Archaeologen ontdekken een belangrijke laag
uranium onder de pasgedempte Mare te Leiden
BOLLENSEIZOEN GAAT BEGINNEN
Praalwagens van het bloemencorso
worden tentoongesteld in Lisse
Zal prof» Demper de Mare
geheel open laten breken?
Zal de boortorent die morgen arriveert,
Leidens begrotingstekort volledig opheffen?
WOENSDAG 31 MAART 1954
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Alle dorpen hebben
attracties
De maand, die gaat aanbreken, staat
vanzelfsprekend in het teken van
„Naar de Bollen". In de laatste tijd
hebben we reeds bij stukjes en beet
jes geschreven over de attractie, wel
ke er dit jaar te beleven zullen zijn,
maar traditie getrouw geven wij nog
een korte samenvatting naar aanlei
ding van de jaarlijkse persconferen
tie, waarop de burgemeesters van de
bollendorpen, de besturen van Keu
kenhof, de corso-commissie, de V.V.
V.'s en andere belanghebbenden de
verschillende initiatieven als één
groot menu aan de buitenlandse en
vaderlandse pers aanbieden.
Op de eerste plaats vestigen wij dan
de aandacht op Keukenhof, dat het
eerste lustrum gaat vieren. Vrijdag
middag zal minister mr. J. W. Beyen
deze vijfde bloemententoonstelling
openen. Aanvankelijk was het de be
doeling om de hof op 23 Maart voor
het publiek open te stellen, maar het
koude weer dwarsboomde deze plan
nen. Het bestuur wilde er zeker van
zijn, dat er van de eerste dag af iets
te zien zou zijn en die opzet is ge-
inbegrepen. De beoordeling van de
wagens door de jury zal die dag
plaats hebben van 12 tot 3 uur des
middags.
De opstelling van het corso op 24
April vindt plaats tussen 11 en 12.30
uur op de Rijksweg vanaf de War-
slaagd. In de kas staan reeds vele I monderdam tot café „De Uiver" te
soorten tulpen in bloei en ook in het
park kan men van de eerste voor-
jaaróboden genieten. Aan het nieuwe
paviljoen ovor de bloemsierkunst
v/ordt nog koortsachtig gewerkt, maar
men zal ongetwijfeld Vrijdag ger<ied
zijn.
NIEUWTJES.
Het gedeelte van het terrein, dat
aan de kant van Lisse ligt, is weer
gedeeltelijk uitgebreid. Ongeveer 2
ha. zijn bij de tentoonstelling betrok
ken. Met 50 ton krijtrots uit Corn
wall is hier een fraaie rotspartij
aangelegd. Het parkeerterrein is
eens zo groot als voorheen en ten ge
rieve van de wandelaars is er een
stalling voor fietsen en brommers-te
genover de ingang bij het nieuwe ge
deelte gemaakt.
Op de traditionele streekdag, Don
derdag 22 April, zal Zeeland de gast
zijn. Een dameskoor uit Westkapelle,
in Zeeuwse klederdracht, zal zingen
en de kruisboogschuttersvereniging
„Jacoba van Beieren" zal demonstra
ties geven. Dezelfde dag zal ook Ja
coba haar bezoek aan de Keukenhof
brengen.
En bij dit alles komen nog.de heli
copter-vlucliten, waarover wij vorige
week reeds het nodige publiceerden.
Tenslotte zijn er natuurlijk ook de
beelden, waarvoor een prijsvraag
werd uitgeschreven. Uit 120 foto's
v/erden vijftig beelden uitgekozen,
die voor een nadere beoordeling in
aanmerking kwamen. Op de kop af
25 hiervan staan thans in de tuin.
HET CORSO.
Voor het corso, dat op 24 April
wordt gehouden, zijn reeds 27 praal
wagens en 6 luxe auto's ge'lboekt. Ver
wacht mag worden, dat dit aantal
nog zal toenemen.
Bij Hillegom en op de weg tussen
Sassenheim en Lisse zal gelegenheid
worden gegeven voor het parkeren
van auto's en bussen met ouden van
dagen en invaliden. Hiervoor dienen
echter kaarten te worden aange
vraagd bij de betreffende plaatselijke
politiebureaux.
Op 23 April zal in de veilinggebou
wen van de H.B.G. te Lisse des na
middags vanaf 3 uur tot middernacht
een tentoonsteling van de wagens
gehouden worden, welke voor het pu
bliek toegankelijk is tegen betaling
van ƒ0.50 per persoon, programma
Sassenheim. De start geschiedt te 13
uur precies. Gereden wordt via Lis
se naar Hillegom, keerpunt Benne-
broek. Vervolgens wordt dezelfde
route teruggereden naar Sassenheim,
finish te ongeveer 17.30 uur.
Ten panzien van de muzikale om
lijsting van het corso kan worden
medegedeeld, dat medewerking is
verkregen van twee Schotse Bands,
genaamd The Military Band of the
Seaforth Highlanders en The Pipe
Band of the Queens Own Comeron
Highlanders, beide in de ceremoniële
tenue. Genoemde Bands zullen op de
heenweg het corso over het gehele
traject openen. Op de terugweg zal
het corso over het gehele traject ope
nen. Op de terugweg zal het corso
geopend worden door het muziek-
en pijperscorps „Canite Tuba" te Lis-1
se. Verder zullen nog plaatselijke en
andere corpsen ingeschakeld worden,
in totaal 8 stuks. Op de corso-dag zal
door de V.V.V. te Lisse in samen-
werking met het comité Bloemencor-1
so in het veilinggebouw van de Ho- j
baho te Lisse een concert-avond wor
den georganiseerd met medewerking J
van voornoemde Schotse Bands. Ten
slotte kan nog worden medegedeeld, j
dat de Zweedse groep van de Bond j
van Bloembollenhandelaren zal deel- j
nemen met een praalwagen, waarop
twee Zweedse schoonheidskoningin- j
nen zijn geplaatst.
Nog steeds wordt er hard gewerkt
aan het nieuwe paviljoen (voor de
bloemsierkunst), dat Vrijdag gereed
moet zijn.
DE OVERIGE PLAATSEN.
Evenals andere jaren zal Noordwijk
door de Tulpenrally van 25 tot 1 Mei
in het brandpunt van de belangstel
ling staan. Gedurende die tijd zullen
versieringen en bloemenmozaieken
de feestelijkheden verhogen. Gestart
wordt uit zeven verschillende punten
in Europa. Aankomst te Noordwijk Warmond,
die op 19 April (tweede Paasdag) ge
houden zal worden. Op 25 April is er
een Bloemen-bridgedrive in Café de
Zwaan aan de Dorpsstraat, die om 2
uur begint. Tijdens het weekend van
het corso valt er veel van de mozaie-
ken te genieten.
Op 24 April zal Sassenheim een
kleurige aanblik bieden door de fees
telijke straiatversiering. Ook hier
zijn tijdens 't corsowekend bloemen
mozaieken.
Op 8 en 9 Mei is er in de jachtha
ven van Sassenheim een reünie van
I motorboten, georganiseerd door de
Unie van Watertoeristen in samen
werking met de V.V.V. De officiële
ontvangst door Jacoba van Beieren
zal voor de toeschouwers een spec
taculaire attractie zijn.
Van 15 April tot ongeveer 10 Mei
zijn de straten van Voorhout met
bloemen versierd en van 24 tot 30
April vallen hier prachtige composi
ties van bloemenmozaieken te bewon
deren.
Warmond zal in April door zijn gele
narcissen en zijn fraaie mozaieken de
aandacht trekken.
BUS EN TREIN.
De N.Z.H.V.M. zal op drukke da
gen extra bussen HaarlemKeuken
hof en LeidenKeukenhof inschake
len. Tijdens de opening van Keuken
hof worden pendeldiensten ingelast
tussen LisseVierkant en Lisse
Keukenhof voor lijndiensten Haarlem
Leiden v.v. Speciale bustochten zul
len kunnen worden gemaakt van
Haarlem over Noordwijk aan Zee
naar Keukenhof en van Leiden naaf
Keukenhof. De toegang tot Keuken
hof is bij de prijs inbegrepen.
Van Den Haag (Holl. Spoor) kan
men over Wassenaar, Katwijk en
Noordwijk naar Keukenhof gaan om
9, 11 of 1 uur. Terug om 11, 13, 15
of 17 uur 45.
Op alle haltes van de buitenlijnen
zijn retourbiljetten naar Lisse met
toegang tot Keukenhof verkrijgbaar.
Ook dit jaar zijn wandelwegen uit
gezet.
Op 11, 18, 19, 24 en 25 April en 2
Mei zullen extra treinen te Leiden,
Voorhout, Noordwijker-
„Laat ons
doortastend zijn!"
Ondanks de grote drukte zijn wij
vanmorgen in staat geweest in de
directiekeet aan de Mare, waar zo
lang het hoofdkwartier is ingericht,
prof. Wilbert Demper een bliksem-
interview af te nemen. Terwijl op
gewonden mannen van links en
rechts met emmers zand kwamen
aandragen, die onmiddellijk onder
zocht werden, konden wij de geleer
de even apart nemen. Hij was zojuist
in de boorput afgedaald en zijn hoge
voorhoofd was met modder be
smeurd.
Wij vroegen hem naar de gevolgen
voor Leiden. De geleerde keek ge
troffen op. „Voor Leiden? Voor heel
de wereld mogen we wel zeggen.
Door de ontdekking van deze ura-
niumlaag zal Nederland een eerste
plaats onder de volkeren kunnen in
nemen. Een extra Amerikaanse be
scherming zal dringend nodig zijn,"
meende hij.
Kleine opoffering
Een vraag brandde ons op de lip
pen. „Vooruit maar," zei de geleer
de, „mijn tijd is 'beperkt.
„Wat zal er met Leiden gebeuren?"
brachten wij ademloos uit.
„Tja," zei de geleerde, en maakte
vaag gebaar. „Als je het groot ziet,
niets bijzonders. Om te beginnen zal
tegen gereduceerde prijzen aan de
voornaamste stations verkrijgbaar.
Gedurende deze periode stoppen aan
het station te Lisse dagelijks (behal
ve op de bovengenoemde data) uit
de richting Amsterdam, de nrs. 1119,
April, waarna op 30 April de hout, Lisse en Hillegom stoppen,
snelheidsproef wordt afgelegd op het In verband met de bloemententoon-11121, 11237 1229, 1131, 1135, 1237 en
circuit van Zandvoort. stelling Keukenhof van 29 April tot 1243. Uit de richting Den Haag de nrs.
Noordwijkerhout is het begin- en en met 17 Mei, zijn gecombineerde 1214, 1216, 1120, 1226, 1228, 1232, 1234,
eindpunt van de Bloemen-fietsrally, 'plaatsbewijzen (trein-tentoonstelling) 1136 en 1138.
de Mare weer geheel uitgegraven
moeten worden. Dit zal wel wat op
tegenstand stuiten, maar een kleine
opoffering is deze blijde mare voor
de wereld toch zeker waard. Zonder
de ontdekking van die rioolragger,
zou uw stad altijd een stoffig mu
seum geweest zijn."
„iMaar professor",' meenden wjj
verontwaardigd."
„Niet kletsen," brieste hij wreve
lig, „nog meer te vragen?"
Wij vroegen hem aarzelend, wat
hij met de opgraving dacht te be
reiken.
„Wij hopen op deze manier de
uraniumlaag beter te kunnen berei
ken en verder is er kans, dat de
Mare zich geheel met zwaar water
zal vullen."
Zal de lucht terugkeren?
„En de geur?" vroegen wij 'be
scheiden.
„De stank bedoelt u," zei de geleer
de grof. „Jullie in Europa hebben
nooit de juiste betekenis van het
spreekwoord „Geld stinkt niet" be
grepen, bovendien steken jullie
overal je neus in. Vals sentiment,"
zei de professor vastberaden terwijl
hij naar het (Marekerktorentje keek.
„Die toren zal opzij geschoven
moeten worden. Een enkele nutte
loze klokkentoren zal plaats moeten
maken voor een practische boor
toren."
„Wat?" vroegen wij met verstikte
stem.
„De moker er in," anwoordde de
professor, „nogmaals, geld stinkt niet.
Een vloedgolf van welvaart zal over
uw land spoelen en aan alle domme
bedenksels een einde maken." Hij
tilde een zware moker op. „Laat ons
maar 'begaan," zei hij. „Morgen om
kwart voor twaalf verwacht ik hier
de eerste drijvende boortoren uit
Rotterdam. Zo lang de Mare nog niet
open is, zal de toren voor de schouw
burg komen te liggen."
„Wanneer gaat het boren begii>
nen?" vroegen we nog.
„Morgen na de middag," zei de
professor, „en nu eruit, u staat de
vooruitgang in de weg."
ATTRACTIE IN HILLEGOM.
De Leidse bevolking valt van de ene verrassing in de andere. Konden wij
gisteren de ontdekking van de vreemde rioolragger melden, thans blijkii
i de vondst van dit merkwaardige uitheemse beestje voor Leiden en Omstre-
j ken een wereld van nieuwe mogelijkheden te openen.
I Op het natuurkundig laboratorium, waarheen het beestje in verband
In de grote tuin van de Beurs met eni.ge typische eigenschappen is gebracht, kwam men namelijk heden-
wordt wederom gedemonstreerd, wat oiorgeni door een gelukkig toeval te weten, dat de rioolragger in hoge mate
men in de eigen tuin met bolgewas-radioactief is. Onder leiding van de bekende bioloog dr. P. H. van Tegen-
sen kan bereiken. De tuin die in de vvaarde» Z1in toen onderzoekingen naar de herkomst van de rioolraggers be-
1 gonnen. De sporen leidden alle naar de directe omgeving van de Mare. In
allerijl heeft men zich toen in verbinding gesteld met de Amerikaanse pro
fessor Wilbert B. Demper, die op bet ogenblik in Amsterdam een gasthoog
leraarszetel bekleedt. Deze heeft daarop de leiding van de onderzoekingen
overgenomen en een proefboring verricht. De omhoog gebrachte grond nu
bleek uraniumhoudend te zijn! Bovendien wist men een kleine hoeveelheid
zwaar water uit de modder te winnen. Het moet dus niet uitgesloten geacht
worden dat zich onder de Mare een rijke uranium-ader bevindt.
kan gratis
Don Quichotte, een van de nieuwe
tuinbeelden in Keukenhof, waarvoor
de jury een prijs beschikbaar stelde.
avonduren verlicht
worden bezichtigd.
Op 24 en 25 April, alsmede op 1 en
2 Mei houdt de Hillegomse Harmo-
niekapel een internationaal muziek
concours in de Grote Beurszaal van
Treslong. Dertig buitenlandse mu
ziekcorpsen met een totaal van meer
dan 15-00 deelnemers zullen hieraan
hun medewerking verlenen.
Op 11 April wordt 'n Narcissenrally
voor bromfietsers en automobilisten
gehóuden. De eersten moeten 50 en
de laatsten 100 km. achter de rug
hebben. Inschrijfgeld is 2.50. Ver
zamelpunt is bij Treslong, vanwaar
langs een voorgeschreven route naar
Keukenhof moet worden gereden.
Vandaar volgens eigen keuze terug
naar Treslong, waar de prijsuitrei
king geschiedt en waar iedere deel
nemer een bloemstuk aangeboden
krijgt.
Een bloemencorso voor kinderen
vindt plaats op 30 April om 2 uur
(startplaats van de Endelaan). Vorig
jaar waren er 120 deelnemers. Ver
wacht wordt, dat dit jaar dit aantal
overtroffen zal worden. Op een In
ternationaal Kapcoucours zullen Zon
dag 9 Mei beroemde kappers, onder
wie de Duitse kampioen van dit jaar,
nieuwe kapsels demonstreren, die ge-
inspireerd zullen zijn op bloemenmo-1
tieven.
Tenslotte zal Hillegom met straat
versiering en mozaieken luister bij
zetten aan de feestelijkheden.
IN LISSE.
Behalve de Keukenhof-tentoonstel
ling, de expositie van de corso-wa
gens en het concert van de Schotse
corpsen, waarover wij boven reeds
het een en ander schreven, zal op 30
April des morgens van de HOBAHO
een kinder-bloemencorso vertrekken
voor een muzikale rondgang door het
dorp.
Op 8 Mei zal een Bollenstreekrally
gehouden v/orden voor bromfietsers
en wielrijders.
Aandacht verdient verder de spe
ciale straatversiering van 5 April tot
half Mei, ontworpen door de beken
de architect J. M. Heikens uit Voor
burg, die een belangrijk aandeel in
de weropbouw van Rotterdam heeft
gehad.
Verder, wij schreven hierover
reeds eerder, zal dit seizoen een gro
ter aantal vertrekken van kasteel
Keukenhof worden opéngesteld, zo
dat men na een bezoek aan de bloe
Vreemd gedrag.
Gisteravond was reeds gebleken,
dat de rioolragger, die door een stu
dent naar het Natuurhistorisch mu
seum was gebracht zich zeer vreemd
gedroeg.
Het beestje rende als verdwaasd
zijn glazen kooi door en weigerde al
le voedsel. Tot dat ogenblik had
men aan het vreemde gedrag van
het beestje weinig aandacht geschon
ken. Toen echter de suppoost, de
heer C. K. van Egmond, gisteravond
een laatste ronde door het museum
maakte, meende hij bij de kooi van
het beest een eigenaardig schijnsel
waar te nemen. Dichterbij gekomen
zag hij tot zijn schrik dat de riool
ragger totaal verwleurd was en ge-,
heel oplichtte. Ook het glas van hei
terrarium bleek van kleur veranderd
te zijn. De heer van Egmond steldj
prof. dr C. P. Westerlof van heft
vreemde gebeuren op de hoogte efi
deze liet de rioolragger onmiddellijke
naar het Kamerlingh Onnes labora
torium overbrengen. Hier ontdekte
men met behulp van een geigertel
ler, dat het beestje zwaar radioactief
was. Bovendien konden na ontleding,
uit het bloed van de rioolragger enire
druppels zwaar water gedistilleerd
worden.
Onmiddellijk is toen het ondor-
zoek naar de herkomst van de
rioolraggertjes begonnen. Riet
een Geigerteller gewapend zjjn
verschillende geleerden in liet
centrum van Leiden met onder
zoekingen begonnen. Met behuilp
van deze handige instrumenten
was het mogelijk de sporen van
de beesten na te gaan. Hierbij
bleek dat juist de riolen in de
omgeving van de Mare voor de
rioolragger zeer aantrekkelijk
waren.
Verborgen acties.
Omdat de vermoedens op het
ogenblik nog zeer vermetel waren
heeft men gemeend, zo stil mogelijk
te werk te gaan, om alle onnodige
mententoonstelling kan genieten van: opwinding te vermijden. In de ko-
de pracht en praal uit vroeger tijden. I mende nacht zal echter een gedeelte
In het kasteel zijn vele antieke stuk- j van de gedempte Mare weer wor-
ken in een fraaie collectie schilde-1 den opengebroken om de riolen op
rijen. radioactiviteit te onderzoeken.
Aangezien de geleerden vermoeden
met een ontdekking van groot ge
wicht te doen te hebben, hebben zij
onmiddellijk contact opgenomen met
de Amerikaanse uraniumdesknndige
professor Wilbert B. Demper, die op
het ogenblik in ons land verblijft.
Deze deskundige bij uitstek is he
denmorgen vroeg in de sleutelstad
aangekomen en heeft met zijn atoom-1
klopper, een apparaat waarmee men
de aanwezigheid van radioactieve
stoffen onomstotelijk kan vaststellen,
een onderzoek ingesteld.
Om elf uur werd bekend, dat zich
onder de gedempte Mare een rijke,
met zwaar water gevulde uranium
ader moet ophouden.
Oorzaak van zware lucht!
Volgens verldaring die wij van
bevoegde zijde ontvingen moet
de sterke lucht die tot demping
van de Mare deed besluiten» door
de aanwezigheid van deze zwaar
water en uraniumlaag veroor
zaakt zijn. Met het vuil, dat ter
plaatse in het water gegooid is,
zijn scheikundige verbindingen
ontstaan, die de indringende
lucht veroorzaakten. Dezelfde
reuk overigens, die het gisteren
ontdekte rioolraggertje verge
zelde.
Boorinstallatie onderweg.
Door deze bijna ongelofelijke ont
dekking, die in belangrijkheid de
vondst van aardolie in Drenthe ver
re overtreft, heeft Leiden de ogen
van de gehele wereld Rusland
helaas incluis op zich gericht. De
oude Sleutelstad en haar omstreken
zullen een koortsachtige drukte te
gemoet gaan.
Toevalligerwijs bevond zioh voor
de Nederlandse kust een boorinstal
latie op doorreis naar Noorwegen,
waar men ook meent enige uranium-
lagen ontdekt te hebben. Deze boor
installatie zal nu zo snel mogelijk
naar Leiden geloodst worden.
Morgen omstreeks twaalf uur zal
de boortoren, die vele hinderlijke
opstakels moet passeren, in Leiden
arriveren. Door de geweldige om
vang van de installatie, verwacht
men dat hier en daar wat moeilijk
heden met bruggen zullen ontstaan.
Voor de middag hoopt men het ge
vaarte zijn voorlopige ligplaats voor
de Schouwburg te hebben gegeven.
Tegelijker tijd 12 uur) zal het
huisje naast de directiekeet dat de
proefboor aan nieuwsgierige ogen
onttrok, afgebroken worden. Hier
door zal de Leidse bevolking een
overzicht van de werkzaamheden
te zien krijgen. Prof. Demper is be
reid gevonden, te 12 uur een demon
stratie met zijn atoomklopper te ge
ven.
Bovensaande foto toont U de boortoren, die gisteravond nog voor de Nederlandse kust voer, doch thans in
overleg met de Noorse regering onderweg is naar Leiden, waar hij morgenmiddag aan zal komen. De
tijdelijke ligplaats zal op de Oude V est in de buurt van de Schouwburg zijn, totdat de pasgedempte Mare
ver genoeg weer opengebroken zal rijn, om de toren daar een plaats te geven.
