekte termen hebben gedreigd, dat Indonesië de conferentie in Den Haag zou afbre ken en uit de Unie zou treden, wan neer Nederland niet aan zijn verlan gen tot herziening of annulering van de financiële overeenkomst tussen beide landen wenst tegemoet te ko men. Indonesië heeft met deze eis tot een herziening der schuldenregeling een nieuwe element voor de komende be sprekingen naar voren gebracht. In de eerste nota van Indonesische zijde over de onderhandelingen, wer den alleen „de Nederlandse Unie er aanverwante aangelegenheden" en 1 „het vraagstuk Irian" als onderwer pen van bespreking aangeduid. Maar tot dusver was door Indone sië geen enkele nader specificatie op gegeven, en het was dus officieel niet bekend, waarmede de Indonesiërs precies ter tafel wensten te komen. Het totale bedrag der Indonesische schulden aan Nederland bedraagt bijna 4 milliard gulden. Hierin is ver disconteerd de staatsschuld van het voormalige Nederlandsch-Indië. Mexicaans vliegtuig vermist Sinds Zaterdagnacht wordt een Mexicaans militair transportvlieg- Gedurende het afgelopen weekeinde werd te Plymouth een „St. Bonifacius- congres" gehouden, dat werd bijgewoond door autoriteiten van de R. K. Geestelijkheid uit Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland, Denemarken, Ierland en Denemarken. Deel van het congres was een levendig stadion-' spel, dat het leven van de martelaar, die te Dokkum in 754 werd vermoord, in beeld gebracht. Foto boven van links naar rechts: Kardinaal Wendel van München; Kardinaal Frings uit Keulen en Kardinaal Griffin uit Westmin ster, op de eretribune. Onder: een overzicht tijdens het spel. Zonder ongelukken afgelopen Het prototype van de Bristol „Bri tannia", een verkeersvliegtuig met vier turbine-propellermotoren en be stemd voor het vervoer van honderd passagiers, heeft op de kop in de lucht gevlogen. Toen dit prototype, het eerste van dé twee die gereed zijn (het tweede maakte tengevolge van een branden de motor op 4 Februari j.l. een nood landing in de rivier de Severn), on geveer drie weken geleden een proef vlucht maakte, draaide het zich plot seling ondersteboven. De bestuurder slaagde er in het toestel uit de rug- vlucht te doen komen en een gewo ne landing te doen uitvoeren. Van de zijde van de vliegtuigenfa- briek is meegedeeld, dat bij het aan brengen van veranderingen in het vliegtuig een onderdeel van te ge ringe sterkte ten Snrechte is gemon teerd in het mechanisme, dat een van de landingsklappen in beweging moet brengen. Dit onderdeel heeft het tij dens de vlucht begeven. Toen de bestuurder bij de circa 50 ton wegende „Britannia" het mecha- tuig met 19 personen .soldaten met hun vrouwen en kinderen) aan boord, vermist. Het vliegtuig, een C. 47, was op de terugweg van het schiereiland Ba ja Californi, waar het verafgelegen le gerposten bevoorraad had. Het weer was slecht. nisme voor het naar buiten brengen van de landingsklappen in werking stelde, bleek al spoedig dat er iets niet in orde was, want de grote slan ke machine draaide zich ineens op de rug. Haar machtige vleugel van bijna drie en veertig meter lengte maalde een halve slag door de lucht en daar hing de 35 meter lange reus met de romp aan de vleugels. De veertien man, die deze gedenkwaardige vlucht meemaakten, hebben wel een beetje in ongerustheid verkeerd. Alleen de marconist aan boord werd gewond. In een der motorgondels ontstond brand. weer (Geldig van Dinsdagavond tot Woensdagavond. Opgemaakt te tien uur) DROOG WEER. Aanvankelijk opklaringen, la ter weer toenemend bewolking maar droog weer. Zwakke tot i matige wind tussen Noordwest en West. Morgen overdag iets hogere temperaturen. Nederlanders komen niet Er is in de Nederlandse Antillen nog altijd vraag naar specialisten, zoals onderwijzers, onderwijzeressen, medici met ervaring op het gebied der sociale geneeskunde, inspecteurs van politie enz. Was in de jaren kort na de oorlog een simpele advertentie in enkele kranten in Nederland voldoende om een stroom van sollicitanten te krij gen, thans is er een geheel andere situatie ontstaan. Het kost de grootste moeite de krachten die men nodig heeft, in enigszins voldoende getale aan te trekken. De gezaghebber van Curagao, de heer M. P. Gorsira heeft, toen hij als adviseur van de Antilliaanse delega tie ter R.T.C. in Nederland verbleef, hierover gesproken. Zijn ervaring is, dat het vooral de wijziging in in zicht omtrent de wereldpolitieke vraagstukken .in Nederland is, die de mensen er minder snel toe doet be sluiten te emigreren. De „angst voor de Russen" is goed deels verdwenen, en daarmede een belangrijke prikkel om het elders te zoeken, aldus Gorsira. Daarbij spelen in mindere mate fac toren een rol, zoals de thans vol doende werkgelegenheid in Neder land, althans voor de klasse mensen dat men hier ook nodig heeft, de be tere salariëring in vergelijking met 1946 enz. Men voelt zich langzamer hand in Nederland weer volledig thuis en wordt dus „honkvast". Intussen is dit alles een probleem voor deze gewesten, die met name voor het onderwijs en sociale voor zieningen vele vakmensen dringend nodig hebben. 23 Juni: zon op 4.20 en onder 21.04; maan op en onder 12.34 uur. 23 Juni: 20 u. 46 min. L.K. Het weer in Europa STOCKHOLM OSLO KOPENHAGEN AMSTERDAM LONDEN LUXEMBURG PARIJS BORDEAUX GRENOBLE NICE GENèVE ZURICH LOCARNO BERLIJN FRANKFORT MÜNCHEN WENEN INNSBRUCK ROME AJACCIO MALLORCA regen 28 C. nevel 22 half bew. 25 geheel bew. 19 zwaar bew. 18 licht bew. 23 .licht bew. 23 licht bew. 21 licht bew. 30 onbew. 26 nevel 30 zwaar bew. 31 half bew. 30 nevel 32 onbew. 31 nevel 29 nevel n nevel lf onbew. 29 onbew. 25 onbew. 21 Korreltje De gierigaard viert zijn edelmoe digheid met trompetgeschal.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1954 | | pagina 1