®eÊeUl6e(Soii^cmt
Veiligheidsraad gemoeid in
het incident met de autobus
De moord
in de autobus
Verbitterde stemming in Israel
Razzias van de Indonesische
staatspolitie
Nog
'n schandaal
in aantocht
Weldra vrede met deMauMau?
De radio-actieve Japanse vissers
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOUEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VRIJDAG 19 MAART 1954
45ste JAARGANG No. 13147
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon:Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Administratie 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. nun. Telefoontjes? f 1.50
NIEUW GUINEA
H.
1ÏHJ hebben in ons eerste artikel
over dit onderwerp terloops
reeds aangegeven welke belangrijke
rol Missie en Zending zouden moeten
vervullen bij de taak, welke de rege
ring op zich heeft genomen bij de
opheffing en het in cultuur brengen
van Nieuw Guinea.
Dit Nieuw Guinea is gekarakteri
seerd als een mens-vijandig gebied.
De gouverneur, dr. van Baal, ver
klaarde onlangs nog bij zijn bezoek
aan Nederland: Nieuw Guinea is geen
land van belofte, eerder een uitda
ging. Van de zevenhonderdduizend
Papoea's moet minstens de helft nog
onder bestuur worden gebracht. Hel
aantal talen wórdt er geschat op 70
a 80. Het binnenland is één wilder
nis en het geldt als een goede presta-
toe, indien men 5 a 6 kilometer per
dag vooruitkomt, te voet natuurlijk.
Wanneer men van al die moeilijkhe
den, veel méér nog dan de enkele hier
genoemd, kennis neemt, moet men
wel zeer grote bewondering hebben
voor het zware werk, dat reeds ge
durende tientallen jaren door Missie
en Zending daar is verricht en waar
aan de overheid slechts minimale
medewerking verleend.
En terecht pleit het parlementaire
verslag dan ook voor een meer
vruchtbare samenwerking van hei
Nederlands Bestuur met Missie en
Zending. Het gouvernement zal de
gegevens over de Papoea-gemeen
schappen óók ter beschikking van
Missie en Zending moeten stellen en
duidelijk moeten aangeven, welke lijn
het bij het tot ontwikkeling brengen
wil volgen. Dit is te meer noodzake
lijk, waar belangrijke taken als on
derwijs en ziekenverpleging in han
den worden gelegd van de Evangelie
predikers.
r/EE suggesties in het parlementai
re verslag verdienen in dit ver
band bijzondere aandacht. Zij gelden
gelijkelijk voor gouvernement en
missionering.
Eerstens bepleit het verslag de
wenselijkheid dat een ethnoloog of
andere op dit terrein wetenschap
pelijk gevormde mensen worden inge
schakeld bij het opstellen van een
basisplan, volgens welk plan het be
schavingswerk en dus ook de missio
nering dienen te worden aangepakt.
Mgr. Tillemans, Apostolisch vicaris
van Merauke, die zich de medewer
king van een wetenschappelijk ge-
vormd priester reeds heeft verzekerd,
is zelfs van mening, dat hierdoor in
vijf jaren kan worden bereikt, waar
voor anders dertig jaren moet wor
den gezwoegd.
Vervolgens schenkt het verslag te
recht aandacht aan het sociografisch
onderzoek, waardoor grote vergissin
gen in het aanpakken van taken, wel
ke ons daar wachten, kunnen wor
den vermeden,
Deze onderzoekingen naar de Pa-
poease maatschappijstructuur en
naar de bij de Papoea's levende zeden
en gewoonten zijn ook voor de Mis
sie van groot belang. De missionaris
sen op Nieuw Guinea zullen immers
het geloof beter kunnen brengen en
doen leven onder deze primitieven,
wanneer zij tegelijkertijd hun maat
schappij zodanig weten om te vor
men, dat deze, ook wat het materiële
leven betreft, een betere samenleving
wordt. Hiervoor is een grondige ken
nis van de bestaande maatschappij
noodzakelijk, wanneer men tenmin
ste de mensen niet van zich af wil
stoten. De goede gewoonten dienen
gecultiveerd en op hoger plan te
worden gebracht. Daarnaast dient
men te weten, welke stammen elkaar
goed gezind zijn en welke elkaar
haten. De Papoeagemeenschappen
zijn vaak veel te mobiel en veel te
klein, 30 a 40 mensen, waardoor zij
zich niet staande kunnen houden
door inteelt, ziekten enz. Er moeten
levenskrachtige dorpen worden ge
sticht en deze behoeven weer een
economische basis, waarvoor streek
plannen noodzakelijk zijn. Het is
duidelijk, dat in deze plannen reke
ning moet worden gehouden met het
godsdienstig leven. De kerk dient
niet aan de rand van een dorp, maar
midden in een dorp te staan. De we
gen dienen ook goede toegangswegen
tot het kerkportaal te zijn. De in de
scholen geleerde kennis dient in het
eigen dorp te kunnen worden aange
wend, zodat de meestal betere leer
lingen niet naar de industrieplaatsen
behoeven te trekken om daar hun
kennis in practijk te brengen. Dit
maakt het bovendien duidelijk, dat
het van het grootste belang is, dat de
missionaris zich gesteund weet door
de katholieke intellectuelen op dit
gebied, priesters en leken, die bij het
opzetten en uitwerken van deze
plannen het geloof de centrale plaats
geven. Bovendien zal het een niet te
onderschatten voordeel opleveren,
wanneer de missie op wetenschappe
lijk niveau haar maatschappelijke
plannen naar voren kan brengen,
welke opgronden van haar gedegen
heid ook voor anderen aanvaardbaar
zijn-
De bekende Nieuwe Guinea-kermer,
J. P. K. van Eechoud, toont in zijn
boek Vergeten aarde" wel duidelijk
aan, dat de z.g. gelukkige natuurstaat,
waarvan men wel eens voor deze
volken spreekt in werkelijkheid een
leven ts van vrees en ellende. Vrees
voor bet leven door het geweld van
naburige stammen. Eindeloze en
bloedige twisten, ziekten en hongers
nood die een aanhoudende bedreiging
en een telkens terugkerende werke
lijkheid vormen.
Daarom behoeven de Papoea's een
christelijke beschaving, die hen te
vens ontvankelijk zal maken voor er-
eiland" in de Negeb-woestijn, het ge
bied van Gaza, is de staat van be
leg afgekondigd.
De Israëlische regering beschuldigt
officieel Jordanië|
Het gevaarlijke incident met de uitgemoorde autobus tegen de grens van
Israël met Jordanië dreigt zich nog toe te spitsen. De regering van Israël
geert officieël in een communiqué de schuld aan Jordanië, terwijl dit laat
ste land de beschuldiging van de hand wijst. Troepen worden nu samen
getrokken aan beide zijden van de grens, zodat er voor de Veiligheidsraad
alle reden is tot ingrijpen, teneinde te verhinderen, dat het incident weer
tot ene nieuwe uitbarsting der vijandelijkheden leidt. Op het ogenblik is
er een toestand van gewapende vrede tussen beide landen, een halve wa
penstilstand,
met zijn lichaam dekte. De soldaat
werd gedood.
ERNSTIG INCIDENT.
Politiehond volgde spoor.
Volgens gezaghebbende bromien
heeft de Israëlische regering beslo
ten het incident voor de Veiligheids
raad van de Ver. Naties te brengen.! Het in de aanhef van dit bericht
Reeds zou zij de regeringen van vermelde communique van hpt mi-
Frankrijk, Amerika en Engeland ge- nisterie van Buitenlandse Zaken is
wezen hebben „op de ernst van de gebaseerd op het feit, dat een poli
situatie". I tiehond van der onderzoekers (zo-
wel van Israël als van de gemengde
Deze moordpartij heeft in Israël wapenstilstandscommissie van de
algemeen verbittering gewekt, voor-i Ver. Naties) het spoor van dé aan-
Een van de vier inzittenden die
al daar zij vergezeld ging van en-1 vallers tot vijf km. over de Jordaan- deze geruchtmakende overval over-
kele kleinere incidenten: Een treffen se grens1 heeft gevolgd,
tussen Israëlische soldaten en Jor-I In het communiqué wordt gezegd:
daniërs bij Hebron en een beschie- „Alles wijst er op, dat de moordpar-
ting door Syriërs van Israëlische her- tij was uitgevoerd door een strijd-
ders. Ook in het buitenland was de kracht, die uit Jordanië afkomstig
indruk groot. Het Engelse ministerie was en dit laadt de verantwoorde
van Buitenlandse Zaken noemde de lfjkheid op de Jordaanse regering",
aanval „zeer schokkend en betreu-
Staat van beleg.
leefden was de 28-jarige Nederland
se, mej. Miriam Lesser, die reeds
zeven jaar in Israël woont en waar
van wij hierbij een foto afdrukken.
NIEUWE INCIDENTEN IN DE
KANAALZONE
Een woordvoerder van het Britse
Volgens Israëlische officieren zou'leS« heeft bekendgemaakt, dat er
renswaardig".
Hoe ernstig hij was, blijkt ook uit
het feit dat de Israëlische premier. 0-
Mosje Sjaret, persoonlijk een onder- de hinderlaag waarschijnlijk door een Vrijdagmorgen drie nieuwe inciden-
zoek heeft ingesteld. bende Bedoeïnen zijn gelegd, die on- i *en in de Kanaalzone hebben plaats-
Vergezeld door de minster van der leiding stond van geoefende sol- gevonden. Hij verstrekte géén bijzon-
Defensie, Pinhas Lavon, en de staf- i daten. j derheden. Iedere nieuwe daad van
Jordanië ontkent echter „direct of terrorisme in de Kanaalzone toont
indirect" iets met de zaak te maken aan dat de toestand slechter wordt
te hebben. De regering neemt echter aldus de woordvoerder,
wel veiligheidsmaatregelen „om op Egyptenarenhebben Vrijdag op
alle eventualiteiten voorbereid te twee Britse officieren geschoten, van
zijn". In het Egyptische „schier- 1 wie een ernstig werd gewond.
Ook als de dag wijkt, blijft de herinnering
De plaats, ergens in Frankrijk, een dodenakker, waar honderden geal
lieerde soldaten, uit het ijlende leven weggerukt temidden van het strijd
gewoel, een laatste rustplaats vonden. Als het daglicht er terugkeert, elke
morgen weer, verliest de plaats wellicht iets van zijn sombere rust, iets van
de vergetelheid, doordat de zon de sobere kruisen doet glimmen, doordat
het leven van buiten er aarzelend doordringt. Dan krijgt het woord „ere-
veld" weer betekenis. Als de dag echter wijkt, lijkt ook de herinnering te
vervagen tot een onbestemd gevoel van weemoed. Zij echter, die zich hun
makkers zagen ontnomen, vergeten nietOok als de dag wijkt leeft in
hun de dankbaarheid voor de vrienden, die geen nieuwe dageraad meer
mochten beleven. Zij keren ook bij avond soms terug naar een graf in
vreemde bodem, waar een dapper zoon van hun eigen land rust.
Dan kijkt het tanende licht neer op hen zoals op deze twee in Navo-ver-
band in Frankrijk gestationeerde Canadese luchtmachtofficieren, die bij
het scheiden van de dag een saluut bracht aan hun voor wie het eeuwig
nacht werd....
chef van het leger, generaal Mosje
Dij an, ondervroeg hij de vijf perso
nen, die het vuur uit de automati
sche wapens van de aanvallers had
den overleefd door zich dood te hou
den. Het dochtertje van de chauf
feur die het eerst onder vuur werd
genomen en omkwam) werd gered,
doordat een soldaat in de bus haar
werd naar „bepaalde personen" ge
zocht en zouden er 's nachts geen
nieuwe arrestaties zijn verricht.
Het heeft er alle schijn van, dat
de regering-Sceïba, waaraan reeds
zoveel moeilijkheden worden berok
kend in verband met de ontwikke
lingen in het proces-Muto, een twee
de sensationele affaire zal hebben
te doorstaan.
Staatsaanklagers hebben namelijk
vier leden van de carabinieri er van
beschuldigd onjuiste verklaringen te
hebben verstrekt in zake de dood in
1950 van de beruchte Siciliaanse ban
diet Salvatore Giuliano.
Scelba is ook persoonlijk bij de
twee geruchtmakende zaken be
trokken uit hoofde van zijn functie
toentertijd van minister van Bin
nenlandse zaken en hoofd van de
politie.
„Openlucht-conferentie"
verwacht
Opnieuw Nederlanders
gearresteerd
De Indonesische Staatspolitie, de
militaire politie en de mobiele bri
gade van 't Indonesische leger heb-
ben van Woensdagmiddag 3 uur tot öp h"r nippertje ^ntenlpt
Donderdagmorgen vroeg groot- - -
scheepse razia'S gehouden in Ban
doeng, waarbij opnieuw Nederlanders
zijn gearresteerd. Het zijn de heren
J. C. Schouten, zaa!chef van hotel
Homann, H. Schenkel, bedrijfleider
van dat hotel, Boelaards van Tuyl,
zonder beroep, die in Bandung Wer
den aangehouden, en J. Knuit, rayon
inspecteur voor Djakarta en omstre-
brengen, opdat zij uit zyn eigen ken van de Unilever en S. L. P. Metz-
mond bevestiging van zijn schrifte- ger, employé van een brillenzaak in
lijke verzoeken kunnen ontvangen.
Inmiddels werd de strijd met ver
dubbelde energie voortgezet. Er was
van Britse zijde meer militaire acti
viteit dan ooit sinds 17 maanden ge
leden de staat van beleg werd afge
kondigd.
,;VeldmaarschaIk" Dedan Kima-
thi, alias „generaal Rusland", de man
In Nairobi verwacht men, dat er
zeer binnenkort een „openluchtbij-
eenkomst zal plaats hebben tussen
Britse regeringsafgevaardigden en
leiders van de (opstandige) Mau
Mau met het doel laatstgenoem
den tot een staakt-het-vuren en over
gave te bewegen.
Negentien van de zes en twintig
Mau Mau-leiders, wie door de gevan
gen genomen „generaal China" per
brief op het hart werd gedrukt zich
over te geven, hebben nu geant-
woord. Volgens de Britten zouden de p ut l i
meesten gunstig gereageerd hebben. VJ&Cfl lIcuVC tTlflcuTCl^Cl
Britse politie-officieren hebben al a
het mogelijke gedaan om Mau Mau-, By het pariement van de Ameri-
Iieders in het door prikkeldraad om-kaanse staat Texas is een wetsont-
Djakarta, die beiden op dienstreis
waren en in liet hot
Sukabumi vertoefden.
De razzia's die zich
uren hoofdzakelijk „beperkten'
het uitkammen van de grootste ho
tels in Bandung (waar talrijke Ne
derlanders logeerden) breidde zich
tegen het vallen van de avond over
Aan ontvoering ontsnapt.
De directeur van de Overzeese Gas-
en Electriciteitsmaatschappij te Ma
kassar, de heer C. A. B. van Rhyn, is
op het nippertje ontsnapt aan een
optvoering. Dinsdagavond kreeg hij
in zijn wonnig bezoek van vijf in
uniform gekleede Indonesiërs, die
hem verzochten mee te gaan naar het
basiscommando.
Omdat de heer Van Rhjjn de zaak
niet vertrouwde, wilde hij zich eerst
telefonisch er van overtuigen of het
basiscommando van dit verzoek op de
hoogte was. Toen hij naar de telefoon
liep, werd hy van achteren door één
van zijn bezoekers aangevallen. Deze
gaf hem een klap met de kolf van een
die zich tot opperbevelhebber van alle wijken van de stad uit,
de Mau Mau uitriep, heeft pas weer
nieuwe vredesvoorstellen schrifte
lijk ingediend. Het is echter moge
lijk, dat hij in werkelijkheid geen
controle meer heeft over de anti-
Britse opstandige troepen.
geven huis van „generaal China" te
n boten bleken
besmet
Neaen boten hleken hun van£st' in afwachting van een
i.-*eyeu UUICU U1CRCI1 onderzoek niet lossen.
In de Midden-Japanse provincie
Foekoei hebben naar schatting min
stens zeshonderd personen vissen van
Ambtenaren van de Japanse dienst de besmette vangst van het eerste
voor openbaar welzijn hebben me- Japanse vissersvaartuig, dat nadeli-
degedeeld, dat bij negen uit de Stil-1 ge gevolgen van de waterstofbom-
Ie Oceaan in Japanse havens terug- j ontploffing heeft ondervonden, ge-
gekeerde vissersvaartuigen sporen geten. Hun is verzocht zich voor een
van radio-activiteit zijn ontdekt. De medisch onderzoek te melden,
radio-activiteit was echter niet ergDe leiding van de Tokiose centra-
genoeg om schadelijk te zijn en de le vismarkt heeft besloten een Gei-
bemanningen vertoonde geen ziekte- ger-apparaat voor de opsporing van
sporen.
Inmiddels verbreidt de vrees voor
„radio-actief besmette vissen" zich
door het land. De Japanse huisvrou
wen wilden de anders gezochte tuna-
vissen niet kopen, ook niet toen zij
door de vishandelaren voor de helft
van de normale prijs werden aange
boden.
De uit het Zuidelijke gedeelte van
de Stille Oceaan in Japanse havens
teruggekeerde vissersboten mogen
kenning van gezag, voor bereidheid
tot geregelde arbeid, kortom voor
realisering van al die elementen,
waaruit een geordende samenleving
valt op te bouwen. Het verleden
heeft reeds rijkelijk aangetoond, dat
de herauten van het Christendom de
offervaardige toewijding kunnen op
brengen, welke voor het geven -van
beschavingsonderwijs en de verple
ging van zieken in dit primitieve ge-Do
bied een noodzakelijke voorwaarde met radio-actief besmette deeltjes
vormt. symptomen van ongesteldheid open-
Dgarom is het verheugend, dat hetbaarden,
verslag der parlementaire missie aan j Dr. Tsoezoeki besloot met de me-
het werk van Missie en Zending de dedeling, dat de vissers worden -be-
aandacht heeft besteed, die het ver-1 handeld met een kortgeleden gevon-
dient en zonder hetwelk de regering I den scheikundig geneesmiddel dat,
haar taak maar moeilyk zal kunnen naar hij hoopt, de uitwerking der ra-
vervullen. dio-acttviteit teniet zal doen.
door radio-activiteit besmette vissen
aan te schaffen.
De toestand van de 23 opvarenden
van het besmette vaartuig, de „Foe-
koerioe Maroe", is onveranderd.
De behandelende geneesheer, dr.
Tsoezoeki van het ziekenhuis, dat
verbonden is aan de universiteit van
Tokio, verklaarde dat de betrokke
nen aan een ander soort radio-acti
viteit blootgesteld zijn geweest dan
de slachtoffers van de in de tweede
wereldoorlog op Hirosjima en Naga
saki uitgeworpen atoombommen.
Zo hadden laatstgenoemden brand
wonden opgelopen door de ontwik
kelde reusachtige hitte, terwijl de
brandwonden der vissers waren ver
oorzaakt door contact met radio-ac
tieve stoffen.
Een ander verschil is. dat zich de
bij atoombomslachtoffers van Hiro
sjima en Nagasaki onmiddellijk ziek
teverschijnselen vertoonden, terwijl
zich bij de vissers eerst drie of vier
dagen na het in aanraking komen
werp ingediend, waarbij het lid
maatschap van de communistische
partij strafbaar wordt gesteld.
De straf zou zijn „doodstraf of le
venslange gevangenisstraf, in ieder
geval een gevangenisstraf van niet
minder dan tien jaar" De gouver
neur van de staat Texas, Allan Shi
vers heeft meegedeeld, dat hij per
soonlijk voorstander is van de dood
straf voor communisten.
waren en in het hotel Merdeka in VIl*1'
Sukabumi vertoefden. I ?'erd°°r
de middae- g-U? wapen af. De kogel boorde
de middag zl6h ,n het piafond Kennelijk be
vreesd, dat het schot de aandacht
van de omwonenden zou hebben ge
trokken, gingen de vyf er ijlings
vandoor. Het basiscommando bleek
inderdaad niets van het bezoek van
de indringers af te weten.
talrijke Nederlandse buurten
kregen de bewoners evenals de
gasten van de hotels Preanger, Ho
mann en Astoria de aanzegging
binnenshuis te blijven. Tientallen wo
ningen werden doorzocht.
Overal door de straten patrouil
leerden overvalwagens met Indone
sische militairen en politie. De an
ders zo drukke binnenstad leek
uitgestorven. Café's, hotels en res
taurants sloten hun deuren.
Voor de hotels Homann, Prean
ger, Astoria en later in de avond
ook hotel Soekaboemi, hadden Indo
nesische militairen de wacht betrok
ken.
In de loop van de nacht werden
alle wachtposten opgeheven en re
den ook de overvalwagens naar de
kazernes terug.
Voleens het hoofd van de politie
voor West-Java, Enoch Danoetsrata,
HOE
wordt
het
weer?
Geldig van Vrijdagavond tot i
Zaterdagavond. Opgemaakt te
10 uur.
VRIJ ZACHT
Half tot zwaar bewolkt met
plaatselijk wat heel lichte mot
regen. Overwegend matige wind
uit Zuidelijke richtingen. Vrij
zacht.
19 Maart: zon op 6.47; onder 18.50;
maan op 19.16; onder 6.18.
Het weer in Europa
OSLO
onbewolkt.
0
STOCKHOLM
onbewolkt.
- 4
KOPENHAGEN
zwaar Ibew.
0
HELSINKI
onbewolkt.
—15
LONDEN
geheel, bew.
6
AMSTERDAM
nevel.
2
BRUSSEL
geheel bew.
7
PARIJS
geheel bew.
7
BORDEAUX
mist.
6
GRENOBLE
mist.
5
NICE
geheel bew.
10
BERLIJN
motregen.
0
FRANKFORT
nevel.
9
MUNCHEN
geheel bew.
7
LOCARNO
regen.
9
WENEN
mist.
1
INNSBRUCK
zwaar bew.
3
ROME
zwaar bew.
8
Op zijn tocht door de Ver. Staten kwam ZJK.EL Prins Bernhard in Fort
Worth in Texas, het land van de cow-boys, en wat was er dan meer voor
de hand liggend, dan dat de vorstelijke gast even zo'n breedgerande
cowboyhoed paste? Op de foto: Z. K.H. Prins Bernhard, Jin gesprek met
de heer Amon Carter, de zoon van een bekend uitgever uit die streek,
die de Prins de nieuwe hoed aanbood Tele-foto.
AUDIëNTIE BISSCHOP VAN
HAARLEM.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem zal Dinsdag 23 en Woensdag 24
Maart a.s. geen audiëntie verlenen
Korreltje
Wie de stormen vreest heeft nooit
de kracht van zijn roer beproefd.
