S)e £cidóe6oti/fcatit Kleine stapjes vooruit ter Geneefse conferentie Molotof en Bidault wat dichter bij elkaar De Russische luchtmacht Russisch schip aan de ketting Hemingway werd lelijk toegetakeld Karei de Grote bij Nijmeegse studenten M w n M Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. ZATERDAG 15 MEI 1954 45ste JAARGANG No. 13195 KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BUREAUX: PAPENGRACHT 32 Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 VERKEERDE ZONDENBOK HET IS NOG NIET ZOLANG gele den, dat landen als Korea en Indo-China behoorden tot de verge ten uithoeken van de wereld. Het was er rustig en voorzover het er niet rustig was, bekommerde geen mens zich erom. En nu zijn het twee landen, welke de wereld heel wat te stellen geven en de oorzaak zijn van veel vijven en zessen. Over de regeling van hun proble men confereren de volken te Genè- ve, althans hun vertegenwoordigers, en daar zij de kwesties op de be proefde manier aanpakken, schieten zij geen duimbreed op. Tot zelfs in Parijs dringt het gedruis uit Oost- Azië door en wekt er een crisis, wel ke veel balanceerkünst van Laniel vereist wegens de smalle basis, waar op hij zichzelf en zijn kabinet over eind dient te houden. Een meerder heid van twee stemmen (289287) is geen al te groot blijk van 0 vertrouwen, dat de Natio nale Vergadering hem schonk Slechts met de grootste moeite heeft Laniel dedeputé's er toe kunnen brengen voorlopig af te zien van een debat over Indo-China, juist nu de Geneefse conferentie aan de gang is. Hij had daarbij de vertrouwenskwes tie gesteld, zodat het doorzetten van een debat practisch zou neerkomen op een val van de regering en als ge volg daarvan weer op een afbreken van de conferentie te Genève. Deze laatste consequentie heeft blijkbaar de doorslag gegeven, maar anders had men de regering-Laniel kampjes laten vallen. De reden van deze gebelgdheid te gen de regering was de val van Dien Bien Phoe. Deze oorlogstragedie heeft niet alleen beroering gewekt ir. de Franse hoofdstad, zoals zij overal elders ook gedaan heeft, maar de Fransen zochten bovendien naar een zondenbok en vonden die natuur lijk in de regering. Een regering is nu eenmaal de grote wrijfpaal, waar tegen elke .geïrriteerdheid van het volk wordt afgewreven. Geheel ten onrechte, want de regering kan het ook niet helpen, dat Dien Bien Phoe tenslotte onder de voet is gelopen. Zelfs wanneer de verdediging van Dien Bien Phoe een fout zou zijn ge weest van de generale staf, is het malligheid het ministerie er voor verantwoordelijk te stellen, ook al draagt het formeel de verantwoor delijkheid voor alles wat in zijn naam gebeurt. Wat haalt het uit om een paar ministers, die het ook niet hel pen kunnen, het bos in te sturen? Laniel wees er terecht op, dat er in de wereldoorlog wel meer spectacu laire nederlagen waren geleden door de geallieerden, nederlagen, welke toch niet hebben geleid tot de val van een kabinet. Men slikte de ne derlaag, beet de tanden op elkaar en begon opnieuw. Dat is "ook de hou ding, wleke het Franse volk dient aan te nemen. Wanneer het dan per sé een zondenbok wil hebben, moet het z'n aandacht eens laten vallen op de hopeloze verdeeldheid, waaraan het Franse volk ten prooi is, een ver deeldheid, welke de oorzaak is van de zwakte der regeringen, van het wankelmoedige beleid en van de hele malaise, welke op het ogenblik in Frankrijk heerst. Wie krachtig wil optreden, beginne met zichzelf krach tig te maken en zich te herinneren, dat eendracht macht maakt. Datzelfde geldt trouwens voor heel het Westen. Slechts als de Westelijke mogendheden solidair zijn tot het uiterste, bestaat er kans, dat de Zuid oost-Aziatische problemen kunnen worden opgelost. Er komen weer geheime zittingen De conferentie over Indo-China te Genève heeft Vrijdag voor het eerst een bescheiden positief resultaat opgeleverd: het Franse en het Russische stand punt inzake de controle van een wapenstilstand en van de daarna te houden verkiezingen zijn namelijk een klein stapje dichter bij elkaar gekomen. De Sovjet-minister Molotof, die Vrijdag het eerst sprak, wijdde zijh rede weliswaar weer voor het grootste deel aan de bekende communistische voor stelling van zaken met betrekking tot Indo-China en de Amerikaanse plan nen voor een „Stille-Oceaanverdrag" maar hij ging ook in op Bidaults voor stellen van enige dagen geleden voor een oplossing van het Indo-Chinese probleem. Daarbij bleek hij bereid tot het overnemen van Bidaults voorstel om een eventuele wapenstilstand te laten controleren door een neutrale commissie, terwijl de Vietminh tot dusver steeds heeft vastgehouden aan de voor het Westen onaanvaardbare controle door de twee oorlogvoerende partijen gezamenlijk. DE NEUTRALE COMMISSIE. Maar hoewel Molotofs standpunt van Vrijdag in Westelijke kringen daarom „een stap vooruit" wordt ge noemd in vergelijking tot dat van de Vietminh, wijst men er in die kringen toch ook op, dat de neutrale commis sie, die in Korea het bestond moet controleren, op Weinig bevredigende wijze functionneert. Bij het vormen van een dergelijke commissie voor Indo-Ohina zou er dus voor moeten worden gezorgd, dat zich daarbij niet dezelfde moeilijkheden kunnen voordoen. Voorts verklaard Bidault, dat Frankrijk bereid is „alle voorstellen te bestuderen, die geformuleerd zou den worden betreffende de samen- De stafchef van de Amerikaanse luchtmacht, generaal Nathan Twi ning, heeft Vrijdag in een toespraak te Amarillo in Texas meegedeeld, dat de nieuwe grote Russische straal- bommenwerper, die in grootte te ver gelijken is met de Amerikaanse B-52, alleen is ontworpen en gebouwd om „belangrijke doelen in de Verenigde Staten" te kunnen bereiken. Van de B-52 bezitten de Amerika nen er nog slechts een paar en de Russen toonden tijdens hun parade tenminste één vliegtuig van een der gelijke grootte en bouw te bezitten. De Sovjet-Unie beschikt, aldus Twining, over duizenden militaire vliegtuigen méér dan de luchtmacht, het korps mariniers en de vloot van de Verenigde Staten te zamen. Bij de luchtparade op 1 Mei boven Moskou toonden de Russen „iets zeer nieuws", namelijk negen middelzwa re straalbommenwerpers, die te ver gelijken zijn met de Amerikaanse B-47. Twining zei, dat de Amerikanen reeds honderden bommenwerpers van dit typ eB-47 in dienst hebben, zo dat zij nog een voorsprong op de Russen hebben. Maar de Amerikanen moeten er rekening mee houden, dat de Russen deze middelzware straal bommenwerpers zijn gaan bouwen en er wellicht verbeteringen in heb ben aangebracht. stelling der commissies en de moda liteiten van de controle". En tevens sprak hij van een eventuele „ge mengde" (dus bilaterale) organen, die onder de autoriteit van de inter nationale commissies zouden kunnen werken. Dit komt dus ook weer iets dich ter bij de idee van de Vietminh voor controle door bilaterale commissies. Groot is deze winst zeer zeker nog j niet, na vier conferentiezittingen over Indo-China, maar zelfs zulke j kleine luchtpuntjes zijn er in Ge- j nève niet eerder geweest. Geheime zittingen. Eden heeft Vrijdag in zijn rol van bemiddelaar weer een zeker succes behaald door de medewerking zo wel van Frankrijk en Amerika, als van Rusland en China te verkrijgen voor het houden van „geheime en beperkte zittingen" over Indo-China. Deze verschillen in zoverre van de Nederlandse vordering tot dusver gehouden zittingen dat er geen voltallige delegatie bij zullen worden toegelaten, maar alleen de leider en elke delegatie, met ten hoogste drie van zijn adviseur-s, en dat de pers geen inlichtingen over het besprokene zal krijgen. OVERLEG OP KORTE TERMIJN. Voorts heeft Frankrijk aan de Ver. Staten verzocht om spoedig overleg over de kwestie van Amerikaans mi litair ingrijpen in Indo-China. Dit Franse verzoek is in Washing ton gunstig ontvangen. Verwacht wordt, dat dit overleg over enkele dagen in Washington of Parijs zal be- gjnnen al wijst men er op, dat dit nog niet wil zeggen, dat nu ook al tot militaire interventie besloten is, waarvoor Amerika, zoals bekend, de steun van de andere bondgenoten on ontbeerlijk acht. Men toont echter begrip voor het Franse standpunt, dat de situatie in Indo-China te ernstig is (en nog im mer critieker wordt) om te wachten op de uitslag van „Genève" of van de besprekingen tussen Amerika, Enge land en enige Z.O.-Aziatische landen over collectieve actie in Z.O.-Azië. In Parijs waar premier Laniel gisteren „draconische maatregelen" heeft aangekondigd heeft de na tionale defensiecommissie onder lei ding van president Coty over deze maatregelen beraadslaagd zonder ech ter reeds besluit genomen te heb ben. Eén overweging is het zenden van troepen uit Duitsland of Noord- Afrika naar Indo-Ohina; een voorstel dienstplichtigen naar het strijdtoneel te zenden zou echter zijn verworpen. Wèl zijn reeds, met toestemming van de geallieerde opperbevelhebber, gen. Griinther, kleine contingenten be- roepsmiliüaren naar Indo-China ge stuurd. Wonder dat hij nog'AM».^ t van menin2 was dat de mensen zou- iCCil ^en denken dat hij hen bij de neus nam. „De dokters hebben verklaard, Pas nu is bekend geworden hoe*] dat de hoofdwonde niet dat deel van ernstig de schrijver Ernest Heming way bij de twee vliegtuigongelukken in Afrika werd gewond, terwijl hij later bij het blussen van een brand nog ernstige wonden opliep. Na de vliegtuigongelukken constateerde een arts bij hem: een verwonding aan de twaalfde wervel en belediging van twee andere wervels, scheur in de rechternier, breuk in de lever, bele diging van de ingewanden, hersen schudding, waardoor driekwart van het gezichtsvermogen van het linker oog verloren ging, verlies van hersen- vocht, brandwonden aan het hoofd. Het Russische schip „Bjeloostrow" aan boord waarvan zich twee Russi sche luchtmachtattaché's bevinden, die Engeland moeten verlaten, daar zij spionnage zouden hebben gepleegd, heeft na een gedwongen oponthoud Stakende mijnwerkers omgekomen In de Poolse mijn „Barbara Vizvo- lenija" zo meldt het Joegoslavische persagentschap „Joegopress", heeft zich een explosie voorgedaan, die aan 400 mijnwerkers het leven zou hebben gekost. Volgens dit persbureau waren de ze mijnwerkers tijdens hun werk in de schachten in sitdownstaking ge gaan. De Poolse veiligheidspolitie heeft toen de ventilatoren gesloten, waardoor zich een enorme ontplof fing voordeed, die door brand werd gevolgd. Alle mijnwerkers kwamen bij deze brand, die enkele dagen heeft gewoed, om het leven. Nauwelijks een week tevoren werd in de Poolse pers over deze mijn de loftrompet gestoken en werd gezegd dat het de beste mijn van Opper- Silezië was, dank zij de snelle werk methode. Volgens „Joegopress" zijn vele personen aangehouden, omdat zij het nieuws over deze ramp hebben la ten uitlekken. ten slotte toch toestemming gekregen te vertrekken. Het hof van de Britse admiralitiet liet het schip aan de ketting leggen, even voordat het 't anker zou lichten, daar de eigenaars van het Russische schip in gebreke zouden zijn geble ven schadevergoeding te betalen voor een aanvaring met een Nederlands schip. Maar vijf uur na de oorspronkelij ke vertrektijd stortten de agenten van de „Bjeloostrow" een cautie en een vertegenwoordiger van de Neder landse assuradeursfirma, die een claim van 18.058 gulden had inge diend, verklaarde zich met het ver trek accoord. Men verwachtte, dat het Russische schip gisteravond bij hoogtij de tou wen zou losgooien. De „Moscow Na- rodny Bank, Ltd." heeft de borgstel ling verleend. De „Bjeloostrow", die een geregel de dienst Helsinki-Londen onder houdt heeft in October 1952 in het Kieler kanaal een aanvaring gehad met de 500 brt. metende Nederlandse kustvaarder „Marvic". De „Marvic" was destijds eigendom van de „Zeeuwse kustvaartmaatschappij". Toen deze maatschappij in December 1953 failleerde, kwam het schip door executoriale vefkoop in handen van de „Eerste Nederlandse Scheepsver- bandmaatschappij". De schade, door de „Marvic" bij de aanvaring opgelopen, bedroeg 30.000. Met de eigenaren van het Russische schip was echter een regeling ge troffen voor de betaling van 18.000. Tot dusver zijn de Russen evenwel in gebreke gebleven. Met al deze verwondingen heeft Hemingway nog geholpen een ernsti ge brand te bissen aan de Oostkust van Afrika, honderd kilometer ten Zuiden van Mombassa, waardoor een kinderkamp werd bedreigd. De be roemde schrijver meldde zich als vrij williger voor de blussing en liep daarbij op: verbranding in de twee de graad aan benen, buik, borst, mond en linkerhand, in de derde graad aan zijn rechtearm, die open lag tot op het been, voorts liep hij weer inwendige kneuzingen op. De Italiaanse artsen, die hem heb ben behandeld, zeiden dat in een nor maal geval een mens met dergelijke verwondingen slechts enkele maan den zou blijven leven. Maar de 55- jarige Hemingway zit al weer in Ma drid om de stierengevechten bij te wonen. De brandwonden zijn nu ge- de hersenen heeft beïnvloed, waar mee ik gewoonlijk schrijf", zei hij. De gewonden van Dien Bien Phoe Ondanks een tropische storm boven het gebied van Dien Bien Phoe zijn gisteren 16 gewonden met een hef- schroefvliegtuig geëvacueerd. Acht van deze mensen zijn van nacht laat per „Dakota" van Loe- ang Prabang, de hoofdstad in Laos, naar Hanoi vervoerd, waar zij on middellijk naar een ziekenhuis zijn overgebracht De evacuatie is begonnen met drie hefschroefvliegtuigen en een sport- vliegtuig. Dit laatste toestel viel on middellijk uit, want bij de landing raakte het een helicopter en was niet meer instaat op te stijgen. Bovendien is de laatste helicopter, die met twee gewonden was opgeste gen, bij het invallen van de nacht nog niet in Loeang Prabang aangeko men. Men neemt aan, dat het toestel ergens anders is geland. De eerste Franse gewonden, die uit Dien Bien Phoe zijn geëvacueerd, hebben volgens in Parijs ontvangen berichten verklaard, dat zij door de opstandelingen goed behandeld zijn. Een Franse verpleegster, die Vrij- nezen, hoewel er lelijke littekens zijn dag bij de evacuatie van de eerste achtergebleven op arm en benen; de gewonden assisteerde, heeft verklaard nier en lever functionneren weer, 1 van een Vietminh officier vernomen maar Hemingway leeft streng op i te hebben, dat Geneviève de Galard, dieet. Het gezichtsvermogen is terug- de enige vrouw in het fort op het gekeerd, al is het linkeroog dikwijls ogenblik van de val, zich in goede pijnlijk. I welstand bevindt. Gesprek met de West l/olgende week begint de Ronde Ta- fel Conferentie met de West. Het ziet er naar uit, dat er nu eindelijk een oplossing zal komen voor de ver houding tussen Nederland en de Overzeese Rijksdelen, zoals die reeds in 1942 door Koningin Wilhelmina in haar beroemde radiorede van 8 De cember werd toegezegd. Men begreep toen reeds, dat de tijd van ondergeschiktheid aan het moe derland voorbij moest zijn, dat de volken, die wij zo lang hadden be voogd, zelfstandigheid wensten en dat de tijd van het kolonialisme voor bij was. Men kan er nog eens aan herinneren, dat ook toen weer, vooral na de oorlog, met deze nieuwe op vattingen grove fouten zijn gemaakt. Men is toen en met name Ameri ka heeft zich nu tot haar eigen scha de hiervan kunnen vergewissen in een ander uiterste vervallen. Het uiterste van het anti-kolonialisme, dat aan volken, die daartoe nog niet rijp waren, onmiddellijk zelfstandig heid wilde geven zonder daarbij acht te slaan op het communistische ge vaar, dat daarvan het gevolg kon zijn. Vandaag erkent men dat gevaar in Azië, maar nu is het voor een groot deel te laat. Men moet het onze koningin en onze regering van 1942 ter ere nage ven, dat zij toen reeds begrepen, dat de verhouding tussen de verschillen de Rijksdelen op een andere basis moest worden geschoeid en er was dus geen reden om zo hoog van de toren te blazen tegen ons kolonialis me, waar Nederland zelf dit wilde uitbannen, waar-verstandig-alleen alleen wilde wachten en wat bete kenen enkele jaren op enkele eeuwen? tot de betreffende volken hiertoe in staat waren. Dit was de reden, dat mét betrekking tot Indo nesië de zaken wat anders liepen dan men zich toen had voorgesteld. Ook met Indonesië had men willen ko men tot een koninkrijk nieuwe stijl. Men herinnert zich wellicht nog het aftreden van minister Sassen, die een periode van tien jaar had ge pland om hiertoe te geraken. r\AT koninkrijk nieuwe stijl kon U echter wel worden voorbereid met Suriname en de Nederlandse An tillen, al is het hiermee dan "ook niet zo heel vlot gegaan. In 1948 werd de Koninkrijk door de Ronde Tafelconferentie op papier gezet, maar daarmee was het er nog niet. De zaak bleek topzwaar te zijn. Deze topzware constructie bleek on uitvoerbaar. Bij deze mislukking heeft men zich echter toch niet neergelegd en daar uit bleek wel, dat het Nederland ernst was met dit nieuwe koninkrijk. In afwachting van een nieuwe re geling werd toen een interimregeling doorgevoerd, waardoor Suriname en de Nederlandse Antillen eigenlijk practisch reeds baas in eigen huis werden. In 1952 zou het dan eindelijk ge beuren. Men herinnert zich nog de reis van minister Kernkamp en mi nister Luns naar de West. De eis van Suriname was, dat in de overeenkomst zou worden vast gelegd, dat het koninklijk-nieuwe- stijl een vrijwillige keuze was, die desgewenst ook ongedaan kon wor den gemaakt. En in een persgesprek, dat naderhand in New York werd gevoerd, verklaarde minister Kern kamp zich toen bereid om deze eis in de overeenkomst op te nemen. Toen kwam hij in botsing met de Tweede Kamer. De K.V.P. zette bij monde van de heer De Kort een tijdbom onder de nieuwe constructie en daarmee was dat hele plan van de baan. ^fU gaan we dus opnieuw beginnen. Er ligt een nieuw bouwplan klaar, waarover men zich op de R. T.C., die op 18 Mei aanvangt, op nieuw zal gaan beraden. Topzwaar is het niet meer en ook de moeilijkheid waarover minister Kernkamp bijna struikelde is bijna ondervangen. Er wordt nu voorgesteld om het Neder- De R. K. Universiteit te Nijmegen bestond Vrijdag 30 jaar en onder de vele vooraanstaande gasten, die deze dag naar Nijmegen kwamen om dit jubileum te vieren, was ook keizer Karei de Grote, die des middags, vergezeld van een aantal leden van zijn gevolg, de intocht in de oude Keizerstad maakte. We zien keizer Karei hier, tezamen met ridder Roland, een van zijn veld heren, een begroetingsdronk wisse len. landse kabinet met twee leden uit te breiden, als het gaat over zaken, die niet enkel Nederland maar ook Suriname of de Antillen raken. Dan wordt het kabinet uitgebouwd tot de Raad van Ministers van het Konink rijk. Maar het belangrijkste is, dat Suri name niet meer staat op het zelfbe- schikkingrecht en dat was een heel teer punt Maar dat Nederland daar niet aan wilde was ook te begrijpen. Ons land zal immers in de naaste toekomst grote financiële offers moeten bren gen voor de ontwikkeling van dat land en wie is geneigd deze grote of fers te brengen, als iedere dag het gevaar dreigt, dat het samengaan eenzijdig zal worden verbroken. De vraag rijst dan toch of dergelijke of fers dan nog wel verantwoord zijn. Intussen zijn nog niet alle moei lijkheden uit de weg geruimd. Het bezwaar is gebleven en dit komt hoofdzakelijk van anti-revolu- tionnaire zijde dat het statuut van het koninkrijk al te gemakkelijk zal kunnen worden gewijzigd. Deze mogelijkheid van wijziging is een concessie aan Suriname voor het la ten vallen van de eis van het zelf- bestemmingsrecht en daarom zal het moeilijk zijn hierin- nog wijziging te brengen. De anti-revolutionairen zien waarschijnlijk het voorbeeld voor zich van de Nederlands Indone sische Unie. Het is nu maar te ho pen, dat de R.T.C. nu niet ten derde male over dit punt zal struikelen. Er zal een oplossing moeten worden gevonden. Een oplossing voor een conceptie, waaruit men tenslotte nog, hoe laat ook, lering zal kunnen trek ken. (Geldig van Zaterdagavond tot j Zondagavond. Opgemaakt te 10 3 uur). MEER BEWOLKING. Droog weer met voornamelijk i in het Noorden van het land j overdrijvende wolkenvelden. Meest matige wind tussen j Noord en West. Over het alge- j meen lagere middagtemperatu- ren. 16 Mei: zon op 4.46 en onder 20.28; maan op 19.33 en onder 3.34 uur. 17 Mei: zon op 4.44 en onder 20.29; maan oj 20.41 en onder 3.57 uur. 17 Mei: schijngestalten van de maan 22.47 uur V.M. Het weer in Europa De weerrapporten van hedenmor gen 7 uur luiden: weer temp. STOCKHOLM half bew. 15 C. OSLO geheel bew. 16 KOPENHAGEN licht bew. 15 AMSTERDAM onbewolkt 19 LONDEN geheel bew. 16 LUXEMBURG licht bew. 16 PARIJS geheel bew. 20 BORDEAUX geheel bew. 20 GRENOBLE regen 25 NICE geheel bew. 21 GENEVE half bew. 24 ZURICH licht bew. 20 LOCARNO geheel bew. 23 BERLIJN onbewolkt 14 FRANKFORT onbewolkt 19 MUNCHEN onbewolkt 15 WENEN onbewolkt 14 INNSBRUCK licht bew. 21 ROME zwaar bew. 21 AJACCIO geheel bew. 19 MALLORCA onbewolkt 27 - Meer bewolking VERKORTING BELGISCHE DIENSTTIJD. De Belgische ministerraad heeft Vrijdag besloten de militaire dienst plicht te verkorten van 21 tot 18 maanden. Militairen van de lichting 1952, die reeds 18 maanden dienst hebben ge daan, zullen op 21 Mei met groot ver lof gezonden worden. Het K.N.M.I. deelt mede: Het weer in ons land werd de afge lopen week gekenmerkt door felle zonnestraling en grote droogte. Voor namelijk Oostelijke winden voerden zeer droge lucht aan, afkomstig van Noord-Rusland. Over land werd de lucht overdag sterk aangewarmd, zo dat de lucht ons land bereikte met maximumtemperaturen van boven 20 graden. Op de weerkaarten beginnen I zich nu vrij belangrijke wijzigingen in de luchtdrukverdeling te manifes- I teren. Drukdalingen boven Scandi- i navië en Zuid-Frankrijk tasten het gebied met hoge barometerstanden, I dat zich uitstrekt van de Azoren naar Nova Zembla, aan in de Oost- I flank, met het gevolg dat de wind naar Noordelijke richtingen zal draaien. Boven de Noordzee komen uitge strekte wolkenvelden voor, die met deze Noordelijke wind ons land zul len binnendrijven. Neerslag van enige betekenis is dit weekeinde echter niet te verwachten. Korreltje Een lach is als een licht door het venster; men ziet, dat het hart thuis is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1954 | | pagina 1